فارس: حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بعدازظهر امروز (چهارشنبه) پس از برگزاری دومین نشست کشورهای همسایه افغانستان به اضافه روسیه در تهران در نشستی خبری با حضور رسانه‌های داخلی و خارجی به تشریح نشست مذکور پرداخت و به سؤالات خبرنگاران درباره آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پاسخ داد.
وزیر امور خارجه در ابتدا با اشاره به برگزاری نشست تهران درباره افغانستان گفت: بیانیه پایانی ۵ امروز به وقت تهران در پایتخت‌ها منتشر می‌شود. در بیانیه پایانی، فقط نظرات جمهوری اسلامی ایران نمی‌آید و همسایگان دیگر هم هستند. بعضا نظراتی دارند که با نظرات ما کاملا تطبیق ندارد و بیانیه پایانی طیفی از موضوعاتی است که نسبتا مواضع مشترک ما را بیان می‌کند.
* تأکید کردیم که باید دولت فراگیر در افغانستان با مشارکت همه اقوام تشکیل شود
رئیس دستگاه دیپلماسی درباره مهمترین دستاورد نشست تهران و نتایج آن اضافه کرد: نشست همسایگان افغانستان در تهران با حضور چهار وزیر به شکل فیزیکی و دو وزیر به صورت مجازی یک اتفاق مهم و دارای پیام است.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: مهمترین مسئله و نکته مورد توجه در این اجلاس، تمرکز بر راه حل سیاسی در افغانستان بود. ما در جلسه بسته خود بحث کرده و تأکید کردیم که باید دولت فراگیر در افغانستان با مشارکت همه اقوام تشکیل شود. تأکید بر اینکه مشروعیت بین‌المللی بدون مقبولیت داخلی راه به جایی نمی‌برد و همه کشورهای همسایه تلاش کنند برای رسیدن به دولت و حکومت فراگیر در افغانستان، همه طرف‌ها را تشویق کنند. در عین حال همه ما نگرانی‌های مشترک داشتیم که بخش‌هایی از آن در بیانیه پایانی آمده است از جمله وضعیت رعایت حقوق بشر و وضعیت زنان در افغانستان، نگرانی از گسترش تروریسم و تحرکات داعش، نگرانی از تشدید فقر، آوارگی و گسترش قاچاق مواد مخدر در افغانستان و نگرانی از امنیت مرزها و نگرانی از موج آوارگان.
امیرعبداللهیان ادامه داد: همه تاکید داریم که کشورهای همسایه و جامعه جهانی باید کمک کنند به مردم افغانستان و کمک کنند که هیأت حاکمه سرپرستی در افغانستان دیگر اقوام را در حکومت سهیم کنند و همه افغان‌ها در کنار هم و با وحدت ملی در کشورشان از این مرحله سختی که ۲۰ سال اشغال و جنگ افروزی آمریکا و متحدانش در افغانستان ایجاد کرده، خارج شوند.
* در سطح امنیتی با هیات حاکمه سرپرستی در افغانستان تماس و گفتگو داریم
وزیر خارجه در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات ایران با طالبان و تضمین برای امنیت مرزها و اینکه آیا جمهوری اسلامی ایران تصمیمی برای به رسمیت شناختن طالبان دارد یا خیر؟ نیز خاطرنشان کرد: ما با همه طرف‌های افغانستانی در تماس هستیم و در سطح امنیتی با هیأت حاکمه سرپرستی در افغانستان تماس و گفت‌وگو داریم.
وی افزود: سفیر ایران در کابل بنا به دعوتی که از وی به عمل آوردند با وزیر خارجه هیات حاکمه سرپرستی افغانستان ملاقات کرد و نگرانی‌های خودمان را از مسیر این تماس‌ها به هیأت حاکمه سرپرستی در افغانستان اعلام کردیم. تدابیر لازم را هم برای مدیریت موج احتمالی ورود آوارگان در فصل سرما به سمت ایران و هم نگرانی درباره امنیت مرزها و احتمالا تشدید قاچاق مواد مخدر و مباحث مرتبط با امنیت مرزها و امنیت ملی را بیان کردیم.
به گزارش فارس، امیرعبداللهیان یادآور شد: در عین حال مسئولان و حاکمان افغانستان را توجه دادیم نسبت به اینکه اقدامات تروریستی در افغانستان نباید باعث به مخاطره افتادن امنیت کشورهای همسایه شود.
