چراغ راه در کلام معصوم هشتم

در جوامع اسلامی نظیر جمهوری اسلامی ایران،آموزه‌های دینی،فرهنگی و اعتقادی مردم بر پایه رهنمودها و فرمایشات ائمه،پیامبران و فرستادگان الهی استوار است و آنچه از کلام گهربارِ به جامانده از امامان در اختیار عاشقان خاندان رسول‌الله(ص) است، برای آنها حکم تسکین‌بخش ناآرامی‌های روح و جسم را دارد و به راستی هم که چنین است.

گرچه در عصر حاضر با وجود تنوع فن‌آوری‌ها و سهولت دسترسی به هر اطلاعت و نیازی،مخاطبان و علاقه‌مندان کتاب و کتابخوانی بیش از پیش کاهش یافته‌اند. ولی همچنان یکی از مهم‌ترین راه‌های رساندن کلام معصومان به دست خواهانِ آنها،انتشار سخنان ائمه در قالب کتاب است.

چه بسا گاهی انسانی در کلامی از رهبران الهی،آنچه را می‌جوید که سال‌های مدیدی است روی زمین و در جریان زندگی روزمره‌اش جست‌وجو می‌کرده.هرچند که در نظر نخست،همه ما گم‌کرده‌هایی داریم که شاید فقط می‌توانیم با اتکا به رهنمودهای پیامبران دین مبارک اسلام آنها را بازیابیم.ایرانیان از این جهت بسیار خرسند و خوشبختند که بارگاه ملکوتی یکی از مهم‌ترین معصومین یعنی‌علی‌ابن موسی‌الرضا» (علیه‌السلام) در خاک این سرزمین بنا شده تا از برکات زیارت و آثار ارزشمند باقی‌مانده آن حضرت مستفیض شوند.

بارها برای همه ما پیش آمده که در میان صحبت‌هایمان از فرمایشات باارزش ایشان مثال آوریم و به روایات و احادیث گوناگونی از سرگذشت پرفراز و نشیب امام رضا اشاره کنیم.ولی عده کمی از ما ریشه و سندیت این احادیث را می‌شناسند و می‌توانند به منبع و مرجع آن اشاره کنند.جالب‌تر آنکه اگر در مواقع خاصی به یکی از نقل قول‌های امامان نیاز داشته باشیم،نمی‌دانیم از کجا و چگونه باید آن را تهیه کنیم و در صورت تهیه‌کردن،کدام‌یک از احادیث درست‌تر و نزدیک‌تر به واقعیت است.

از این‌رو برخی اساتید برجسته و معتبر عالم تحقیق در زندگی چهره‌های مذهبی دین ما،طی کوششی جدی و مداوم،همه آنچه را امروز از فرموده‌های امامان باقی مانده، به شکل مجموعه‌هایی گردآوری و منتشر کرده و در اختیار مخاطب خاص چنین آثاری قرار داده‌اند.از جمله استاد محمد حکیمی،محقق فرهیخته که در راستای ترویج فرهنگ و معارف رضوی،سخنان و گهربار آن امام همام را در ارتباط با حیات انسان امروزی تنظیم و در مجموعه‌کتاب‌هایی ارائه کرده است.

این کتاب‌ها که توسط «بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی» به انتشار رسیده،آثار کم‌حجم اما پرمایه‌ای هستند شامل چهل حدیث که به صورت موضوعی طبقه‌بندی شده‌اند.

استاد حکیمی خود در پیشگفتار کتاب آورده:«تاریخ تشیّع از فراز و نشیب‌های بسیاری برخوردار است و مطالعه و ژرفنگری در این فراز و فرودها،کاوشگر را به عظمت کار امامان تشیّع(ع) آگاه می‌سازد.از این‌رو بررسی برنامه‌ها،راهکارها و شیوه‌های این پیشوایان الهی و شرایط بسیار دشوار زمانشان این حقیقت را آشکار می‌سازد که گرچه ظاهر رفتار و شیوه گفتار و موضع‌گیری‌های آنان متفاوت و گوناگون بوده است،لیکن در درون و محتوا همه به سمت و سوی هدفی یگانه حرکت کردند و با همه موانع بزرگ و به‌راستی ناگذشتنی،راه پیشرفت را گشودند و تشیّع را از زیر چکمه جباران و طاغوتیان زمان که جز خون و قتل و زندان و تبعید چیزی نمی‌شناختند،بیرون آوردند و پیام آن را به سراسر جهان آن روز و تا امروز نیز رساندند.»(ص5 و 6)

خوبی این کتاب این است که اولاً احادیث با دو زبان عربی و فارسی در متن کتاب آورده شده تا خواننده بتواند به سادگی ترجمه حدیث را با متن اصلی مطابقت بدهد و حتی نسخه عربی آن را به خاطر بسپارد و دوم آنکه حدیث‌های آمده، به صورت موضوعی طبقه‌بندی شده‌اند و 40 حدیث در کتاب آمده که تقریباً تمام آنها مسائل روزمره‌ای هستند از دغدغه ذهنی و شرعی مسلمانان.

از جمله می‌توان اشاره کرد به موضوعاتی نظیر «ارث زن نصف مرد؟»، «گشاده‌دستی و بخشش»، «طلاق و حفظ خانواده»،«دو شیوه برای خودسازی»،«خشونت در خانواده»، «همسایه»، «علم‌آموزی در تمام دوران عمر»، «مردم‌دوستی»و...

علاوه بر این،مولف کتاب پس از هر حدیث،ضمن اینکه به تفسیر آن پرداخته،دلیل روایت آن توسط امام بزرگوار و داستان وقوع و پدیدآمدن حدیث را آورده است.از این منظر،کتاب حاضر کاملا مستند و قابل‌تامل است و می‌توان به اطلاعات و اشارات آمده در آن اعتماد کرد. زیرا تمام نقل قول‌ها و احادیث و روایات مکمل دیگر،از توضیحاتی در پاورقی برخوردارند که خواننده را به منابع و مآخذ آن ارجاع می‌دهد.تاکنون سه دفتر از «فرازهایی از سخنان امام رضا(ع)» به کوشش «محمد حکیمی» منتشر شده‌اند. این کتاب در 147 صفحه و قیمت 1400 تومان به همت نشر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی منتشر و توزيع شده است.