نگرانی بانک‌ها از انتشار ارز دیجیتالی بانک‌ مرکزی / خطر ورشکستگی چقدر جدی است؟

یورونیوز: بانک‌های مرکزی جهان از اروپا و بریتانیا گرفته تا چین و آمریکا در تدارک انتشار ارزهای دیجیتالی هستند؛ تلاش برای جذب تقاضای جهانی برای رمزارزها و محدود کردن معاملات آنها. ولی چرا این اقدام، بانک‌های تجاری را سخت نگران کرده است؟

کسب و کار سنتی بانک‌های تجاری از آغاز فعالیت آنها در اروپا همواره بر جذب سپرده‌های خُرد با نرخ سود پایین و دریافت بهره بالاتر از وام‌ها و اعتبارهای اعطا شده به متقاضیان از محل همان سپرده‌های جذب شده متکی بوده است.

با این حال، بانک‌های مرکزی قصد دارند تا در قالب انتشار اشکال نوین از ارزهای دیجیتالی وارد پروسه جذب مستقیم سپرده‌های اشخاص حقیقی و حقوقی شوند. تا پیش از این، راه ورود سپرده‌های خُرد به بانک‌های مرکزی از طریق الزام بانک‌های تجاری به سپرده‌گذاری احتیاطی و قانونی نزد آنها هموار بود ولی با انتشار نوع جدید ارزهای دیجیتالی این راه غیرمستقیم به مسیری مستقیم بدل خواهد شد.

در واقع، ارز دیجیتال، نسخه الکترونیکی اسکناس و سکه‌های رایج در کشورهاست که توسط کارت‌ یا تلفن هوشمند قابل استفاده خواهد بود؛ نسخه‌ای که برای نخستین بار این امکان را به اشخاص حقیقی و حقوقی می‌دهد که بر پایه آن به طور مستقیم در بانک‌‌های مرکزی سپرده‌گذاری کنند و در ازای آن ارز دیجیتال دریافت کنند.

این سپرده‌گذاری چند مزیت دارد: نخست این که امنیت بانک‌های مرکزی بیش از بانک‌های تجاری است و دوم این که بانک‌های مرکزی برخلاف بانک‌های تجاری مدام در خطر ورشکستگی قرار ندارند. افزون بر این ارائه خدمات ارزهای دیجیتالی از سوی بانک‌های مرکزی رایگان است ولی خدمات بانک‌های تجاری مشمول پرداخت کارمزد خدمات است. همچنین نقل و انتقال بین‌المللی آن بدون نیاز به شرکت‌های واسطه امکان‌پذیر می‌شود و در عین هزینه پایین‌تر از امنیت بالایی نیز برخوردار خواهد بود.

اما بانک‌های تجاری نگران استقبال گسترده مردم از ارزهای دیجیتالی هستند. چرا که استقبال گسترده مردم از ارز‌های دیجیتال می‌تواند منجر به انتقال بخش قابل توجهی از سپرده‌های آنها نزد این بانک‌ها به بانک‌های مرکزی اروپا شود. رخدادی که همانند یک بحران مالی و سقوط یکباره نرخ بهره می‌تواند آنها را با خطر جدی ورشکستگی مواجه کند.

همچنین این نگرانی با رایج شدن انتشار ارزهای دیجیتال از سوی بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف می‌تواند ابعادی جهانی پیدا کند. چنان که با بروز چشم‌انداز بحران اقصادی و سقوط ارزش پول ملی در کشوری، بسیاری ترغیب خواهند شد تا سپرده‌های خود را به ارز دیجیتال واحدهای پول برتر نزد بانک‌های مرکزی معتبر جهان تبدیل کنند و یا همواره برخی از سرمایه‌داران کشورهای فقیر و در حال توسعه ترجیح خواهند داد که امنیت بخشی از سپرده خود را با قرار دادن آن نزد بانک‌های مرکزی کشورهای توسعه یافته تضمین کنند. رفتاری منطقی که در عمل می‌تواند موجب تضعیف بیشتر نرخ برابری ارزهای ملی در کشورهای در حال توسعه و فقیر شود و نوسان نرخ برابری ارزهای عمده در جهان را نیز پرریسک‌تر کند.

با این وجود، بانک‌های مرکزی از عرضه ارز دیجیتال همچنان حمایت می‌کنند چرا که نگرانی روزافزون آنها در مورد رواج خرید رمزارزها از سوی مردم کاهش می‌یابد؛ خریدهایی که به رشد معاملات خارج از نظارت و پولشویی منجر شده و رواج روزافزون آن می‌تواند، توان بانک‌های مرکزی را برای کنترل امور پولی و اجرای سیاست‌های پولی موفق تضعیف کند.