نگاه ایران و اسرائیل به تحولات آمریکا در آخرین روزهای ریاست جمهوری ترامپ چگونه است؟

حسن نافعة در العربی الجدید نوشت: این رئیس جمهور آمریکا، دونالد ترامپ است که مرتکب احمقانه‌ترین کار ممکن شده و آخرین روز‌های حضورش در کاخ سفید را به شکلی سپری می‌کند که تنها شایسته رهبران مافیاست و لکه ننگی است برای نظام سیاسی آمریکا، که به این زودی‌ها هم پاک نمی‌شود. ترامپ که نتیجه انتخابات را به بهانه تقلب در آن نپذیرفته بود، نتوانست ادعای خود را ثابت کند. با این حال، وی تسلیم نشد و فشار‌های مختلفی را به فرمانداران ایالت‌های جمهوری خواه وارد کرد تا نتیجه را تغییر دهند و حتی پس از رسوایی که به دنبال ضبط صدای مکالمه اش با فرماندار ایالت جرجیا رخ داد، طرفداران خود را به تجمع در برابر کاخ سفید در روز تایید نتایج انتخابات از سوی کنگره دعوت کرد.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: در اینجا بود که مشخص شد ترامپ به دنبال عبور از تمام خط قرمزهاست، چرا که پس از قرار گرفتن پشت تریبون، در میان جمع خشمگینی از طرفداران خود، عصبانیتش را به حامیانش منتقل کرد و علاوه بر ناسزا گویی به دموکرات‌ها و انتساب تهمت تقلب به آنها، انواع و اقسام فحش را متوجه جمهوری خواهانی کرد که نتایج انتخابات را پذیرفته اند، از جمله مایک پنس، که ترامپ صراحتا از او خواست ضمن نپذیرفتن نتایج، سعی در تغییر آن کند! در این بین، ترامپ طرفدارانش را برای حرکت به سمت ساختمان کنگره تشویق کرد، تا در ادامه وارد کنگره شده و با مأموران امنیتی درگیر شوند. در اینجا واضح است که رئیس جمهور آمریکا شخصا یک عملیات مسلحانه را رهبری می‌کند!

مساله عجیب آنکه ترامپ ظاهرا از مشاهده این وضعیت لذت می‌برد و تنها زمانی برای توقف این تراژدی وارد عمل شد که رئیس جمهور منتخب از او خواست. هنگامی که ترامپ از اعتراض کنندگان می‌خواست به خانه هایشان باز گردند، تبریک به هوادارانش بعنوان قهرمانان ملی را فراموش نکرد و آن‌ها را شایسته تقدیر دانست!

عجیب‌تر آنکه ترامپ نتوانست درک کند که مرتکب عمل شنیعی شده که می‌تواند مانع از تحقق اهدافش شود. در ادامه پس از آنکه رهبران حزب جمهوری خواه یکی پس از دیگری شروع به درخواست توقف این شرایط کردند، کنگره جلسه را از سر گرفته و به بررسی نتایج ادامه داده و آن را تایید کرد، ترامپ برای اولین بار از زمان انتخابات اعلام کرد که انتقال قدرت را می‌پذیرد.

تمام کشور‌های دنیا با دقت این صحنه‌های عجیب را ملاحظه می‌کردند، چرا که این حوادث در داخل و خارج آمریکا به یک اندازه موثر است. به عقیده من تهران و تل آویو بیشترین توجه را به آنچه جریان یافت داشتند، بویژه آنکه این دو، دو طرح منطقه‌ای کاملا متناقض را رهبری می‌کنند. این حجم از توجه ایران و اسرائیل به آمریکا طبیعی است، در حالی که تهران روی بایدن حساب ویژه‌ای باز کرده، احتمالا روی رفتن ترامپ تکیه بیشتری دارد. اما تل آویو می‌داند که رفتن ترامپ زیان بزرگی برای آن است و انتظار می‌رود از آخرین روز‌های حضور او در کاخ سفید تا آخرین لحظات استفاده کند. با توجه به اینکه انتقال قدرت به بایدن در ۲۰ ژانویه قطعی شده است، بعید نیست که اسرائیل با استفاده از تمام راه‌هایی که در برابر خود دارد و با هماهنگی کامل با ترامپ، سعی کند تا بایدن را در برابر واقعیت تازه‌ای قبل از ورود به کاخ سفید قرار داده و مانع از بازگشت وی به توافق با ایران شود.

