حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امشب (پنجشنبه) ۳۰ تیر ماه در برنامه صف اول شبکه خبر به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
به گزارش انتخاب، وی در این گفت‌وگو درباره روابط با همسایگان و رفت و آمدهای انجام شده به ایران با بیان اینکه سیاست خارجی دولت سیزدهم مبتنی است بر دکترین سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند، گفت: در چارچوب این دکترین، سیاست خارجی دولت جدید یکی از اولویت‌های اساسی خودش را همکاری و تعامل هر چه بیشتر با همسایگان قرار داده است و دیگر اولویت ما تمرکز بر همکاری با آسیاست به عنوان پدیده نوظهور قرن جاری و ظرفیت‌های فراوان این قاره.
وزیر خارجه ادامه داد: اگر در سفرهای رئیس جمهور و رفت و آمدها در ۱۱ ماه گذشته ملاحظه کرده باشید سعی کردیم بخش‌های خاموش دیپلماسی همسایگی را فعال کنیم. در حوزه همسایگان شمالی و برخی کشورها مثل ترکمنستان، آذربایجان و قزاقستان دارای ظرفیت‌های بسیار مهمی در حوزه دوجانبه و همکاری‌های استانی هستند. در شروع به کار دولت جدید سیاست خارجی را در این حوزه‌ها از تحرک لازم برخوردار نمی‌دانستیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی به سفرهای رئیس جمهور به ترکمنستان، روسیه، عمان و ... و سفرهای خودش اشاره کرد و افزود: این سفرها با دستاوردهایی برای ما همراه بود. مثلا اگر در حوزه عراق حجم تبادل تجاری ما ۱۲ میلیارد دلار بود، در ۱۰ ماه گذشته با اقدامات انجام شده توانستیم حجم تبادل تجاری را به ۱۶ میلیارد دلار افزایش دهیم. در تعامل با ترکمنستان هم به خاطر سوءتفاهماتی که در مناسبات همسایگی ما وجود داشت و هم به دلیل اینکه از ترکمنستان گاز دریافت می‌کردیم و بخشی از تعاملات ما در این حوزه با مشکلات فنی و مالی به دلیل تحریم‌ها و شرایط بانکی روبرو شده بود، توانستیم از این مرحله به خوبی عبور کنیم و نه تنها توانستیم آن مشکلات را حل و فصل کنیم، بلکه نسبت به ادامه سوآپ گاز از ترکمنستان برای برخی از کشورها اقدام کنیم که در مورد جمهوری آذربایجان این موضوع عملی شد و در دو هفته گذشته حجم آن به دو برابر افزایش یافت. سوآپ گاز و نفت برای کشور درآمد و ارزآوری دارد.
امیرعبداللهیان همچنین اظهار داشت: در شروع به کار دولت جدید اعلام کردیم که حداقل ۴۰ درصد از سهم فعالیت دستگاه سیاست خارجی در دولت سیزدهم به دیپلماسی اقتصادی اختصاص می‌یابد و این کمک کرد که حجم تبادل تجاری ما با همسایگان افزایش بالایی داشته باشد. در برخی حوزه‌ها در کمترین حالت ۳۶ درصد افزایش حجم تبادل تجاری را داشتیم و در بیشترین حالت ۱۷۰ درصد افزایش حجم تبادل تجاری را داشتیم. لذا در حوزه ارزآوری در دولت توانستیم بستری را برای وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اقتصادی و از جمله بخش خصوصی فراهم کنیم.
