اینترنت سامانه‌ای جهانی از شبکه‌های رایانه‌ای به هم پیوسته است که از میلیون‌ها شبکه خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در اندازه‌های محلی تا جهانی تشکیل شده است بنابراین بعید نیست که با این حجم گستردگی مورد حملات شیادان فضای مجازی قرار گیرد.
اینترنت در برگیرنده منابع اطلاعاتی و خدمات گسترده‌ای است که سازمان‌ها، مراکز علمی و تحقیقاتی و موسسات متعدد، نیازمند دستیابی به شبکه اینترنت هستند. بسیاری از رسانه‌های ارتباطی سنتی مانند تلفن و تلویزیون نیز با استفاده از اینترنت تغییر شکل یافته و با خدماتی نوین پا به عرصه گذاشته اند. انتشار روزنامه نیز به صورت وبگاه وب‌نوشت تغییر شکل داده و اشکال جدیدی از تعامل بین انسان‌ها را از طریق پیام‌رسانی فوری، تالار گفت وگو و شبکه‌های اجتماعی به وجودآمده است.
این روزها بسیاری از فعالیت های آموزشی، تجاری، علمی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از طریق اینترنت انجام می شود بر این اساس مجرمان همزمان با این تغییرات خود را به روز کرده و قربانیان خود را به دام می اندازند. شاید آن روزی که "رابرت تبلو" اولین گام در راه اندازی اینترنت را پایه گذاری می کرد، فکرش را نمی کرد که این امکان علاوه بر خدمات گسترده می تواند بسیاری از افراد را به دام بیندازد.
تاریخچه اینترنت
اگر بخواهیم گذر کوتاهی به تاریخچه اینترنت داشته باشیم باید بگوییم که اینترنت توسط مردی به نام رابرت تیلور که برای آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته وزارت دفاع آمریکا در شهر واشینگتن دی سی کار می‌کرد، اختراع شد.
او سه رایانه در دفتر کارش داشت که هر یک به یکی از پروژه‌های متعدد ARPA در ماساچوست، لس آنجلس و منلوپارک وصل بود. تیلور از اینکه نمی‌توانست از طریق یک رایانه با هر سه پروژه ارتباط داشته باشد و از اینکه سه پروژه امکان ارتباط مستقیم با هم و در میان گذاشتن اطلاعات با یکدیگر را نداشتند، خسته شده بود. راه حل تیلور برای این مساله که بعدها اولین شبکه رایانه‌ها شد، آرپانت نام داشت و اولین مأموریت خود را در شب ۲۹ اکتبر ۱۹۶۹ (۱۳۴۸ ه. ش) به نتیجه رساند، زمانی که جی. سی کلایندر از دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس پیام «lo» را به بیل دووال در منلوپارک فرستاد. این پیام قرار بود واژه "login" باشد، اما دستگاه بعد از دو حرف از کار افتاد و نتوانست کلمه را به‌طور کامل ارسال کند. البته کمتر از یک ساعت بعد آنها توانستند پیام را به‌طور کامل ارسال کنند.
این شبکه تا دهه 90 میلادی هنوز چهره‌ای همگانی نداشت.در 6 اوت ۱۹۹۱، «سرن» (سازمان اروپایی پژوهش دربارهٔ ذرات) پروژه وب جهان گستر را به اطلاع عموم رساند. وب توسط دانشمندی انگلیسی به نام تیم برنرز لی در سال ۱۹۸۹ اختراع شد و در نهایت در سال ۱۹۹۶ استفاده از واژه اینترنت معمول شده و مجازا برای اشاره به وب هم استفاده شد.
کاربردهای امروزی و اجتماعی اینترنت
اینترنت انعطاف‌پذیری بیشتری را درباره ساعت‌های کاری و موقعیت جغرافیایی فراهم می‌سازد به ویژه با گسترش اتصال‌های پرسرعت و نرم‌افزارهای کاربردی وب امروزه اینترنت تقریبا از همه جا و به طرق مختلفی قابل دسترسی است، به ویژه از طریق دستگاههای متحرک اینترنتی، تلفن همراه، جعبه‌های بازی دستیو مسیریاب‌های سلولی که به کاربران اجازه می‌دهد که هرکجا شبکه‌های بی‌سیم وجود دارد به اینترنت متصل شوند.
