جهانگیری: با پدیده دریاخواری روبرو هستیم

اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور با تاکید بر اینکه حفاظت از محیط زیست با کمک مردم، جامعه مدنی، نخبگان و فعالان علمی و اجتماعی امکانپذیراست، گفت: برای صیانت از محیط زیست باید از توان و ظرفیت همه مردم و بخش‌های مختلف کمک گرفت، به آن‌ها مسئولیت داد و از مشارکت آن‌ها بهره‌مند شد.

معاون اول رییس جمهور صبح امروز (سه شنبه) در مراسم پنجاهمین سال انعقاد معاهده رامسر و روز جهانی تالاب ها، گفت: باید عموم مردم و مسئولین کشور مسئله محیط زیست را بعنوان یک ضرورت دریابند و از همه ظرفیت های سیاسی، اجتماعی و رسانه ای برای جلوگیری از به مخاطره افتادن زندگی انسان ها در حال و آینده استفاده کرد.

وی با بیان اینکه قرار گرفتن در مسیر صحیح استفاده از منابع زیست محیطی تنها با مشارکت آگاهانه همه دلسوزان محیط زیست در سیاست گذاری و برنامه ریزی امکانپذیر است، گفت: افکار عمومی باید بیش از پیش نسبت به مسئله محیط زیست حساسیت داشته باشند، تا زمانی که این حساسیت و دغدغه وجود دارد، دولت ها می توانند در حمایت از مسائل زیست محیطی موفق باشند.

دکتر جهانگیری افزود: توسعه و حل مسائل اقتصادی کشور نظیر اشتغال موضوع مهمی است اما برای دستیابی به توسعه پایدار به معنای واقعی کلمه باید از محیط زیست کشور به خوبی صیانت کنیم.

معاون اول رییس جمهور در ابتدای سخنان خود با اشاره به امضای معاهده رامسر در پنجاه سال پیش با حضور ۱۸ کشور، گفت: این معاهده از اولین کنوانسیون های زیست محیطی جهان بود که با شعار " پیوند ناگسستنی بین آب، تالاب و زندگی" امضا شد و حاضران درآن جلسه می خواستند این پیام را به عموم جهانیان منتقل کنند که باید به این شعار و هدف بزرگ در همه جا توجه شود. امروز اعضای این معاهده به ۱۷۱ کشور رسیده و تعداد زیادی از تالاب های جهان و ایران به ثبت رسیده اند.

وی با اشاره به اینکه تخریب تالاب ها پیامدهای منفی فراوانی بر زیست انسانی و اقتصاد کشورها دارد، گفت: با حمایت از تالاب ها می توان مانع از گرد و غبار و سیلاب های مخربی شد که زندگی انسان ها را به مخاطره می اندازد.

معاون اول رییس جمهور اظهار داشت: تالاب ها بعنوان یکی از مهمترین اکوسیستم ها در کره زمین، کارکردهای مهم و با ارزش بسیار بالایی دارند. با اینکه بخش کمی از آب های زمین در تالاب ها نگهدای و کنترل می شود ولی تنوع زیستی بالایی متعلق به این عرصه های طبیعی است.

دکتر جهانگیری با بیان اینکه تالاب ها سالانه صدها میلیارد دلار به اقتصاد دنیا کمک کرده و اشتغال فراوانی پیرامون آنها ایجاد می شود، گفت: تاثیر تالاب ها در تامین غذای انسان ها، کنترل سیلاب ها و نیز مباحث مربوط به اکوتوریسم و گردشگری طبیعت بی نظیر است.

وی گفت: با وجود شکل گیری کنوانسیون های حفاظت از تالاب ها و ثبت آنها در مجامع بین المللی در پنجاه سال گذشته، متاسفانه شاهد تخریب و خسارت فراوانی به تالاب ها بوده ایم، اقدامات نگران کننده ای که محیط زیست را به مخاطره انداخته است به ویژه در منطقه خاورمیانه و ایران که منطقه ای نیمه خشک محسوب می شود.

دکتر جهانگیری با اشاره به خشک شدن تالاب های بین النهرین و آثار آن در عراق و سوریه و ایران در طول سالهای گذشته، گفت: ما با پدیده نگران کننده گرد و غبار مواجه شده ایم که در برهه ای زندگی را در برخی از شهرهای ایران برای شهروندان بسیار دشوار کرد.

معاون اول رییس جمهور با اشاره به اینکه دولت جمهوری اسلامی ایران همواره توجه ویژه ای به مسائل زیست محیطی داشته است، گفت: در روزهای نخست تشکیل دولت تدبیر و امید یکی از مهمترین دغدغه های کشور، آینده دریاچه ارومیه بود. دریاچه ای که میلیون ها انسان در حاشیه آن زندگی می کنند و اقتصاد آنها وابسته به آن بود. یکی از نخستین مصوبه های دولت احیای دریاچه ارومیه بود که مسئولیت آن بر عهده آقای کلانتری قرار گرفت. ده ها طرح مختلف برای احیای این دریاچه از بازسازی و رفع موانع برای ریخته شدن رودخانه ها به دریاچه تا تعادل بخشی به مصرف آب کشاورزی و نیز احداث تصفیه خانه های فاضلاب در شهرهای اطراف و اختصاص پساب آن و یا احداث تونل های بزرگ با بیش از ۳۰ کیلومتر طول به منظور انتقال آب رودخانه های دیگر به این دریاچه بود.

