معاون بهداشت وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه:« توصیه می کنم مردم به هیج وجه برای تشخیص کرونا تست سرولوژی انجام ندهند.» گفت:«در برخی تبلیغات می نویسند تشخیص کرونا در سه دقیقه از نظر من تست سرولوژی برای تشخیص کرونا کلاهبرداری است این تست برای تشخیص ابتلا به کرونا نیست. تنها راه تشخیص کووید-۱۹ تست pcr است.»
دکتر علیرضا رییسی در نشست خبری با خبرنگاران از طریق ویدئوکنفرانس، با تاکید بر لزوم رعایت ماسک زدن گفت:« از مردم تشکر می کنیم که در یک هفته گذشته استفاده از ماسک فوق العاده افزایش پیدا کرده است اگر این فرهنگ استفاده از ماسک را قوی اجرا کنیم در هفته های آینده شاهد کاهش موارد بستری در بیمارستان ها خواهیم بود، البته رعایت فاصله گذاری و شستن دست ها و پرهیز از حضور در جمع نیز در پیشگیری از ابتلا بسیار موثر است. در حال حاضر ثابت شده حضور در جمع بویژه اگر در فضای سرپوشیده باشد در ابتلا به کرونا موثر است.»
وی خاطرنشان کرد:«افراد باید استفاده از ماسک را نه تنها برای سلامتی خود بلکه برای دیگران باید استفاده کنند. اگر در یک جمعی ۴ نفر ماسک زده باشند و یک نفر ماسک نزده باشد و مبتلا به کرونا باشد بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افراد را مبتلا می کند. در کشور ما بعد از ماه رمضان به دلیل برگزاری مراسم عروسی و عزاداری بیشترین موارد ابتلا را از این مراسمات گزارش داشتیم.همچنین مسافرت ها نقش مهمی در انتقال بیماری کرونا دارند. نکته مهم دیگر مهمانی های خانوادگی و دسته جمعی است که باید از آن پرهیز شود.»
وی تاکید کرد:« افرادی که مبتلا به کرونا هستند و از ابتلای خود اطلاع دارند باید خود را ایزوله کنند و در جمع حضور پیدا نکنند. یکی از مشکلات ما حضور مبتلایان به کرونا در جمع است که باعث ابتلای سایر افراد می شود. باید برنامه ریزی کنیم ضمن اینکه زندگی در جریان است و کسب و کار را ادامه می دهیم فاصله گذاری و زدن ماسک را بسیار جدی بگیریم زدن ماسک بسیار مهمتر از این است که چه نوع ماسکی بزنیم.»
وی درباره تست سرولوژی گفت:« اکیدا توصیه می کنم مردم به هیج وجه برای تشخیص کرونا تست سرولوژی انجام ندهند این تست صرفا برای این است که مشخص شود آیا در جامعه مواجهه قبلی با ویروس کرونا وجود داشته است یا خیر و کاربرد آن این است که مشخص کند وضعیت انتشار یک بیماری در یک منطقه چگونه است. در برخی تبلیغات می نویسند تشخیص کرونا در سه دقیقه از نظر من تست سرولوژی برای تشخیص کرونا کلاهبرداری است این تست برای تشخیص ابتلا به کرونا نیست. تنها راه تشخیص کووید-۱۹ تست pcr است.»
دکتر رییسی افزود:« اگر فرد یک مواجهه بیش از دو هفته ای با ویروس کرونا داشته باشد یک آنتی بادی به اسم IgG مثبت می شود که به معنی مواجهه قبلی با ویروس کرونا است. ولی این IgG اختصاصی کووید ۱۹ نیست و ممکن است با یک کرونا ویروس دیگری مواجهه داشته باشید. نکته بعدی این است که تحقیقات زیادی نشان می دهد ایمنی که در مورد کووید صحبت می کنیم ایمنی انتی بادی نیست که سراغ IgG برویم. در برخی افرادی که به ویروس کرونا مبتلا شدند و خوب شدند IgG در بدنشان تولید نشده است یا در برخی افراد مبتلا به کرونا بعدا تیتر IgG در بدنشان به شدت افت می کند.»