وی گفت: آقای رئیسی تأکید دارد که ما همه ظرفیت‌ها را فعال کنیم و تمرکز صرف بر کار اقتصادی در حوزه دولتی و رسمی نداشته باشیم و بخش اقتصادی ما فعال و روان حرکت کند. ما در دیپلماسیِ کار با همسایگان توانستیم کشور را با چند اتفاق مهم مواجه کنیم. اولین اتفاق اینکه ارزآوری برای کشور از حوزه همسایگان توانست نقش مهمی را ایفا کند. دوم اینکه ایران ظرفیت ترانزیتی بالایی دارد ما به خاطر موقعیت ژئوپولتیکی که قرار داریم خط ترانزیت شمال به جنوب و شرق به غرب در این مقطع بسیار خوب توانست فعال شود. بعد از تحولات جنگ در اوکراین و تحولات ناشی از تبعات کرونا، دو موضوع امنیت انرژی و امنیت غذایی نگرانی‌های جدی در جهان و بخش‌هایی از منطقه ما به وجود آورده و در هر دو حوزه ایران موقعیت برتر را دارد. در بحث انرژی یکی از دارندگان منابع بزرگ نفت و گاز در منطقه و جهان هستیم و در بحث امنیت غذایی مسیر ترانزیتی ایران ظرفیت بسیار خوبی را فراهم کرده است.
وزیر خارجه افزود: توانستیم برخی از مسیرها مثلا خط ترانزیت از مسیر هند به پاکستان، ایران به سمت ترکیه را فعال کنیم و دو سه مسیر را به صورت ریلی و ترکیبی توانستیم خط ترانزیت شمال - جنوب را فعال نگهداریم. برای اینکه بتوانیم خط ترانزیت شمال - جنوب را تکمیل کنیم، مسیری در محدوده رشت و آستارا باقیمانده که توانستیم سرمایه گذار پیدا کنیم و هم آقای رئیسی بر این موضوع اهتمام داشت و در دیدارها با کشورهای که می‌توانستند به ما کمک کنند این موضوع را پیش بردند و ما در هفته‌های اخیر توانستیم این را نهایی کنیم و امیدواریم بزودی شاهد شروع عملیات ریل گذاری خط آهن آستارا - رشت باشیم که این مسیر از مسیر ترکیبی به مسیر کامل ریلی تبدیل شود.
امیرعبداللهیان بیان کرد: در حوزه کارکرد وزارت خارجه برای کمک به اقتصاد و تجارت و ارزآوری کشور بدون توجه و نگاه به اینکه برجام به کجا خواهد رسید و در چه نقطه‌ای در توافق برجام قرار داریم، با نگاه به بی اثر کردن تحریم‌ها، با استفاده از ظرفیت همسایگان و ظرفیت قاره آسیا و تعامل با همه بخش‌های جهان شروع خوبی را در ۱۰ ماه گذشته دولت توانست تجربه کند و ان‌شالله در ماه‌های بعدی با سرعت و عمق بیشتر این کارها را دنبال کنیم.
وی درباره دور بعدی مذاکرات با عربستان سعودی هم گفت: در حوزه همسایگان حاشیه جنوبی خلیج فارس، بعد از سال ۱۳۹۵ عربستان تصمیم به قطع رابطه دیپلماتیک با ایران گرفت و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس در همراهی با عربستان سطح مناسبات دیپلماتیک را از سفیر به کاردار کاهش دادند. با اقداماتی که در شروع به کار دولت جدید انجام شد کشورهای حوزه خلیج فارس برای تحلیف آقای رئیسی دعوت شدند و تلاش شد با برنامه‌های عملی از همه ظرفیت‌های سیاسی، دیپلماتیک و ... در تقویت مناسبات با این کشورها استفاده کنیم.
وزیر خارجه بیان کرد: امارات تصمیم گرفت سفیر به تهران وارد کند و بزودی سفیر این کشور وارد تهران میشود. کویت سفیر خودش را معرفی کرد و ما هم موافقت کردیم و ظرف روزهای آینده سفیر جدید کویت وارد تهران میشود.
