وضعیت آلودگی هوا در تهران طی ماه‌های گذشته و همزمان با آغاز فصل سرما تشدید شده است. ذرات معلق در حال جولان در هوا هستند و ریه مردم در شهر‌های مختلف از جمله تهران را نشانه گرفته‌اند. این در حالی است که کرونا نیز از روز‌های نخست اسفند سال پیش شیوع یافته و حالا ذرات معلق و کرونا برای به خطر انداختن جان مردم از یکدیگر سبقت می‌گیرند.
بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت تهران از ابتدای سال ۱۵ روز هوای پاک، ۱۷۹ روز هوای قابل قبول، ۸۹ روز هوای ناسالم برای گروه‌های ناسالم و دو روز هوای ناسالم برای همه افراد داشته است این در حالی است که در مدت مشابه سال پیش تعداد روز‌های پاک در پایتخت بیشتر بود و تهران ۲۵ روز هوای پاک داشت.
طی روز‌های گذشته وضعیت هوای تهران آنقدر وخیم شده که شاخص کیفیت هوای تهران از مرز ۱۵۰ هم عبور کرده و تهران به لحاظ آلودگی هوا به حالت قرمز درآمده است و این شرایط نشان می‌دهد که باید فکری عاجل برای مقابله با آلودگی هوا در کلانشهر‌های کشور به ویژه تهران داشت.
درباره معضل آلودگی هوا در پایتخت، راهکار‌های مقابله با آن همچنین آخرین وضعیت کرونا در تهران با ناهید خداکرمی رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران به بحث و گفتگو نشستیم که جزئیات آن به شرح ذیل است.
علت تشدید آلودگی هوای تهران طی روز‌های گذشته چه بوده است؟
بر اساس گفته‌های کارشناسان و مطالعات انجام شده توسط محققین مشخص شده است که بروز آلودگی هوا تنها به یک عامل بستگی ندارد و به نوعی این قضیه چند فاکتوری است عوامل متعدد در بروز آن نقش دارند که با شروع سرما و آغاز فصل پاییز و زمستان آلودگی هوا به دلیل پدیده‌گی اینورژن تشدید می‌شود. خودرو‌های شخصی و عمومی و صنایع آلاینده مستقر در تهران به ویژه در مناطق جنوبی و عدم وزش باد و شرایط جوی مناسب از دلایل عمده آلودگی هوا است.
خطر آلایندگی مازوت چندین برابر است
اخیرا برخی از همکاران شما و کارشناسان اعلام کرده‌اند که سوخت مازوت علت اصلی آلودگی هوا در پایتخت است نظر شما در این زمینه چیست؟
بله؛ سوخت مازوت می‌تواند یکی از دلایل عمده هوا در شرایط کنونی باشد بنا به اظهارات مسؤولان سازمان محیط زیست سوخت مازوت در بسیاری از کارخانه‌ها و صنایع استفاده و تولید می‌شود که مازوت آلایندگی آن بسیار بالا است و خطر آلایندگی آن چندین برابر سایر آلاینده‌ها است.
شرط بهبود وضعیت هوای تهران
بنابراین اگر سازمان محیط زیست به تکلیف قانونی خود در مورد قانون هوای پاک عمل کند و وزارت صنایع نیز نقش نظارتی خود را با دقت پیگیری کند وضعیت صنایع و کارخانه‌ها در پایتخت بازنگری خواهد شد و شاهد بهبود وضعیت هوای تهران در آینده‌ای نزدیک می‌توانیم باشیم.
نمی‌توانیم کارخانه‌های آلاینده را تعطیل کنیم
شهرداری تهران چه اقداماتی جهت مقابله با آلودگی هوا می‌تواند انجام دهد؟
شهرداری بیشترین مورد سوال را درباره آلودگی هوا دارد و اکثر افراد گمان می‌کنند که فقط شهرداری مسؤول آلودگی با هوا است و اگر در حال حاضر آلودگی هوا تشدید یافته مقصر آن شهرداری است در حالی که اصلا این چنین نیست و شهرداری تاکنون به تکالیف خود جهت مقابله با آلودگی هوا به خوبی و درستی عمل کرده، ولی قطعا مدیریت شهری نمی‌تواند کارخانه‌ای متروکه که آلاینده است و اخیراً دوباره خط تولید جدید از آن راه‌اندازی شده را تعطیل کند در کوه‌های بی‌بی‌شهربانو انفجار‌هایی صورت می‌گیرد تا موارد مورد نیاز یک کارخانه آلاینده تشکیل شود و حتی خود همین انفجار‌ها سبب آلودگی هوا است.
معضل آلایندگی کامیون‌های ۵۰ ساله
همچنین بسیاری از کامیون‌ها که برای این کارخانه‌ها فعالیت می‌کنند زمانی که مواد مورد نیاز و یا محصولات را از کارخانه به انبار و یا از انبار به تهران می‌آورند سبب آلودگی هوا می‌شوند حمل و نقل بار فرسوده است و این مسأله چه برای بخش دولتی و چه خصوصی فرقی ندارد در هر دو بخش حمل و نقل بارشان فرسوده است و اکثر کامیون‌ها سن ۴۰ و ۵۰ ساله دارند و در معاینه فنی آن‌ها دقت و سختگیری نمی‌شود. همچنین معاینه فنی اکثر این کامیون‌ها در خارج از تهران انجام می‌شود لذا نظارت کافی بر این موضوع نیست و اغلب دودزا هستند.
