شیر به عنوان یک ماده غذایی بسیار مفید بر اندام های مختلف بدن تاثیر مثبت داشته و سبب استحکام و سلامت آنها می‌شود.
شیر اولین ماده غذایی است که پس از تولد به شما معرفی می‌شود و همچنان به عنوان تنها منبع تغذیه نوزاد برای ماه‌ها پس از زایمان به شمار می‌رود. با این حال، این وابستگی منحصر به فرد به شیر به عنوان منبع حیاتی تغذیه با بزرگتر شدن کودک تمایل به از بین رفتن دارد و به تدریج کودک قادر به گوارش غذاهای جامد می‌شود.
با توجه به بزرگتر شدن نوزاد، شیر به تدریج جایگاه خود را از دست می‌دهد و بنابراین آنها با کمتر نوشیدن شیر از مزایای سلامتی آن بهره کمتری خواهند برد. این نکته را باید در نظر داشته باشید که مزایای شیر فقط مختص شیرخواران نیست بلکه همچنان برای افراد در هر سنی ادامه دارد.
طبع شیر چیست؟
شیر 3 جزء دارد. جزء اول جزء آبی شیر بوده و طبیعتش سرد و تر است؛ جزء بعدی چربی شیر است که طبع گرم و خشک دارد و جزء سوم شیر، همان جزئی است که با آن پنیر تهیه می‌شود و طبع آن سرد و خشک است.
طبع شیر گاو معتدل است
شیرهای کارخانه‌ای چون چربی‌شان گرفته شده سرد هستند و به افراد بلغمی یا دارای غلبه بلغم توصیه نمی‌شود.
طبع شیر گاومیش و شیر شتر گرم است
شیر گوسفند، شیر غلیظی محسوب می‌شود و طبعش معتدل است.
*فواید نوشیدن شیر
1. سلامت پوست؛ شیر به حفظ پوستی لطیف، نرم و درخشان کمک می‌کند. این به لطف ویتامین‌ها و مواد مغذی زیادی است که برای سلامتی پوست ضروری هستند. البته نمی‌گوییم که شما باید یک وان را با شیر پر کنید و در آن استراحت کنید، اما نوشیدن حداقل دو لیوان شیر در روز این مزیت را برای شما به ارمغان می‌آورد.
2. دندان‌های قوی؛ شیر بهترین منبع برای کلسیم است و دقیقاً همان چیزی است که دندان‌های شما نیاز دارند. علاوه بر این، شیر به جلوگیری از حفره و پوسیدگی دندان کمک می‌کند. کلسیم تنها با وجود ویتامین D جذب می‌شود؛بنابراین مطمئن شوید که شیری را که می‌نوشید با ویتامین D غنی شده است.
3. استخوان‌های سالم؛ درست است که کودکان برای افزایش سلامت استخوان‌ها، باید شیر بنوشند تا رشد مناسب را بهبود بخشند. بزرگسالان نیز می‌توانند با نوشیدن شیر استخوان‌هایشان را تقویت کنند تا به پوکی استخوان مبتلا نشوند. البته دقت کنید که برای جذب کلسیم به ویتامین D نیاز است تا کلسیم موجود در شیر سبب سلامت استخوان‌ها شود.
4- رشد عضلات؛ شیر به دلیل پروتئین موجود در آن در بهبود رشد عضلات بسیار عالی است. بسیاری از ورزشکاران به دنبال تمرین، شیر می‌نوشند، زیرا این ماده مغذی اساسی باعث بهبودی بدن می‌شود. به علاوه، شیر به جلوگیری از درد عضلات کمک می‌کند و مایعات را که در طی فعالیت بدنی از بین رفته‌اند، دوباره تقویت می‌کند.
5- کاهش وزن؛ مطالعات ثابت کرده است که زنانی که روزانه شیر می‌نوشند، نسبت به زنانی که شیر نمی‌نوشند، احتمال کاهش وزن بیشتری دارند. اگر به دنبال یک میان وعده سالم هستید، یک لیوان شیر بنوشید. همچنین توصیه می‌شود که هنگام شام یا هنگام خوردن میوه، یک لیوان شیر میل کنید.
6. کاهش استرس؛ به لطف ویتامین‌ها و مواد معدنی زیادی که در شیر وجود دارد، شیر می‌تواند به عنوان یک مسکن استرس عمل کند. بعد از یک روز طولانی و سخت در محل کار، بنشینید و یک لیوان شیر گرم بنوشید. این به رفع فشار عضلات و آرامش اعصاب کمک می‌کند.
7. کاهش علائم قاعدگی زودرس؛بسیاری از خانمها از علائم قاعدگی زود رس رنج می‌برند. ثابت شده است که شیر باعث آرامش بدن و کاهش اثرات منفی زنان در چرخه قاعدگی می‌شود.
