وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی چهارشنبه شب در برنامه تلویزیونی «نگاه یک» با ارائه گزارشی از فعالیت های فرهنگی و هنری دولت گفت: در سال گذشته ۱۰۰ سالن سینما در کشور ساخته و عملیات احداث ۲۰ پردیس سینمایی امید نیز آغاز شده است.
به گزارش ایرنا، «سیدعباس صالحی» در این برنامه تلویزیونی افزود: براساس برنامه زمان بندی شده عملیات ساخت این ۲۰ پردیس سینمایی نیز ظرف مدت ۱۲ تا ۱۸ ماه(از زمان آغاز) تکمیل و به پایان خواهد رسید.
وی اظهار کرد: همچنین در سال گذشته ۷۰ کتابخانه شهری و روستایی و ۳۰ مجتمع فرهنگی و هنری نیز در سطح استان های مختلف کشور افتتاح شده است.
صالحی افزود: در ابتدای ورود به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ۹ برنامه کاری تعریف شد که در این ۳ سال به دنبال تحقق این برنامه ها بودیم. تلاش کردیم به ظرفیت مردمی فرهنگ و هنر تکیه کنیم. در این بخش اتفاقات متعددی افتاد. کانون های فراگیر فرهنگی را جدی گرفتیم.
وی تصریح کرد: یکی از مشکلات ما حوزه تشکل های فرهنگی و صنوف بود که به همین دلیل با وزارت کار تفاهم کردیم تا صنف های متعدد فرهنگ و هنر دارای تشکیلات سراسری شوند و امکان تشکیل اتحادیه فرهنگ و هنر نیز فراهم شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ما اتحادیه ناشران کشوری نداریم برای همین تقویت ظرفیت مردمی فرهنگ و هنر در دستور کار ما قرار گرفت.
صالحی اظهار کرد: برنامه دیگر ما بهبود کسب و کار در حوزه فرهنگ بود و مسائل کلانی در این بخش تعریف شد، فرهنگ و هنر در بخش اشتغال دولت ها قرار گرفت و تسهیلات فرهنگ و هنر را در دو سال اخیر تعریف کردیم. بیمه بیکاری را نیز دنبال کردیم و یکی از برنامه های مهم و اولویت دار در این حوزه است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: برنامه سوم ما نیز عمومی سازی دسترسی فرهنگی است، تا رویدادها و تولیدات فرهنگی بتواند در دسترس همگان قرار گیرد.
وی تاکید کرد: برهمین اساس در تفاهم نامه با استانداری ها، ۲۳۰ فعالیت فرهنگی در سطح کشور اجرا شد و توسعه و تقویت زیرساخت های فرهنگی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت.
صالحی افزود: معتقدم رویدادهای فرهنگی و هنری نباید فقط در تهران اجرا شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه گفت: موضوع دیگر مورد توجه ما در این حوزه، توسعه مناسبات فرهنگی ایران با جهان و در واقع دیپلماسی فرهنگی بود. سازمان فرهنگ و ارتباطات کارهای قابل توجهی در این سه سال انجام داد و ۳۶ تفاهم نامه با کشورهای مختلف به عنوان فرصت تبادل فرهنگی منعقد شد و ۴۰ نهاد علمی در این تبادلات فرهنگی به میدان آمدند و ۱۱۰ موسسه مردمی در کشورهای مختلف طرف تعاملات فرهنگی ایران شدند.
صالحی تصریح کرد: شفاف سازی یکی دیگر از برنامه های مهم اجرا شده در حوزه فرهنگ و هنر است که در دو سه سال اخیر اطلاعات سازمانی، هزینه ها و عملکردهای سالیانه را منتشر کردیم تا شفافیت در زمینه عملکردها را شاهد باشیم. شفافیت نوبت ها و حمایت ها از دیگر مسائل در این زمینه بود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: بحث دولت الکترونیک را نیز در دستور کار داشتیم. هرچه به سمت تحقق کامل دولت الکترونیک برویم از فساد پیشگیری می شود و داده های فرهنگی قابلیت کاوش پیدا می کنند.