امیرعبداللهیان در مورد عربستان نیز گفت: پنج دور مذاکره با عربستان داشتیم که مذاکرات در سطح امنیتی انجام شد و پیشرفت‌هایی حاصل شد و توافقاتی درباره چگونگی برگزاری حج تمتع داشتیم که امسال شاهد برگزاری حج خوبی بودیم و همچنین در خصوص آماده سازی بازگشایی سفارتخانه‌ها. در هفته گذشته پیامی از وزیر خارجه عراق دریافت کردیم که طرف سعودی این آمادگی را دارد که گفت‌وگوها از فاز امنیتی وارد فاز سیاسی و علنی شود که ما نیز اعلام آمادگی کردیم که این گفت‌وگوها در سطح سیاسی ادامه یابد و در نهایت منجر به بازگشت روابط دیپلماتیک ایران و عربستان به حالت طبیعی خودش شود.
وی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری گفت: خیلی از واقعیات صحنه روابط بین‌الملل در حال تغییر است. یک اتفاقی در اوکراین رخ می‌دهد و شاهد تکان‌های زیاد در جهان هستیم. کنشگران امروز نقشی متفاوت از کنشگران دو دهه قبل دارند. نگاه به سیاست بین‌الملل با تغییرات اساسی مواجه شده است. اگر در این چارچوب بخواهیم با روش سنتی مسائل را ارزیابی و برنامه اقدام خود را تنظیم کرده و در آن ریل حرکت کنیم، واقع بینانه عمل نکرده‌ایم. امروز چالشی وجود دارد، آمریکا تلاش میکند و دست و پا می‌زند که قدرت هژمون خود را حفظ کند، دیروز آمریکا قدرت هژمون خودش را اعمال می‌کرد اما امروز برای حفظ آن دست و پا می‌زند. اینکه امروز تکیه کشورها به آمریکا بخواهد باشد نمی‌تواند منافع حداکثری یک ملت را تامین کند، این بدان معنا نیست که ما این نقش را برای روسیه قائل باشیم.
امیرعبداللهیان ادامه داد: در سیاست خارجی دولت سیزدهم نگاه به شرق و غرب در چارچوب سیاست خارجی متوازن در دستورکار ماست. کار با اروپا، آمریکای لاتین، آسیا و همه بخش‌های جهان مورد توجه جدی است. این بدان معنا نیست که منافع خود را به یک کشور خاص چه در شرق و یا غرب گره بزنیم. منافع خود را به موضوعات و حوزه‌هایی که بیشترین دستاورد را برای کشور داشته باشد، گره می‌زنیم. شاید گاهی اوقات به دلیل نوع نگاهی که در داخل کشور ما و در بین اندیشمندان و افراد اهل نظر و تحلیل وجود دارد ممکن است دیداری با پوتین داشته باشید و به یکباره می‌بینید در فضای رسانه‌ای کشور برخی یک خطی را دنبال می‌کنند که این تابلوی نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی وزارت خارجه را جای دیگری منتقل کنید و چرا شما این نگاه را که حضرت امام دنبال می‌کردند و مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارند، تغییر می‌دهید.
وی گفت: در حالی که ما کاری که در دستگاه دیپلماسی انجام می‌دهیم می‌گوییم در حوزه استقلال سیاسی، نه شرق، نه غرب، نه آمریکا و نه روسیه و نه هیچ طرف دیگر، ولی در حوزه منافع کشور و ملت و استفاده از امکاناتی که در جهان وجود دارد و ما نیاز داریم و در حوزه ظرفیت‌هایی که ما داریم، اتفاقا شعار ما در دستگاه دیپلماسی هم شرق هست و هم غرب و کار با همه بخش‌های جهان است.
وزیر خارجه درباره سفر پوتین و اردوغان به تهران نیز ادامه داد: ما شاهد سفر اردوغان و پوتین به ایران بودیم. هر رئیس کشوری وقتی می‌خواهد سفری را انجام دهد چه اجلاس دوجانبه و چندجانبه نگاه میکند کجا می‌رود و ظرفیت آن کشور چیست. جمهوری اسلامی ایران امروز در یک جایگاه ویژه، ممتاز و قابل احترام در جهان در ابعاد مختلف خودش قرار دارد. در حوزه علم و فناوری، دفاعی و حوزه‌هایی که برای ما تولید قدرت میکند.