8. تقویت کننده انرژی؛ شیر برای بسیاری از موارد عالی است، اما آیا می‌دانید برای تقویت انرژی شما نیز عالی است؟ هنگامی که می‌خواهید سختی‌های روز را تحمل کنید و به کمی چاشنی نیاز دارید، به نوشیدن یک لیوان شیر سرد بپردازید؛ با این کار دیگر احساس خستگی نمی‌کنید.
9. رفع کننده سوزش سر دل؛برخی از غذاها اسیدی هستند و افراد را دچار سوزش سر دل می‌کنند. یکی از ساده ترین و جالب ترین راهکار برای کاهش این درد، نوشیدن یک لیوان شیر است. احساس خنک کننده و قوام غلیظ شیر به پوشاندن مری و پوشش معده کمک می‌کند تا از سوزش سوزش قلب استفاده شود.
10. مقابله با بیماری؛ طی چند دهه گذشته، محققان دریافته‌اند که شیر به جلوگیری از بسیاری از بیماریهای مختلف کمک می‌کند. این شامل توانایی آن در کاهش فشار خون بالا و کاهش خطر سکته مغزی است. علاوه بر این، شیر توانایی کاهش تولید کلسترول توسط کبد شما را دارد و به بهبود بینایی کمک می‌کند. برخی از محققان معتقدند که شیر همچنین می‌تواند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را کاهش دهد. حالا که می‌دانید فواید نوشیدن شیر از آن چیزی که فکر می کنید، بیشتر است، ممکن است تعجب کنید که آیا مهم است که چه نوع نوشیدنی را داشته باشید؟ جواب کوتاه، خیر است.
شما می‌توانید شیر کم چربی، 2 درصد یا شیر چرب را انتخاب کنید. همه این مزایا را دارند؛دقیقاً با سطوح مختلف چربی و کالری.
11. مناسب برای بیماران دیابتی؛سطح قند خون را می‌توان با نوشیدن شیر در صبح کنترل کرد. مبتلایان به دیابت نوع 2 می‌توانند از این امر بهره مند شوند. اگر شیر با پروتئین بالا هنگام صبح روزانه در کنار غلات با کربوهیدرات بالا خورده شود، هورمون‌های معده را آزاد می‌کند که روند هضم را کند کرده و احساس سیر بودن را القا می‌کند. این امر اطمینان حاصل می‌کند که فرد غذای کمتری مصرف کرده؛ در نتیجه باعث حفظ قند خون و کمتر شدن خطر چاقی نیز می‌شود.
12. کاهش ابتلا به آلرژی؛ شیر خام که شیر غیر پاستوریزه و غیر هموژنیزه است و توسط گاوهای روستایی که از خوردن گیاهان دشت تامین می‌شود، به دست می‌آید و همواره مورد انتقاد قرار گرفته است. اما این شیر نسبت به تصور هر کسی، مزایای بیشتری دارد.
تحقیقات در این مورد نشان داده است که احتمال اینکه یک بیمار در اثر بیماری باکتریایی ناشی از شیر خام در بیمارستان بستری شود، سه برابر کمتر از احتمال مرگ در سقوط هواپیما است. شیر حاوی مواد مغذی مانند پروبیوتیک‌ها، ویتامین D و ایمونوگلوبولین‌هاست که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و به نوبه خود خطر ابتلا به آلرژی را کاهش می‌دهد.
13. عملکرد بهتر مغز؛ برای کودکان، شیر باید یک منبع تغذیه اصلی باشد؛ زیرا منبع خوبی از ویتامین‌های B است که باعث می‌شود مغز به خوبی عمل کند و چرخه‌های خواب و بیداری غیر فعال نماند.
14. بهبود سلامت قلب؛ اگرچه بیشتر کلسیم موجود در شیر را با تقویت استخوان ارتباط می‌دهیم، اما می‌تواند به کاهش بیماریهای قلبی عروقی و کاهش احتمال ابتلا به سکته مغزی کمک کند. شیر همچنین دارای منیزیم و پتاسیم است که می‌تواند به کاهش فشار خون و افزایش جریان خون به اندام‌های حیاتی کمک کند؛ به همین علت باعث کاهش فشار روی قلب و همچنین سیستم قلبی و عروقی می‌شود.
15. منبع عالی پروتئین؛ شیر منبع غنی پروتئین است و تنها یک فنجان شیر حاوی 8 گرم پروتئین است. پروتئین برای بسیاری از کارکردهای حیاتی در بدن شما از جمله رشد و نمو، ترمیم سلولی و تنظیم سیستم ایمنی بدن ضروری است. شیر یک "پروتئین کامل" به حساب می‌آید؛ به این معنی که شامل 9 اسید آمینه ضروری برای عملکرد بدن در یک سطح بهینه است.