صالحی گفت: ارتقای محتوای فرهنگی و هنری یکی دیگر از برنامه های ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. حوزه کمی فرهنگ توسعه قابل توجهی داشته اما حوزه کیفی اهمیت خاص خود را دارد. همبستگی اجتماعی را در حوزه امید، خانواده، عزت ملی، مسوولیت پذیری فردی و مبارزه با بی عدالتی و فساد دنبال کردیم.
وی در ادامه با بیان اینکه اضلاع فرهنگی و اجتماعی ما قابل توجه است، عنوان کرد: عوامل متعددی موجب عدم بروز و ظهور این مهم می شود. گاه از روی عادت این اتفاقات دیده نمی شود. ما چیزهای عادی را خیلی مورد توجه قرار نمی دهیم و بسیاری از مسائلی که عادی به نظر می رسد موضوعات بسیار مهمی هستند. گاه ما روایتگری دقیق و درست و جذابی در این باره نداشتیم و از دانش حضوری به دانش اصولی وتعمیم یافته نمی رسیم.
وی تصریح کرد: بخش های ایجابی و مثبت فرهنگمان را دست کم نگیریم. در حوزه های اقتصادی مشکلات زیادی داشتیم اما آنچه مقاومت اجتماعی را حفظ کرد و طمع دشمنان خارجی را ناامیدکرده، ریشه فرهنگ است و فرهنگ ما پایداری مان را حفظ کرده اما این بخش را دست کم می گیریم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توضیح داد: یکی از بخش هایی که در آن ضعف داریم آن است که مصرف فرهنگی ما ژنتیک و اجتماعی است تا انتخابی. باور دینی و ایمان و هنجارهای اخلاقی ما در بسیاری حوزه ها قابل اعتنا است اما در جایی که به مصرف فرهنگی می رسیم ضعف داریم و این امر تاثیرات خود را در تولید و توزیع و اقتصاد فرهنگی می گذارد.
صالحی عنوان کرد: در جامعه ای هستیم که در چهارراه تاریخی و اجتماعی قرار دارد و به دنبال حرف های تازه است. این ویژگی مثبت اگر به اندازه، خوراک های موازی نگیرد می تواند تهدید افزا باشد از این رو باید بین کنجکاوی ها و مبادلات و تولیدات بومی ریشه دار هویتی توازن ایجاد کنیم.
*تاثیرات کرونا بر فرهنگ
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تاثیرات کرونا در حوزه فرهنگ نیز تاکید کرد: در حوزه فرهنگ خسارت های کرونا دیده شده، فرهنگ و هنر حوزه جمع گرایانه است و این حوزه اجتماع گراست و به همین دلیل وقتی یک بیماری مانند کرونا می آید که نقطه مقابل این ویژگی است آسیب می بیند. از روزهای اول اعلام کرونا در هفته اول اسفند، حوزه های فرهنگی ما تعطیل شدند و در برخی مجموعه ها این تعطیلی ادامه دارد.
صالحی ادامه داد: تا ۲۴ فروردین، ۱۰۰۰ میلیارد به حوزه فرهنگ و هنر خسارت وارد شد. به عنوان نمونه نمایشگاه کتاب که تعطیل شد سال گذشته ۱۳۰ میلیارد تومان فروش داشت و ناشران به این نمایشگاه متصل بودند. در سینما سال گذشته ۳۰۰ میلیارد فروش داشتیم و در بهار ۹۸ فروش قابل توجهی داشتیم اما در بهار امسال این فرصت از دست رفت و تابستان نیز سینما حالت نیمه تعطیل دارد. در حوزه موسیقی و تئاتر نیز همینطور و همه مجموعه های فرهنگ و هنر متاثر از کرونا بودند.