وی خاطرنشان کرد:« قیمت این آزمایش زیر ۵۰ هزارتومان است ولی به هیچ وجه توصیه نمی کنیم مردم برای تشخیص کرونا تست سرولوژی بدهند.»
وی درباره تست pcr گفت:« تست مولکولی pcr فعلا تنها تستی است که می توانیم کووید ۱۹ را با آن شناسایی کنیم البته جواب این تست کاملا وابسته به مهارت کسی است که نمونه برداری می کند اگر دقیق و علمی نمونه برداری نشود جواب آن منفی شود به همین دلیل بین ۴۰ تا ۵۰ درصد ممکن است جواب تست منفی کاذب باشد.»
وی گفت:« هرکسی در بیمارستان بستری می شود بیمارستان از وی تست pcr می گیرد و براساس آن درمان هایش را شروع می کند. اگر فردی علایم کووید -۱۹ داشته باشد از وی تست می گیریم اگر پی سی آر وی حتی منفی باشد از وی سی تی اسکن می گیریم اگر علایم و سی تی اسکن با هم همخوانی داشته باشد می گوییم فرد به کرونا مبتلا است و درمانش می کنیم.»
دکتر رییسی گفت:« از گروه های پرخطر و کسانی که بیماری زمینه ای دارند هم تست pcr می گیریم این تست رایگان انجام می شود البته در بخش خصوصی انجام این تس قیمت های مختلفی دارد که باید روی آن نظارت شود. بخش خصوصی نباید تست pcr را برای هر مراجعه کننده ای بگیرد و باید از کسانی که ارجاع شده اند و علایم دارند این تست گرفته شود.»
وی در واکنش به انتشار ویدئویی در فضای مجازی درباره بازیافت ماسک های استفاده شده توسط زباله گردها گفت:« چنین چیزی صحت ندارد کشور ما نیازی به بازیافت ماسک ندارد توصیه اصلی این است که افراد ماسک های خانگی تولید و استفاده کنند اگر قرار است که ماسک خریداری کنند از مراکز مورد اطمینان خرید کنند نه از دستفروش ها . این موضوع در حول و حوش فروردین ماه هم که ماسک کم بود در کشورهای دیگر این شایعه وجود داشت که این ماسک ها بازیافت می شود و از آنجایی که سعی می شود تیری به کشور ما بزنند گفتند این ماسک ها را برای فرستادن به ایران اماده می کنند این موضوع به هیچ وجه صحت ندارد.»
وی درباره رعایت پروتکل های بهداشتی از سوی اصناف گفت:« در مورد بحث اصناف سوال اول این است که آیا همه اصناف باید پروتکل ها را رعایت کنند جواب این است که بله.سوال دیگر این است که آیا همه اصناف پروتکل ها را رعایت می کنند؟ خیر چنین نیست که همه رعایت می کنند. سوال سوم این است اگر صنفی پروتکل ها را رعایت نمی کند باید تعطیلش کنیم؟ خیر با توجه به شاخص هایی که در نظارت ها وجود دارد جرایم مختلفی برای این کار در نظر گرفته شده و ممکن است از دو روز پلمپ تا یک ماه باشد و چنین نیست که یک صنف را به کل تعطیل کنیم و بسته به جرمی که مرتکب شده تصمیم گیری خواهد شد.»
وی درباره فراهم نبودن زیرساخت های حمل و نقل عمومی در کشور گفت:« ما با یک معضلی که در تهران مواجه هستیم این است که به دلیل اینکه زیرساخت های حمل و نقل عمومی ضعیف است ظرفیت آن یک سوم نیاز مردم است. یکی از معضلات این است که به محض اینکه طرح ترافیک برداشته می شود مرکز شهر قفل می شود و از طرف دیگر آلودگی هوا افزایش پیدا می کند همچنین با برداشتن طرح ترافیک و بوجود آمدن ترافیک ما مشکلات آمبولانس ها را هم داریم. اما چرا می گوییم طرح ترافیک باید برداشته شود؟ به دلیل اینکه با افزایش جمعیت در مترو و حمل ونقل عمومی شانس انتقال بیماری بیشتر می شود. بهترین راه افزایش ظرفیت حمل و نقل عمومی است باید بین این دوگانه یک تصمیمی بگیریم.»
