خرید سوغات و صنایع دستی از هیجان‌انگیزترین بخش‌های سفر به شمار می‌روند. گردشگرانی که تا امروز به ایران سفر کرده‌اند و شهرهای مختلف آن را دیده‌اند، می‌دانند که ایران کشوری با اقلیم‌ها، فرهنگ‌ها و حتی آداب و رسوم مختلفی است. صنایع دستی و سوغات هر کدام از شهرهای ایران متفاوت است و پیشینه و تاریخ آن بر اساس فرهنگ آن منطقه سنجیده می‌شود. سوغات و محصولات هر کشور، نمادی از فرهنگ و هویت مردم آن کشور است. این موضوع باعث می‌شود که فرهنگ اصیل ایرانی و آداب و رسوم آن‌ها توسط گردشگران شناخته شده و به سایر مناطق نیز منتقل شود. آشنایی با بهترین سوغاتی های ایران برای گردشگران خارجی و داخلی یکی از مهمترین بخش‌های سفر به ایران است که بیشتر به آن می‌پردازیم. چرا که از این طریق، پیوندی عمیق بین انسان‌های هر منطقه و کشور ایجاد شده و گردشگری در ایران به بهترین جایگاه خود در جهان برسد.
در ایران سوغاتی ها به دو دسته‌ی خوراکی‌ها و صنایع دستی تقسیم‌بندی می‌شوند. هرکدام ازشهرهای ایران، محصولات خاص خود را دارند که در همان منطقه تولید و عرضه می‌شود. صنایع دستی مختلف در ایران به دستان هنرمند و ذهن خلاق صنعتگران و هنرمندان ایرانی ساخته و پرداخته می‌شوند. یکی از مهمترین معیارهای خرید سوغاتی‌های ایران برای گردشگران خارجی قدمت، اصالت و حتی ارزش آن محصول است. از این رو آشنایی با معروف‌ترین سوغاتی هریک از شهرهای ایران به انتخاب بهتر آن‌ها کمک خواهد کرد.
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های سفر برای گردشگران ایرانی و خارجی خرید خوراکی‌ها و چشیدن طعم انواع آن‌هاست. شمال، جنوب، شرق و غرب ایران، هر کدام معدن و سرچشمه انواع شیرینی‌ها، لواشک‌ها، خشکبار و حتی ادویه‌جات هستند. به عنوان مثال در اطراف هتل های نزدیک حرم امام رضا (ع)، بازارهای خرید زعفران و زرشک زیادی هستند که زائران استقبال زیادی از آن‌ها می‌کنند.
تبریز یکی از شهرهای بااصالت و بافرهنگی دیرینه در قسمت شمال غربی ایران قرار دارد. نوقا، یکی از بهترین و معروف ترین شیرینی های تبریز به شمار می‌رود. طعم بی‌نظیرش باعث معروف‌شدن آن در بین سایر خوراکی‌ها شده است. این سوغاتی اصیل ایرانی شهر تبریز با شکر، تخم مرغ و مغز گردو تهیه می‌شود. البته نوع دیگری از آن وجود دارد که از آجیل در آن استفاده می‌کنند. باقلوای تبریز نیز بهترین سوغات ایران برای ترکیه و لبنان به حساب می‌آید. مسافران و گردشگرانی که به دنبال اقامت و رزرو هتل ارزان در این شهر هستند نیز می‌توانند از تخفیفات ویژه‌ی فصول مختلف سال استفاده کنند.
یکی دیگر از معروف ترین سوغاتی های ایران و خوراکی‌های شهر تبریز، شیرینی قرابیه است. قدمت تاریخی این شیرینی تقریبا به قرن هفتم باز می‌گردد. دستور پخت این شیرینی خوشمزه، برای اولین بار در کتاب عربی (الطبیخ) دیده شد که حتی از کلمات فارسی در آن استفاده شده بود. این موضوع نشان‌دهنده‌ی تاریخ و اصالت این شیرینی در کشور ایران است. قرابیه، نوعی کلوچه است که علاوه‌بر شهر تبریز در شهرهای دیگری مثل قزوین، اردبیل، ارومیه و زنجان نیز پخت می‌شود و سوغات سنتی این شهرها به حساب می‌آید.