دو پروتئین اصلی وجود دارد که در شیر هست؛پروتئین «کازئین» و «آب پنیر» هر دو پروتئین باکیفیت محسوب می‌شوند. کازئین بیشتر پروتئین موجود در شیر گاو را تشکیل می‌دهد که شامل 70-80 درصد از کل پروتئین است.آب پنیر حدود 20 درصد آن را تشکیل می‌دهد.
16.افسردگی؛مقادیر کافی ویتامین D از تولید سروتونین، هورمون مرتبط با خلق و خو، اشتها و خواب پشتیبانی می‌کند.
17. التهاب؛ شیر اغلب به عنوان درمانی برای همه چیز از نقرس و ورم مفاصل گرفته تا ناراحتی تنفسی و سوختگی روی پوست توصیه می‌شود. ترکیبی از پروتئین کامل حیوانی، اسیدهای چرب امگا 3 و ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در شیر، آن را به یک ماده ضد التهابی باور نکردنی تبدیل می‌کند.
نوشیدن یک لیوان شیر گرم قبل از خوابیدن ممکن است به شما در خواب بهتر کمک‌کند
18. بهبودی خواب مناسب؛ استرس یکی از دلایل اصلی کمبود خواب است. بسیاری از افراد در رختخواب خود دور می‌زنند و خوابیدن در هنگام استرس برای آنها بسیار دشوار است.
شیر حاوی اسید آمینه «تریپتوفان» است؛بنابراین با نوشیدن شیر احساس خواب آلودگی می‌کنید. نوشیدن یک لیوان شیر گرم قبل از خوابیدن می‌تواند به شما در خواب بهتر کمک‌کند. بدن این اسید آمینه را به انتقال دهنده عصبی به نام سروتونین تبدیل می‌کند و باعث خواب آلودگی شما می‌شود.
19.تنظیم آب بدن؛ در کنار آب، شیر بهترین گزینه برای تامین انرژی بدن و مرطوب نگه داشتن بدن در طول روز است. نوشیدن شیر پس از ورزش به شما در سریع شدن آب رسانی کمک می‌کند و الکترولیت‌هایی که در طول ورزش کاهش یافته‌اند دوباره پر می‌شود.
20. بهبود سلامت مو؛ شیر دارای پروتئین، کلسیم و مواد معدنی مورد نیاز برای رشد سریع مو است. شیر به عنوان یک مرطوب کننده و نرم کننده عالی عمل کرده و به ترمیم موهای خشک و آسیب دیده کمک می‌کند.
21. کاهش خطر ابتلا به سرطان؛ مطالعات متعددی نشان می دهد که شیر ممکن است خطر ابتلا به سرطان را در مردان و زنان کاهش دهد. مقادیر زیادی کلسیم، ویتامین D موجود در شیر دارای خواص ضد سرطان است. شیر همچنین خطر ابتلا به سرطان‌های روده بزرگ، پستان و روده بزرگ را کاهش می‌دهد.
22. انعطاف پوست و جلوگیری از پیری زودرس؛ اثر شیر در محافظت از پوست در برابر آفتاب و مرطوب نگه داشتن آن را می‌توان به اسیدهای آمینه موجود در آن نسبت داد. علاوه بر این، محتوای ویتامین A شیر دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بوده و به عنوان یک ماده پاک کننده رادیکال آزاد عمل می‌کند و به دلیل استرس، اکسیداتیو به جلوگیری از پیری زودرس پوست کمک می‌کند.
به علاوه، اسید لاکتیک موجود در شیر به عنوان یک ماده لایه بردار طبیعی عمل می‌کند و به از بین بردن سلول‌های مرده پوست و سایر مواد باقیمانده که به پوست سست و مشکلاتی مانند آکنه منجر می‌شود، کمک می‌کند.
بهترین شیر برای زنان باردار، شیر طبیعی است که هیچ مواد افزودنی شیمیایی یا مواد نگهدارنده شیمیایی نداشته باشد
23. خواص شیر برای خانم‌های باردار؛ مصرف 2 لیوان شیر در روز (یک لیوان در هنگام صبح و یک لیوان در هنگام شب) برای زنان باردار لازم و مفید است. بهترین شیر برای زنان باردار، شیر طبیعی است که هیچ مواد افزودنی شیمیایی یا مواد نگهدارنده شیمیایی نداشته باشد. شیر تازه گاو در این میان در اولویت قرار دارد.
