هیچ نهادی وجود ندارد که تشخیص بدهد آمریکا حق «اسنپ بک» دارد یا خیر / مخالفت اعضای شورای امنیت، تصمیم‌گیری و اجرای «اسنپ بک» را برای آمریکا بسیار دشوارتر خواهد کرد

رحمان قهرمان‌پور کارشناس مسائل سیاست خارجی در ارتباط با رد پیش‌نویس آمریکا برای تمدی تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت و اعلام تصمیم این کشور برای روی آوردن به «مکانیسم ماشه» به منظرو بازگشت خودکار تحریم‌ها (Snapback) به خبرنگار انتخاب گفت: «در این زمینه باید توجه داشت هر موضوعی که با امنیت بین‌الملل ارتباط داشته باشد، اعضای دائم شورای امنیت می‌توانند پیرامون آن قطعنامه صادر کنند اما این‌که چه چیزی تهدید علیه امنیت بین‌المللی است به رای اعضای متغیر و دائمی بستگی دارد لذا می‌توان پرسید آمریکا بر چه اساسی در ابتدا بحث تمدید تحریم تسلیحاتی را مطرح کرد؟ در پاسخ می‌توان گفت بر اساس تفسیری مضیق، پیش‌نویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی غیر ضروری بود؛ زیرا قطعنامه 2231 به وضوح به این مساله پرداخته است.»

وی افزود: «در سطحی دیگر باید توجه داشت که پیش‌نویس قطعنامه آمریکا، به وضوح در تعارض با قطعنامه قبلی (2231) بود. در قطعنامه 2231 تصمیم گرفته شده که تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر 2020 برداشته شود، لذا قطعنامه جدید را می‌توان نقض‌غرض دانست. لازمه صدور یک قطعنامه جدید در یک موضوع مشخص این است که اتفاقاتی رخ بدهد که یکی از اعضای دائم شورای امنیت به این نتیجه برسد تهدیدی جدید برای امنیت جهانی است که باید بدان پرداخته شود. زمانی که پیرامون برجام و قطعنامه 2231 اتفاقی جدید رخ نداده، ضرورتی وجود ندارد که از صدور قطعنامه جدید سخن به میان آورد. حتی بیشتر اعضای شورای امنیت بر این باور هستند که آمریکا ناقض برجام است و نه ایران. زمانی که آمریکا از مسئولیت خود در برجام کنار کشیده، به صورت خودکار حقوقی که در این معاهده برای ین کشور وجود داشت محروم خواهد شد.»

این کارشناس مسائل سیاست خارجی در بخشی دیگر از گفته‌های خود پیرامون اینکه چه نهادی مسئول تشخیص صلاحیت آمریکا برای فعال کردن (Snapback) است تاکید کرد: «بالاترین مرجع سازمان ملل، شورای امنیت است که قطعنامه‌های الزام‌آور صادر می‌کند، بنابراین هیچ نهادی وجود ندارد که تشخیص بدهد آمریکا چنین حقی دارد یا خیر. مگر این‌که کشورها از تصمیم‌های سازمان ملل در موارد خاص به محاکم قضایی مراجعه کنند که مرجعیت آن‌ها به رسمیت شناخته شود که در این موارد نیز نتیجه بسیار دشوار است؛ زیرا این دادگاهها نمی‌خواهند مستقیما در برابر شورای امنیت قرار بگیرند.»

قهرمان‌پور در ادامه تصریح کرد: «واقعیت امر این است که آمریکا تا کنون از تمامی ظرفیت‌های خود برای اعمال تحریم‌های اولیه و ثانویه بر ایران بهره گرفته است. آن‌چه که باقی مانده، تحریم شرکت‌های ثانویه فروش تسلیحات در قالب تحریم‌های ثانویه است. یعنی به شرکت‌های روسی، چینی یا هر شرکت دیگر می‌گوید به دلیل فروش سلاح به ایران، اموال شما در آمریکا بلوک خواهد شد. فارغ از این مساله واشنگتن دیگر ظرفیتی برای تمدید تحریم‌ها ندارد اما دام احتمالی این کشور این است که به صورت یک‌جانیه اعلام کند، فرآیند بازگشت خودکار تحریم‌ها را فعال خواهد کرد. به طور مشخص مخالفت دیگر اعضای شورای امنیت تصمیم‌گیری و اجرای این روند را بسیار دشوارتر خواهد کرد.»

این کارشناس مسائل سیاست خارجی در بخشی دیگر از گفته‌های خود پیرامون امکان مذاکره میان ایران و آمریکا در آینده نزدیک اظهار داشت: «پیشنهادهای دیپلماتیک و ابتکارات همیشه وجود داشته و دارد. قاعدتا در شرایط سخت کنونی، احتمالا پیشنهادهایی برای مذاکره و توافق میان ایران و آمریکا از سوی کشورهای اروپایی مطرح شده است اما کلیت صورت مساله به این موضوع ارتباط دارد که طرف اصلی مساله یعنی تهران، پیشنهادها را بپذیرد. در شرایط کنونی ایران دلیلی برای مذاکره ندارد؛ زیرا ترامپ در آستانه انتخابات در شرایطی بسیار دشوار قرار دارد و هر گونه امتیاز دادن ایران، می‌تواند به کمپین او انرژی جدیدی بدهد. بهر حال ایران به هیچ عنوان از سیاست‌های ترامپ خشنود نیست. واقعیت این است که ترامپ برای مذاکره تحمیلی آماده است اما ایران در پی آن  است که در موضعی برابرتر وارد گفتگو شود.»