امکان ندارد که گردشگری در ایران سفر کند و شهر اصفهان را نشناسد. این شهر با فرهنگی دیرینه، پر از صنایع دستی و سوغاتی‌های خوشمزه و معروف است. گز، از خوش‌طعم‌ترین و بهترین سوغاتی های خوراکی ایران است که گردشگران ایرانی و خارجی زیادی را مجذوب خود می‌کند. حدود 90 درصد گز ایران از اصفهان تامین می‌شود که تولیدکننده‌ی اصلی گز در ایران است. اگر به اصفهان سفر کردید، از خرید گز و تخفیفات ویژه‌ی رزرو هتل عباسی اصفهان قافل نشوید.
از بهترین سوغاتی ایران برای خارج از کشور، پولکی اصفهان را نیز می‌توان نام برد که به عنوان سوغات مخصوص اصفهان نیز شناخته می‌شود. در واقع پولکی نوعی آبنبات است که به دلیل شباهت آن به سکه، در زمان قدیم به آن آبنبات پولکی می‌گفتند. این آبنبات با طعم‌ها و رنگ‌های مختلف در بازار وجود دارد که افراد بنا بر سلیقه خود آن را انتخاب می‌کنند. این آبنبات معمولا با چای سرو می‌شود. ترکیبات آن نیز شکر، آب و زعفران با طعم‌های مختلف است. سوهان اصفهان، از معروف‌ترین سوغات شهرهای ایران است که با عسل، زعفران، هل و پودر پسته تهیه می‌شود. البته این شیرینی از سوغات مهم شهر قم نیز به حساب می‌آید اما قدمت آن کمتر است.
شهر یزد یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران در منطقه‌ای با آب و هوای خشک است. دارای سوغاتی های خوراکی خوشمزه و همچنین صنایع دستی جذاب و باکیفیتی است که گردشگران ایرانی را به خود جذب می‌کند. محال است کسی با کیک یزدی آشنایی نداشته باشد؛ کیک یزدی را علاوه بر شهر یزد تقریبا در شهرهای دیگر ایران نیز می‌توان پیدا کرد. کیک یزدی پیشنهاد خوبی برای خرید سوغاتی سنتی و خوشمزه از ایران برای گردشگران داخلی و خارجی است.
باقلوای یزدی هم از محبوبیت زیادی برخوردار است. کمتر کسی است که طعم این شیرینی خوشمزه را نچشیده باشد. این شیرینی قدیمی‌ترین شیرینی یزدی بوده و بسیار پرطرفدار است. علاوه بر آن قطاب یزد نیز آنقدر معروف و خوشمزه است که نمی‌توان درباره‌ی آن حرفی نزد. این شیرینی محبوب، ظاهری بقچه مانند دارد که داخل آن از موادی محتوی شکر و هل پر شده است. شیرینی حاجی بادومی، نقل یزدی و پشمک نیز از دیگر محصولات این شهر و از بهترین سوغات ایران برای خارج است.
شهر شیراز از اصلی‌ترین مناطق گردشگری در ایران است که هر ساله مسافران زیادی را از داخل و خارج کشور به خود جذب می‌کند. تاریخ کهن و سوغاتی‌های ارزشمند و خوشمزه‌ی آن باعث محبوبیت شیراز در بین گردشگران شده است. قره قروت، کشک، نان یوخه، مسقطی، کلوچه، انواع عرقیات و گیاه بهار نارنج از اصلی‌ترین سوغات خوراکی شهر شیراز به شمار می‌روند.
مسقطی شیرینی معروف و خوشمزه‌ای است که انواع آن در شهرهای مختلف کشور تهیه می‌شود؛ این شیرینی از بهترین سوغاتی های ایران در شهر شیراز برای گردشگران است. مسقطی را با شکر، نشاسته و زعفران درست می‌کنند. تفاوت انواع مسقطی شیرازی در طعم‌دهنده‌ای است که برای بهتر شدن مزه‌ی آن استفاده می‌کنند. روی برخی از مسقطی‌‌ها را با آجیل پر می‌کنند، روی برخی از آن‌ها گلپر می‌ریزند و برخی دیگر هم با بادام یا پسته تزیین می‌شوند. نان یوخه نیز از دیگر شیرینی‌های سنتی شهر شیراز است که از خمیر نازک چندلایه تشکیل شده و با پودر قند طعم داده شده است. عرقیات آن مانند بهارنارنج، نسترن و بیدمشک نیز به عنوان سوغات شهر شیراز خریداری می‌شود.