وی در ادامه گفت:« طی یک پژوهشی که در یکی از دانشگاه ها انجام شد مشخص شد که ۴۴ درصد تراکم حمل و نقل عمومی و مترو به دلیل کارکنان دولت است و ۲۷ درصد مرتبط به کسانی است که برای کار ضروری مجبور هستند بیرون از منزل بیایند که عدد بالایی می شود. باید در صورت امکان کارکنان ادارات دولتی دورکاری کنند همچنین اگر بخواهیم کووید ۱۹ ما را زمینگیر نکند باید بحث بانکداری الکترونیک و خرید الکترونیک و... و زیرساخت های آن را فراهم کنیم.»
دکتر رییسی درباره سامانه ۴۰۳۰ و کاهش تعداد کاربران آن گفت:« ما روزانه تا هفتصد هزار تماس با سامانه ۴۰۳۰ داشتیم که این میزان به ۳۰۰ هزار تماس در اواسط اردیبهشت رسید و سپس تعداد تماس ها به ۳۰ هزار تماس رسید و الان به ۲۰ هزار تماس روزانه رسیدیم. دیروز تصمیم گرفتیم به دلیل افزایش شیوع کرونا دوباره تعداد این سامانه را افزایش دهیم. همچنین مراکز ۱۶ ساعته کشور را به دلیل افزایش شیوع کرونا فعال کردیم که هفته گذشته تعداد این مراکز را به ۹۴ مرکز رساندیم.اینکه آیا حتما باید از طریق سامانه ۴۰۳۰ به مراکز ۱۶ ساعته مراجه کر خیر چنین نیست.»
وی درباره داروی رمدیسیویر برای درمان کرونا گفت:«هنوزهیچ داروی مطمئنی برای درمان کووید-۱۹ در دنیا وجود ندارد، اینکه تحقیقاتی می شود و این دارو را تایید می کنند همه براساس نتایج پژوهشی است اما اینکه در پروتکل درمانی کرونا در کشورمان قرار گیرد چنین نیست. تنها راه درمان کووید -۱۹ مراقبت صحیح است از این مهمتر بحث پیشگیری است پیشگیری در مورد این بیماری مثل هر بیماری دیگری که درمان و واکسن ندارد اصلی ترین کار است. »
وی در ادامه گفت:« داروی رسیژن که یک نوع اینترفرون است در بیمارستان های ما برای بیماران بستری استفاده می شود. بیماری کووید-۱۹ چند فاز دارد؛ یک فاز ابتدایی دارد که فاز انتشار در بدن و عفونی شدن بدن است و بعد وارد یک فاز التهابی می‌شود و نهایتا وارد فازی می‌شود که به سلول‌ها و ارگان‌های بدن آسیب می‌زند. در هر فاز هم یک درمان خاص می‌طلبد. رمدسیویر هم که از آن صحبت می‌شود برای فاز دو به بعد است و برای فاز یک اصلا استفاده ندارد. گاهی اوقات می‌گویند رمدسیویر در بازار نیست، اصلا رمدسیویر جزو پروتکل درمانی ما نیست. در خیلی از کشورهای دیگر هم همینطور است. البته ممکن است در کارهای پژوهشی از سوی برخی دانشگاه‌ها انجام شود.»
