شاید عنوان این مقاله ذهن شما را به سمت فلزاتی با اسامی بسیار پیچیده و جدول تناوبی و موارد خاص ببرد! ولی زیباترین فلز دنیا آلومینیم است که یاقوت از آن ساخته شده و دنیای ما را نیز ساخته است!

مصارف آلومینیوم از جواهر و نگین انگشتری تا سوخت موشک های فضا پیما

آلومینیوم سومین عنصر فراوان بر روی زمین است اما به صورت خالص که بتوان آن را مورد استفاده قرار داد بسیار کمیاب و نادر است و بیشتر به صورت های اکسید شده و تغییر یافته آن در روی زمین استخراج میشود. به همین دلیل فرایند پیچیده استخراج و تولید به شکل فلز قابل استفاده آن، قیمت این فلز دوست داشتنی نسبتا بالا است.

اما گفته شد آلومینیوم به عنوان نگین انگشتری؟! این به چه معناست؟ باید بدانید یاقوت که یکی از زیباترین و ارزشمند ترین جواهرات است در وافع یکی از اشکال آلومین یا همان اکسید آلومینیوم است که تحت فشار و حرارت بسیار بالای زمین به صورت متبلور شده و کریستالی درآمده. عنصر اصلی تشکیل دهنده یاقوت اکسید آلومینیوم است و دومین ماده سخت بعد از الماس در جهان هستی است. رنگ های مختلف یاقوت به دلیل ترکیب آلومین با فلزاتی نظیر کبالت، آهن، مس، منگنز و تیتانیوم است که هریک رنگ خاصی به یاقوت میدهند مانند یاقوت سرخ که مقدار بسیار کمی اکسید آهن در ترکب خود دارد. اما بحث این مقاله در مورد یاقوت نیست و قرار است به موارد مصرف و معرفی آلومینیوم بپردازیم و فقط مقدمه ایی در مورد عجایب این فلز گرانبها بیان شد.

دنیای امروزی بدون آلومینیوم ممکن نبود! 

به غیر از موارد طبیعی اشکال مختلف آلومینیوم که همانطور که گفته شد یاقوت یکی از آنها و دیگری کوراندوم یا همان سنگ سنباده است از آلومینیوم و اکسید آلومینیوم در موارد بسیار گوناگون دیگری نیز استفاده میشود. به عنوان مثال پس از استخراج آلومینیوم و تولید آن به شکل فلزی که میشناسیم برای ساخت بسیاری از محصولات روزمره و صنعتی استفاده میشود. قبل از معرفی موارد استفاده از آلومینیوم خالی از لطف نیست تا چند مثال دیگر از کاربردهای آلومین یا اکسید آلومینیوم ذکر کنیم و با این فلز عجیب و اعجاب آور بیشتر آشنا شویم و بعد به سراغ کاربردهای مقاطع آلومینیومی شکل های استفاده از فلز خالص و آلیاژهای آلومینیوم خواهیم رفت.

سفر انسان به فضا با آلومینیوم امکان پذیر شد...

سالها انسان به دنبال خروج از زمین و اکتشاف دنیاهای بیرون از زمین بوده و این تا زمانی که سوخت جامد که بهترین آن پدر آلمینیوم است میسر نشده بود. از آلمینیوم برای ایجاد انرژی و حرارت بسیار بالا در پرتاب انواع موشک های جنگی و فضا پیماها استفاده میکنند و از مزایای بسیار بالایی نسبت به دیگر فلزات مشابه و البته مزایای فراوانی نسبت به سوخت مایع است. سوخت آلومینیوم سبک تر از سوخت های مایع است، انرژی پاک تولید میکند و پس ماند آن اکسید آلمینیوم است، سیستم احتراق به مراتب ساده تری دارد و ....

استفاده های صنعتی آلمینیوم (آلومینیوم) و کاربرد های مختلف آن

تا اینجا فقط در مورد موارد غیر صنعتی آلومینیوم گفتیم و البته فقط به موارد معدود آن اشاره شد و توضیح و نام بردن از تمام موارد استفاده غیر صنعتی از آلومینیوم در این محتوا قابل گسترش نیست. اما استفاده های صنعتی از آلومینیوم:

حالا که از بحث سوخت جامد زیاد دور نشدیم بهتر است برای شروع کاربردهای صنعتی آلومینیوم از جوشکاری توسط آلومینیوم صحبت کنیم. از آلومینیوم به دلیل سوختن با حرارت بسیار بالا برای جوشکاری و اتصال ریل های قطار و جوش انواع فولاد ها استفاده میکنند. استفاده از آلومینیوم برای جوشکاری دو سر ریل آهن و اتصال آنها نیازی به برق ندارد، هیچ نیازی به تجهیزات پیچیده و گران قیمت ندارد و فقط توسط مقداری پودر آلومینیوم و یک قالب و فیلر جوش میتوان مقاطع ضخیم و حجیمی مثل ریل قطار را جوشکاری کرد. از این رو در بسیاری از موارد برای جوشکاری دو سر میلگرد های آرماتور در تولید بتن مسلح در ساختمان ها نیز استفاده میشود و بسادگی دو سر میلگرد های آرماتور را بهم جوش میدهند.

تولید آلومینیوم در مقاطع و شکل های مختلف برای استفاده های صنعتی

پس از تمام موارد کاربردهای بیان شده میرسیم به استفاده از فلز آلومینیوم برای ساخت و ساز و استفاده در محصولات. آلومینیوم بعد از استخراج از آلومین در کارخانجات تولید آلومینیوم مانند آلومینیوم اراک ( ایرالکو) یا کارخانه تولید آلومینیوم جاجرم، کارخانه آلومینیوم المهدی یا آلومینیوم جنوب (سالکو) به شکل مقاطع نیمه آماده به بازار عرضه میشود.