اگر در استان‌هایی مانند خراسان رضوی و شمالی در حال گردش بودید، بهتر است از سوغات آن‌ها نیز غافل تشوید. معمولا سوغات اصلی خراسان شمالی آبنبات‌ها و شکرپنیر‌های آن است که همراه با چای سرو می شود. اگر به حرم مطهر رضوی در شهر مشهد مشرف شدید؛ زرشک، زعفران و انواع ادویه‌جات را می‌توانید به سوغات ببرید.
در شمال ایران، استان مازنداران، کلوچه‌های معروف این استان را می‌توانید خریداری کنید و از طعم دلپذیر آن لذت ببرید. صنایع دستی این استان مانند گلیم بافی، جاجیم بافی، پارچه بافی‌های زیبا و چنته بسیار پرطرفدار و گویای فرهنگ و اقلیم اصیل این منطقه هستند. در چهارمحال و بختیاری به دلیل كوهستانی بودن و اقلیم و آب هوای خاص منطقه، محصولات لبنیاتی سنتی و با كیفیت که عاری از هرگونه مواد نگه دارنده و مصنوعی است، باعث محبوبیت آن شده است. قره قروت نیز از دیگر سوغات این استان است که دارای طعمی شیرین و تهیه شده از شیر گوسفندی است.
بخش زیادی از فرهنگ کشور ایران، آمیخته شده با صنایع دستی و فرهنگ و آداب و رسوم آن است. از فرش‌های دستباف و گلیم‌های زیبا گرفته تا میناکاری‌ها و حصیربافی‌های سیستان و بلوچستان همگی نشان‌دهنده‌ی هویت خاص مردمان ایران کهن است. برخی از آن‌ها به اندازه‌ای با ارزش بوده که به فهرست میراث جهانی یونسکو نیز اضافه شده و حالا جزئی از میراث جهانی بشر محسوب می‌شود. از معروف‌ترین صنایع دستی ایران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
قالی و قالیچه دستباف
استان آذربایجان و شهر اصفهان از مهمترین مراکز تولید فرش دستباف در ایران هستند. قالی و قالیچه دستباف از بهترین سوغات ایران برای آمریکاست. آمریکا به دلیل اینکه کشوری پر از مهاجران مختلف از سراسر جهان است، نمی‌توان به طور قطع گفت که سوغات مورد علاقه آن‌ها چیست. اما معمولا فرش‌های دستباف را بیشتر به عنوان سوغات خریداری می‌کنند. البته منبت‌کاری‌ها، معرق‌کاری‌ها و میناکاری‌ها نیز از سوغات محبوب آن‌هاست.
فیروزه‌کاری
سنگ فیروزه یکی از سنگ‌های قیمتی است که در ساخت ظروف و زیورآلات از آن استفاده می‌شود. فیروزه نیشابور مرغوب‌ترین و زیباترین نوع فیروزه است؛ به همین علت از شهرتی بین المللی برخوردار است. ظروف فیروزه و زیورآلات آن در شهر نیشابور که در استان خراسان رضوی واقع است، ساخته می‌شوند. زیبایی این صنایع دستی، گردشگران خارجی زیادی را به خود جذب کرده است. حتی یک انگشتر نقره با نگین فیروزه می‌تواند سوغات خوبی برای آشنایان آن‌ها باشد.
ظروف سفالی، بهترین سوغات ایران
همدان، پایتخت تمدن ایران، از توریستی‌ترین شهرهای ایران است که گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند. یکی از سوغات پرطرفدار این شهر برای مسافران و توریست‌ها، سفال‌های شهر لاله جین همدان است که متنوع‌ترین ظروف و محصولات سفال را تولید می‌کنند. در اطراف شهر همدان و در کوچه‌های لاله جین می‌توانید شاهد کارگاه‌های بزرگ سفالگری آن باشید. این سفال‌ها در سایز‌ها، طرح‌ها و نقش‌های مختلف در مرکز شهر لاله جین به فراوانی یافت می‌شوند.
