علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی با حضور در میزگرد «انتخاب» در کلاب هاوس گفت: ما از این بحث غیر قابل توجیه که انها اول شروع کنند یا ما اول شروع کنیم، عبور کردیم؛ این نویدبخش است. وی افزود: ظاهرا بن بست در برجام در حال شکسته شدن است.
به گزارش «انتخاب»؛ گزیده سخنان دکتر صالحی در زیر می آید:
قرار است در هفته آینده در وین در حد فنی بحث شود.
مسائل فنی بحث محوری برجام در بستر مسائل حقوقی و سیاسی است.
جلسه امروز، باعث شده بستر سیاسی و حقوقی مرور شود.
فعلا چند قدمی جلو رفتیم.
بحث غیر قابل توجیه که انها اول شروع کنند یا ما اول شروع کنیم، و اینکه از آن عبور کردیم، نویدبخش است.
بن بست در حال شکسته شدن است.
ظاهرا بن بست اولیه شکسته شده، و این همانطور که عرض کردم نوید بخش است.
وقتی وارد مرحله فنی می شویم، یعنی مسئله دارد به گونه ای مدیریت می شود که آن بحث اول تو، اول تو، دارد دور زده می شود.
عده ای در کشور معتقدند که اساسا هسته ای برای چه می خواهیم و عده ای میگویند باید هسته ای شویم. ولی اگر به قبل از انقلاب برگردیم، در آن زمان توصیه شده بود که ایران باید در عرض 20 سال، 20 نیروگاه مثل نیروگاه بوشهر داشته باشیم؛ این توصیه براساس توجیهات اقتصادی و دیگر سبد انرژی انجام گرفته بود.
بحث هسته ای سیاسی شده و متاسفانه همه به آن از دریچه سیاسی نگاه می کنند.
در دنیا، 400 راکتور در حال فعالیت است که 390 گیگاوایت برق تولید می کند.
109 راکتور دیگر برنامه ریزی شده.
329 نیروگاه دیگر پیشنهاد شده؛ پس جهان دارد به همان سمت می رود.
چین 47 نیروگاه دارد و ده ها راکتور دیگر دارد می سازد.
کانادا گفته باید تا سال 2050 بر تولیدات انرژی هسته ای مان بیافزاییم.
کل بودجه ی هزینه شده در صنعت هسته ای، در سی سال گذشته، هفت میلیارد دلار شده است؛ می شود سالی به طور متوسط 230 میلیون دلار که در دل این 230 میلیون دلار، یک نیروگاه بوشهر است که پنج میلیارد دلار ارزشش است.
ارزش افزوده ای که نیروگاه بوشهر ایجاد می کند، سالی 600 میلیون دلار می تواند برق صادر کند، یعنی در 10 سال می تواند هزینه ها را برگرداند؛ عمر نیروگاه 60 سال است.
بحث چالش ما با غرب هسته ای نبود؛ از روزی که انقلاب شد، چالش ما با غرب شروع شد.
اقای بلینکن گفته بود چین دشمن ماست، تحلیلش این بود که چین دارد نظمی که بعد از جنگ جهانی دوم برقرار کردیم، اخلال می کند.
الان جمهوری اسلامی هم دارد نحوه حکمرانی جدیدی در این شرایط ارائه می دهد.
ظاهرا بن بست در برجام در حال شکسته شدن است.
امریکا باید به این عقلانیت برسد و احتمالا رسیده که هر چه بیشتر به جمهوری اسلامی ا فشار اوردید، قوی تر شد.
چه دوست چه دشمن معترف است که هر کشور دیگری جای ایران بود با این همه فشار در این دهه های اخیر، دوام نمی آورد.
بینی و بین الله، ایا ایران در عرصه بین المللی ضعیف شده یا قوی شده ایم؟ قطعا قوی تر شده ایم.
کشورهای اطراف ما استقلال سیاسی ندارند، حتی قوی ترین همسایه ما؛ او ایا استقلال سیاسی دارد؟
الان یک تکان به همسایه ما دادند، ببینید چه بلایی سر ارزش آمد.
ایران کلید طلایی منطقه است؛ اگر قفل منطقه را می خواهند باز کنند؛ کلید، ایران است.
فکر می کنم امریکا به این رسیده که حاکمیت ملی ایران را به رسمیت بشناسد.
اینطور نیست که همه ی کشورهای دنیا روی صنعت هسته ای متفق القول باشند، اما عمدتا دارند به این سمت می روند.
اما در آلمان، گرین ها (سبزها) مخالف انرژی هسته ای هستند، الان در سوئد هم این مشکل وجود دارد.