منظور از مقاطع نیمه آماده شکل هایی از آلومینیوم است که برای مصرف دیگر کارخانجات بکار برده میشود مانند انواع بیلت آلومینیوم و شمش آلومینیوم. که پس از این مرحله کارخانجات تبدیلی این مقاطع نیمه آماده را به شکل های مختلف تولید یا مصرف میکنند.

به عنوان مثال کارخانجات ریخته گری آلومینیوم از شمش آلومینیوم که خود در وزن ها، شکل ها و آلیاژهای بسیار مختلفی تولید میشوند برای تولید قطعات ریختگی استفاده میکنند. قیمت شمش آلومینیوم نیز کاملا بستگی به هریک از این ویژگی ها داشته و نسبت به نوع آلیاژ یا خلوص آلومینیوم تغییر میکند. قطعات ریخته گری آلمینیوم که از شمش آلومینیوم ساخته میشوند، مانند بلاک سیلندر خودروها یا بدنه انژکتور یا پوسته گیربکس، رینگ خودرو، بدنه پرژکتورهای روشنایی، ظروف آشپزخانه مانند قابلمه و ماهیتابه، قطعات الکترونیکی و بسیاری دیگر از محصولات. ریخته گری آلومینیوم نیز به روش ها مختلفی انجام میشود مانند ریخته گری تحت فشار یا دایکست، ریخته گری ریژه، ریخته گری ماسه ایی و ...

از بلیت آلومینیوم بیشتر در صنایع تولید پروفیل آلومینیوم و لوله و مقاطع طولانی استفاده میشود. تمام پروفیل ها و مقاطع مهندسی و دقیق آلومینیوم و لوله های بدون درز آلومینیوم به روش اکستروژن یا اکسترود تولید میشوند که آلومینیوم گرم شده توسط یک پرس از یک قالب عبور داده میشود و انواع مقاطع با شکل قالب تولید میشود. تولیدات این روش را میتوان به پروفیل درب و پنجره آلومینیومی، چوب پرده، هیت سینک قطعات الکترونیکی، لوله های انتقال مواد بدون درز، پروفیل های سازه های دستگاه های دقیق و CNC ، نرده های آلومینیومی و ... نام برد

تولید ورق آلومینیوم، فویل آلومینیوم و کویل آلومینیوم

یکی دیگر از مقاطع و اشکال بسیار پرمصرف آلومینیوم انواع ورق آلومینیوم است که با کاهش ضخامت به فویل آلومینیوم تبدیل میشود. از ورق آلومینیوم برای مصارف بسیار متنوعی استفاده میشود که در ضخامت ها و اشکال مختلف وجود دارند. ورق آلومینیوم از شمش آلومینیوم یا بیلت آلومینیوم به روش های مختلی از جمله نورد سرد و نورد گرم تولید میشود. بعد از اینکه شمش یا بیلت آلومینیوم به شکل ورق با ضخلمت های مختلف و اشکال مختلف مانند ورق آلومینیوم آجدار یا ساده تولید شد در موارد بسیار گوناگونی مورد استفاده قرار میگیرد که در ادامه به برخی از انها اشاره خواهیم نمود.

پس از تولید ورق آلومینیوم به همان روش نورد سرد، ورق آلومینیوم را آنقدر از بین غلتک های فولادی عبور میدهند تا به ضخامت های زیر 0.2 میلی متر برسد تا فویل آلومینیوم تولید شود. فویل آلومینیوم مانند ورق آن با ضخامت های مختلفی وجود دارد که از 0.02 میلی متر تا 0.2 میلی متر قابل تولید هستند. فویل آلومینیوم از موارد استفاده در عایق های حرارتی مانند ایزوگام و روکش پشم شیشه گرفته تا بسته بندی موارد غذایی مانند روکش داخلی بسته بندی آبمیوه، قوطی های فلزی نوشابه، ظروف یکبار مصرف تا روکش بسته بندی قرص و کپسول مورد استفاده است.

موارد استفاده از ورق آلومینیوم

از ورق آلومینیوم نیز مانند فویل در موارد متعدد استفاده میشود. موشک و راکت های فضا پیما خاطرتان هست؟ بدنه آنها را از ورق آلومینیوم تولید میکنند، بدنه خودروهای اسپرت، بدنه هواپیما، تولید مخازن مایعات غذایی و مواد شیمیایی مورد استفاده در هوای سرد، ساخت سازه های ضد زنگ و ضد خوردگی، ظروف آشپزخانه، صنایع روشنایی و ...

در این مقاله سعی شد فقط کلیات محدودی در مورد آلومینیوم و موارد استفاده آن بیان شود اما همانطور که برای شما سوالات بسیار متعددی بوجود آمده، موضوعات مربوط به این فلز پرکاربرد بسیار بسیار گسترده است. به همین دلیل شما را دعوت میکنیم برای مطالعه بیشتر در مورد آلومینیوم و البته خرید آلومینیوم و انواع محصولات نیمه آماده مانند بیلت آلومینیوم، شمش آلومینیوم و ورق آلومینیوم به فروشگاه آلوم پرشین بازار آنلاین آلومینیوم مراجعه نمایید و پاسخ تمامی سوالات خود را در مورد آلومینیوم پیدا کنید و برای خرید آلومینیوم اقدام نمایید.

در مقالات بعدی در مورد رنگ کردن آلومینیوم، آنودایز آلومینیوم، قابلیت ضد زنگ و اکسید آلومینیوم، جوشکاری الومینیوم، انواع آلیاژهای آلومنیوم و دیگر موارد صحبت خواهیم نمود.