صادق کوشکی: اگر نمی توانیم بدون FATF کار کنیم، اسم ایران را بگذاریم جیبوتی / FATF برای زمانی است که ما بخواهیم از اروپا و آمریکای شمالی کالایی بخریم؛ دنیا که فقط این مناطق نیست / تحریم ها فرصت است، اما نگاه آقایان قجری است / برجام تمام شده است

یک استاد دانشگاه گفت: دلیلی هم وجود ندارد که بگوییم بایدن اگرچه چنان مواضعی نسبت به ایران داشته یا چنان عملکردی از خود در گذشته نشان داده بود ولی امروز بخواهد خلاف آن را عمل کند. اینکه بگوییم او غیرایرانی و ضدایرانی صحبت کرده و از تلاش برای افزایش فشار بر ایران حرف زده ولی در عمل بخواهد دنبال رویکرد دیگری باشد. عملکرد او دوران مسئولیت طولانی که داشته همواره نشان داده که مواضع سخت و جدی و خشنی علیه جمهوری اسلامی داشته و دارد.

صادق کوشکی در گفت‌وگو با «انتخاب» با اشاره به احتمال مذاکره بین ایران و آمریکا و بازگشت کاخ سفید به برجام با توجه به پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، گفت: واقعیت این است که درباره امور واقعی نه می‌توان نظر داد و نه می‌توان تصور کرد و فقط می‌توان واقعیات را توصیف کرد که این اتفاق نیز بر اساس مستندات امکان‌پذیر است. لذا اگر کسی بخواهد در برخورد با واقعیات، تصور کند یا فرضیه‌ای مطرح کند، این حرکت به نوعی غیرعلمی، توهمی و غیرواقع‌بینانه است. بنابراین بهترین راه آن است که به فاکتورهای موجود و مستند مراجعه کنیم.

این استاد دانشگاه ادامه داد: مهمترین فاکتورهایی که در زمینه دیدگاه‌های بایدن نسبت به ایران وجود دارد مشمول مواضع او در ایام انتخابات، سخنرانی‌ها و مصاحبه و همین طور سوابق عملکرد او در قبال موضوعات عینی و مشابه ایران است. اگر ما نگاهی به این موضوعات اعم از مواضع و عملکرد آقای بایدن داشته باشیم به این نتیجه خواهیم رسید که بایدن هیچ نشانه‌ای برای آنکه احیانا بخواهد روی خوشی به ایران نشان بدهد، ندارد.

وی افزود: فراموش نکنیم که دلیلی هم وجود ندارد که بگوییم بایدن اگرچه چنان مواضعی نسبت به ایران داشته یا چنان عملکردی از خود در گذشته نشان داده بود ولی امروز بخواهد خلاف آن را عمل کند. اینکه بگوییم او غیرایرانی و ضدایرانی صحبت کرده و از تلاش برای افزایش فشار بر ایران حرف زده ولی در عمل بخواهد دنبال رویکرد دیگری باشد. عملکرد او دوران مسئولیت طولانی که داشته همواره نشان داده که مواضع سخت و جدی و خشنی علیه جمهوری اسلامی داشته و دارد.

برجام تمام شده است

این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به این پرسش که در صورت محقق نشدن برجام، رویکرد ایران در حوزه سیاست خارجه باید به چه شکلی ادامه داشته باشد، گفت: برجام اتفاقی بود که بعد از اجرای تعهدات ایران مبنی بر نابودی توانمندی هسته‌ای ایران بیش از 80 درصد تمام شد. برجام یک پروژه بود – چنان که اوباما در سخنرانی خداحافظی از کاخ سفید مطرح کرده بود- تا ایران وادار شود به دست خودش بیش از 80 درصد توانمندی هسته‌ای خودش را نابود کند که کرد و تمام شود. پرونده برجام در همان سال 94 که ایران تعهدات خودش را قبل از موعد انجام داد، تمام شد. چیزی به اسم برجام وجود ندارد و تمام شده است.