مذاکرات با طرف امریکایی نیست، مذاکرات در چارچوب 1+5 است؛ اژانس در مذاکرات حضور ندارد، اژانس مجری بحث پادمان است.
از طرف سازمان انرژی اتمی، دوستان ما در مذاکرات حضور خواهند داشت.
انقدر برجام را کوباندند که آن را از حیز اعتبار در ایران انداختند؛ اخر چرا؟ دستاورد بزرگ و باارزشی بود.
چرا تیر را به پای خودمان شلیک می کنیم؟
چرا همصدا با اسرائیل برجام را می کوبید؟
انرژی هسته ای، هم جنبه ی اقتصادی اش برای ما مهم است، همه جنبه ی اقتدارافرینی و فنی قضیه
بدهی زیادی به روسیه داریم، اما همچنان به همکاری هسته ای شان با ایران ادامه داده اند.
امریکایی ها می گفتند برای تولید سوخت 20 درصد بلوف می زنید، اما دیدیم که ایران ساخت. امریکایی ها حیرت زده شدند.
سیاست هسته ای زمان شاه را قبول داریم؛ در شورای انقلاب هم درمورد آن بحث شد؛ در زمان مرحوم آقای بازرگان؛ در مورد بحث هسته ای، گفتگو شد.
با تعدادی از اساتید دانشگاه شریف به شورای انقلاب رفتیم، دعوت شدیم در سال 58 درمورد بحث هسته ای سخن بگوییم؛ جمع بندی شد که ماه نیروگاه هسته ای را می خواهیم؛ اما المان ها گذاشتند رفتند، درحالیکه پولش را پیش از انقلاب پیشاپیش گرفته بود.
عده ای در اول انقلاب بودند که انرژی هسته ای نمی خواستند، اما جمع بندی چیز دیگری بود و عمدتا موافق بودند.
فرصت های از دست داده بابت تحریم ها را کتمان نمی کنم.
فرمودند که بعضی اساتید به خاطر تحریم، نمی توانند مقاله چاپ کنند اما بروید isi را ببینید؛ ما از همه کشورهای منطقه، مقالات علمی مان بیشتر است.
ما از نظر صنعتی عقبیم، ولی از لحاظ علمی و فناوری خوب داریم کار می کنیم.
تا قدرت نداشته باشیم، جای چانه زنی نداریم؛ اقتدار افرینی یعنی این. الان چرا می گویند 20 درصد غنی سازی را بگذارید کنار؟
خط قرمز می دانید کی تعیین می شود؟ خط قرمز در جنگ اراده ها تعیین می شود؛ ما الان با عقلانیت کار کردیم.
ما یک کشور صاحب عقلانیت سیاسی هستیم؛ اینطوری نیست که برویم سرمان بخورد به دیوار.
اینکه امام جنگ را متوقف کرد، عاقلانه بود؛ اما این جام زهر تبدیل به این شد که صدام از ته چاه بیرون آمد و ایران عزتمند شد.
امریکا می داند که نمی تواند با ایران پنجه به پنجه بیندازد.
ما هیچ کدام از حقوق هسته ای را نباید رها کنیم.
بینی و بین الله، ایا واقعا از لحاظ اجتماعی ایران با کره شمالی و شوروی قابل مقایسه است؟ ایا همان شیوه حکمرانی را داریم دنبال می کنیم؟
من میگویم فرض کنید در داخل، مدیریت 100 درصد و عالی باشد، اما اگر روابط بین الملل، داد و ستد و اقتصادی بین المللی کار نکند، باز ما در داخل مشکل خواهیم داشت.
در مسیر گفتگو برای احیا برجام هستیم؛ رو به جلو داریم حرکت می کنیم؛ قبل از این با بن بست مواجه بودیم؛ الان دارند متوجه می شوند که حفظ این بن بست هیچ عایده ای برای هیچکس ندارد.
هیچ عاقل منصف و عدالتجویی نمی پذیرد که بن بست بر سر برجام به نفع منطقه، امریکا و یا ایران است؛ قطعا به نفع ایران هم نیست.
به نظر می رسد این بن بست شکسته شده؛ ما در یک مسیر همواری داریم قرار می گیریم؛ امیدواریم.
من نسبت به احیای برجام خوشبین هستم.
پرونده pmd بسته شد؛ یک ادعاهایی علیه ایران مربوط به قبل از سال 2003، بود اما بحث پی ام دی بسته شده.
چون ما درمورد بحث پی ام دی، مشکلی نداریم، برای همین به آژانس اجازه دسترسی دادیم؛ دوباره امدند در دوره ترامپ آن را احیا کنند، ادعاهایی که می شود در همین راستا است.