به گزارش فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: ما حتما اگر بتوانیم از ظرفیت موجود در غرب علم و فناوری و ... استفاده کنیم یا در حوزه تجاری توانمندی‌های خود را برای ارزآوری ارائه کنیم، این را انجام می‌دهیم ولی این‌گونه نیست که بنشینیم و منتظر باشیم کسان دیگر برای ما گشایش ایجاد کنند. آمریکایی‌ها افغانستان را اشغال کردند و یک کلینیک دو اتاقه در کابل برای آنها به جا نگذاشتند. در عراق از سال ۲۰۰۳ میلادی تا الان آمریکایی‌ها اشغال کردند و به بهانه مبارزه با داعش دست پرورده خود به عراق آمدند و چه کردند؟ در آن زمانی که با مدیریت تروریست‌ها و خوب و بد خواندن تروریست ها در عراق خسارات بزرگ به مردم عراق وارد شد ایران توانست شبکه برق خود را به عراق وصل کند و امروز بیش از دو هزار و ۳۰۰ مگاوات برق به عراق صادر می‌کنیم و برای ما ارزآوری هم دارد و به عراق هدیه نمی‌کنیم. امروز حجم بالایی گاز به عراق صادر می‌کنیم.
وی ادامه داد: ما در راستای دکترین سیاست خارجی دولت مردمی سیزدهم، ارتباطات با شرق و همه بخش‌های جهان در دستورکار ماست. در راستای منافع خود و اولویت سیاست خارجی همسایه محور، یکی از همسایگان ما روسیه و یکی ترکیه است و این ظرفیت و جایگاه ایران است که همسایگان به دعوت ایران توجه نشان می‌دهند و اجلاسی که بیش از سه سال و نیم برگزار نشده در این شرایط خاص در تهران برگزار میشود.
وی همچنین اظهار داشت: ما عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستیم، هفت هزار قلم کالا در حوزه اوراسیا از معافیت‌های گمرکی برخوردار است که بخش مهمی از آن بزودی فعال میشود و فرصت خوبی برای ماست. امیدواریم در جلسه شهریورماه وارد مراحل اجرایی و عملی استفاده از منافع شروع عضویت دائم در شانگهای شویم. در حوزه بریکس پلاس، ایران در این دوره مبتکر این مسئله بود که بریکس اعضای جدیدی را به عضویت خود در بیاورد و تلاش زیادی انجام شد هم در تماس آقای رئیسی با روسای این کشورها و من هم پیگیری کردم و چین چون این ایده را قبول داشت و با توجه به اینکه بلوک بندی‌های جدید در حال شکل گیری است، زمانی پیگیری جدی ایران را دیدند، کشورهایی را دعوت کردند. ایران جزو اولین کشورهایی است که قرار است به عضویت بریکس پلاس دربیاید و همه اینها ظرفیت‌های متنوعی را برای کشور در حوزه تجارت، اقتصاد و ارزآوری ایجاد کرده است.
* ایجاد ۳۵ پست رایزن اقتصادی
وزیر خارجه درباره انتصاب رایزنان اقتصادی نیز گفت: ما توانستیم ۳۵ پست رایزن اقتصادی ایجاد کنیم که تا الان حدود ۱۵ پست در نمایندگی‌ها مستقر شدند و بقیه به تدریج در حال استقرار هستند و اینها در حوزه تجاری و اقتصادی ماست و ۱۲ پست مبتنی بر حوزه صنایع است که آنها هم در این بخش توانستند پست‌های خود را بگیرند و به تدریج به ما معرفی می‌شوند. این رایزن‌ها باید از طریق وزارتخانه ذیربط معرفی شوند و این پروسه در جریان است و سعی کردیم اولویت یک را بر برخی کشورهای هدف که حجم بالایی از تبادل تجاری را با این کشورها داشته باشیم.