برخی معتقدند حمل و نقل عمومی پایتخت به شدت آلاینده است چرا شهرداری در این زمینه اقدامی انجام نمی‌دهد؟
توسعه حمل و نقل عمومی مسأله‌ای حائز اهمیت است و این موضوع اهمیت آن در شرایط کرونا چندین برابر شده متأسفانه دولت همکاری‌های لازم را در پرداخت مطلبات خود در زمینه حمل و نقل عمومی ندارد و همکاری‌های مناسبی در این راستا با شهرداری انجام نگرفته از طرفی به دلیل شرایط کرونا استفاده از حمل ونقل عمومی کمتر شده و مردم تشویق به استفاده از خودرو‌های شخصی شده‌اند و این موضوع‌ها در کنار هم علت وضعیت نامساعد هوا در تهران است.
آلودگی هوا و کرونا دو قاتل همدست تهرانی‌ها
ارتباط آلودگی هوا با کرونا به چه صورت است؟
بر اساس تحقیقات و کارشناسی‌های انجام شده توسط محققین در کشور‌های مختلف مشخص شده است که آلودگی هوا وضعیت کرونا را تشدید می‌کند اگر ریه‌ها در اثر آلودگی هوا دچار آسیب شوند زمان ابتلای فرد به کرونا سبب بدتر شدن اوضاع جسمانی آن فرد خواهد شد و عارضه کرونا چندین برابر می‌شود. بنابر این آلودگی هوا و کرونا در کنار هم می‌تواند ریه مردم را نشانه بگیرد و اگر چاره‌ای برای مقابله با این موضوعات نشود جان‌های زیادی از دست خواهد رفت سازمان‌ها و نهاده‌های مختلف که در زمینه مقابله با آلودگی هوا نقش دارند باید به تکالیف قانونی خود عمل کنند از طرفی هم مردم تا می‌توانند از دوچرخه استفاده کنند و یا پیاده‌روی را برای رسیدن به مقصد برگزینند.
افزایش مرگ و میر در زمستان به دلیل آلودگی
سالانه چند نفر در تهران به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند؟
تأثیر آلودگی هوا به صورت مستقیم بر سلامتی افراد قابل اندازه‌گیری نیست و اصولا آمار مرگ و میر به دلیل آلودگی هوا به صورت دقیق مشخص نمی‌شود چرا که این موضوع ارتباط غیرمستقیم با یکدیگر دارد، ولی به طور کلی آمار‌های مرگ و میر هر ساله در بهشت‌زهرا (س) نشان می‌دهد که در زمستان‌ها میزان فوتی‌ها افزایش می‌یابد و قطعا افرادی که بیماری‌هایی مانند آسم، مشکلات قلبی عروقی هستند بیشتر در معرض خطر مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا قرار دارند.
شهرداری تکلیف چندانی مقابل آلودگی ندارد
آیا شهرداری برنامه جدیدی با توجه به شرایط کنونی جهت مقابله با آلودگی هوا دارد؟
شهرداری به غیر از اقداماتی مانند اجرای طرح‌های ترافیکی و توجه به موضوع حمل و نقل عمومی اقدام دیگری نمی‌تواند جهت مقابله با آلودگی هوا انجام دهد و در واقع در قانون هوای پاک هم تکلیف دیگری در این زمینه بر عهده شهرداری نگذاشته شده است.
۵ منطقه تهران که بیشتر آلوده است
کدام مناطق تهران به لحاظ آلودگی هوا وضعیت نامناسب‌تری دارند؟
نقاط مختلف تهران به لحاظ آلودگی هوا به صورت روزانه رصد می‌شوند، ولی به طور کلی منطقه ۲۰، ۱۵، ۱۱، ۱۲ و ۶ بیشترین آلودگی را دارند و حتی منطقه یک و ۲ نیز از نظر آلودگی هوا مصون نیست، ولی در میان مناطق ۲۲گانه تهران منطقه ۱۸ و ۱۹ به طور کلی نسبت به مناطق دیگر کمتر آلودگی دارد.
کمبود دستگاه سنجش آلودگی نداریم
برخی از کارشناسان و منتقدین شهرداری تهران معتقدند که وضعیت آلودگی در پایتخت توسط شهرداری و شرکت کنترل کیفیت هوا به صورت کامل پایش و رصد نمی‌شود چرا که کمبود دستگاه‌های مربوطه در این زمینه وجود دارد آیا این موضوع را تأیید می‌کنید؟
خیر؛ تقریبا همه محدوده‌ها و مناطق تهران دارای دستگاه‌های مربوط به سنجش آلودگی هوا هستند و پایش به صورت روزانه انجام می‌شود به هیچ عنوان مشکل دستگاه سنجش آلودگی هوا در پایتخت نداریم بلکه مشکل مربوط به عدم نظارت، مدیریت و اجرا نشدن قانون هوای پاک است. همچنین امیدواریم با گذر از تحریم‌ها شاهد خرید اتوبوس‌ها و خودرو‌های برقی در پایتخت باشیم تا از این طریق بخشی از آلودگی هوای تهران نیز کاهش یابد.
