نخستین تلاش بشر برای مداخله در رقص گرانشی منظومه شمسی؛ برخورد عمدی فضاپیما به یک سیارک / از ماموریت ناسا «برای نجات زمین» چه می‌دانیم؟

یورونیوز: ناسا روز چهارشنبه ۲۴ نوامبر (سه آذر) ماموریتی را پیش خواهد برد که بر اساس آن یک فضاپیما به‌طور عمدی به یک سیارک برخورد خواهد کرد تا مدار آن تغییر کند. این نخستین باری است که بشر تلاش می‌کند در رقص گرانشی منظومه شمسی مداخله کند.

هدف از این اقدام، آزمایش یک سیستم دفاعی سیاره‌ای است تا زمین را از رفتن به مسیر دایناسورها باز دارد و نخستین داده‌های واقعی را درباره آنچه برای منحرف کردن یک سیارک القا کننده فیلم آرماگدون (فیلم تولید سال ۱۹۹۸ درباره منفجر کردن یک ستاره دنباله‌دار) از زمین لازم است ارائه دهد.

سیاره ما دائما با تکه‌های کوچک باقی مانده در فضا (زباله‌های فضایی) بمباران می‌شود اما این بقایا معمولا پیش از برخورد با زمین می‌سوزند یا از هم پاشیده می‌شوند. با این حال هر چند وقت یکبار چیزی به اندازه کافی بزرگ به زمین برخورد می‌کند. تصور می‌شود حدود ۶۶ میلیون سال پیش یکی از این برخوردها به سلطنت دایناسورها پایان داد و مقادیر زیادی گرد و غبار و زباله فضایی را به اتمسفر فوقانی پرتاب کرد و باعث فروپاشی زنجیره‌های غذایی با تاریک کردن خورشید شد. روزی چیزی مشابه این می‌تواند به زمان سلطنت بشریت پایان دهد مگر اینکه راهی برای منحرف کردن آن پیدا شود.

ماموریت «آزمایش تغییر مسیر حرکت سیارک دوتایی» یا «دارت» ناسا نخستین تلاش برای آزمایش این موضوع است که آیا چنین انحراف سیارکی یک استراتژی واقع‌بینانه است. در این ماموریت بررسی می‌شود آیا یک فضاپیما می‌تواند به‌طور مستقل به سمت یک سیارک هدف حرکت کند و به‌طور عمدی با آن برخورد داشته باشد و در نهایت میزان انحراف اندازه‌گیری شود.

جی تیت، مدیر مرکز ملی اطلاعات اجسام نزدیک به زمین در ولز گفت: «این نخستین قدم برای آزمایش واقعی روشی است تا از برخورد اجسام نزدیک به زمین جلوگیری شود.»

وی افزود: «اگر نتیجه موفقیت آمیز باشد، کار بزرگی خواهد بود زیرا ثابت می‌کند ما توانایی فنی برای محافظت از خود را داریم.»

فضاپیمای ۶۱۰ کیلوگرمی دارت قرار است از پایگاه نیروی فضایی وندنبرگ در کالیفرنیا بر روی موشک فالکون ۹ اسپیس ایکس صبح روز چهارشنبه به وقت گرینویچ منفجر شود. هدف آن منظومه دیدیموس است که متشکل از یک جفت سیارک است، سیارک ۱۶۳ متری «دیمورفوس» به دور سیارک بزرگتر ۷۸۰ متری «دیدیموس» در گردش است.

هنگامی که این سیارک‌ها به دور خورشید می‌چرخند، گاهی از نزدیکی زمین عبور می‌کنند. برنامه ناسا این است که فضاپیما در زمانی بین ۲۶ سپتامبر و یک اکتبر ۲۰۲۲ زمانی که منظومه سیارکی در نزدیکترین فاصله خود قرار دارد به سمت دیمورفوس پرتاب شود.

حدود ۱۰ روز قبل از برخورد، یک ماهواره کوچک که برای تصویربرداری از سیارک‌ها است از فضاپیمای اصلی جدا می‌شود و امکان ارسال تصاویر برخورد به این سیارک فراهم می‌آید. از سوی دیگر دانشمندان در زمین با تلسکوپ آخرین لحظات قبل از برخورد را ثبت می‌کنند و تمام این داده‌ها آن‌ها را قادر می‌سازد تا میزان تغییر مدار «دیمورفوس» را محاسبه کنند.

پیش بینی می‌شود که سرعت سیارک کوچکتر تغییر کند و دوره مداری آن در اطراف سیارک بزرگتر نیز چند دقیقه طولانی‌تر شود.

سپس فضاپیمای «هرا» آژانس فضایی اروپا در نوامبر ۲۰۲۴ از منظومه دیدیموس بازدید خواهد کرد و تجزیه و تحلیل بیشتری از عواقب این بازی اسنوکر آسمانی انجام خواهد داد و جزئیاتی مانند جرم دقیق، آرایش و ساختار داخلی «دیمورفوس» بررسی می‌شود. همچنین اندازه و شکل دهانه باقی مانده از ماموریت دارت نیز ارزیابی می‌شود. چنین جزییاتی برای تبدیل انحراف سیارک به تکنیکی مقیاس پذیر و تکرارپذیر، حیاتی است و در صورت شناسایی سیارک آخرالزمانی می‌توان از آن استفاده کرد.

با این حال بعید است هر استراتژی انحرافی به تنهایی کافی باشد. نیت گفت: «با فرض اینکه موفقیت‌آمیز باشد، [این ماموریت] حقایق زمینی در زمان واقعی را درباره تاثیرات یک ضربه‌گیر کوچک بر روی یک سیارک کوچک را ارائه می‌دهد.»

با این حال او اضافه کرد: «مشکل این است که هیچ دو سیارک یا دنباله‌دار شبیه هم نیستند و نحوه انحراف یکی از آن‌ها به تعداد زیادی متغیر مانند اینکه از چه چیزی ساخته شده‌اند، چگونه در کنار هم قرار گرفته‌‌اند، با چه سرعتی می‌چرخند و … بستگی دارد.»