امیرعبداللهیان درباره اقدامات ایران در حوزه مقاومت نیز بیان کرد: در تحولات منطقه حداقل در یک دهه اخیر، جمهوری اسلامی ایران همیشه در قسمت خوب تحولات منطقه بوده است. نقش سازنده آن در کمک به ثبات و امنیت و دولت سازی در عراق، نقش سازنده ایران در کمک به تحولات سوریه و جلوگیری از پیروزی و حاکمیت تروریسم تکفیری و داعش بر سوریه و همچنین نقش ایران برای اینکه جنگ علیه یمن از طریق مسالمت آمیز حل و فصل شود. ایران اولین کشوری بود که از آغاز جنگ در یمن اعلام کرد که راه‌حل در یمن صرفا سیاسی است و همه تلاش ایران بر این متمرکز شد تا به نقطه‌ای رسیدیم که همگان اعتراف دارند این جنگ بی فایده‌ای است و باید از مسیر سیاسی مسائل حل و فصل شود.
به گزارش فارس، وزیر خارجه گفت: ما علاوه بر مناسبات دوجانبه‌ای که با تک تک این کشورهای حوزه مقاومت داریم و آنها در چارچوب استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی خودشان، ما این کشورها را متحدان خود می‌دانیم و بر هیچ کس پوشیده نیست که ما برای کمک به متحدان در مبارزه با تروریسم و کمک به امنیت منطقه تلاش می‌کنیم. اگر نگاه بلند مقام معظم رهبری و اراده قوی سردار سلیمانی و مجموعه نیروهای مسلح ما در کنار ظرفیت مردمی و نیروهای مسلح کشورهای متحد ما در منطقه به کار گرفته نمی‌شد، امروز ما قطعا در تهران امنیت نداشتیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: اما امروز ماهیت همکاری ما با متحدانمان متفاوت است. امروز آنها ممکن است در سوریه در بخش‌هایی همچنان به کمک مستشاران نظامی ما نیاز داشته باشند ولی ما امروز وارد فاز جدیدی با این کشورها شدیم و تعامل اقتصادی، همکاری تجاری و ایجاد یک خط ترانزیت بین ایران، عراق، سوریه، لبنان و از آنجا به سمت مدیترانه و بخشی از آفریقا و اروپا، همه کشورهای موجود در این محور بتوانند از منافع آن برخوردار باشند. این موضوعی است که با جدیت دنبال میشود و اتفاق نظر در بین همه این کشورهاست و امیدوارم بین کشورهای موسوم به محور مقاومت این خط ترانزیت به رفاه بیشتر ملت‌ها و ثبات و آرامش و وجود یک اقتصاد پایدار در این منطقه کمک کند.
رئیس دستگاه دیپلماسی درباره پرونده ترور شهید قاسم سلیمانی نیز بیان کرد: موضوع سردار سلیمانی مسئله‌ای نیست که هیچگاه به فراموشی سپرده شود این مسئله آنقدر عمق دارد که حتی پوتین در سفرش به تهران در دیدار با مقام معظم رهبری و آقای رئیسی به جایگاه و نقش مهم سردار سلیمانی اشاره کرد. در وزارت خارجه کمیته پیگیری حقوقی بین‌المللی که وجود داشت را کامل‌تر کرده و به کار سرعت دادیم و یکی از سفرای کریر و حرفه‌ای که قبلا در نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل در ژنو بود به عنوان دستیار و مسئول پرونده حقوقی بین‌المللی ترور سردار سلیمانی و همراهانش قرار دادیم. قوه قضاییه هم به صورت جدی در این زمینه کار میکند و امیدوارم اقدامات ما به نقطه مطلوب برسد.