وی تاکید کرد: سینماها و سالن های نمایشی که با رعایت پروتکل های بهداشتی باز شدند با رعایت فواصل، شرایط درآمدزایی آنها به نصف تقلیل یافت و بعد از شروع کار نیز تقریبا شاهد شرایط نیمه تعطیل بودیم. این صورت مسئله کار است. شرایط دولت را همه درک می کنیم و متوجه مشکلات دولت در تامین منابع هستیم اما اقداماتی صورت گرفته است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: در ماه های اول بیمه هنرمندان در سه نخست(۳۵ میلیارد تومان) پرداخت شد و این قدم نخستین بود. حوزه فرهنگ و هنر در رسته های تسهیلات قرار گرفت و حدود ۶۰۲ میلیارد تومان در سامانه کارا ثبت شدند که ۱۲۰ میلیارد تومان از این رقم پرداخت شد. این تسهیلات ۱۲ درصدی است که مشابه دیگر حوزه های اشتغال پرداخت می شود. متقاضیان تسهیلات با مصوبات شورای کرونا، اگر ضامنشان چک برگشتی هم داشت مورد قبول واقع شدند.
صالحی افزود: با همکاری سازمان برنامه و بودجه، بحث بیمه بیکاری اقشار مختلف اتفاق افتاد اما اصحاب فرهنگ و هنر این بیمه را نداشتند. صندوق به کسانی می توانست این بیمه را بپردازد که بیمه کارفرما را داشته باشد. در صحبت های اخیر ۱۲۰ میلیارد تومان تامین شد تا به اعضای صندوق هنر پرداخت کنیم. ۷۵ هزار نفر عضو صندوق هنر داریم و این هزینه در اختیار آنان قرار می گیرد.
وی گفت: ۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات ارزان قیمت نیز در اختیار اصحاب فرهنگ و هنر قرار می گیرد و به کمک جریان فرهنگ و هنر و رسانه می آید و درصد این تسهیلات ۴ درصد است. همچنین رقم دیگری نیز در حال تایید است تا تسهیلات ارزان قیمت در اختیار اصحاب فرهنگ قرار گیرد. این رقم ها جبران کننده خسارت نیست اما کمک کننده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توضیح داد: کرونا در ابتدا به عنوان مشکلی کوتاه مدت مطرح می شد اما امروز اقدامات متعددی مورد نیاز است تا این دوره را با حداقل آسیب سپری کنیم و فضای فرهنگ و هنر را به اصطلاح سرپا نگه داریم و پس از این دوران با قوت بیشتری به کار خود ادامه دهیم.
صالحی تصریح کرد: در این مدت فضای حوزه مجازی را با اقتصاد حوزه فرهنگ و هنر بیشتر کردیم و از قبل نیز این نیاز دیده می شد. جریان کرونا ضرورت این اتفاق را بیشتر آشکار کرد که اصحاب فرهنگ و هنر به این فضا بیشتر نزدیک شوند و کنسرت آنلاین واکران آنلاین و اجرای آنلاین نمایش ها بر این اساس است. جشنواره موسیقی جوان را آنلاین برگزار کردیم و آموزشگاه ها با این نگاه بیشتر خود را تطبیق داده اند.
وی یادآور شد: فضای مجازی به کمک فضای حقیقی آمده است و باید برای صیانت از مالکیت معنوی و فضای اقتصادی این محیط تدبیری اندیشیده شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: ذائقه سازی یکی از مسائلی است که باید موردتوجه قرار گیرد. در کنسرت آنلاین و اکران آنلاین این ذائقه شکل گرفت و ذائقه ها به این سمت و سو در حال نزدیک شدن است. در اجراهای صحنه ای، افراد محدودی به سالن می رفتند اما فضای مجازی بستر بیشتری را ایجاد می کند و این مهم به افزایش درآمدها منجر می شود.