بحث مذاکرات با امریکا، اولین بار در عمان انجام گرفت؛ دو جلسه بیشتر فرصت نشد که این مذاکرات را برگزار کنیم، درحالیکه می توانستیم به جمع بندی برسیم.
از رهبری اجازه گرفتیم مذاکره با آمریکا را از طریق عمان انجام دهیم؛ در زمان انتخابات امریکا، تیم اوباما دنبال برگ برنده بود، اقای دکتر احمدی نژاد که مکلف شده بودند مذاکرات «ترک 2» و 1+5 را مدیریت کنند، اما ایشان استنکاف کردند، لاجرم ما مجبور بودیم با اقای جلیلی هماهنگ باشیم، برای همین با دست انداز روبرو شدیم و یک سال طلایی را از دست دادیم.
نتیجه مذاکره با آمریکا در عمان این شد که امریکایی ها پذیرفتند حق غنی سازی ایران را به رسمیت بشناسند.
ویلیام برنز گفته بود که ما حاضریم غنی سازی ایران را بپذیریم، اما ایران هم نگرانی ها را رفع کند.
اینکه می گویند بحث برجام در حوزه های دیگر با امریکا قابل تکرار است، باید بگویم مشکل، دیوار بلند بی اعتمادی بین دو کشور است؛ امریکا و ایران هر کدام دلایل خاص خود را دارند.
من فکر می کنم دلایل ما البته به حق است، وقتی بحث مرحوم مصدق را بررسی می کنیم، می بینیم که ضربه ی مهلکی به ایران بود.
این دیوار بی اعتمادی با امریکا باید برچیده شود، نمی توانیم از مسائل سیاسی شروع کنیم برای برداشتن این دیوار؛ می شود از مسائل اجتماعی و ... شروع کرد؛ اگر بسترسازی ایجاد شود، راه باز می شود.
ما مشکلی نداریم که با امریکا روابط اقتصادی داشته باشیم؛ قبل از کلینتون روابط اقتصادی مان خوب بود.
اگر بسترسازی با امریکا انجام بگیرد، دیوار بی اعتمادی هر چه کوتاه تر شود، ان وقت زمینه سازی برای مذاکرات سیاسی آماده می شود.
هیچکس نیامده بگوید مذاکره الی الابد ممنوع است، اما مذاکره شرایط خودش را می خواهد؛ هر وقت شرایطش فراهم شود و زمینه سازی ایجاد شود، می شود از فرصت ها استفاده کرد.
بازگشت کامل به تعهداتی که ما داریم، زمان بر است اما می توانیم همان لحظه «فیریز» (متوقف) کنیم.
برگشتن به تعهداتمان مثل برچیدن بعضی سانتریفیوژها، 2 تا 3 ماه طول می کشد.
برجام، برجام است؛ برای باقی مسائل باید اعتمادسازی شود.
در داخل درمورد پذیرفته شدن حق غنی سازی ایران توسط آمریکا تشکیک می کنند، اما سند این ماجرا وجود دارد؛ نامه اش را داریم.
پنج بعلاوه یک که دکتر جلیلی مذاکره می کردند، چطور مذاکره می کردند؟ مثلا هیچی واگذار نکنند، اما همه چیز بگیرند؛ این ایده ال برای همه است؛ مگر ما مخالف این هستیم؟ قطعا نه؛ اما چرا 5 سال مذاکره ایشان طول کشید؟ یک زمان بود که اقای دکتر لاریجانی توافقی با 1+5 بکنند که با توافق فعلی اصلا قابل مقایسه نیست.
ما در برجام محدودیت هسته ای را پذیرفتیم، اما هیچ چیز را واگذار نکردیم.
ترامپ آمد گفت این بدترین توافق تاریخ امریکا بوده است.
برجام هست، بخوانیدش.
در بحث اراک، می گوییم در لوله بتن ریختیم و لوله مشابه داریم و اینها را می توانیم در دو ماه عوض کنیم؛ اما اینها می آیند با فتوشاپ در چاله ی راکتور سیمان می ریزند. این انصاف است؟
به جای اینکه برخی دوستان حرف ما را قبول کنند، حرف امریکایی ها را قبول می کنند.
با صنعتی که فاتحه اش خوانده شده یا واداده شده، چگونه در عرض سه ماه، ما 50 کیلو غنی سازی اورانیوم داشته ایم؟
20 درصد را در عرض 24 ساعت راه انداختیم.