وی درباره جهش ژنتیکی ویروس کرونا گفت:« دو نکته در مورد جهش ژنتیکی ویروس کرونا وجود دارد اینکه با این جهش میزان سرایت بیماری بیشتر شده است نکته دوم این است که روی مرگ و میر تاثیری نداشته است. یعنی اگر قبلا یک فردی که به کرونا مبتلا بود می توانست در آن واحد سه نفر را مبتلا کند با این جهش می تواند حدود ۸ تا ۱۰ نفر را مبتلا کند و این ویروس مسری تر شده است اما بر روی میزان مرگ و میر تاثیری نداشته است و میزان مرگ و میر را بالاتر نبرده است.»
وی افزود:«بسیاری در دنیا به دنبال این هستند که آیا ویروس کرونا تغیر رفتار داده یا خیر. ما به جای این کار باید به دنبال تغییر رفتار مردم باشیم نه تغییر رفتار ویروس ، اگر مردم سبک زندگی خود را تغییر ندهند ویروس تغیر رفتار مثبت نمی دهد بنابراین قبل از اینکه به دنبال تغییر رفتار ویروس باشیم و میزان تغیر رفتار ویروس را اندازه گیری کنیم باید به دنبال میزان تغییر رفتار مردم خود باشیم. زمانی که ۸۰ درصد پروتکل ها را رعایت می کردیم میزان مرگ و میر به ۳۴ نفر رسید بنابراین تغییر رفتار مردم مهمتر از تغییر رفتار ویروس است.»
وی در پاسخ به اینکه آیا دستگاه تشخیص سریع کرونا مورد تایید وزارت بهداشت است یا خیر، گفتک« این مسئله در حد کارهای پژوهشی در سطح دانشگاه است. همین بحث ها در حوزه درمان هم است که در حد پژوهش است و باید در کمیته علمی بررسی و اگر تایید شود وارد پروتکل های تشخیصی و درمانی ما شود.»
وی در پاسخ به اینکه در مراکز ۱۶ ساعته از چه کسانی تست کرونا گرفته می شود، گفت:« در مراکز ۱۶ ساعت پزشک باید قانع شود فرد علایم کرونا دارد. اگر بیمار علایم دارد و دارای بیماری زمینه ای است کاندید انجام تست کرونا است اگر علایم بیماری در وی وخیم باشد حتما باید به بیمارستان منتقل شود ولی فردی که به صورت سرپایی به مراکز ۱۶ ساعته مراجعه می کند ولی هیچ بیماری زمینه ای ندارد و علایم مختصری دارد طبق پروتکل از وی تست گرفته نمی شود. بیش از ۸۰ درصد افرد مبتلا به کرونا بدون علامت هستند. اینکه از همه افراد تست کرونا بگیریم شدنی نیست. توصیه ما این است اگر افراد علایم خفیفی دارند حتی اگر تست کرونا هم ندهند در خانه بمانند و بجز کارهای ضروری به بیرون از منزل نیایند.»
وی درباره دلیل بازگشایی مشاغل گفت:« اینکه همیشه می شود کسب و کار را تعطیل کرد شدنی نیست و اگر شدنی هم باشد مردم تحمل نخواهند کرد و از نظر روحی و روانی آسیب می بینند. ما افرادی داریم که اگر صبح کار نکنند نان شب ندارند. باید اقتصاد قوی داشته باشیم که از مردم حمایت کنیم مثل برخی کشورها که این کار را کردند که چنین امکانی برای ما وجود نداشت .البته همین کشورهایی هم که این کار را کردند باز به سمت بازگشایی مشاغل رفتند. هیچ تضمینی وجود ندارد اروپا که الان بازگشایی کرده است و خیی از کشورهایش در مرحله کنترل بیماری هستند دوباره پیک بیماری نداشته باشند به دلیل اینکه باید پرسید آیا در آنجا ایمنی جمعی صورت گرفته است؟ خیر تنها بیش از ۵ یا ۶ درصد از مردم آنها درگیر ویروس کرونا شده اند، واکسنی هم نبوده که بزنند. اینکه ایا ویروس کرونا تغییر رفتار داشته و ملایم شده است خیر چنین نیست و کرونا ویروسی است که نه اروپایی می شناسد نه امریکایی نه اسیایی و فرصت پیدا کند شیوع پیدا می کند.»
