همه چیز درباره واکسن آنفلوآنزا

موضوع داغ اين روزهاي حوزه سلامت کشور، جدا از ويروس کوويد 19، ماجراي واکسن آنفلوآنزا است. واکسني که تا پارسال مقداري از دوزهاي آن بدون استفاده باقي مي‌ماند، اما امسال ماجرا فرق کرده و با آمدن بيماري کرونا، همگان از ترس مبتلا شدن به اين ويروس منحوس، به دنبال هر نسخه درماني براي مقابله با کرونا هستند.

غافل از اينکه متخصصان امر بارها تاکيد کرده‌اند که واکسن آنفلوآنزا هيچ تأثيري در مقابله با بيماري کرونا ندارد.اين در حالي است که برخي از مردم از مدت‌ها قبل با مراجعه به داروخانه‌هاي محل زندگي خود و يا داروخانه‌هايي که دوستان و آشنايان سفارش کرده‌اند، نسبت به پيش خريد واکسن آنفلوآنزا اقدام کرده‌اند. ارقامي که براي پيش خريد واکسن پرداخت مي‌شود، از 200 هزار تا 500 هزار تومان، مختلف است.

يعني بستگي به منطقه‌اي دارد که داروخانه در آنجا واقع شده است. هر چه منطقه مرفه نشين باشد، قيمت پيش فروش واکسن هم بالاتر مي‌رود.عجيب اينکه برخي داروخانه‌ها اين جسارت را به خرج داده و کاغذ ثبت نام خريد واکسن آنفلوآنزا را نيز پشت شيشه يا پيشخوان داروخانه نصب کرده‌اند! البته علني شدن اين تخلف، جاي بحث دارد، اما اينکه جسارت به خرج مي‌دهند و اينگونه نسبت به پيش فروش واکسن آنفلوآنزا به صورت آشکار اقدام مي‌کنند، نشان از اين واقعيت دارد که قرار نيست بازار واکسن آنفلوآنزا ملتهب شود.

عليرضا رئيسي معاون بهداشت وزارت بهداشت، در واکنش به اقدام برخي از افراد براي پيش خريد واکسن آنفلوانزا، گفت: نبايد فراموش کنيم اين واکسن حدود 40 درصد در پيشگيري از بيماري نقش دارد. يعني افرادي که واکسن را تزريق مي‌کنند، در برابر بيماري 100 درصد ايمن نخواهند بود. زيرا، ويروس آنفلوآنزا مرتب در حال تغيير است و مي‌تواند از دست سيستم ايمني بدن فرار کند.

البته اين موضوع تازه‌اي نيست و هر سال واکسن آنفلوآنزا همين ميزان ايمني ايجاد مي‌کرده است.وي در خصوص افرادي که در اولويت تزريق واکسن آنفلوآنزا هستند، اظهار داشت: افراد در معرض خطر و کساني که از نظر ابتلاء به بيماري آسيب پذيرند، بايد واکسن را تزريق کنند. اين افراد شامل خانم‌هاي باردار، افرادي که شيمي‌درماني مي‌کنند، کساني که بيماري تنفسي مزمن دارند، کساني که تحت عمل پيوند قرار گرفتند، افراد دياليزي و افراد سالمند بالاتر از 65 سال واجد شرايط دريافت واکسن آنفلوآنزا هستند.اما، ترس و دلهره از شيوع همزمان ويروس کرونا و آنفلوآنزا در پاييز و زمستان، باعث شده تا مردم فقط به دنبال واکسن آنفلوآنزا باشند و در اين بين، عده‌اي از اين فضاي ملتهب سوءاستفاده کرده و تلاش مي‌کنند به هر شکل ممکن، جيب مردم را خالي کنند.

آنفلوآنزا و کرونا دو بيماري عفوني‌اند
فرشيد عابدي متخصص بيماري‌هاي عفوني و گرمسيري، با اشاره به اينکه اگر مردم استفاده از ماسک و رعايت فاصله‌گذاري اجتماعي را در سبک زندگي خود قرار دهند مبتلا به بيماري کرونا و آنفلوآنزا نخواهند شد، مي‌گويد: آنفلوآنزا و کرونا دو بيماري عفوني هستند که سيستم تنفسي بدن را درگير مي‌کنند و در بسياري از علائم نيز شبيه به هم هستند از همين رو مردم بايد اطلاعات دقيق بيماري را به پزشک معالج ارائه دهند تا راهکار درماني مناسب نيز براي آنها انتخاب شود.ممکن است اين نگراني در جامعه باشد که به دليل وجود کرونا و همزماني آن با آنفلوانزا در فصول سرد سال خيلي از افراد که در گروه‌هاي پرخطر هم نيستند فکر کنند بايد واکسن آنفلوانزا بزنند.

در حالي که اين‌طور نيست و بسياري از صاحبنظران عقيده دارند همين اقدامات پيشگيرانه براي کرونا مثل ماسک زدن، رعايت فاصله گذاري‌هاي اجتماعي و شستشوي مرتب دست‌ها از ابتلا به آنفلوآنزا هم تا حد بسيار زيادي جلوگيري مي‌کند.سيد محسن زهرايي رئيس اداره بيماري‌هاي قابل پيشگيري با واکسن وزارت بهداشت، در پاسخ به سوالي مبني بر اينکه خيلي‌ها واکسن آنفلوآنزا را مي‌زنند تا کرونا نگيرند، تاکيد کرد: واکسن آنفلوآنزا به شکل اختصاصي عمل مي‌کند و هيچ ارتباطي با کرونا ندارد.