وی افزود: واقعیت این است که در برجام، طرف‌های مقابل ایران بر اساس مقدمه برجام اجرای آنچه را که برعهده گرفته بودند، داوطلبانه می‌دانند و لذا اگر خواستند انجام می‌دهند و اگر نخواستند انجام نمی‌دهند و دیدیم که هیچکدام حتی چینی‌ها نیز تعهدات خودشان را انجام ندادند. بنابراین برجام در همان سال 94 و بعد از اجرای تعهدات ایران تمام شد و به تاریخ پیوسته است و پدیده‌ای نیست که زنده باشد و بخواهیم درباره آن صحبت کنیم.

کوشکی با بیان اینکه رویکرد سیاست خارجه یک کشور ربطی به یک برنامه خاص(برجام) ندارد، اظهارکرد: سیاست خارجه هرکشوری تلاش آن کشور برای آن است که بتواند در عرصه بین‌المللی بهترین حافظت را از امنیت ملی و منافع ملی داشته باشد. اگر نگاه دستگاه سیاست خارجه ما معطوف به برجام است، این درواقع منجر به منجمد شدن سیاست خارجه کشور می‌شود و باعث دگم ماندن آن می‌شود. این بدان معناست که سیاست خارجه ما فقط یک راه را می‌شناسد و اگر آن راه(برجام) مسدود شود، به بن بست می‌رسد.

وی ادامه داد: متاسفانه ما در سال‌های اخیر شاهد بودیم که توقف پروژه برجام، دستگاه امورخارجه ما به بن بست رسید و به حالت تعطیلی رفت و آقایانی که عمده زمان خودشان را در اروپا و نیویورک در اوج برجام می‌گذراندند، حالا در اتاق‌هایشان زندانی شده‌اند. این یعنی هیچ راه دیگری برای امنیت منافع ملی ایران در عرصه بین‌المللی نداشتند و عملا زندانی شدند و آقای عراقچی بعد از یک سال برای بحران قره باغ می‌رود و تمام.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه تیم حاکم بر سیاست خارجه کشور هیچ ابتکار عملی ندارد، گفت: ما می‌توانستیم ده‌ها ابتکار عمل متفاوت را برای منافع ملی در عرصه بین‌المللی پیدا کنیم. به نظر می‌رسد که در نگاه دوستان دنیا فقط 5 کشور است و نه 205 کشور. ما با 5 کشور در حوزه برجام وارد شدیم که هرکدام از این 5 کشور عملا راه را برای همکاری با خودشان بستند و بعد از آنکه به هدفش برای نابودی امکانات هسته‌ای ایران رسیدند، کرکره گفت‌وگو و همکاری را پایان کشیدند. چه اروپاییان و آمریکا و حتی روسیه با ما در برجام این کار را کردند.

وی ادامه داد: این درحالی است که کشورهای زیادی در دنیا وجود دارند که برای همکاری با ایران آمادگی دارند ولی متاسفانه دستگاه سیاست خارجی کشورمان این 200 کشور را ندیده است. ما باید برای موفقیت در عرصه سیاست خارجه می‌بایست محیط فعالیت خودمان را اولا در منطقه و سپس در عرصه جهانی تعیین کنیم و در این مسیر وزارت خارجه فقط وظیفه حفظ و امنیت منافع ملی را ندارد بلکه باید در جهت توسعه این منافع گام بردارد.

کوشکی با تاکید بر اینکه یکی از وظایف مهم دستگاه وزارت خارجه بحث توسعه بازرگانی بین‌المللی است، تصریح کرد: اصلا وزارت خارجه ما در این قسمت کلا تعطیل است و تلاش‌ها و فعالیت‌هایش صفر بوده است. این در حالی است که یکی از ارکان وزارت خارجه ایجاد و کشف بازارهای اقتصادی جهانی است. وزارت خارجه ما در این زمینه هیچ قدمی برنداشته است و نتیجه این نگاه دگم و تک بعدی آن بود که آقای ظریف بعد از 6 سال یک سفر یک هفته‌ای به عراق می‌رود و در برگشت با تعجب می‌گوید که من باور نمی‌کردم که چنین ظرفیتی برای همکاری بین ایران و عراق وجود داشته باشد. شما باور نمی‌کردید چون منطقه را نمی‌شناسید و چون نگاه شما از جنس همان نگاه‌های عصر قاجاری است و صرفا جهان را آمریکا و انگلستان می‌دانید و بس.