کودکانی که مادران آنها در بارداری شیر مصرف کرده‌اند قد بلندتری دارند و بهتر رشد می‌کنند. اگر در طول بارداری به طور منظم شیر مصرف کنید، کودک شما در بزرگسالی به پوکی استخوان مبتلا نخواهد شد؛همچنین احتمال نرمی استخوان در نوزادان را کاهش می‌دهد؛ چون شیر غنی از ویتامین D است.
* عوارض شیر؛ نگرانی‌ها و احتیاط‌ها
عدم تحمل لاکتوز شرایطی است که در آن فرد فاقد آنزیم لاکتاز است؛ این موضوع برای هضم مناسب قند موجود در شیر برای تجزیه آن لازم است. بدن برخی از افرادکه به اندازه کافی لاکتاز تولید نمی‌کنند، نمی‌توانند لاکتوز را فراتر از دوران شیرخوارگی تحمل کنند.
عدم تحمل لاکتوز می‌تواند منجر به نفخ شکم یا اسهال هنگام مصرف شیر و فرآورده‌های شیر شود. اثرات منفی عدم تحمل لاکتوز بر دستگاه گوارش ممکن است جذب مواد مغذی از سایر غذاها را به خطر اندازد.
حساسیت به شیر با عدم تحمل لاکتوز متفاوت است.این ویژگی به یک واکنش ایمنی غیر طبیعی اشاره دارد که در آن سیستم ایمنی بدن یک آنتی بادی آلرژیک به نام آنتی بادی ایمونوگلوبولین تولید می کند.
حساسیت به شیر گاو می‌تواند باعث علائمی مانند خس خس سینه و آسم، اسهال، استفراغ و واکنش دستگاه گوارش شود. سایر واکنش‌ها شامل اگزما، ورم خارش و التهاب در بینی است. در موارد شدید، می‌تواند منجر به خونریزی و ذات الریه شود.می‌کند
مصرف بیش از حد پتاسیم یا فسفر که هر دو در شیر به مقدار زیاد وجود دارد، می‌تواند به کسانی که کلیه‌های آنها کاملاً عملکردی ندارند آسیب بزنند. اگر کلیه‌ها نتوانند پتاسیم اضافی یا فسفر را از خون خارج کنند، می‌تواند کشنده باشد.
حساسیت به شیر گاو می‌تواند باعث علائمی مانند خس خس سینه و آسم، اسهال، استفراغ و واکنش دستگاه گوارش شود؛ سایر واکنش‌ها شامل اگزما، ورم خارش و التهاب در بینی است
مصرف بیش از حد کلسیم به تنهایی در مصرف مواد غذایی نادر است، اما می‌تواند عوارض جانبی ناخواسته مانند یبوست، سنگ کلیه یا نارسایی کلیه ایجاد کند. این عوارض ممکن است در هنگام مصرف مکمل‌های کلسیم به وجود آید.
کلسیم اضافی همچنین ممکن است خطر رسوب کلسیم در شریانها را افزایش داده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش دهد؛به خصوص هنگامی که مصرف منیزیم کم باشد.
چه شیری بخوریم؟
حیواناتی که زمان حاملگی‌شان به مدت زمان حاملگی انسان نزدیک تر است شیر مناسب تری تولید می‌کنند؛بنابراین شیر گاو و گاومیش برای نوشیدن مناسب هستند و طبع معتدل دارند و نوشیدن آن به افراد سوداوی و بلغمی پیشنهاد می‌شود. افرادی که طبع‌شان گرم است می‌توانند شیر شان را با شکر یا قند شیرین کنند، اما افرادی که طبع‌شان سرد بهتر است شیر را با عسل، پودر زنجبیل یا خرما بخورند.
بهترین زمان برای نوشیدن شیر چیست؟
از هر زمانی برای نوشیدن شیر به خصوص قبل از خواب استفاده کنید. بهترین حالت نوشیدن شیر به صورت گرم است؛زیرا شیر سرد برای کسانی که دستگاه گوارش و معده شان سرد شده ایجاد دل درد و نفخ می‌کند.
برای به دست آوردن بهترین فواید مغذی شیر، از مصرف یک وعده غذایی غنی از آهن خودداری کنید؛زیرا مانع از جذب آهن می‌شود.
معمولا، سموم بدون اینکه متوجه شویم از محیط یا غذاهای ناسالم وارد بدن می‌شوند. نخستین فایده نوشیدن روزانه شیر، خنثی کردن سموم بدن است؛سمومی که وارد بدن می‌شوند بسیار خطرناک هستند؛ زیرا می‌توانند سلامتی را مختل کنند؛ بنابراین برای از بین بردن سموم می‌توانید هر روز شیر بنوشید.
فارس