آنفلوآنزا را نبايد دست‌کم گرفت
وي افزود: اثرگذاري واکسن آنفلوآنزا در حدود 40 تا 60 درصد است و نبايد تصور کرد با تزريق اين واکسن، از هر نظر در مقابل ويروس آنفلوآنزا ايمن شده‌ايم.يکي از چالش‌هاي پيش‌رو در پاييز و زمستان، شيوع آنفلوآنزا خواهد بود که يک قرن قبل نزديک 40 ميليون نفر را در دنيا کشت و در دو پاندمي در قرن بيستم، يک تا چهار ميليون نفر در هر پاندمي در آسيا کشته شدند.

در سال 2009 نيز بين 100 هزار تا 400 هزار نفر به واسطه اين بيماري کشته شدند. ميزان مرگ و مير در پاندمي يک قرن قبل 20 تا 40 درصد بوده ولي اين ميزان در نوع فصلي کمتر از يک در هزار است. در کوويد 19 اين ميزان 3 تا 4 درصد است.سيد‌علي فاطمي نايب رئيس انجمن داروسازان ايران، در واکنش به اقدام برخي داروخانه‌ها براي ثبت نام پيش خريد واکسن آنفلوآنزا، گفت: اين اقدام داروخانه‌ها غير قانوني است. زيرا، با توجه به اينکه هنوز قيمت واکسن آنفلوآنزا اعلام نشده است، نمي‌توان نسبت به ثبت نام از مردم اقدام کرد.وي اين اقدام داروخانه‌ها در ثبت واکسن آنفلوآنزا را تخلف دانست.

قيمت واکسن آنفلوآنزا با ارز دولتي
در همين حال سيد‌حيدر محمدي مديرکل دارويي سازمان غذا و دارو، اقدام داروخانه‌ها براي ثبت نام خريد واکسن آنفلوانزا را تخلف دانست و گفت: در صورت محرز شدن تخلف، به تعزيرات معرفي مي‌شوند.وي در خصوص قيمت‌هاي اعلام شده براي واکسن آنفلوآنزا، افزود: قيمت واکسن آنفلوآنزا براي گروه‌هاي پرخطر با ارز دولتي 40 تا 50 هزار تومان است اما قيمت واکسن وارداتي با ارز نيمايي متعاقبا اعلام خواهد شد.

محمدي در ارتباط با اولويت‌هاي توزيع واکسن آنفلوآنزا، گفت: سالمندان، مادران باردار، کودکان زير 5 سال و افراد داراي بيماري زمينه‌اي و سرطان، کساني هستند که واکسن به آنها تعلق مي‌گيرد و همچنين زندان‌ها و نيروهاي مسلح و کادر درمان نيز شامل سهميه واکسن مي‌شوند. ارائه واکسن از طريق مراکز بهداشت و اطلاع رساني‌ها انجام مي‌شود به جز سالمندان بالاي 65 سالي که در گروه‌هاي بالا قرار نمي‌گيرند و بايد به صورت آزاد تهيه کنند.

اين افراد براي استفاده از واکسن بايد کد ملي خود را ثبت کنند و تزريق در مرکز بهداشت صورت بگيرد. در مورد مادران باردار اگر نياز باشد افرادي از مراکز بهداشت جهت زدن واکسن به منزل آنها مراجعه خواهند کرد.

عرضه واکسن با 3 قيمت
وي با اشاره به اينکه براي ارائه واکسن سه نوع قيمت داريم، افزود: گروه اول شامل همان 2.5 ميليون دوز است که به صورت رايگان توزيع مي‌شود. گروه دوم سالمندان بالاي 65 سال هستند که بايد با ثبت کد ملي و احراز هويت واکسن را از داروخانه‌ها با قيمت حدود 42 هزار تومان تهيه کنند. براي کودکان زير 5 سال هم واکسن سه ظرفيتي در داروخانه‌ها توزيع مي‌شود.

بعد از اينکه توزيع واکسن بين اين گروه‌ها تمام شد، بر اساس ميزان تقاضاي موجود سراغ گروه‌هاي ديگر مي‌رويم. اگر ميزان تقاضا بيشتر از آن 16 ميليون دوز باشد که وارد خواهيم کرد، مجبور مي‌شويم با ارز نيمايي وارد کنيم که قيمت بيشتري خواهد داشت.اين در حالي است که از هم اکنون، برخي افراد سودجو نسبت به ايجاد جو رواني در بازار دارويي کشور، براي واکسن آنفلوانزا قيمت‌هاي نجومي تعيين کرده‌اند و برخي داروخانه‌ها نيز بر اساس همين پيش فرض‌ها، ارقامي بين 200 هزار تا 500 هزار تومان را به عنوان وديعه ثبت نام واکسن از افراد متقاضي دريافت مي‌کنند.

بهمن صبور نايب رئيس انجمن داروسازان استان تهران اقدام برخي داروخانه‌ها براي پيش فروش واکسن آنفلوانزا را تخلف دانست و گفت: ثبت نام زودهنگام داروخانه‌ها براي فروش واکسن آنفلوانزا تخلف بوده و جزو ضوابط انجمن داروسازان نيست.وي از مردم درخواست کرد چنين موارد تخلفي را گزارش دهند و اجازه ندهند برخي افراد سودجو از وضعيت موجود سوءاستفاده کنند.

به نظر مي‌رسد با توجه به رعايت پروتکل‌هاي بهداشتي در کشور و آن طور که مسئولان وزارت بهداشت عنوان داشته‌اند، شرايط در پاييز و زمستان آن‌قدرها هم که پيش بيني مي‌شود، نبايد بد باشد.

با اين تفاسير، بايد اميدوار بود که روزهاي سرد سال با کمترين تهديد براي سلامت مردم، سپري شود. زيرا، چنانچه شيوع همزمان آنفلوآنزا و کرونا با شدت زيادي همراه شود، بايد مراقب عواقب خطرناک آن بود.

 روزنامه آرمان ملی