ترمه
ترمه با طرح‌های متنوع در نقاط مختلف ایران بافته می‌شود اما ترمه دوزی از هنرهای قدیمی شهر تاریخی یزد است. ترمه، نوعی پارچه ارزشمند بافته‌شده از لطیف‌ترین الیاف است که نقش‌های بته جقه و گل‌های شاه‌عباسی با رنگ‌های مختلف در آن به کار می‌رود. از ترمه بیشتر برای استفاده به عنوان رومیزی یا رویه پشتی مبل به صورت تزیینی استفاده می‌شود. گردشگرانی که برای سفر به یزد می‌روند، ترمه را برای هدیه دادن خریداری می‌کنند.
ملیله
هنر ملیله‌کاری به شهر زنجان باز می‌گردد. قدمت این هنر زیبا به زمان هخامنشیان، اشکانیان و سامانیان باز می‌گردد. ملیله در اصل ساخت ظروف از جنس فلز است. در واقع مفتول‌های فلزی مخصوص را با حرارت به صورت ظروف طرح‌دار شکل می‌دهند. ملیله نیز می‌تواند سوغات خوبی برای گردشگران باشد.
میناکاری، سوغات ایران برای آلمان
قلب ایران، اصفهان، مرکز اصلی تولید محصولات میناکاری است. قدمت این هنر اصیل به حدود 5000 سال قبل باز می‌گردد. میناکاری یا میناگری روی ظروفی از جنس مس، نقره و حتی طلا انجام می‌شود. در بازار اصفهان معمولا میناکاری‌ها را به رنگ آبی مشاهده می‌کنیم اما نمونه‌های دیگر این هنر، در رنگ‌های مشکی، سبز و طلایی نیز ساخته و عرضه می‌شوند. این هنر کهن، از بهترین سوغاتی های ایران برای آلمانی‌هاست. البته آن‌ها به گیوه نیز علاقه‌ی خاصی دارند.
خاتم‌کاری
خاتم‌کاری از معروف‌ترین سوغات شهرهای ایران است که مرکز تولید آن بیشتر در شیراز و اصفهان است. خاتم‌کاری نیز نوعی از صنایع دستی به شمار می‌رود که با چسب و چوب یا فلز ساخته می‌شود. چوب یا فلز به صورت رشته‌های مثلث مانند برش داده می‌شوند و توسط دست هنرمندان این هنر، در اشکال متفاوت به ظروف و یا جعبه‌های مختلف تبدیل می‌شوند. گردشگرانی که از خارج کشور به اصفهان سفر می‌کنند، از طرفداران پروپاقرص خاتم هستند.
پارچه قلمکار
قلمکاری از دیگر هنرهای دیرینه‌ی شهر اصفهان است. قلمکاری نوعی پارچه با نقوش اصیل ایرانی است که با چاپ یا زدن نقوش روی پارچه تهیه می‌شود. این پارچه‌ها معمولا برای رومیزی، روسری، سجاده، روتختی و حتی سفره استفاده می‌شوند. قلمکاری در بین گردشگران خارجی محبوبیت خاصی دارد.
در انتها
ایران با تاریخچه‌ای کهن، فرهنگ و آداب و رسوم خاص، مهد زیبایی‌ها و تاریخچه‌ای سربلند است. آشنایی با هنر و اقلیم این سرزمین در بین تمام انسان‌ها پیوندی عمیق ایجاد می‌کند. گردشگران داخلی و خارجی با هدیه‌ای از این خاک برای عزیزانشان فرهنگ ایرانیان را به جهان معرفی می‌کنند. در این مطلب با معرفی بهترین سوغاتی های ایران همراه شما بودیم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی گردشگری در ایران و سایر نقاط جهان و همچنین رزرو هتل می‌توانید به وبسایت یوتراوز مراجعه کنید.