اما آیا ترامپ، بویژه پس از واقعه کنگره، در شرایط داخلی قرار دارد تا بتواند تصمیم به حمله به ایران را بگیرد؟ صرفنظر از اینکه چنین ضربه‌ای می‌تواند موجب شعله ور شدن جنگ منطقه‌ای بزرگی شود؟

اوضاع داخلی ترامپ پس از حمله هوادارانش به کنگره، ضعیف‌تر از قبل شده، همانطور که شاخص‌های زیادی نشان دهنده آن است که حزب جمهوری خواه در مورد ترامپ احساس خطر کرده و به دنبال کنار گذاشتن اوست. حتی بعید نیست که گروه‌های مردمی حامی ترامپ هم احساس می‌کنند که همبستگی جامعه آمریکا در معرض خطر است، از این رو از حمایت ترامپ و حتی نامزدی او برای انتخابات ۲۰۲۴ دست بر می‌دارند.

در این میان، رهبران جمهوری خواه موثر، فکر برکناری ترامپ با استناد به ماده ۲۵ قانون اساسی آمریکا را مطرح می‌کنند. درست است که زمان باقی مانده تا ۲۰ ژانویه خیلی کوتاه است و همین مساله اجرایی شدن پیشنهاد برکناری ترامپ را سخت می‌کند، اما صرف مطرح شدن این پیشنهاد در زمان حاضر انعکاس‌های داخلی دارد که باعث می‌شود فکر حمله به ایران، برای ترامپ دشوار باشد. تمام این متغیر‌ها به نفع ایران است.

با این حال، پیش بینی آنچه در ذهن ترامپ می‌گذرد دشوار است، بخصوص که او به اتخاذ تصمیمات ناگهانی و بی حساب شهره است. اما نتانیاهو هم آماده پذیرش بازگشت احتمالی ایالات متحده به توافق هسته‌ای با ایران که آن را تهدید بزرگی برای اسرائیل می‌داند، نیست. از آنجا که نتانیاهو در شرایط داخلی دشواری قرار دارد، احتمالا یک ضربه ناگهانی به ایران وارد می‌کند، به شرط اینکه از طرف ترامپ چراغ سبز ببیند و بتواند از پوشش و حمایت عربی هم برخوردار باشد. این احتمال بعید نیست.

در مقابل، ایران استوار بوده و قادر است تصمیمت حساب شده و موثری اتخاذ کند، از این رو، ترجیح داد که به ترور دانشمند هسته‌ای خود، محسن فخری زاده پاسخی ندهد. علاوه بر اینکه در سالروز ترور سردار سلیمانی، از شروع دوباره عملیات غنی سازی اورانیوم ۲۰ درصدی خبر داد و تاکید کرد که به بازرسان بین الملللی وابسته به آژانس، اجازه بازدید از تاسیسات هسته‌ای خود را نمی‌دهد.

درست است که ایران تصریح کرده آماده است تا در صورت بازگشت آمریکا به تعهدات خود براساس برجام، از تصمیماتش بازگردد، اما به خوبی می‌داند که چنین اقدامی می‌تواند موضع آن در برابر رئیس جمهور جدید ایالات متحده را قویتر کند، هر چند که اینگونه اقدامات ایران باعث تحریک شدید اسرائیل شود.

دو هفته مانده تا ترامپ کاخ سفید را ترک کند، با اینکه اوضاع داخلی او شکننده و نگران کننده است، اما جهان همچنان نفس‌های خود را حبس کرده و بی صبرانه منتظر ورود بایدن به کاخ سفید است. در هر صورت، خاورمیانه در معرض تغییراتی قرار گرفته و دو گرایش متضاد را پیش رو دارد، چه به ایران حمله شود و چه نشود.

مترجم: مریم نصرالهی