به گفته وی، دنیای امروز یک دنیای چند قطبی است و مانند گذشته تک قطبی و اروپامحور نیست و کشور فعال و موفق، کشوری است که بتواند با هرجایی که منافعش اقتضا کند، ارتباط داشته باشد و پیشگام و پیشقراول همکاری‌های اقتصادی باشد و عملا دستگاه وزارت خارجه، دستگاه تنفسی آن کشور باشد و زنده و پویا باشد. این درست نیست که دستگاه دیپلماسی ما در بن بست برجام بماند.

رفتار روحانی توهین به ایرانیان است

این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که وزارت امورخارجه با وجود تحریم‌ها و مسائلی مانند FATF و پالرمو چگونه می‌تواند در امور اقتصادی بین‌المللی نقش فعالی را داشته باشد، تصریح کرد: این مسائلی که شما مطرح کردید برای زمانی است که ما بخواهیم از اروپا و آمریکای شمالی کالایی بخریم. دنیا که فقط این مناطق نیست. امروز کشورهای زیادی هستند که حاضرند در قالب‌های مختلف با ایران مبادله کالاها و خدمات داشته باشند. ما امروز می‌توانیم به خیلی از کشورها دانش فنی و مهندسی صادر کنیم و از این کشورها کالاهای موردنیاز خودمان را وارد کنیم.

وی افزود: مگر هدف از معاملات بانکی چیست؟ رسیدن به کالا و خدمات مورد نیاز است . ما وقتی در سریلانکا پروژه نیروگاه ایجاد می‌کنیم و موفق هستیم، آن هم در شرایطی که در گذشته باید نفت می‌فروختیم و چای می‌خریدیم، حالا با انجام پروژه می‌توانیم این خرید را انجام بدهیم. مهم این است که اگر راه مبادله بانکی ما بسته شده است، از راه دیگری وارد عمل شویم. وگرنه این درست نیست که بگوییم با وجود FATF و پالرمو چه کاری می‌توان کرد و برویم دنبال یک قبر مناسب بگردیم و کشورمان را در آن دفن کنیم.

کوشکی ادامه داد: ما حتی در عرصه‌های مختلفی مانند برق و مهندسی در الجزایر همکاری‌های خوبی داشتیم و آورده‌های خوبی رقم زدیم ولی جای تاسف است که وزارت خارجه این مجموعه‌های خصوصی و دانش‌بنیان حمایت نمی‌کند. یک شرکت ایرانی که فعالیت خوبی در الجزایر داشته و در نهایت پول را به دینار الجزایر دریافت کردند ولی وزارت خارجه برای تبدیل این پول همکاری نکرد. وزارت خارجه باید از همه مسیرها و امکانات و ظرفیت‌ها استفاده کند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اگر قرار باشد کشوری مثل ایران بگوید که نمی‌توان به خاطر FATF و پالرمو مشکلات اقتصادی خودش را حل کند چون نمی‌تواند کالا از آمریکای شمالی و اروپا بخرد، اسمش را تغییر بدهیم و جیبوتی بگذاریم. رفتار آقای روحانی و وزارت خارجه ایشان نوعی اهانت به ایران و هویت ایرانی و مردم ایران و توانمندی و دانش و صنعت ایرانی است. آقایان سطح ایران را در حد قطر و عربستان سعودی تنزل دادند و این تصور را ایجاد کردند که فقط باید نفت بفروشیم و کالا بخریم. ما می‌توانیم از فرصت تحریم‌ها استفاده کنیم ولی نگاه آقایان مانند نگاه‌های دوران قاجار است.