وی گفت: در این پرونده یکی از اقداماتی که در کشور انجام شد همه آمران و عاملان این ترور در لیست سیاه تروریستی قرار گرفتند و آنهایی که در این لیست قرار گرفتند خواب راحت ندارند. در حاشیه مذاکره برای لغو تحریم‌ها، واسطه‌هایی که پیام‌های آمریکایی‌ها را می‌آوردند به ما گفتند فقط برای حفاظت پام‍پئو دو میلیون دلار هزینه میشود، چرا که او یکی از عوامل مربوط به ترور سردار سلیمانی است و در مقطعی در مذاکرات اخیر ما طرف آمریکایی به دنبال این بود که این نگرانی خودش را در قالب یک معامله یا بده بستان با واسطه‌ها برطرف کند که دست رد قوی به سینه آنها زده شد و این نشان می‌دهد که موضوع ترور و شهادت سردار سلیمانی زنده است و این موضوع بدون اینکه در مسیر حقوقی و بین‌المللی و پیگیری خودش به نتیجه برسد ما در دستگاه دیپلماسی انتقام خون شهید سلیمانی را در مجاری حقوقی، بین‌المللی و سیاسی و پیگیری این مسئله را در همه ابعاد وظیفه قطعی خود می‌دانیم.
وی درباره ایرانیان خارج از کشور هم گفت: این موضوعی است که مقام معظم رهبری بر آن توصیه و تأکید زیادی داشتند و دارند و هم آقای رئیسی اتفاقا دیروز برای جلسه‌ای خدمتشان بودم به من گفتند هنوز به صورت ملموس حس نمی‌کنم که برای ایرانیان خارج از کشور در قالب شورای عالی ایرانیان اتفاق مهمی رقم خورده باشد و توصیه‌هایی داشتند این جمعیت باید مورد توجه ویژه در دستگاه دیپلماسی قرار بگیرند.
امیرعبداللهیان بیان کرد: کاری که در این مدت انجام دادیم، در سفرهای خارجی که داشتم یکی از برنامه‌هایم دیدار با ایرانیان مقیم یا نمایندگان آنها بود. شورای عالی ایرانیان را به معنای واقعی فعال کردیم و در شروع به کار دولت با حضور آقای رئیسی نشست این شورا برگزار شد و خروجی جلسه ما این شد که قانون جامع برای حمایت از ایرانیان خارج از کشور در اختیار داشته باشیم که مقرر شد کمیته‌ای برای این کار تشکیل شود، چون قانون باید تدوین شود و جزو وظایف مجلس است. در کمیته‌ای که تشکیل دادیم با هماهنگی آقای قالیباف، آقای جلال زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی مسؤول آن کمیته شدند و وزارت دادگستری و وزارت خارجه و همه بخش‌ها نیز عضو این کمیته هستند و جلسات فشرده‌ای را برگزار کردیم و در حال رسیدن به هفته‌های پایانی کارهای کارشناسی این قانون هستیم. البته یکی از مسائل مهمی که باید برای آن چاره‌اندیشی کنیم تعیین تکلیف وضعیت ایرانیان دارای تابعیت مضاعف است که باید روشن شود.
وی ادامه داد: ما به ایرانیان در این دولت نگفتیم سرمایه‌های خود را به ایران بیاورید. معتقدیم اگر ریل گذاری کنیم و مشکلات را برطرف کنیم، خودشان تشویق می‌شوند که بیایند. از جمله مشکلاتی که در سفرم به نیویورک و در آلمان از آن مطلع شدم این بود که ایرانیان مقیم آلمان و آمریکا مشکل کارت ملی داشتند. به لحاظ فنی کار دشوار بود ولی به صورت رندمی از سه حوزه جغرافیایی پرجمعیت که ایرانیان حضور دارند و در دو هفته آینده به حدود ۲۳ حوزه افزایش می‌یابد و ایرانی‌ها می‌توانند به نزدیک‌ترین سرکنسولگری درخواست کارت ملی کنند و با هماهنگی صورت گرفته با ثبت احوال کارت ملی خود را دریافت کنند.