ماجرای تخلیه تهران به دلیل آلودگی هوا
پیروز حناچی شهردار تهران سال گذشته تلویحا اعلام کرد چند روزی به دلیل آلودگی هوا وضعیت بسیار وخیم بود و باید تهران تخلیه می‌شد آیا امسال شرایط به صورتی بوده که نیاز به تخلیه شهر باشد؟
شاخص آلودگی هوا تقریبا در اکثر روز‌های امسال از عدد ۱۰۰ فراتر رفته و هوا برای شهروندان ناسالم بوده است طی روز‌های اخیر این عدد به ۱۴۰ و ۱۵۰ هم رسیده و اگر شرایط به صورتی باشد که باید اعلام کنیم نیاز به تعطیلی کامل در تهران است آن را توصیه خواهیم کرد البته ما آمار‌ها را به ستاد مقابله با بحران تهران اعلام می‌کنیم و تصمیم در مورد تعطیلی یا تخلیه تهران بر عهده ستاد مقابله با آلودگی هوا و کمیته‌های مربوطه است.
خوشبختانه از ابتدای سال شرایط آلودگی آنقدر حاد نبوده که نیاز به تعطیلی یا تخلیه شهر باشد و شاخص میانگین بین عدد ۱۰۰ تا ۱۳۰ نوسان داشته است.
آخرین وضعیت تهران به لحاظ کرونا چگونه است؟
خوشبختانه به لحاظ کرونا وضعیت پایتخت نسبت به ماه‌های گذشته مساعد شده و طی گزارش‌هایی که من از چندین بیمارستان گرفتم ورودی‌های بیماران و آمار مرگ و میر با شیب ملایم کاهش یافته است البته بیماران بدحال در بیمارستان‌ها داریم که روزانه تعدادی از‌آن‌ها جان می‌بازند همچنین نباید فکر کنیم کرونا آمار آن در حال صفر شدن است، ولی به طور کلی منحنی کاهشی شده و امیدواریم پیک جدیدی را تجربه نکنیم.
فعلا کرونای انگلیسی در تهران نداریم
آیا گزارشی از ابتلا به کرونای انگلیسی در تهران داشته‌ایم؟
تا کنون هیچ مورد از ابتلای شهروندان به کرونای انگلیسی در پایتخت نداشته‌ایم البته باید وضعیت افرادی که طی دو هفته اخیر از اروپا به ویژه انگلستان وارد کشور شده‌اند به دقت رصد شود و حتما این افراد حتی‌المقدور از منزل بیرون نیایند و خود قرنطینه‌ای را مدنظر قرار دهند.
کاهش ۵۰ تا ۶۰ درصدی فوتی‌های کرونا
در حال حاضر در پیک سوم موج اول کرونا هستیم که این پیک رو به افول است، ولی نسبت به دو پیک قبلی شرایط وخیم‌تری داشتیم همزمان با آغاز محدودیت‌ها و طی هفته‌های اخیر آمار مرگ و میر ناشی از کرونا در تهران ۵۰ تا ۶۰ درصد کاهش یافته و ورودی بیمارستان‌ها به میزان قابل توجهی کمتر شده است. از ابتدای شیوع کرونا به طور کلی حدود ۵۳ هزار ایرانی به دلیل درگیر شدن با ویروس منحوس کووید ـ ۱۹ جان خود را از دست داده‌اند که ۲۳ هزار نفر آن‌ها تهرانی بوده‌اند و این آمار‌ها نشان می‌دهد باید جهت مقابله با کرونا اقدامات سریع انجام داد و اینکه اخیرا آمار اندکی کاهشی شده سبب غفلت از این موضوع نشود.
مدیریت شهری در تهران اخیرا اعلام کرده که اجرای برنامه تهران رویداد ۱۴۰۰ را در دستور کار قرار داده است نظر شما در این زمینه چیست و شورای شهر و کمیته سلامت چه اقداماتی می‌توانند انجام دهند؟
رویداد تهران ۱۴۰۰ با هدف نشاط در پایتخت حدود ۳ سال گذشته به تصویب رسید و خوشبختانه اخیرا شاهد مورد توجه قرار گرفتن این موضوع توسط مدیران شهری به ویژه شخص حناچی بوده‌ایم. سال ۱۴۰۰ آغاز قرن جدید است و شهرداری تهران برنامه‌های گسترده‌ای را در حوزه‌های مربوط به سلامتی، فرهنگی و اجتماعی مدنظر قرار داده که امیدواریم با همکاری مردم و مدیران شهری شاهد تحقق این رویداد و گسترش شادی و نشاط در سطح محلات باشیم.