اینترنت همچنین امکانات بزرگی برای بازاریابی شخصی به ارمغان می‌آورد و بیشتر از هر رسانه تبلیغاتی دیگری به یک شرکت امکان تبلیغ خصوصی محصول برای یک فرد یا گروهی از افراد را می‌دهد. همچنین امکان دسترسی از راه دور به رایانه‌های دیگر و انباره‌های اطلاعات در هرجای دنیا که باشند را به کاربران رایانه می‌دهد. اینترنت خدمات شبکه‌ای بسیاری ارائه می‌دهد که بسیاری از آنها در قالب اپ موبایل هستند مثل رسانه‌های اجتماعی، وب جهان‌گستر، ایمیل، تلگرام و اینستاگرام، بازی های ویدئویی چندنفره، صدا روی پروتکل اینترنت، اشتراک پرونده.
اینترنت به دلیل خصوصیاتی چون قابلیت استفاده و دسترسی گسترده آن، اشکال کاملا جدیدی از تعاملات، فعالیت‌ها و سازماندهی‌های اجتماعی را پدیدآورده است.وبگاه‌های شبکه‌های اجتماعی چون فیس‌بوک، توییتر و مای‌اسپیس روش‌های جدیدی برای معاشرت و تعامل خلق کرده‌اند. کاربران این سایتها قادرند اطلاعات گوناگونی به صفحات خود بیفزایند، علایق مشترکی را دنبال کنند و به دیگران مرتبط شوند.
اینترنت از آغاز پیدایش همواره وسیله مناسبی برای فعالیت‌های تفریحی بوده‌است. بسیاری از انجمن‌های اینترنتی بخش‌هایی برای بازی و ویدئوهای خنده دار و کارتون‌های کوتاه در قالب انیمیشن‌های فلش دارند. یکی از فعالیت‌های تفریحی اصلی در اینترنت، بازیهای چند نفره است، این شکل تفریح اجتماعاتی را به وجود می‌آورد که در آن افراد از هر سن و نژادی از دنیای بازیهای چندنفره رایانه‌ای لذت می‌برند.
بسیاری از مردم از اینترنت برای دسترسی به اخبار، پیش‌بینی آب وهوا، گزارش‌های ورزشی و جستجوی مطالب درباره علاقه‌مندی‌های خود استفاده می‌کنند. آنها از گپ برخط، پیام‌رسان فوری و پست الکترونیک برای در تماس بودن با دوستان خود در سراسر دنیا و به شیوه‌ای شبیه به دوست مکاتبه‌ای که در قدیم رواج داشت، استفاده می‌کنند. امروزه با ظهور اینترنت، حتی آموزش هم به صورت مجازی و از منزل امکان‌پذیر شده است به ویژه در شرایط کرونایی که اکنون تمام کشورها درگیر مقابله با این ویروس هستند. در سراسر جهان، آموزش آنلاین انقلابی را در زمینه آموزش و به اشتراک گذاری دانش برپا کرده است.
آثار منفی اینترنت
هم اکنون نگرانی عمومی درباره مطالب موجود در اینترنت وجود دارد. بعضی از جدال آمیزترین آنها در حق نشر، جعل هویت و مکالمه تنفر آمیز هستند که وجود دارند و قانونی کردن آنها مشکل است.
در اینترنت هیچ نظارت مرکزی چه بر امور فنی و چه بر سیاست‌های دسترسی و استفاده وجود ندارد. هر شبکه تشکیل دهنده استانداردهای خود را تدوین می‌کند. تنها استثنا در این مورد دو فضای نام اصلی اینترنت، نشانی پروتکل اینترنت و سامانه نام دامنه است که توسط سازمانی به نام آیکان، راهبری می‌شوند.
وظیفه پی بندی و استانداردسازی پروتکل‌های هسته‌ای اینترنت، پروتکل اینترنت نسخه ۴ و پروتکل اینترنت نسخه ۶ به عهده گروه ویژه مهندسی اینترنت است که سازمانی بین‌المللی و غیرانتفاعی است و هر فردی می‌تواند در وظایفشان با آن مشارکت کند.
افزایش حملات به دستگاههای اینترنت
به گفته کارشناسان آی تی حملات به اینترنت اشیاء به دلیل امنیت ضعیف و استفاده مجرمان سایبری از ابزارهای خودکار برای سوءاستفاده از این آسیب پذیری ها، با سرعت نگران کننده ای رو به افزایش است. دستگاه های اینترنت اشیاء بیشتر آلوده می شوند.
دستگاه های متصل به اینترنت یا اینترنت اشیاء اکنون تقریباً ۳۳٪ از دستگاه های آلوده را تشکیل می دهند، در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۹ حدود ۱۶٪ بود. میزان موفقیت در آلوده شدن دستگاه های اینترنت اشیاء بستگی به قابلیت مشاهده دستگاه ها در اینترنت دارد. در شبکه هایی که دستگاه ها به طور روزمره با آدرس های IP اینترنتی به مردم اختصاص می یابند، میزان بالایی از آلودگی مشاهده می شود.