در خصوص معیشت و مسائل اقتصادی باید بگویم من در جایگاهی نیستم که این مسائل را شرح بدهم، مسئولیت من تحویل فناوری هسته ای به نسل بعدی است.
درکم این است که بخش قابل توجهی از فشار اقتصادی ناشی از حرکت ظالمانه آمریکاست، وقتی می آید جلوی مراودات مالی را می گیرد، دلار انطور بالا می رود.
بعد از برجام قرار شد با چین بر سر راکتورهای کوچک همکاری کنیم، الان هم با چین همکاری داریم.
در چارچوب سند 25 ساله، همکاری های هسته ای با چین گسترش خواهد یافت.
رهبری یک فرمان نه ماده ای درمورد برجام صادر کردند که 4 بندش به سازمان انرژی اتمی برمی گشت که ما انجام دادیم.
برجام در نهایت اینطوری شد که انها همه تحریم های مذاکره شده را بردارند، ما هم همه ی فعالیت هایی که قرار بود محدود شوند را محدود کنیم.
عراق یک مثال و نمونه ای در برابر ماست، دیدید که چه بلایی سرش اوردند؟ بعد از اینکه خون از جسد عراق خارج شد، امدند این کشور را نابود کرده و شخم زدند؛ بیست سال از جنگ گذشته، اما هنوز برقش را نمی تواند تامین کند و مشکلی با جهان خارج هم ندارد.
ببینید عراق حتی در بحث اب و اذوقه مشکل دارد.
امریکایی که 18 سال است در عراق است، چه گلی بر سر عراقی ها زده؟ ببینید چه بدبختی ای برای افغانستان به بار آورده اند.
چرا در کشور به جان همدیگر افتاده ایم؟ به جای اینکه دستمان در دست یکدیگر باشد. این آن را تخریب می کند. الان این مشکلات اقتصادی ما، مگر بعد از برجام، تورم ما یک رقمی نشد؟ مگر سرمایه گذاری ها انجام نشد؟ داشت فضا درست می شد.
به عنوان تحلیل می گویم؛ اینده ایجابی خواهد بود. شرایط بین المللی و تحولات لاجرم ایران را رو به جلو خواهد برد.
قبلا هم گفتم، بحث اول بایدن، بحث چین و روسیه است؛ تحولاتی که در روسیه و چین اتفاق افتاده باعث شده که امریکا نتواند یکه تازی خود را حفظ کند؛ مسئله امریکا این است که این دو کشور نظم فعلی جهانی را بهم نریزند.
این یک واقعیت است؛ ما که نمی خواهیم شعار بدهیم. آمریکا میخواهد این اتفاق را به تاخیر بیاندازد.
اولویت اول امریکا، ایران نیست، اما ایران یک عنصر مهم در خاورمیانه است، لذا اینده لاجرم طوری است که امریکا باید با ایران کنار بیاید.
با چین و روسیه، روابطمان روز به روز دارد بهتر می شود.
درمورد حادثه تاسیسات نطنز، هنوز یک جمع بندی متقن و مستند و دقیقی هنوز صورت نگرفته است.
خیلی بد است که برخی حقیقت را می دانند و حقیقت را دیده اند، اما آن را کتمان می کنند، ان هم به خاطر مسائل سیاسی
همه چیز را مباح می دانند تا به اهداف سیاسی خود برسند.
یک هفته صبر کنیم، بحث برجام مشخص می شود.
یک کمیته ای قبلا برای بحث هسته ای بود که متشکل از مسئولان عالی رتبه کشور بود. در این کمیته چارچوب تعیین می شد، بعد اقای ظریف به عنوان مذاکره کننده ارشد در آن چارچوب حرکت می کرد.
نتیجه آن کمیته این بود که در بحث احیای برجام هم کل در برابر کل حرکت کنیم (رفع کامل تحریم ها در قبال بازگشت به تعهدات).
مقایسه ایران با جامعه زمان شوروی منصفانه نیست.
همین کلاب هاوس، ایا واقعا نشان از یک نشاط سیاسی نیست؟
من نمی گویم ازادی های اجتماعی و سیاسی در ایران به صورت ارمانی است؛ من چنین ادعایی نمی کنم.
فکر میکنم از لحاظ داخلی و بین المللی، به نفع همگان است که هر چه زودتر بحث برجام حل شود، چراکه بحث های منطقه ای و بین المللی به سمت حل شدن می رود؛ این مسائل در هم تنیده ست.
دو نیروگاه جدید در بوشهر داریم می سازیم، خوب هم داریم جلو می رویم؛ روسیه هم خوب دارد همکاری می کند. قرار است هر کدام از این نیروگاه ها، آب شیرین کن هم داشته باشند، یعنی 400 هزار متر مکعب. این بوشهر و استان های همجوار را سیراب می کند.