وزیر خارجه ادامه داد: مسئله‌ای که به شیطنت رسانه‌ها و برنامه‌ریزی دشمنان در حوزه ایران هراسی برمی‌گردد، تبلیغ می‌کنند که اگر به ایران بروید دستگیر می‌شوید. آنهایی که دستگیر شدند شاید به تعداد انگشتان دو دست نمی‌رسد. آنهایی که دستگیر شدند محرز هست که جاسوسی کردند. فردی که دوتابعیتی بوده و اطلاعات دانشمندان هسته‌ای ما را به موساد داده و موساد آنها را در کف خیابان‌های تهران ترور کرده، در هر کشوری چنین اتفاق جاسوسی رخ دهد دستگیر شده است. من هم که وزیر خارجه هستم اگر تخلفی کنم که در تعارض با امنیت ملی باشد، در داخل تهران باشم سیستم قضایی برخورد میکند و عادلانه تصمیم می‌گیرد.
وی گفت: در سایت وزارت خارجه سامانه پرسمان تردد را گذاشتیم و با ۱۰ دستگاه هماهنگی کردیم و ایرانیان صفحه اول گذرنامه خود را بارگذاری می‌کنند و از هر ۱۰۰ هزار نفر یک نفر را ممکن است بگویند مشکل دارد و مشکل آن این است که در داخل ایران شاکی خصوصی دارد. در سایت از طریق ایمیل به فرد متقاضی می‌گوییم می‌توانید بیایید و برگردید. من گفتم که تضمین می‌دهم. سه ماه پیش یک فرد ایرانی از یکی از کشورها در فرودگاه به دلیل اینکه اعتبار گذرنامه‌اش تمام شده بود به وزارت خارجه زنگ زد و من به او زنگ زدم و فردا صبح گذرنامه او در کمتر از ۱۰ دقیقه بروزرسانی شد. ما به عنوان نهاد دیپلماسی در کشور موظف به خدمات کنسولی به ایرانیان هستیم، صرفنظر از فکر و عقاید و دین و مذهب آنها.
وزیر خارجه درباره ریزگردها نیز بیان کرد: بخشی از بحران‌های زیست محیطی به جنگ‌هایی برمی‌گردد که در دو سه دهه اخیر در منطقه رخ داده است. ایران برای صلح و ثبات و امنیت پایدار و دوری از جنگ در منطقه تلاش میکند. بخشی از آن به دیپلماسی آب برمی‌گردد که وزارت خارجه و وزارت نیرو آن را در دستورکار دارند. بخشی به هیرمند برمی‌گردد. تا الان سه بار حضوری و چند بار تلفنی در این موضوع با امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه افغانستان صحبت کردم. سفرهایی به کابل شد و پیشرفتی که داشتیم مقامات هیأت حاکمه سرپرستی می‌پذیرند حق آبه ایران باید تامین شود ولی به لحاظ فنی می‌گویند مشکل بارش و ... وجود دارد. از نظر فنی هماهنگی‌هایی در حال انجام است. امسال آب را رها کردند، ولی برخی با کارشکنی آب را به سمت دیگری منحرف کردند و خود افغان‌ها نتوانستند استفاده کنند، ولی اقدامات ما در سطح سیاسی، امنیتی و اطلاعاتی با مقامات حاکم در افغانستان ادامه دارد و به هیچ وجه از آن نمی‌توانیم کوتاه بیاییم.
وی همچنین گفت: در مورد حق آبه ارس هشت ماه پیش با چاووش اوغلو توافق کردیم کمیته مشترک آب تشکیل دهیم و هیأتی از ایران به ترکیه رفت و قرار است هیأتی بزودی از ترکیه به ایران بیاید. آقای رئیسی در دیدار با اردوغان دو بار بر این موضوع تأکید کرد و گفت که موضوع حق آبه ما از ارس موضوعی نیست که به راحتی از آن بگذریم و این انتظار را داریم که شاهد کاهش سر سوزنی از سهم خود در رود ارس نباشیم.