در شبکه هایی که از ترجیح آدرس شبکه استفاده می شود، میزان آلودگی به میزان قابل توجهی کاهش می یابد، زیرا دستگاه های آسیب پذیر در اسکن شبکه قابل مشاهده نیستند. براین اساس مجرمان اینترنتی از این ضعف فراگیر سوء استفاده می کنند، آن ها در تلاش برای سرقت اطلاعات شخصی از طریق انواع بدافزارها هستند یا با برنامه جعلی برای قرار دادن بدافزار بر روی رایانه های قربانیان برای بهره برداری از داده های شخصی استفاده می کنند.
۱۸ اصطلاح رایج کاربردی اینترنت که باید بدانید
پلیس فتا تاکید دارد که کاربران اینترنت برای مصون بودن از مضرات و همچنین تهدیدهای احتمالی آن باید آگاهی و دانش خود را نسبت به کاربردهای رایج در اینترنت افزایش دهند تا مورد حملات شیادان قرار نگیرند. اینترنت مانند هر فرهنگ و زبانی، اصطلاحات جدیدی برای کاربران تازه وارد به این عرصه دارد. در اینجا به بررسی ۱۸ اصطلاح در دنیای اینترنت می‌پردازیم که می‌تواند دانش شما را در مورد این پدیده‌ی شگفت‌انگیز افزایش دهد.
۱- خطای ۴۰۴ (۴۰۴ Error)
یکی از رایج ترین خطاها در فضای اینترنت، خطای ۴۰۴ است. هرگاه آدرس یک صفحه را اشتباه وارد کنید یا صفحه‌ی مدنظر شما حذف شده یا وجود نداشته باشد، این اخطار نمایش داده می‌شود.
۲- افزونه‌ها (Extensions, Add-ones)
افزونه‌ها که در مرورگر کروم با واژه‌ی Extension و در مرورگر فایرفاکس با واژه‌ی Add-ones مشخص می‌شوند، برنامه‌های کوچکی هستند که قابلیت‌های جدیدی به مرورگر اضافه می‌کنند. افزونه‌ها فواید بسیاری دارند اما ممکن است خطرات امنیتی نیز در پی داشته باشند. باید توجه داشت که افزونه با پلاگین تفاوت دارد. پلاگین‌هایی مانند جاوا و فلش‌پلیر، برنامه‌هایی برای اجرای نوع خاصی از محتوا در مرورگر شما می‌باشند.
۳- انیمه (Anime)
در کشور ژاپن، انیمه به‌طور کلی به معنای انیمیشن است؛ اما در خارج از ژاپن، از واژه‌ی انیمه برای اشاره به انیمیشن‌های ژاپنی استفاده می‌شود. این انیمیشن‌ها رنگ‌های درخشان و شخصیت‌های نمادین دارند. این واژه را با مانگا، که اصطلاحی برای کمیک‌های ژاپنی است، اشتباه نگیرید!
۴- بلاگ (Blog)
بلاگ‌ها، وب‌سایت‌هایی هستند که به‌طور مداوم محتوا را برای بازدیدکنندگان بارگذاری می‌کنند. بلاگ‌ها می‌توانند فردی، و منعکس‌کننده‌ی افکار و نوشته‌های یک شخص باشند یا وب‌سایت‌های گسترده، با نویسندگان متعدد برای انتشار مطالب خاص؛ مانند وب‌سایت زومیت. همه‌ی بلاگ‌ها وب‌سایت هستند، اما همه‌ی وب‌سایت‌ها بلاگ نیستند.
میکروبلاگینگ در دنیای اینترنت به وب‌سایت‌هایی گفته می‌شود که قابلیت ارسال سریع پیام را همراه با ویژگی‌های بلاگ فراهم نموده‌اند؛ مانند توئیتر.
۵- ابر (Cloud)
ابرها، سرورهایی خارج از دسترس فیزیکی شما هستند که به سرویس‌های اینترنتی اختصاص یافته‌اند. دراپ‌باکس، Gmail و آفیس‌آنلاین، همگی سرویس‌های ابری هستند؛ زیرا، به‌جای آنکه رایانه‌ی شخصی شما کار پردازش و ذخیره‌سازی را انجام دهد، سرورهای خارجی این کار را انجام می‌دهند.
