شاخص فلاکت در ایران رکورد زد

همشهری: شاخص فلاکت به‌عنوان مجموع نرخ تورم و نرخ بیکاری از ۳۳.۸ درصد در پایان سال ۹۰ به رقم ۴۹.۶ درصد در پایان سال ۱۴۰۰ رسیده که بالاترین شاخص فلاکت در طول ۱۱ سال گذشته است.

شاخص فلاکت به سبب تک‌رقمی شدن نرخ تورم در سال‌های ۹۵ و ۹۶ به‌ترتیب به ۱۹.۳ و ۲۰.۳ درصد رسید که پایین‌ترین رقم در طول دهه گذشته به‌حساب می‌آید. با تشدید فشار تحریم‌ها پس از خروج دولت وقت آمریکا از برجام، نرخ تورم در ایران در فاصله سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۰ روندی صعودی را تجربه کرده است.

ثبت رکورد تازه شاخص فلاکت در پایان قرن ۱۴ خورشیدی به‌رغم تک‌رقمی شدن نرخ بیکاری در نتیجه کاهش نرخ مشارکت، نشان می‌دهد ادامه حیات اقتصاد ایران در تورم بالا، می‌تواند زمینه‌ساز اختلال در شاخص‌های کلان ازجمله نرخ بیکاری، نرخ تورم و شاخص فلاکت باشد و از این منظر اولویت نخست و شاید مهم‌ترین مطالبه مردم از دولت، تلاش برای کاهش نرخ تورم طی سال‌های آینده است.

نقشه شاخص فلاکت در استان‌ها

پایین‌ترین شاخص فلاکت در پایان سال ۱۴۰۰ مربوط به استان تهران و بالاترین هم مربوط به استان آذربایجان غربی است. محاسبات همشهری به استناد نرخ بیکاری و نرخ تورم اعلام شده مرکز آمار ایران نشان می‌دهد شاخص فلاکت در تهران ۴۳.۶ درصد در سال ۱۴۰۰ بوده که برایند نرخ تورم ۳۷.۶ درصدی و نرخ بیکاری ۶ درصدی این استان است. پس از آن استان سیستان و بلوچستان با نرخ تورم ۳۶.۶ درصدی و نرخ بیکاری ۷.۶ درصدی قرار دارد که با نمره ۴۴.۲ درصد در رتبه دوم کمترین شاخص فلاکت جای گرفته است. استان‌های همدان با شاخص فلاکت ۴۴.۸ درصد، سمنان با ۴۵.۴ درصد، قم با ۴۶ درصد و خراسان رضوی با ۴۶.۵ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

این گزارش می‌افزاید: علاوه بر استان‌های تهران، سیستان و بلوچستان، همدان، سمنان، قم و خراسان رضوی، ۲ استان فارس و خراسان رضوی، شاخص فلاکت پایین‌تر از میانگین کشوری را در پایان دهه ۹۰ تجربه کرده‌اند. شاخص فلاکت در استان فارس ۴۹.۴ درصد و در استان خراسان جنوبی ۴۹.۵ درصد برآورد می‌شود؛ درحالی‌که میانگین شاخص فلاکت سال ۱۴۰۰ ایران ۴۹.۶ درصد، نرخ بیکاری ۹.۴ درصد و نرخ تورم ۴۰.۲ درصد بوده است.

استان‌های میانه نشین در شاخص فلاکت

علاوه بر ۲ استان مرکزی با شاخص فلاکت ۴۹.۸ درصد و قزوین با ۴۹.۸ درصد، شاخص فلاکت در استان‌های گیلان، گلستان، اصفهان و بوشهر در کانال ۵۰ درصد نوسان داشته و در کانال ۵۱ درصدی هم ۲ استان یزد و خوزستان قرار گرفته‌اند. پس از آن استان‌های مازندران، آذربایجان شرقی، زنجان، خراسان شمالی و کرمان در کانال فلاکت ۵۲ درصدی و وضعیت نارنجی قرار می‌گیرند که درصورت افزایش نرخ بیکاری یا تورم، این استان‌ها مستعد قرار گرفتن در وضعیت بدتر خواهند بود.

در رتبه بعدی جدول فلاکت ۲ استان البرز با شاخص ۵۳.۱ درصد و ایلام با ۵۳.۳ درصد دیده می‌شوند و ۸ استان هرمزگان با شاخص ۵۵ درصد، چهارمحال و بختیاری با ۵۵.۴ درصد، اردبیل، با ۵۵.۵ درصد، کهگیلویه و بویراحمد با ۵۶.۶ درصد، کرمانشاه با ۵۷.۶ درصد، لرستان با ۵۷.۷ درصد، کردستان با ۵۷.۸ درصد و سرانجام آذربایجان غربی با فاصله زیاد نسبت به دیگر استان‌ها با شاخص ۶۲.۲ درصد در وضعیت قرمز جدول فلاکت قرار دارند. نکته مهم در ارزیابی وضعیت شاخص فلاکت استان‌های قرار گرفته در وضعیت قرمز می‌توان به نرخ بیکاری دورقمی اشاره کرد؛ به‌نحوی که در آخرین فصل آخرین سال قرن ۱۴ خورشیدی ۱۰ استان ایران نرخ تورم دورقمی را تجربه کردند که بالاترین نرخ بیکاری مربوط به استان آذربایجان غربی با ۱۸.۳ درصد و کرمانشاه با ۱۷.۹ درصد است.

شکاف فلاکت، بیکاری و تورم

داده‌های رسمی مرکز آمار روایت می‌کند شکاف تورم سالانه بین استان‌های ایران ۱۱.۹ درصد بوده که بالاترین نرخ را در استان کهگیلویه و بویراحمد به میزان ۴۸.۲ درصد و کمترین هم در استان همدان با ۳۶.۳ درصد مشاهده شده است. شکاف نرخ بیکاری هم در سال گذشته ۱۲.۳ درصد بوده که کمترین نرخ بیکاری مربوط به استان تهران با ۶ درصد و بالاترین میزان مربوط به استان آذربایجان غربی به میزان ۱۸.۳ درصد بوده است. نتیجه برایند نرخ تورم و نرخ بیکاری، شکاف ۱۸.۶ درصدی در شاخص فلاکت بین استان آذربایجان غربی با شاخص ۱۸.۶ درصد و استان تهران با شاخص ۴۳.۶ درصد است.