چگونه کتاب ترجمه کنیم؟

مترجمین بسیاری هستند که از ابتدای فعالیت‌شان، خودشان را برای ترجمه کتاب آماده می‌کنند و وقتی در مسیر ترجمه کتاب قرار می‌گیرند، یک یا چند حوزه را انتخاب می‌کنند و در آن‌ها، فعالیت می‌کنند. برخی خودشان کتاب انتخاب می‌کنند و برخی دیگر از نشرها سفارش می‌کنند. برخی به سراغ ترجمه کتاب های علمی و تخصصی می‌روند و برخی دیگر مسیر ترجمه ادبی را در پیش می‌گیرند. اما برای ترجمه کتاب، باید به چه نکاتی توجه کنیم؟ آیا تسلط بر دو زبان برای ترجمه کتاب کافی است؟

در این مطلب، هر آنچه باید در مورد ترجمه کتاب بدانید برای‌تان خواهیم گفت. با ما همراه باشید!

ترجمه کتاب های علمی و تخصصی

اگر به ترجمه تخصصی علاقه‌مند هستید و تجربه کافی در این زمینه دارید، می‌توانید به سراغ ترجمه کتاب های علمی و تخصصی بروید. برای ترجمه تخصصی در هر حوزه‌ای، باید با متون و واژگان تخصصی آن حوزه آشنایی کافی داشته باشید. برای مثال، اگر می‌خواهید به سراغ کتاب‌های تخصصی حوزه برق بروید، باید متون تخصصی برق را، به زبان‌های مقصد و مبدأ، خوانده باشید تا بتوانید آن‌ها را به راحتی ترجمه کنید.

یکی از مهم‌ترین بخش‌های ترجمه کتاب تخصصی، معادل‌یابی است. در واقع، به عنوان مترجم کتاب تخصصی، باید بتوانید معادل مختلف واژگان تخصصی را از منابع معتبر بیابید و بهترین‌شان را انتخاب کنید.

برای ترجمه کتاب، می‌توانید به سراغ ابزارهای کمک مترجم (CAT Tools) بروید. این ابزارها می‌توانند دقت و سرعت کارتان را افزایش دهند. اما چگونه؟ در واقع، برخی ابزارهای مترجم‌یار، مانند ترادوس، حافظه ترجمه دارند و واژگان تخصصی، عمومی و ساختار جملات را در خود نگه می‌دارند. بدین ترتیب، کافی است یک بار معنی واژه‌ای را بیابید و از آن استفاده کنید، این ابزار، به صورت اتوماتیک، آن را در همه ترجمه‌های بعدی‌تان اعمال می‌کند.

ترجمه داستان و کتاب ادبی

اگر علاقه‌مند به ادبیات هستید، می‌توانید به سراغ ترجمه رمان و کتاب ادبی بروید. برای ترجمه رمان، باید نحوه ترجمه داستان را یاد بگیرد. در این مسیر، باید داستان بسیار بخوانید تا بتوانید داستان را بازنویسی کنید. در واقع، مترجم داستان، به نوعی، باید نویسنده باشد و بتواند داستان را به بهترین شکل ترجمه کند.

در ترجمه رمان، باید بتوانید معادل دقیق واژگان را بیابید، اصطلاحات و ضرب‌المثل‌ها را درک کنید و لحن و سبک را نیز به خوبی منتقل کنید. همچنین، باید زبان استعاری را بشناسید و بتوانید آن را درک کنید و در متن نیز به کار بگیرید.

اگر می‌خواهید رمانی را ترجمه کنید، باید سعی کنید ترجمه‌ای را ارائه دهید که خواننده موقع خواندن آن همان حسی را داشته باشید که خواننده متن اصلی دارد. در نتیجه، باید در انتخاب واژگان بسیار دقت کنید.

مترجم کتاب باید به چه نکاتی دقت کند؟

فرقی نمی‌کند می‌خواهید مترجم کتاب‌های علمی و تخصی باشید یا این‌که به سراغ ترجمه رمان و داستان بروید، در هر صورت باید یک سری نکات را بدانید تا بتوانید تبدیل به مترجمی موفق شوید. اما پیش از آغاز ترجمه، باید چه چیزهایی را بدانیم؟

هدف‌تان را از ترجمه کتاب مشخص کنید.

پیش از هر چیزی، از خودتان بپرسید چرا می‌خواهم کتاب ترجمه کنم؟ هر کسی هدف مشخصی از ترجمه کتاب دارد. برای مثال، ببینید که آیا می‌خواهید ترجمه کتاب را به عنوان حرفه‌تان انتخاب کنید یا این‌که می‌خواهید آن را در کنار کار اصلی‌تان انجام دهید. بدین تریب، برای‌تان مشخص می‌شود چقدر می‌توانید برای ترجمه کتاب وقت بگذارید.

بازار هدف‌تان را بشناسید.

پس از آن، باید به سراغ شناسایی بازار هدف‌تان بروید. برای مثال، باید بدانید کتاب‌های مربوط به کدام حوزه طرفداران بیشتری دارد و بهتر به فروش می‌رسد. اگر می‌خواهید ترجمه رمان و ترجمه ادبی را انتخاب کنید، باید بدانید در بازار مقصدتان، چه داستان‌هایی بهتر به فروش می‌رسد و ادبیات کدام کشور تناسب بیشتری با فرهنگ و ادبیات کشور مقصدتان دارد. بدین ترتیب، کتاب‌تان پرفروش خواهد بود.

نمونه‌خوانی و ویرایش را از یاد نبرید.

یادتان باشد پس از اتمام ترجمه، کتاب آماده انتشار نیست. پیش از آن‌که کتاب را به نشر بسپارید، باید حداقل، یک بار، خودتان یا مترجم دیگری آن را نمونه‌خوانی یا بازخوانی کند. پس از آن، به سراغ ویرایش کتاب بروید.

پس از انتشار کتاب، به فکر بازاریابی آن نیز باشید.

پس از انتشار کتاب، نوبت به بازاریابی می‌رسد. بازاریابی کتاب را خودتان و نشر می‌توانید انجام دهید. اگر نشر درست و معتبری را انتخاب کرده باشید، دیگر نیازی نیست خودتان به فکر بازاریابی باشید.

سخن آخر

ترجمه کتاب مراحل مشخصی دارد که هر مترجم باید آن را بشناسد. در وهله اول، باید بدانید هدف‌تان چیست و اصلاً می‌خواهید چه نوع کتابی را ترجمه کنید. در واقع، باید بدانید قرار است ترجمه کتاب های علمی و تخصصی را انجام دهید یا این‌که مترجم رمان و کتاب های ادبی باشید. پس از آن، باید به فکر شناسایی بازار و انتخاب کتاب باشید. وقتی ترجمه کتاب به پایان رسید، باید نمونه‌خوانی و پس از آن، ویرایش را آغاز کنید. در نهایت، می‌توانید کتاب‌تان را به نشر بسپارید و به فکر بازاریابی آن باشید.