پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : هر چند وقت یک بار شاهد وقوع حادثه‌ای مرتبط با سیلندرهای گاز مایع هستیم. این حوادث که گاهی هم در مراکز شارژ یا نگهداری سیلندرها رخ می دهد، خسارت های جانی و مالی بسیاری نیز دارد. روز گذشته نیز انفجار و حریق در محلی که تعدادی سیلندرهای گاز در آن نگهداری می شد موجب جانباختن یک تن و شعله‌ور شدن چند دستگاه خودرو شد. در موارد دیگری هم شاهد انفجار و حریق این سیلندرها در مراکزی بودیم که به صورت غیر اصولی و ناایمن فعالیت می کردن؛، حوادثی که گاهی در مجاورت بافت مسکونی رخ داده است و جان شهروندان را تهدید می کند.
سید جلال ملکی - سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران- اظهار کرد: حدود دو یا سه دهه قبل مصرف گاز مایع که در داخل سیلندرهای گاز هم نگهداری می شود، بسیار زیاد بود بنابراین شاهد حوادث بسیاری از این دست بودیم.
وی در ادامه گفت: در حال حاضر به خاطر لوله کشی های گاز شهری استفاده از سیلندرهای گاز داخل منازل و بخش‌های مسکونی بسیار کاهش یافته است البته در تهران هم همچنان این مسایل را داریم مثل پلاسکو یا محدوده ای از بازار تهران که فعلا به دلایلی امکان گازکشی وجود ندارد و همین خطر را افزایش می دهد.
ملکی افزود: گاز به دو دسته است؛ گاز شهری با گاز طبیعی که ترکیب آنان و متان است و گاز مایع یا سیلندر که ترکیب پروپان و بوتان است. گاز شهری از هوا سبک تر است و وقتی که در جایی نشت پیدا کند، بالا می رود بنابراین اگر پنجره یا دودکش وجود داشته باشدT از آن خارج می شود، دامنه اشتعال آن نیز پنج تا ١۵ درصد است یعنی اگر این گاز پنج تا ١۵ درصد محیط را اشغال کرده باشد قطعا با شعله و جرقه منفجر می شود. این گاز کمتر یا بیشتر از این قابلیت انفجار ندارد.
وی افزود: اما گاز کپسول از هوا سنگین تر است و در کف قرار می گیرد. همین موضوع خطر را بیشتر می کند چرا که روی سطح کف پنجره یا منفذی نداریم، دامنه اشتعال آن یک تا درصد است، این گاز زود به دامنه اشتعال و انفجار می رسد همچنین قدرت تخریب این گاز بیشتر از گاز شهری است.
ملکی اضافه کرد: دو سوم گاز سیلندر به صورت مایع و یک سوم باقی مانده خود گاز است. زمانی که شیر باز می شود از مایع به گاز تبدیل می‌شود و فضا را پر می‌کند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر گاز مایع بیشتر در مراکز صنعتی و کارخانه ها استفاده می شود و خطرات زیادی دارد، گفت: یک سری اصول باید در صورت نگهداری این گاز رعایت شود. به عنوان نمونه سیلندرها باید با فاصله کنار هم چیده شوند، نباید به‌صورت خوابیده قرار بگیرند یا روی یکدیگر چیده شوند.
سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران افزود: سیلندرها نباید ضربه ببینند یا اعمال پرحرارت نباید روی آن‌ها انجام شود همچنین نباید سیلندرها را در مجاورت وسایل گرمایشی یا در معرض آفتاب شدید قرار داد. سیلندرها نباید پرت شوند چرا که ضربات یا حرارت باعث افزایش جنبش مولکولی و افزایش حرارت داخل آن شود. مواردی وجود داشته که سیلندر سه ساعت پس از ضربه خوردن منفجر شده، چرا که این ضربه باعث افزایش جنبش مولکولی شده و به خاطر ضعیف بودن بدنه منفجر شده است.
وی خاطرنشان کرد: کارگاه‌های شارژ سیلندر گاهی مخازن پنجاه کیلویی دارند که خطر بسیار بالایی دارد.
سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران در ادامه اظهار کرد: این موضوع هم مهم است که سیلندرها هیچ گاه از گاز خالی نمی شود. علت خروج گاز از سیلندر این است که فشار داخل آن بیشتر است، در نتیجه از داخل به سمت بیرون حرکت می کند. زمانی که گاز سیلندر آنقدر کم می‌شود که فشار آن با فشار بیرون برابر می‌شود، دیگر گاز تخلیه نمی شود. در این زمان همه فکر می‌کنند سیلندر گاز ندارد در حالی که سیلندر هیچ وقت خالی نمی‌شود.
وی ادامه داد: بهترین روش برای اطفای آتش‌سوزی سیلندر بستن شیر گاز است یعنی اگر شیر گاز سالم باشد و با پتو یا وسیله دیگری بسته شود، حریق اطفا می‌شود.
ملکی در خصوص نظارت دستگاه‌های نظارتی به مراکز غیر مجاز شارژ سیلندر که گاهی هم در محدوده بافت مسکونی فعالیت می‌کنند، گفت: فعالیت غیر اصولی این مراکز در بافت مسکونی بسیار خطرساز است. باید بخش‌هایی که به مشاغل نظارت می‌کنند به این‌ها رسیدگی کنند. یک سری از مراکز غیر اصولی کار می‌کنند. قطعا باید دستگاه های متولی د اسن زمینه نظارت داشته باشد.
وی افزود: مردم هم می‌توانند در این زمینه کمک بسیاری کنند و این مراکز غیر مجاز و غیر اصولی را به مراکز نظارتی اطلاع‌رسانی کنند. یادمان هست که چند وقت پیش هم سمت میدان خراسان یکی از این مراکز دچار انفجار شد و دو نفر فوت کردند. کنار این محل ساختمان‌های مسکونی واقع شده بود و اگر آتش‌نشانان دیر عمل می‌کردند و این انفجار موجب تخریب ساختمان‌ها می شد، چه اتفاقی می افتاد؟
ملکی در پایان اظهار کرد: مردم که می‌دانستند در این محل چه خبر است، برای حفاظت از جان خود و سایر شهروندان باید این مراکز غیر اصولی را گزارش می‌کردند.
ایسنا