لزوم توجه به رمز ارز ها و رویکرد فعالانه برای شکل دادن به اکوسیستم بلاک چین در بازار سرمایه

دکتر غریب پور مدیر عامل گروه مالی سپهر صادرات طی یادداشتی به بررسی فرصت ها و چالش های پیش رو در در اکوسیستم بلاک چین در بازار سرمایه پرداختند.

تکنولوژی بلاکچین با معرفی رمزارزها در حال رقم زدن یکی از اصلی ترین پارادایم های صنعت مالی دنیا است. بیت کوین اولین و شناخته شده ترین رمزارزیست که ارزش سرمایه گذاری در آن در سال گذشته به تقریبا ۱۰ درصد ارزش کل طلای دنیا رسید (coin telegraph, 2021). این درحالیست که بر اساس مطالعه میدانی شرکت ایلیا در سال ۱۴۰۰، نفوذ رمزارزها و رمزدارایی ها در جامعه ایران بسیار بالا تخمین زده می شود.

نکته قابل توجه اینکه عدم وجود بسترهای داخلی و رویکرد فعالانه برای شکل دادن به اکوسیستم رمزارزها، منجر به خروج سرمایه ها به سمت بسترهای خارجی خواهد شد.

در دنیا، کشورهای مختلفی (به ویژه کشورهای توسعه یافته) با اتخاذ رویکرد مثبت درباره رمزارزها و رمزدارایی ها اقدام نموده اند. به عنوان نمونه سوییس با نام دره رمز ارز ها در اروپا شناخته می شود چراکه یکی از کشور های دوستدار رمز ارز در اروپاست و با حمایت و شتابدهی پروژه های بلاکچین امکان ارائه خدمات دولت الکترونیک را برای شهروندان خود فراهم ساخته است (Bitcoin And beyond Book, 2018 and coin firm, Switzerland crypto regulations, 2021). کره جنوبی به عنوان کشور پیشتاز در رمز ارزها، اقدام به شفاف سازی قوانین مالیاتی در سال ۲۰۲۰ نموده است.

همچنین کسب و کارهای بزرگی نظیر PayPal امکان خرید از میلیون ها پذیرنده با رمز ارزها را فراهم نموده است (Reuters, 2021). شرکت تسلا به سرمایه گذاری ۱.۵ میلیارد دلاری در بیت کوین مبادرت نموده است (Entrepreneur, 2021).

تحلیل ها و تجربه دیگر کشورها حکایت از آن دارد که تنها با اتخاذ رویکرد مثبت توسط دولت است که می توان با رضایت همه ذینفعان، از منافع شکل گیری اکوسیستم رمزارزها و نهایتاً حفظ و تقویت اقتدار ملی و یا حتی بین المللی مطمئن بود.

مصادیق اقدامات رویکرد مثبت دولت، درباره مردم و کسب وکارها می تواند طیف گسترده ای داشته باشد که اقدامات آموزشی، حمایتی، قانون گذاری و توسعه ای (توسعه منطقه های ویژه توسعه رمزارزها و خدمات متناظر با آنها) برخی از آنها است.

بازار سرمایه ایران می تواند تهدید به وجود آمده را به فرصتی برای جذب نقدینگی تبدیل نماید. بورس ایران (خصوصاً فرابورس) همزمان با بورس های پیشرفته دنیا، که راهکارهای عملیاتی مختلفی را پیاده سازی کرده اند می تواند این راه حل ها را مورد بررسی بیشتر قرار دهد:

ایجاد صندوق قابل معامله (ETF) رمز ارزها (هم اکنون در بورس نزدک (NASDAQ) و نیویورک (NYSE) معامله می‌شوند)

راه‌اندازی معاملات مشتقه (اختیار معامله و قراردادهای آتی) روی صندوق قابل معامله (ETF) (کمیسیون اوراق بهادار انتاریو کانادا در حال بررسی سازوکار اجرا)

عرضه اولیه سهام شرکت‌های قانونی استخراج رمز ارزها (بورس کره جنوبی در حال قانونگذاری در این زمینه می باشد.)

اختصاص بخشی از پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ‌های بورسی به رمزارزها (شرکت Micro strategy در حال ورود به بورس آمریکاست.)

خرید و فروش رمزارزها بر بستر بورس‌ها (کشور السالوادور با معرفی بیتکوین به عنوان واحد پول رسمی امکان خرید و فروش رمز ارز ها را فراهم نموده است.)

راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی (Private Equity) و سرمایه‌گذاری جسورانه (Venture Capital) مخصوص رمزارزها

امکان خرید سهام و اوراق بهادار با رمزارزها (این ایده در اداره بورس و اوراق بهادار آمریکا SEC مطرح شده و در حال بررسی است.)

پیشنهادات فوق سعی در تبدیل تهدید به فرصت رمز ارزها را دارند. اما آنچه در شرایط فعلی مطرح است این است که مدیریت تقاضای فعلی به وجود آمده در شرایط موجود بسیار راحت تر از آینده می باشد.