در بحث همجوشی هسته ای، سرمایه گذاری خوبی در بحث نیروی انسانی و تحقیقاتی کرده ایم. در بحث پیشران هسته ای هم در ماه های اینده، خبرهای خوشی را اعلام خواهیم کرد.
در قران آمده، ای کسانی که ایمان اورده اید، چون با گروهی مخالف یا دشمن روبرو شدید، پایداری کنید و خدا را به یاد آوردید و نزاع نکنید.
متاسفانه بخش عمده ای از بی اعتمادی که ایجاد شده، به خاطر جنجال های داخلی است.
خدا رحمت کند فردوسی علیه الرحمه که رستم را افرید. حالا در کشور ما، همه می خواهند رستم شوند، اما ما همه با هم می شویم «رستم».
تنازع در کشور دارد ما را به فشل می کشاند، اگر سریع علاج نشود ، سرانجام خوبی برای کشور نخواهد داشت.
فرهیختگان و روشنفکران جامعه مسئله را تفهیم کنند و الام مردم را تخفیف دهند.
نیمه پر لیوان و امید را اگر ببینیم، قطعا بخشی از آلام مردم کم می شود.
ما باید قبول کنیم که ضعف داریم؛ ما حقوق بشرمان ایده ال نیست؛ اما ایا این شرایطمان با برخی کشورهای اطراف یکی است؟ ما می خواهیم اما به سمت ایده ال حرکت کنیم.
قطعنامه 598 نشان داد که کشور تصمیم مناسب را در زمان مقتضی می گیرد.
قبول کنید که بحث معیشت داشت جلو می رفت، اما امدند و فشار وارد کردند.
بیایید دست به دست هم بدهیم جلو برویم؛ عزیزان من، حکومت ایران و دولت ایران برامده از اراده ملی است.
وزرا از کجا امده اند؟ ایا اینها هزار فامیل و نورچشمی بوده اند؟ اراده ملی این ها را بالا اورده است.
بارها شکایت کردیم؛ اژانس نباید مسائل ما را در معرض عموم بگذارد؛ اینها اما می گویند ما مسائل را به کشورهای عضو دادیم، و انها مسائل را درز می دهند.
وقتی امدند در تاسیسات هسته ای عکس گرفتند، اطلاعات بیرون می رود (اشاره به دوره احمدی نژاد).
اینکه می گویند ذرات اورانیوم دیده اند؛ قبلا هم در سال 82 متهم کرده بودند که ما غنی سازی 50 درصدی کرده بودیم، اما ما گفتیم که ما تجهیزاتی از کشورهای دیگر اورده بودیم که روی آنها ازمایش شده بوده.
بالاخره بعد از سه سال امدند و گفتند الودگی از خارج از ایران بوده است.
کلاب هاوس بستر خوبی است که دولتمردان با مردم گفتگو و مسائل را روشن کنند تا اعتماد سازی شود.
امریکایی ها انقدر ابهام افرینی کرده بودند که وقتی به کشورهای عربی می رفتیم، می گفتند چند بمب هسته ای دارید؟
صنعت هسته ای افتدارافرین است. واکسن برکت و ... برای اینکه بتواند جلو برود، احتیاج به سانتریفیوژ پیشرفته داشت؛ ما این را ساختیم و به آنها دادیم.
ایران باید در وسط مثلث چین، امریکا و روسیه بایستد؛ دنیا دارد رو به دگرگونی می رود.
چین هوشمندانه برای منافع ملی خود جلو امده؛ ایران هم از فرصت پیش آمده، هوشمندانه استفاده کرده است.
ما برجام را که پذیرفتیم، کار هوشمندانه ای بود؛ عده ای از دوستان در داخل همراه با برخی در خارج، علیه برجام صحبت کردند.
حالا در بحث چین هم، عده ای از داخل دوباره با برخی در خارج همصدا شده اند؛ مانده ایم چه کار بکنیم؟ یعنی فقط منفعل بشینیم.
ایرانی که شعارش استقلال است، یک دفعه بیاید بخشی از خاکش را واگذار کند؟ مگر می شود؟
وزارت خارجه مانده این وسط چکار کند؛ هم به برجام حمله می شود هم به حرکت جدیدی که شده.
می گویند ظریف برجام را نخوانده؛ اخر این چه حرفی است؟
من به اقای ظریف می گویم در برابر حملات، عصبانی نشوید.
نقدها باید برادرانه و منصفانه باشد؛ نقد متقن و مستند باید باشد.