سنگ بزرگ کمبود فلوشیپ پیش پای درمان نازایی!

اینروزها در خصوص مسئله جمعیت زیاد می شنویم، چه کسی فکرش را می کرد که روزی "جمعیت" در ایران به یک مسئله تبدیل شود.

در واقع آنروزهایی که شعار فرزند کمتر زندگی بهتر می دادیم باید به اینجای کار هم فکر می کردیم یا در واقع باید می دانستیم که بهتر است بیشتر به ابعاد مختلف این شعار فکر کنیم، ولی به نظر می رسد آنها که این شعار را در بوق و کرنا کردند واقعا به تمام ابعاد کاری که می کردند فکر نکرده بودند یا نخواسته بودند که فکر کنند و شد، آنچه نباید می شد.

شاید این تجربه بسیار خطرناک تلنگری باشد برای کسانی که وظیفه فرهنگ سازی در جامعه را بر عهده دارند، کسانی که اتفاقا تمام ابزارها و منابع مالی و غیر مالی را برای اینکار در اختیار دارند و اگر در برخی موارد به درستی از این ابزارها استفاده کرده اند، در بسیاری موارد نیز با اهمال کاری نتایج نادرستی را رقم زده اند.

کارشناسان زیادی در خصوص خطرات امنیتی و غیر امنیتی کاهش جمعیت در کشور هشدار داده اند، هشدارهایی که هر روز بیش از روز قبل دیده و شنیده می شود تا جایی که مسئولان را به فکر چاره انداخته است و از آنجا که بخشی از مشکل جمعیت در بین زوج های نابارور نمود پیدا می کند، یکی از این راه های چاره، تقویت مراکز درمان ناباروری عنوان شده است، مراکزی عمدتا خصوصی که به نظر می رسد در طول مدت زمان کوتاه فعالیت شان در کشور، دستاوردهای مطلوبی داشته اند.

بخش مهمی از این مراکز حاصل تلاش جهاد دانشگاهی به عنوان یکی از بنیانگذاران روش های نوین درمان در ایران است، نهادی که با راه اندازی موسسه رویان توانست بارهای بسیاری را از دوش دولت در حوزه درمان های ویژه ای همچون درمان بیماران بر پایه استفاده از سلول های بنیادی برداشته و در سطح بین المللی جایگاه بسیار خوبی را برای کشور در این حوزه کسب کند، تا جایی که ایران به مقصد بیمارانی از دیگر کشورها تبدیل شد.
مراکز درمان ناباروری، چه دولتی و چه خصوصی، برای ارائه خدمات به متقاضیان، به کادر درمانی مرتبط و تجهیزات و امکانات بسیار نیازمندند که در این میان قطعا کادر درمان مهمترینند و اتفاقا برخی مراکز، دقیقا در این بخش با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کنند.

یکی از این مراکز، مرکز فوق تخصصی درمان و تحقیقات ناباروری جهاد دانشگاهی استان مرکزی است، مرکزی که اولین گام را برای درمان ناباروری در استان مرکزی برداشت و با تحمل مشقات فراوان توانست به یکی از مراکز موثر درمان ناباروری در غرب کشور تبدیل شده و علاوه بر مردم استان مرکزی به مراجعانی از استان های همجوار نیز خدمات ارائه دهد، اما یکی از بزرگترین مشکلاتی که این مرکز با آن دست به گریبان است، معضل تامین فلوشیپ است، مشکلی که کار ارائه خدمت را برای این مرکز سخت کرده است.

فلوشیپ چیست
فلوشیپ از دوره های تحصیلی تکمیلی رشته های پزشکی و دندانپزشکی است و دانشجویان این رشته ها پس از فارغ التحصیل شدن و گرفتن مدرک تخصص، مجاز به گذراندن آن می شوند.

مهارت های عملی و تجربی پزشکان طی این دوره افزایش پیدا کرده و ضمن قوی کردن رزومه کاری خود، با کسب تجربه بیشتر و کامل تر می توانند حضور بسیار موثرتری را در امر درمان و زمینه شغلی خود داشته باشند. در واقع کسانی که می خواهند اطلاعات خود را در خصوص رشته تحصیلی خود به بالاترین حد برسانند و با انجام کارهای تحقیقاتی، مهارت خود را افزایش دهند، می بایست در دوره های تکمیلی فلوشیپ شرکت کنند.

