نگرانی‌ها از شیب تند گرانی برنج / قیمت برنج به انفجار می‌رسد؟

باران‌های سیل‌آسا وقتی با بی‌تدبیری مسئولین در گران‌کردن هزینه تامین ابزارآلات و ماشین‌های کشاورزی و نیز افزایش هزینه‌های کشاورز همراه شد، ضربه نهایی بر پیکر نیمه‌جان مهم‌ترین بخش سبد غذایی ما وارد گردید.

به گزارش خبر فوری، از انتهای تیرماه و ابتدای مرداد مشخص شد که وضعیت توزیع برنج ایرانی در سال جاری با مشکلاتی مواجه خواهد بود. باران‌های سیل آسا در این دو ماه به قدری آسیب زا بودند که کشاورزان گیلان و مازندران شوکه شدند. تاثیر این بارش‌ها در اواسط شهریور خود را نشان داد؛ یعنی زمانی که برنج‌های درو شده آماده عرضه به کارخانه‌ها و بالطبع فروش به مشتری‌ها بودند.

باران‌های سیل‌آسا وقتی با بی‌تدبیری مسئولین در گران‌کردن هزینه تامین ابزارآلات و ماشین‌های کشاورزی و نیز افزایش هزینه‌های کشاورز همراه شد، ضربه نهایی بر پیکر نیمه‌جان مهم‌ترین بخش سبد غذایی ما وارد گردید.

طبق تحقیق میدانی گزارشگر خبر فوری در گیلان، قیمت برنج هاشمی اصل در شهرستان صومعه سرا و توابعش به ۲۵ هزار تومان(به ازای یک کیلوگرم) هم رسیده است. مبلغ مذکور البته نه قیمت نهایی بلکه قیمت فروش از کشاورز یا کارخانه شالی‌کوبی به عمده فروش است. بدون شک، قیمت نهایی کالا بیش از این خوهد بود و قیمت یک کیلوگرم برنج هاشمی گیلان به مصرف‌کننده به ۳۲ یا شاید ۳۵ هزار تومان هم برسد(هر چند پیش بینی برخی کارشناسان این است که برنج هاشمی در ابتدای پاییز کمی حد ۳۰ هزار تومان را رد کند).

اگر این اتفاق بیفتد، بدون شک فشار بسیاری روی خانواده‌ها خواهد آمد و به خصوص خانواده‌های کم‌برخوردار و فقیر با مشکلات بسیاری در تامین برنج که قوت روزانه ایرانی‌ها است، مواجه خواهند شد.

معمولا در چنین شرایطی، خانواده‌های کم‌برخوردار به برنج وارداتی روی خواهند آورد اما وضعیت برنج وارداتی نیز چندان بهتر از برنج‌های ایرانی نیست.

تازه ترین آمار از تغییر قیمت برنج های وارداتی و البته برنج های ایرانی نشان می دهد که در مرداد ماه سال جاری هر کیلو برنج خارجی به طور متوسط بیش از ۱۸ هزار تومان فروش رفته است که این رقم در مقایسه با مرداد ماه سال گذشته که حدود ۸۶۰۰ تومان بوده تا ۱۰۸ درصد افزایش قیمت دارد.

این اتفاق خانواده‌های نسبتا کم‌درآمد ایرانی را با مشکلات عدیده‌ای روبه رو کرده و دست آنها را در تامین قوت روزانه‌شان بسته و می‌بندد.

اما علت این افزایش قیمت در برنج وارداتی چیست؟ برخی کارشناسان معتقدند افزایش قیمت برنج خارجی به تغییر نرخ ارز نیمایی باز می‌گردد. در واقع، در اردیبهشت ماه امسال، واردات برنج با ارز ۴۲۰۰ تومانی ممنوع و با ارز نیمایی که حدود ۲۰ هزار تومان قیمت دارد صورت گرفت و این موضوع در افزایش قیمت برنج در بازار تاثیر گذاشت.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج تاکید دارد که همین تغییر نرخ ارز، باعث شده که هزاران تن برنج در انبارها رسوب کند. مسیح کشاورز در این باره گفته است: پس از اینکه در سال ۹۸ ممنوعیت واردات برنج برطرف شد میزان مشخصی از این محصول وارد کشور شد که در حال حاضر ۱۰۰ هزار تن از آن بدلیل تخصیص نیافتن ارز دولتی در گمرک رسوب کرده همچنین از ابتدای امسال و با تغییر ارز وارداتی برنج از رسمی به نیمایی بدلیل مشکلات تخصیص ارز نیمایی روند ترخیص از گمرکات بسیار کُند است و ۲۰۰ هزار تن برنج دیگر به همین دلیل در گمرکات رسوب کرده است.

بسیاری معتقدند افزایش مصرف برنج خارجی باعث کاهش مصرف برنج داخلی، کاهش خرید آن و بالطبع، ضرر کشاورز می‌شود. از این جهت، افزایش قیمت برنج وارداتی اتفاقی است که باعث توسعه‌ کشاورزی ایران می‌گردد. این در حالی است که عده ای دیگر چنین تفکری ندارند. مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج از جمله کسانی است که با این نظریه مخالف است. او در یکی از مصاحبه‌های اخیرش گفته است: اگر برنج خارجی در کشور به اندازه کافی باشد از شدت افزایش قیمت برنج ایرانی می کاهد. اما اگر این اتفاق رخ ندهد قیمت برنج ایرانی افزایش می یابد.

به جز این، نباید فراموش کرد که افزایش نرخ ارز واردات برنج باعث رسوب برنج‌ها در انبار شده و همچنین قوت غالب بسیاری از شهروندان عموما فقیر که توان خرید برنج ایرانی ندارند را هم در خطر می‌اندازد. از این جهت بهتر است دولتمردان طرحی ریخته وضع برنج را از این بلاتکلیفی خارج کنند و یا بهای برنج ایرانی را با دادن سوبسید کم کنند.