*موفقیت رسانه ها در انتشار اخبار کرونا
صالحی درباره موفقیت رسانه ها در انتشار اخبار کرونا نیز گفت: حوزه رسانه سریع تر از دیگر حوزه ها درباره مسئله کرونا درگیر شدند. ۱۶ بهمن بود که مسئولان وزارت بهداشت با رسانه ها جلسه ای درباره کرونا در دیگر کشورها داشتند و در آن زمان هنوز بیماری در کشور پدید نیامده بود. پس از اعلام رسمی و شکل گیری ستاد مبارزه با کرونا و کمیته اطلاع رسانی، فعالیت ها نیز دراین حوزه(رسانه) آغاز شد.کنار کمیته اطلاع رسانی، ستاد خبری داشتیم که ترکیبی از نمایندگان دستگاه های اجرایی و خبرگزاری های مهم و صدا و سیما بود.در ذیل ستاد خبری، کارگروه اقدام خبری و ستاد خبری داریم که دستگاه های اجرایی و خبرگزاری ها و صدا و سیما را در آنها داشتیم.
وی ادامه داد: در کنار این ترکیب شورای اطلاع رسانی استان ها را با ریاست استاندار و دبیرکلی مدیران ارشاد داشتیم و ستاد خبری استان ها نیز فعال بودند. صدا و سیما، ۱۰ خبرگزاری اصلی، ۵۰ سایت های خبری، ۱۰۰ شبکه اجتماعی ، ۲۰۰ رسانه خاص استانی با مجموعه کمیته اطلاع رسانی همکاری داشتند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: در شرایط خاصی بودیم در ابتدای کرونا، تلاش رسانه های بیرونی بر این بود که کرونا را به پاشنه آشیلی برای نظام تبدیل کنند اما مرجعیت کرونا در داخل قرار گرفت و صدا و سیما و خبرگزاری ها، سایت ها، روزنامه ها و شبکه های اجتماعی به میدان آمدند و جلوی شایعات ایستادند. جریان اطلاع رسانی کشور پا به پای جریان درمان حرکت کرد و نقش صدا وسیما در این برهه خاص و درخشان بود. غیر صدا و سیما که حجم تولیداتش بالا بود تا تیرماه ۱۰۰ هزار خبر و مصاحبه و گزارش دراین زمینه داشتیم.
*نظارت بر تولیدات فرهنگی و هنری و ضعف نظارت
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره نظارت بر تولیدات فرهنگی نیز گفت: فضای نظارت های فرهنگ و هنر مسیری است که باید توازن و تعادل در آن حفظ شود. یک بخش مجال دادن برای آزادی ها و خلاقیت های فردی است و خلاقیت نیاز دارد و اقتضای آن این است که فرد خود را با بال و پر ببیند نه ضعیف. هرچه بتوانیم جریان خلاق خود را نگه داریم محصولات می تواند جاذبه های بیشتری داشته باشد. بخش دیگر حفاظت به ارزش های اخلاقی و هنجارهای عرفی است که بخش هویت ساز جامعه محسوب می شود. وزات فرهنگ و ارشاد اسلامی باید این دو مهم را متعادل پیش ببرد و ظرافت و سختی کار در این است.
صالحی تصریح کرد: تلاش من این بوده که به این نگاه معتقد باشم و این نگاه را در مقام عمل پیگیری کنم. ممکن است عده ای تنها از منظر خطوط قرمز مسئله را دنبال کنند و برخی ممکن است آزادی در تولید آثار فرهنگی و هنری را به منزله تولید بدون خط قرمز بدانند و هرچیزی را بدون ارزش های اخلاقی بیان کنند.