مراکز درمان ناباروری به عنوان مراکزی تخصصی و فوق تخصصی برای ارائه خدمات در راستای درمان ناباروری، به فلوشیپ این رشته نیاز دارند تا بتوانند با کمک او مسیر درمان را برای متقاضیان تعریف و عملیاتی کرده و مشکل زوج های نابارور را برطرف کنند، اما مسئله اینجاست که متصل نگه داشتن زنجیره درمان در اینگونه مراکز با توجه به کمبود فلوشیپ، گاهی بسیار سخت می شود.

مرکز درمان ناباروری، فلوشیپ می‌خواهد
سرپرست جهاد دانشگاهی استان مرکزی با تایید این مسئله درخصوص مشکلاتی که کمبود فلوشیپ نازایی برای مرکز فوق تخصصی امید رویان، وابسته به این نهاد در اراک ایجاد کرده است، می گوید: شاید ورود به عرصه‌هایی چون درمان ناباروری در استان، با توجه به مشکلات موجود، نوعی شجاعت و جسارت لازم داشت و جهاد دانشگاهی این شجاعت را به خرج داد و کار انجام شد، اما مشکلات بزرگ همچنان وجود دارند، برای مثال نبود فلوشیپ ناباروری به تعداد کافی در استان یک مشکل بزرگ قلمداد می شود.

به گفته وی، در استان تنها دو فلوشیپ وجود دارد که یکی از آنها در بخش خصوصی مشغول است و دیگری عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی است. یکی از فلوشیپ های فعال در مرکز امید رویان نیز به دلیل بومی نبودن از مجموعه جدا شد به همین دلیل لازم است که تعداد این متخصصین افزایش یابد.

وی با اشاره به حمایت ها و پیگیری های دانشگاه علوم پزشکی اراک از این مرکز در راستای رفع مشکلات موجود که یکی از آنها کمبود فلوشیپ است، چنین حمایت هایی را شایسته تقدیر دانست و در عین حال بر لزوم توجه ویژه مسئولان ارشد استان و کشور به رفع این مشکل تاکید کرد و افزود: بسیاری از مشکلات اجتماعی که خانواده ها را درگیر می کند، ناشی از معضل ناباروری است، معضلی که بسیاری از خانواده های درگیر را به سمت طلاق سوق داده و به بنیان های خانواده آسیب جدی وارد می کند، در حالی که می توان با تقویت مراکز درمان ناباروری از یکسو و تقویت بنیه اقتصادی خانواده ها از سوی دیگر این معضل را به میزان قابل توجهی برطرف کرده و نطفه آسیب های اجتماعی که از اینگونه معضلات ریشه می گیرد، را از بین برد.

به گفته وی، مرکز امید رویان از طریق پیشرفته‌ترین روش‌ها از جمله ICSI و IVF به درمان ناباروری می‌پردازد و در حال حاضر دارای بخش‌هایی همچون مشاوره ناباروری، تخصصی مردان، تخصصی زنان و نازایی، مشاوره ژنتیک، اهدا، جنین‌شناسی، مشاوره و روانشناسی، آندرولوژی، سونوگرافی، اتاق عمل IVF و لاپاراسکوپی است، اما با معضلاتی از قبیل کمبود فلوشیپ که بدان اشاره شد و مشکلاتی که تحریم ها در مسیر تامین دارو ایجاد کرده اند دست و پنجه نرم می کند.

غفاری‌زاده نگران حذف ارز دولتی از تهیه محیط‌های کشت و مواد مصرفی برای درمان ناباروری نیز هست و می گوید: این حذف ارز تاثیر بسیار بالایی در روند درمان خواهد داشت به طوری که هزینه درمان به شدت افزایش می‌یابد و جای نگرانی دارد چراکه بخشی از علل ناباروری یا تاخیر در فرزندآوری مربوط به مسائل مالی و اقتصادی است و شاید باعث شود که افراد با افزایش هزینه‌ها روند درمان را ادامه ندهند و با توجه به اینکه یکی از مباحث جدی کشور بحث جمعیت است، چنین تصمیمی مشکلات را دوچندان می‌کند.
به گزارش ایسنا، لزوم توجه به رفع مشکل کمبود فلوشیپ، اصل مهمی است که نماینده اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی نیز در سفر اخیر وزیر بهداشت به آن اشاره کرد.