* هر فرمتی که به تحقق صلح و ثبات و امنیت در افغانستان و برطرف شدن نگرانی‌های منطقه‌ای کمک کند مثبت و سازنده می‌دانیم
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار صدای افغان با بیان اینکه لاوروف گفته نشست تهران موثر خواهد بود ولی جایگزین نشست مسکو نخواهد بود از امیرعبداللهیان پرسید وجه تمایز نشست تهران چیست و اینکه آیا ایران آمادگی دارد دومین دور نشست گفت‌وگوهای بین الافغانی را در تهران برگزار کند؟ بیان کرد: فرمت مسکو با حضور نمایندگان ویژه کشورهای مختلف در منطقه ما در مسکو شکل گرفت و از طرف ما هم آقای حسن کاظمی قمی نماینده ویژه ایران در امور افغانستان به همراه آقای دکتر موسوی مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه در این نشست شرکت کردند.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: ما هر فرمتی که به تحقق صلح و ثبات و امنیت در افغانستان و برطرف شدن نگرانی‌های منطقه‌ای کمک کند، مثبت و سازنده می‌دانیم. از مسکو برای این ابتکار تشکر می‌کنیم. آقای لاوروف به صورت مجازی با نشست تهران در تماس بود و سخنان ایشان را شنیدیم. فکر می‌کنیم فرمت‌های منطقه‌ای که به دور از مداخلات خارجی و جنگ افروزانه بیگانگان در منطقه هر چه بیشتر تقویت شود، از جمله در قالب همسایگان افغانستان، می‌تواند این پیام را داشته باشد که مسائل منطقه توسط اهل منطقه قابل حل و فصل است.
امیرعبداللهیان بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران همه اقوام و طرف‌های اصلی در افغانستان را تشویق می‌کند به اینکه در تشکیل دولت فراگیر در این کشور مشارکت کنند و به تلاش‌های خود برای تشویق همه طرف‌ها در نیل به این هدف و راه‌حل سیاسی ادامه می‌دهد.
* ما تمام گذرگا‌های مرزی را در سخت‌ترین روزها در افغانستان باز نگهداشتیم
رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به خبرنگار طلوع نیوز مبنی بر اینکه در حالی که افغانستان درگیر بحران اقتصادی است، مردم افغانستان از شما توقع دارند و دیدگاه ایران در این زمینه چگونه است؟ و نظر شما درباره داعش در افغانستان چیست؟ گفت: همه تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران از جمله نشست امروز در تهران با نگاه کمک به مردم بزرگ افغانستان شکل گرفته است. ما تمام گذرگا‌ه‌های مرزی خودمان را در این روزهای بحران در ماه‌های اخیر در افغانستان باز نگهداشتیم که هم کمک‌های انساندوستانه ایران و سایر کشورها تسهیل و وارد افغانستان شود و هم اینکه تبادلات مرزی ما متوقف نشود و مردم افغانستان دچار کمبود مواد غذایی و امکانات مورد نیاز بهداشتی و درمانی نشوند.
* در حوزه مبارزه با داعش حتما در بخش امنیتی مشورت‌های لازم را به همه طرف‌های افغانستانی ارائه می‌دهیم
وی افزود: در حوزه مبارزه با داعش حتما ما در بخش امنیتی مشورت‌های لازم را به همه طرف‌های افغانستانی برای موفقیت در مبارزه با تروریسم که به نوعی با امنیت ملی و مرزهای ما مشترک ما می‌تواند ارتباط داشته باشد، انجام می‌دهیم و همکاری خواهیم داشت و مشورت‌های خود را به همه طرف‌ها در افغانستان ارائه خواهیم داد.
* درباره عضویت ناظر اتحادیه اروپا در فرمت اجلاس همسایگان اتفاق نظر وجود نداشت
سخنگوی وزارت خارجه درباره حضور گروههای افغانستانی در نشست همسایگان افغانستان بیان کرد: در جلسه امروز درباره عضویت ناظر اتحادیه اروپا در فرمت اجلاس همسایگان، اتفاق نظر وجود نداشت و برای عضویت هیأت حاکمه سرپرستی طالبان منوط به اینکه همه نمایندگان اقوام اصلی افغانستان در این فرمت مورد توجه قرار بگیرند و در نشست بعدی بتوانند حضور یابند یک اجماع اولیه حاصل شد، ولی بررسی جزییات بیشتر به نشست کارشناسان ارشد و نمایندگان ویژه افغانستان در کشورهای همسایه که قبل از نشست سوم همسایگان افغانستان که در پکن برگزار خواهد شد قرار شد آنها بنشینند و این موضوع را با جزییات بیشتر مورد توجه قرار دهند.
وی ادامه داد: اصل ایده اینکه نمایندگان افغانستان در نشست افغانستان باید حضور یابند مورد اجماع بود ولی جزیییات زمان و چگونگی منوط به نشست نمایندگان ویژه افغانستان است.