وی ادامه داد: تلاش ما این بوده که فکر کنیم و به عمل برسانیم. ۹۵ هزار عنوان کتاب ، بیش از ۲۰۰ فیلم ، ۱۷۰۰ نمایش در تهران ، ۲۰ هزار ترانه برای مجوز درخواست داشته اند. در این حجم کتاب هایی مشروط می شوند و برخی غیرمجاز اعلام می شود. احیانا فیلمی و موسیقی و نمایشی غیرمجاز و یا مشروط می شود. جریانی به این اتفاق به این دید می نگرد که وزارت ارشاد با آزادی اندیشه مخالفت دارد و وزارت ارشاد سانسورچی است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: در فضای مجازی این حملات به وزارت ارشاد را ببینید. اما این گروه به دو نکته توجه کمتری می کنند؛ ممکن است در میان آثار برخی نابحق مشروط شود و اشکالاتی در این بخش وجود دارد. انتخاب بر اساس سلیقه یا شتاب زدگی دلیل این مهم است . ما ارزش های اخلاقی و اجتماعی داریم و نمی توانیم بی تفاوت باشیم و احساس کنیم همه خاکریزها را باید نابود کنیم.
صالحی تصریح کرد: طرف مقابل نیز نظارت ها را کم می بینند. تصور بر این است که فیلم یا نمایش یا کتاب و موسیقی بدون بررسی و به راحتی مجوز می دهد در صورتی که اینگونه نیست و تلاش می کنیم در گفت وگو با مولفان و تهیه کنندگان موارد را به حداقل برسانیم اما همه موارد مورد بررسی قرار می گیرند. همانطور که برخی اثار به ناحق مشروط می شوند برخی آثار نیز به ناحق مجاز می شوند و سلیقه ای موجب می شود اثری پذیرفته شود.
وی در ادامه با بیان اینکه یکی از بحث های مهم برای ما حوزه زبان فارسی است، توضیح داد: میراث ملی ما زبان فارسی است و با میراث دینی ما عجین شده وباید به آن تعصب داشته باشیم. در حوزه شعر و ترانه و موسیقی باید توجه بیشتری داشته باشیم البته در شورای موسیقی برجستگان حوزه شعر و ادبیات فارسی حضور دارند و این افراد جایگاه مشخصی دارند. موج هایی که بصورت موسیقی زیرزمینی و آنطرف آبی، فشارهای زیادی به ما وارد می کند. ۲۰ هزار درخواست صدور مجوز ارائه می شود و تعداد آثار مردودی بسیار زیاد است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: بحث دیگر که باید حساسیت داشته باشیم اخلاق انسانی است. هنر باید با اخلاق انسانی مناسبات روشنی داشته باشد . ما شاهد فضای متراکم کارهای مختلف و عجیب و غریب هستیم و تلاش می کنیم اصلاحیه هایی ارائه شود که در مواردی پذیرفته نمی شود.
صالحی در خصوص تولید فیلم برای اسطوره ها نیز اظهار داشت: یکی از ویژگی های سینما این است که می تواند اسطوره های تاریخی و ذهنی را به اسطوره های تصویری مبدل کند و جامعه بدون اسطوره جامعه پایدار و با هویت نیست. انتظار از سینمای ایران بالاست و در منطقه سینمای ایران بی رقیب است و ظرفیت انسانی و تکنیکی و هنری ما بسیار قابل توجه است. در این راه قدم هایی برداشته شده که از جمله آن می توان به فیلم چ و یا فیلم ۲۳ نفر اشاره کرد و چند کار قابل توجه در این زمینه داریم .
وی درباره تولید تئاتر با نمایشنامه ایرانی نیز گفت: ما از دهه ۴۰ با موضوع داشتن تئاترهای ایرانی درگیر بودیم و این دغدغه وجود داشته و دارد که تئاتر ایرانی با مفاد ایرانی داشته باشیم. در این جریان پیش آمدیم اما قوی نشدیم. قدم های قابل توجهی را با این نگاه برداشتیم . هنرهای نمایشی که با مضمون و فرم ایرانی کم نیستند اما جریان عرضه تئاتر با مفاد خارجی بسیار است. راه حل این است که تئاترهای ایرانی را بیشتر در معرض عموم قرار دهیم و کمک کنیم این آثار فرصت بیشتری برای دیده شدن پیدا کنند.