وی افزود: هزینه و کار بسیاری انجام شد و به فضل الهی می توان گفت که می توان به آینده دریاچه ارومیه امیدوار شد، با توجه به طول برنامه احیای این دریاچه ، امیدواریم تا سال ۱۴۰۶ این دریاچه بتواند به تراز قبلی خود دست یابد.

دکتر جهانگیری افزود: مسئله دیگر مقابله با ریزگردها و بحث احیای تالاب ها بود. بیش از ۳۷۰ میلیون دلار در سه سال اخیر به این موضوع اختصاص یافته است. در شورای عالی آب برنامه احیای زاینده رود و احیای تالاب گاوخونی تصویب شد. یکی از مهمترین تصمیمات این بود که تخصیص آب برای تالاب ها در ردیف تخصیص آب شرب مردم قرار گرفت تا وزارت نیرو با دغدغه بیشتری نسبت به تامین آب تالاب ها تلاش کند.

دکتر جهانگیری با اشاره به ساماندهی رودخانه کارون بعنوان مهمترین رودخانه کشور، گفت: کارون در معرض تهدیدهای فراوانی قرار داشت که مهمترین آن ریخته شدن فاضلاب واحدهای صنعتی و شهری بدون تصفیه به این رودخانه بود. در زمان کوتاهی احیای رودخانه و در ادامه تا احیای تالاب هورالعظیم و شادگان در دستور کار قرار گرفت، در سیلاب سال ۱۳۹۸ بیش از ۴ میلیارد متر مکعب آب در هور العظیم ذخیره شد که به شادابی و سرزندگی این تالاب کمک کرد و مردم امروز از آن بهره مند هستند.

معاون اول رییس جمهور ادامه داد: طبق قانون، ستاد ملی مدیریت هماهنگی تالاب ها در دولت ایجاد شده و دو برنامه ۵ و ۷ ساله برای تالاب میان کاله و خلیج گرگان تصویب شده و همچنین برای تالاب انزلی که جزو مهمترین تالاب های کشور است، طرح جامع تهیه شده است.

وی با بیان اینکه مسئله آب و ساماندهی یا سازگاری آن با فعالیت های اقتصادی موضوع مهمی است که برای آن کارگروهی در دولت با مسئولیت وزارت نیرو و حضور دستگاه هایی نظیر وزارت جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، سازمان برنامه و بودجه و سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شده است، گفت: این کارگروه به طور منظم گزارش های مربوط به مسائل آب و طرح هایی که بتوانند بازدهی بهتری به ویژه در بخش کشاورزی که سهم عمده مصرف آب را در اختیار دارد، ارایه و بررسی می کند. طرح های کشت گلخانه ای و آبیاری نوین با جدیت از سوی دولت دنبال می شود و با پرداخت کمک های بلاعوض به کشاورزان تلاش شده تا انگیزه بیشتری برای استفاده از این روش ها ایجاد شود.

دکتر جهانگیری با بیان اینکه اهمیت مسائل محیط زیستی بعنوان موضوعاتی جهانی و ملی برای مردم دنیا و ایران بیش از پیش مشخص شده است، گفت: تبدیل اراضی کشاورزی به واحدهای مسکونی بدون مجوز و غیرقانونی و یا با سوء استفاده، جنگل زدایی، کوه خواری و دریا خواری و نیز آلودگی هوا از مسائلی است که باید نسبت به این تهدیدها دغدغه داشته باشیم.

معاون اول رییس جمهور گفت: امروز جنگل های زاگرس با بیماری جدیدی مواجه است و خسارات بسیاری دیده که باید از کمک های بین المللی نیز برای احیای این جنگل ها استفاده کنیم.

وی با انتقاد از پدیده کوه خواری و تصرف منابع طبیعی و تبدیل آن به واحدهای اقتصادی گفت: متاسفانه در حاشیه دریا نیز با پدیده نامیمون دریاخواری در سواحل دریای خزر و دریای عمان و خلیج فارس روبرو هستیم که گاهی ممکن است با یک طرح اقتصادی شروع و بیش از ده برابر لازم زمین تصرف می شود.

دکتر جهانگیری با اشاره به تصویب قانون خوب هوای پاک در دولت و مشخص شدن وظایف دستگاه ها با جزئیات در آیین نامه های این قانون، گفت: سازمان محیط زیست به عنوان متولی اصلی پیگیر عملکرد دستگاه ها در اجرای این قانون بوده و به طور منظم به دولت گزارش داده است و هر جا مشخص شده که دستگاهی اهتمام جدی به انجام وظایف خود نداشته، تذکرات لازم داده شده است.

پیش از سخنان معاون اول رییس جمهور، دکتر کلانتری رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به معاهده رامسر و وضعیت تالاب های کشور، گفت: تالاب های ایران به دلیل عدم توجه به سیاست های توسعه پایدار و مصرف بیش از حد آب در کشور و نیز تغییرات اقلیمی با مخاطرات جدی مواجه شده اند.

وی با تبیین سرمایه گذاری های سنگین انجام شده از سوی دولت در حفاظت از تالاب ها، گفت: در سه دهه گذشته به دلیل بهره برداری بیش از حد از منابع آبی، محیط زیست و تالاب ها با تهدید مواجه شده اند. فرونشست های زمین، شوری آب و شوری خاک می تواند زندگی و اقتصاد کشور را دچار آسیب کند که باید برای جلوگیری از این مسائل برنامه ریزی جدی انجام داد.