مشکل تامین فلوشیپ مرکز درمان جهاد دانشگاهی رفع شود
علی اکبر کریمی در بیست و نهمین آیین پویش راه سلامت که با حضور دکتر نمکی وزیر بهداشت در اراک برگزار شد، اظهار کرد: اولین مرکز درمان ناباروری در استان و منطقه توسط جهاد دانشگاهی دایر شده و سال هاست خدمات خوبی ارائه می دهد، اما در تامین فلوشیپ برای مرکز مشکلاتی وجود دارد و نیاز داریم که به جهت تامین یک سهمیه آمورزشی فلوشیپ، به این مرکز کمک شود.

به نظر می رسد با توجه به اهمیت موضوع جمعیت، توجه قانونگذاران نیز بیش از گذشته به این مسئله و موضوعات مرتبط با آن جلب شده است. آنها به صورت جدی تری به موضوع خانواده ورود کرده اند و حالا پیگیر تصویب قانون ۷۴ ماده ای جوانی جمعیت هستند که به مسئله درمان ناباروری نیز در آن پرداخته شده است.

حمایت مجلس از مراکز درمان ناباروری
فاطمه محمدبیگی رییس فراکسیون جمعیت مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با ایسنا در خصوص حمایت مجلس از موضوع درمان ناباروری اظهار کرد: در قانون ۷۴ ماده ای جوانی جمعیت، پوشش ۹۰ درصدی بیمه تامین اجتماعی دیده شده است که می تواند در امر ناباروری مورد استفاده قرار گیرد و مجلس در قالب این قانون مراکز درمان ناباروری از جمله مراکز درمانی جهاد دانشگاهی را مورد حمایت خود قرار داده است، بر این اساس بودجه را افزایش داده و مقرر شده است که به ازای هر استان مراکز درمان ناباروری افزایش یابد تا شهرستان ها نیز از امکانات درمان ناباروری بهره مند شوند.

وی گفت: قانون جوانی جمعیت قطعا می تواند ابزار و اهرم بسیاری خوبی برای دولت آینده باشد، در ۱۰ سال گذشته این قانون وجود نداشت و در واقع در بحث جمعیت با خلاء قانونگذاری روبرو بودیم، بنابراین ریل گذاری که باید توسط مجلس انجام می‌شد تا لوکوموتیو دولت بر روی این ریل حرکت کند در اختیار نبود.

محمدبیگی با بیان اینکه خوشبختانه با پیگیری قانون جوانی جمعیت، این ریل گذاری از سوی مجلس در حال نهایی شدن است و دولت آینده می تواند بیشترین بهره برداری را از این قانون داشته باشد، گفت: قانون جوانی جمعیت سراسر تسهیلات بیمه ای، مالیاتی، شغلی، بانک مسکن، اداری و ... است و قشر ۱۵ تا ۴۵ سال را مخاطب خود قرار داده است.

تقویت مراکز درمان ناباروری به عنوان یکی از زیرساخت های مهم رفع معضل ناباروری، امری غیرقابل انکار است و در واقع نمی توان ضرورت آنرا نادیده گرفت و در این میان تامین کادر درمانی برای این مراکز ضرورتی انکارناپذیر است چراکه پیشرفته ترین مراکز درمانی هم در صورت نبود نیروی انسانی متخصص که بتواند تجهیزات و امکانات را بکار بگیرد، ساختمان هایی بی مصرف خواهند بود.

دکتر نمکی وزیر بهداشت در سفر اخیر به استان مرکزی پس از استماع مشکلات درمانی استان، قول هایی داد که یکی از آنها رسیدگی به موضوع کمبود فلوشیپ بود، حال باید منتظر ماند و دید که این وعده چگونه و با چه سرعتی به انجام می رسد.

ایسنا