۶- کوکی (Cookie)
کوکی‌ها، بسته‌های اطلاعاتی کوچکی روی رایانه‌ی شما هستند که سرویس‌های مختلف برای ردیابی شما استفاده می‌کنند؛ مثلا Gmail برای به یادآوردن شما، کوکی‌ها را به‌کار می‌برد و بنابراین، نیازی نیست که هر بار اطلاعات خود را برای ورود به حساب‌تان وارد کنید.
۷- وب تاریک (Dark Web)
وب‌های تاریک، آن دسته از وب‌سایت‌هایی هستند که برای دسترسی به آنها نیاز به نرم‌افزارهای خاص داریم. این وب‌سایت‌ها در جستجوی گوگل نمایش داده نمی‌شوند و معمولاً وب‌سایت‌های خطرناکی محسوب می‌شوند.
۸- داکسینگ (Doxing)
داکسینگ عملیاتی شامل پیدا کردن اطلاعات شخصی یک فرد و انتشار آنها، با اهدافی مخرب است.
۹- هات‌اسپات (Hotspot)
به‌طور کلی به هر منطقه‌ای که دسترسی به اینترنت از طریق وای‌فای ممکن باشد، هات‌اسپات گفته می‌شود. همچنین ویژگی به‌اشتراک‌گذاری اینترنت توسط تلفن همراه نیز هات‌اسپات نام دارد. امروزه دستگاههای پرتابل هات‌اسپات نیز موجود هستند که اینترنت را از طریق وای‌فای در هر مکانی در اختیار شما قرار می‌دهند.
۱۰- اینترنت اشیاء (Internet Of Things)
هدف اینترنت اشیاء، گسترش اتصال به اینترنت در همه‌ی دستگاههای محیط اطراف شماست؛ مانند، چراغ‌ها، تلویزیون، یخچال، ترموستات و ... چنین دستگاه‌هایی بدون دخالت انسان نیز می‌توانند وظایف تعریف‌شده را انجام دهند.
۱۱- لورک (Lurk)
به کاربرانی که تنها به مشاهده‌ی محتوا و دیدگاه‌ها می‌پردازند و نظری نمی‌دهند یا محتوایی تولید نمی‌کنند، لورک گفته می‌شود. تخمین زده می‌شود تنها یک درصد فعالان وب به تولید محتوا می‌پردازند.
۱۲ پی‌وال (Paywall)
پی‌وال محتوایی روی اینترنت است که برای مشاهده‌ی آن باید پول بپردازید. این روش یکی از روش‌های تأمین هزینه‌های وب‌سایت است.
۱۳ فیشینگ (Phishing)
فیشینگ یکی از راه‌های فریب دادن افراد برای سرقت اطلاعات شخصی با معرفی خود به‌عنوان یک نهاد رسمی مانند بانک است. در این روش معمولاً در قالب یک ایمیل از افراد خواسته می‌شود تا اطلاعات خود را برای تأیید مجدداً وارد کنند.
۱۴- سئو (SEO)
SEO، سرواژه‌ی عبارت Search Engine Optimization (بهینه‌سازی موتور جستجو) است. سئو شامل روش‌های مختلفی است که همگی آنها یک هدف را دنبال می‌کنند؛ جلب نظر موتورهای جستجو برای جذب مخاطب بیشتر.
۱۵ اسپم (Spam)
اسپم واژه‌ای عمومی برای پیام‌های آنلاینی است که بدون آنکه مایل باشید، برای شما فرستاده می‌شوند. ایمیل اسپم یکی از انواع رایج اسپم است؛ اما اسپم می‌تواند در شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها و فروم‌ها نیز موجود باشد.
۱۶ -ترول (Troll)
ترول، به افرادی گفته می‌شود که در محیط‌های آنلاین بحث و دعوا راه می‌اندازند و منجر به اذیت سایرین می‌شوند. ترول‌ها معمولاً این کار را با مطرح کردن موضوعی تحریک‌کننده یا خارج از بحث انجام می‌دهند.
۱۷- URL
URL، سرواژه‌ی Uniform Resource Locator (مکان‌یاب یکپارچه منبع) است. URL، در واقع همان آدرسی است که در نوار بالایی مرورگر وارد می‌کنید تا صفحه‌ی مشخصی بارگذاری شود.
۱۸- ویکی (Wiki)
ویکی نوعی وب‌سایت برای جمع‌آوری و انتشار اطلاعات است. معروف‌ترین ویکی حال حاضر ویکی‌پدیا است؛ اما ویکی‌های مختلفی با موضوعات متنوع در محیط وب فعال هستند.
ایرنا