امیرعبداللهیان درباره سیاست ایران در قبال آمریکای لاتین و آفریقا نیز بیان کرد: در ۱۰ ماه گذشته ۴۷ هیأت رسمی از آفریقا به ایران سفر کرد و قراردادهای مختلفی منعقد شد و البته بخش خصوصی جلوتر و موفق‌تر بوده است و کمیسیون‌های مشترکی در این حوزه برگزار شده و توانستیم به توافقات خوبی دست یافته و همکاری‌ها را شتاب ببخشیم. آنچه تا الان انجام شده لازم بوده، ولی کافی نیست و باید قدم‌های قوی‌تری برداشت. آفریقا همچنان قاره بکر است و در آفریقا ظرفیت‌های فراوانی وجود دارد.
وی درباره آمریکای لاتین نیز اظهار داشت: در آمریکای لاتین در حوزه نفت و انرژی، پتروشیمی و همکاری‌های پالایشگاهی و همکاری در حوزه تامین امنیت غذایی کارهای خیلی خوبی در ماه‌های گذشته انجام شده و اتفاقات جدیدی است که در این حوزه رخ داده است. نگاه به این دو منطقه در چارچوب سیاست خارجی متوازن جزو اولویت‌های مهم ماست به دلیل بکر بودن این دو حوزه و ظرفیت‌های فراوان آن. البته در دو حوزه علیرغم دور افتاده بودن آنها نگاه آنها به ایران و انقلاب و امام یک نگاه متفاوت و ویژه‌ای است که برای ما سرمایه بزرگی را ایجاد کرده است.
وی درباره آخرین وضعیت مذاکرات رفع تحریم‌ها نیز گفت: سیاست خارجی دولت سیزدهم در نگاه به برجام این گونه است که دولت باید برنامه توسعه اقتصادی پایدار را بدون نگاه به برجام دنبال کند. وزارت خارجه برای توسعه اقتصادی پایدار باید همه ظرفیت مطلوب خودش را به کار بگیرد، ولی از طرف دیگر وزارت خارجه برای لغو تحریم‌ها باید در میز مذاکره حضور داشته باشد که این نه یک مذاکره بلکه یک کارزار مذاکراتی است.
وزیر خارجه بیان کرد: ما الان در نقطه‌ای هستیم که متن آماده‌ای در مقابل ماست که در بیش از ۹۵ الی۹۶ درصد محتوا با همه طرف‌ها اتفاق نظر داریم، ولی در این متن همچنان یک نقص مهم وجود دارد و اینکه ما باید از مزایای کامل اقتصادی توافق برخودار شویم. ما نمی‌خواهیم از یک روزنه دو بار گزیده شویم.
امیرعبداللهیان یادآور شد: برای برخوردار شدن از مزایای کامل اقتصادی برجام، آمریکایی‌ها باید تعهدات و تضمین‌هایی را بپذیرند. این طور نیست که بگوییم در قرارداد بین‌المللی تضمین معنا ندارد، قرارداد برای اجرا نوشته میشود و برای قاب کردن در طاقچه خانه که قرارداد نمی‌خواهیم. برای رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار جدی هستیم. توافق را به هر قیمت و هر توافقی را نمی‌خواهیم.
وی گفت: در تبادل پیام‌ها به طرف آمریکایی از طریق اتحادیه اروپا و برخی وزرای خارجه گفته‌ایم که توافقی می‌خواهیم با متخصات خوب بودن، قوی بودن و پایدار بودن. توافقی یک طرفه هم نمی‌خواهیم که همه منافع ما را تامین کند و طرف‌های مقابل را هم می‌فهیم و برای این تلاش می‌کنیم و برای اینکه به این ویژگی برسیم هنوز آمریکایی‌ها ما را مطمئن نکردند که می‌توانیم از منافع کامل اقتصادی برجام برخوردار شویم. این برخوردار بودن شاخص‌هایی دارد که در حال تبادل پیام‌ها و گفت‌وگوها با اتحادیه اروپا و غیرمستقیم با آمریکا هستیم تا شاخص‌های مورد نظر ما به صورت ملموس و دقیق روی کاغذ بیاید و بتوانیم اعلام کنیم که در نقطه خوب توافق قرار داریم.