وزیر خارجه درباره کمک‌های مجامع بین‌المللی به افغانستان گفت: این موضوع جدی در مباحث امروز مطرح شد با توجه به اینکه در افغانستان وارد فصل سرما می‌شویم و وضعیت اقتصادی آشفته‌ای در این کشور است و باعث آشفتگی‌های اجتماعی شود و ثبات افغانستان را مورد تهدید قرار دهد و باعث شود جوانان و مردمی که غم نان دارند جذب گروههای تروریستی شوند و تاکید بر این بود هم کشورهای جهانی و سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین‌المللی بسیجی را برای کمک‌های انساندوستانه به افغانستان داشته باشند این از بعد انسانی مورد توجه حاضران در نشست امروز بود.
* آمریکا را مسئول درد و رنج و آلام دو دهه گذشته افغانستان می‌دانیم
امیرعبداللهیان ادامه داد: آمریکا را مسئول درد و رنج و آلام دو دهه گذشته افغانستان می‌دانیم. ایران از ایده تشکیل دولت فراگیر حمایت می‌کند. برای تقویت بنیه اقتصادی و وضعیت معیشت مردم در افغانستان روابط تجاری دو کشور را فعال نگهداشتیم و برای تقویت ثبات و امنیت در افغانستان نزدیک کردن دیدگاه‌های طرف‌های افغانستانی را در دستورکار داریم.
* پیشنهاداتی ارائه کردیم برای جلوگیری از تکرار این اقدامات تروریستی
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار خبرگزاری فارس درباره انفجارهای اخیر در قندوز و قندهار و اینکه ایران در خصوص تامین امنیت شیعیان در افغانستان تاکنون چه رایزنی‌هایی را با گروه طالبان صورت داده؟ گفت: تامین امنیت همه مردم افغانستان و شیعیان که مورد حملات تروریستی داعش قرار گرفتند مورد توجه ما بوده و هیأت حاکمه را مورد مخاطب قرار دادیم و پیشنهاداتی ارائه کردیم برای جلوگیری از تکرار این اقدامات تروریستی.
به گزارش فارس، وزیر خارجه در پاسخ به سؤال دیگری بیان کرد: ارزیابی همکاران من در جلسه امروز این بود که توقع ما در این حد از این اجلاس نبود و فکر می‌کردیم در مقدمات اختلافات باقی خواهیم ماند.
* قصد نداریم رفت و آمدهای گروسی را به ایران هیجانی کنیم
امیرعبداللهیان درباره سفر گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران گفت: ما قصد نداریم رفت و آمدهای گروسی را به ایران هیجانی کنیم و به مسائل طبیعی که در همکاری بین ایران و آژانس وجود دارد. یک توافق کلی داریم بین آژانس و سازمان انرژی اتمی شکل می‌گیرد و توافق می‌شود و تاریخ‌هایی برای سفر اسلامی به آژانس و بالعکس سفر گروسی به تهران. اصل اینکه گروسی به تهران سفر خواهد کرد قطعی است، ولی بحث تاریخ و زمان خیلی اهمیت ندارد. رفت و آمدها انجام می‌شود.
* نمی‌خواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین وارد مذاکرات شویم
وی در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات هسته‌ای اظهار داشت: مذاکرات هسته‌ای را از دو هفته پیش در تهران کلید زدیم و گفت‌وگو بین معاون سیاسی وزیر خارجه و مورا شروع شد و امروز باقری در بروکسل است برای تکمیل آن گفت‌وگوها با انریکه مورا درباره این گفت‌وگو می‌کنیم که زمانی وارد مذاکره جدید با ۱+۴ خواهیم شد که چگونه در مذاکره تمرکز کنیم که اولا همه به تعهداتشان در برجام برگردندو ثانیا برگشتن آنها به برجام آورده مهمی برای ما نخواهد بود. چگونه همه طرف‌هایی که به تعهداتشان برمی‌گردند نشان خواهند داد که تحریم های ذیل برجام درباره ایران به صورت کامل برداشته خواهد شد. نمی‌خواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین وارد مذاکرات شویم، ولی فرمتی که در مذاکرات وین شکل گرفته را قبول داریم و به زودی پس از ارزیابی از گفت‌وگوهای امروز باقری با مورا درباره اینکه در چه تاریخی وارد گفتگو با ۱+۴ شویم، تصمیم می‌گیریم ولی دیر نخواهد بود و این اتفاق خواهد افتاد و به زودی با ۱+۴ این گفت‌وگوها را از سر می‌گیریم.
