سلامت روان در گرو سبک زندگی سالم است

متخصص روانشناسی و استاد دانشگاه گفت: دستیابی به سلامت روان و ارتقای بهداشت روانی در گرو سبک زندگی سالم و رفع عوامل تنزل در شاخص‌های این سلامت همچون استرس، اضطراب، تعارضات و ناکامی‌ها است.

حسین ابراهیمی‌مقدم افزود: از قرن هجدهم میلادی در برخی کشورها، شماری بیماری‌های مسری شایع شده و پزشکان روش‌های موثر قابل‌ توجهی برای پیشگیری و معالجه در اختیار نداشتند. بنابراین اصلاح‌طلبان بهداشتی و متخصصان حوزه سلامت، تغییر سبک زندگی را عامل اصلی پیشگیری از بیماری ‌و ارتقای سلامت معرفی کردند.

وی تصریح کرد: ترک سیگار، مشروبات الکلی، موادمخدر، گیاه‌خواری، ورزش و استفاده از دستگاه‌های ورزشی از جمله عوامل مورد توجه در تغییر این سبک زندگی به شمار می‌رفت.

ابراهیمی مقدم ادامه داد: در سال‌های اخیر نیز علل مرگ ومیر از بیماری‌های عفونی به بیماری‌های مزمن گرایش یافت و برخی علل مرگ ومیر همچون تصادفات رانندگی نیز ناشی از سبک غلط زندگی عنوان شد که شمار تلفات انسانی را افزایش می‌داد.

وی تاکید کرد: بنابراین در کنار این سبک از زندگی، به عوامل تنزل در شاخص‌های سلامت روان همچون استرس، اضطراب، تعارضات، ناکامی‌ها، طلاق و جدایی نیز به عنوان عوامل تضعیف سیستم ایمنی بدن نگریسته شد که می‌تواند آسیب‌پذیری در برابر بیماری همه‌گیر امروز، کرونا را هم افزایش دهد.

به گفته ابراهیمی مقدم، در دوران شیوع طاعون، وبا و حصبه نیز عادات غلط زندگی اعم از سیگار کشیدن و ضعف سیستم ایمنی بدن، سبب وضعیت شدید بیماری و افزایش شمار مرگ ومیر بود.

وی با اشاره به افزایش بیماری‌های غیرواگیر نظیر سرطان ادامه داد: در راستای عوامل محیطی و سبک غلط زندگی، برخی بیماری‌ها نظیر بیماری‌های قلبی - عروقی و سرطان در حال افزایش و بعضی بیماری‌ها مانند سکته مغزی کاهش یافته و این امر ناشی از استرس و نگرانی‌های جهان امروز است.

ابراهیمی مقدم افزود: کاهش کیفیت تغذیه و رفتارهای خطرزا همانند افزایش مصرف چربی‌ها و اضافه وزن، فقدان تحرک، عدم استفاده از کمربند ایمنی در ترددهای شهری و جاده‌ای هم می‌تواند سلامت را با مخاطره روبه‌رو و بهداشت روانی را تحت‌تاثیر قرار دهد.

وی توضیح داد: برخی رفتارها همچون ورزش، کاهش وزن، ترک سیگار و الکل به عنوان حافظ سلامت مطرح می‌شود، این رفتارها در ارتقای بهداشت روانی موثر است، اما در دوران شیوع کرونا رعایت این دستورالعمل‌ها در کنار شیوه‌نامه‌های بهداشتی مقابله با کرونا همانند استفاده از ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، پیشگیری درصد قابل‌توجهی از بیماری و غلبه بر کووید۱۹ در صورت ابتلا می‌شود.

این متخصص روانشناسی خاطرنشان کرد: بنابراین اشخاص در این رابطه به دو گروه تقسیم می‌شوند، گروه نخست برای بهبود سلامتی هدفمند عمل کرده و در همه زمینه‌ها با مدیریت اضطراب و استرس، تغذیه سالم و تغییر رفتار در موقعیت‌ها، سعی در ارتقا سلامت و ثبات در زندگی خواهند داشت.

به گفته وی، متخصصان علوم پزشکی نیز در حوزه درمان از طریق جلب اطمینان بیمار، تشخیص درست، دقت و هوشیاری و برخورد صحیح نقشی اساسی در ارتقای سلامت روان به ویژه در شرایط کنونی بحران کرونا ایفا می‌کنند.

رفتارهای بهداشتی باید از دوران کودکی آموزش داده شود

ابراهیمی مقدم ادامه داد: رفتارهای بهداشتی باید از دوران کودکی آموزش داده شوند و در این رابطه خانواده نقشی اساسی ایفا می‌کند. فرزندان با مشاهده رفتار والدین الگوبرداری کرده و آموزش می‌بینند و با مولفه تشویق و پاداش ترغیب می‌شوند.

وی همچنین یادآور شد: بروز علائم بیماری و اختلالات روانی هم به منظور حفظ سلامت روان باید مورد توجه قرار بگیرد، اما اضطراب و نگرانی در این باره، سلامت روان را تضعیف خواهد کرد.

این استاد دانشگاه افزود: برخی عناصر نظیر جدال‌های درونی، عقده و ناکامی که با عدم دریافت کمک از دیگران همراه شده و گاه سبب تمایل به انتقام خواهد شد، همانند خودکشی طبیعی است و همچون سیگار کشیدن، شخص را به مرگ تدریجی هدایت می‌کند.

ابراهیمی مقدم ادامه داد: زندگی با خانواده، دوستان خوب، مراقبت‌های بهداشتی از طریق ایجاد تشکیلات مربوطه در برخی سازمان‌ها می‌تواند در ارتقای سلامت روان اثرگذار باشد. همچنین احداث و ساخت بعضی اماکن تفریحی و ورزشی نظیر پارک‌ها برای تخلیه هیجانات روانی نیز می‌تواند بهداشت روانی جامعه را افزایش دهد.

تقویت باورهای معنوی و ارتقای سلامت روان

این روان‌درمانگر تصریح کرد: الگوهای فکری، باورها و اعتقادات مذهبی نیز در رشد و تقویت بهداشت روانی موثر است. توکل به پروردگار، راز ونیاز و مناجات با خالق سبب افزایش آرامش درونی و به دنبال این آرامش، ارتقاء سلامت روان است.

ابراهیمی مقدم تاکید کرد: جسم و روح در هم آمیخته و اختلال در یک بعد، موجب آسیب در بعد دیگر خواهد شد. بنابراین به منظور دستیابی به سطح قابل‌قبولی از سلامت روان، باید صحت و سلامت هر دو بعد را با هم درنظر داشت. فراهم کردن حداقل نیازهای این دو بعد در کنار سلامت اجتماعی نقشی مهم در کسب و بهبود این بهداشت روانی ایفا خواهد کرد.

 ایرنا