* اکنون از تنش‌های رسانه‌ای با آذربایجان عبور کردیم
وی درباره اظهارات اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز گفت: مقامی در اذربایجان اعلام کرده بود رابطه‌ای با رژیم جعلی نداشته است بخش خوب سوالا شماست آذربایجان همسایه خوب ایران است و علیرغم فراز و نشیب‌ها در چارچوب‌های رسانه‌ای و از سوی مقامات آذربایجان بیان شد تماس‌های مستمری را با وزیر خارجه آذربایجان داشیتم و فکر می‌کنم اکنون از تنش‌های رسانه‌ای عبور کردیم و رانندگان ترانزیت ما به کشور برگشتند و آخرین توافق ما در خصوص حرکت در مسیر درست همکاری‌ها بود که شاخص‌هایی را برای آن تعریف کردیم و در آن چارچوب فکر می‌کنم روابط ما به دور از تنش تداوم خواهد یافت.
وی تصریح کرد: نگاه دولت سیزدهم به همسایگان همکاری جدی است که از آن جمله آذربایجان است و ان‌شاءالله از ظرفیت‌های موجود دو کشور استفاده کنیم و امیدوارم در نشست ماه آینده سران اکو در عشق آباد امکان دیدار روسای دو کشور فراهم شود.
* موضوعات حاشیه‌ای که فرمت ۱+۴ داشته است به طرف مقابل و کشور مقابل برمی‌گردد
وزیر خارجه درباره تاریخ نشست مذاکرات با ۱+۴ اظهار داشت: درباره گفت‌وگوهای امروز در بروکسل بعد از اینکه ارزیابی خود را امشب با باقری داشته باشیم آیا در بروکسل زمان شروع مذاکره با ۱+۴ را اعلام کنیم یا در بازگشت به تهران نیازمند مشورت‌های بیشتر خواهیم بود. موضوعات حاشیه‌ای که فرمت ۱+۴ داشته است به طرف مقابل و کشور مقابل برمی‌گردد که چطور غیرمستقیم بازگشت خود را به برجام و انجام تعهداتش را دنبال کند.
* ما در ایران جدی هستیم
وی درباره پیش بینی هرگونه توافق جدید و بازگشت طرف‌ها به تعهداتشان اظهار داشت: آن بخشی که به آمریکا برمی‌گردد بایدن باید نشان دهد که اراده جدی برای بازگشت به برجام دارد ما خیلی مشتاق بازگشت آمریکا به برجام به صرف بازگشت نیستیم. مهم این است که نتیجه بازگشت آیا به نفع ایران خواهد بود یا خیر آیا در راستای لغو تحریم‌ها باز خواهد گشت یا در راستای ایجاد محدودیت‌های جدید. ما فرض را بر این گذاشتیم که بایدن حسن نیت دارد و گفتیم اگر بایدن به نشانه حسن نیت خود ۱۰ میلیارد دلار از اموال متعلق به ایران را اجازه دهند آزاد شود، شخصا معتقدم اگر بایدن اراده جدی دارد این اراده را باید به منصه ظهور برساند و بتوانیم باور کنیم که آمریکایی‌ها در لغو تحریم‌ها جدی هستند و آنچه تعیین کننده است میز مذاکره است و هنر مذاکره طرف ایرانی و طرف‌های دیگر در میز مذاکره. آیا به توافق خواهیم رسید بستگی به روند مذاکرات و جدیت طرف‌های مقابل دارد.
وی تصریح کرد: ما در ایران جدی هستیم اگر همه طرف‌ها به تعهداتشان برگردند ما هم برمی‌گردیم. دولت سیزدهم نتیجه گراست.
* اموال و دارایی‌های مردم افغانستان نزد بانک‌های خارجی در آستانه فصل سرما آزاد شود
رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه ایران چه کمک‌هایی از کشورهای همسایه دریافت کند برای مهاجران افغانستانی عنوان کرد: یکی از مهمترین مسائل در نشست بسته این بود که اموال و دارایی‌های مردم افغانستان نزد بانک‌های خارجی در آستانه فصل سرما آزاد شود. سه ماه است کارمندان در افغانستان حقوق نگرفتند و این می‌تواند نابسامانی اجتماعی را در افغانستان رقم بزند. از جمله پیام‌های اجلاس این است که اموال مردم افغانستان به نحوی که در اختیار همه مردم افغانستان قرار بگیرد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی گفت: سه کشور اروپایی یک روش ناپسندیده از نظر ما دارند به جای اینکه‌در ظرفیت ملی خود با مقامات ما ملاقات کنند در موضوع ملی تلاش می‌کنند سه سفیر با یک مقام سیاسی ما در وزارت خارجه یا خارج از کشور ملاقات کنند. البته بخش ناپسندیده تر رفتار آنها این است که بیانیه مشترک می‌دهند و گاه اعلام می‌کنند در فلان موضوع به ایران دمارژ دادیم در تهران و در جای دیگر با گفت‌وگوی دوجانبه با هر کدام استقبال می‌کنیم ولی گفتگو با سه کشور اروپایی صرفا در چارچوب ۱+۴ و با حضور چین و روسیه فرمتی معقول و قابل قبول می‌دانیم.