دکتر رییسی خاطرنشان کرد:« رعایت پروتکل های بهداشتی در کشور ما از ۸۰ درصد به ۲۰ درصد رسید. این ویروس شوخی ندارد و با کاهش رعایت پروتکل ها افزایش می یابد.در اردیبهشت ماه که میزان ابتلا به این ویروس پایین آمد به دلیل این بود که مردم در اسفند و فروردین پروتکل های بهداشتی را به صورت کامل رعایت می کردند. ۹۶ درصد سالمندان ما بحث در خانه بمانیم را رعایت کرده بودند و ۶۰ درصد اصلا از خانه بیرون نیامده بودند و ۳۶ درصد ففط برای کارهای ضروری بیرون امدند و مرگ و میر پایین آمد.»
وی افزود:« قبل از اینکه بازگشایی مشاغل عامل بیماری کرونا باشد عادی سازی باعث افزایش شیوع بیماری شد. ما دیگر از ویروس نمی ترسیم از عادی سازی در بین مردم می ترسیم. الان مطمئن باشید اگر مردم رعایت ماسک زدن کنند این بیماری کاهش پیدا می کند. کشور ما تحت تحریم است وضعیت اقتصادی ما هم مشخص است اروپا هم که وضعیت اقتصادی خوبی داشت نتوانست بازگشای ها را از سر نگیرد. تا یکسال دیگر واکسن کرونا به دست ما نمی رسد باید یاد بگیریم سبک زندگی را طوری جلو ببریم که با ویروس زندگی کنیم.»
وی در پاسخ به اینکه آیا برای جلوگیری از افزایش مسافرت های تابستانی برنامه ای برای بستن ورودی و خروجی شهرها دارید، گفت:« سه عامل اصلی عروسی و عزاداری و مسافرت ها باعث افزایش موارد ابتلا و بستری در سطح کشورمان است اگر مسافرت ها از سرگرفته شود بویژه مسافرت های دسته جمعی می تواند مشکل ایجاد کند اینکه می توانیم جاده ها را ببندیم این کار شدنی نیست.»
وی گفت:« اگر ده نفر یک جا باشند همه هم ماسک داشته باشند یک نفر وارد شود و ماسک نداشته باشد ۳۰ درصد شانس ابتلا به کرونا علیرغم ماسک زدن وجود دارد. فرض کنید این افراد در سن بالا هم باشند شانس مرگ میرشان بالا می رود. و فرد بدون ماسک مثل یک قاتل می تواند رفتار کند و باید با این افراد برخورد شود.»
وی گفت:«وضعیت مناطق سفید ، قرمز و زرد مثل چراغ راهنمایی و رانندگی است و هیچ موقع ثابت نیست اتفاقا جاهایی که کرونا در آنجا شیوع پیدا نکرده بیشتر مستعد ابتلا به بیماری هستند این را براساس تجربیات می گوییم. قبلا هرمزگان و بوشهر سفید بودند اما الان درگیرترین استان های ما هستند و در وضعیت قرمز هستند قم و گیلان الان ابتلاهایشان پایین تر است این رنگ ها پایدار نیست و از وضعیتی به وضعیت دیگر می تواند تبدیل شود زمانی که می گویید یک استان ۲۰ درصد ابتلا به کرونا داشته است معنی آن این است یعنی ۸۰ درصد هنوز مبتلا نشده و مستعد بیمای هستند و دوباره می توانند مبتلا شوند اگر در این ۲۰ درصد سالمند و بیماری زمینه ای باشند ۸۰ درصد ممکن است ناقلین بدون علامت باشند.»
وی در پاسخ به اینکه آیا پروتکل های درمانی متناسب با جهش ویروس تغییر می کند، گفت:« نیازی به تغییر پروتکل درمانی نیست. شهری مثل تهران بسیار مهم است. یادمان باشد تخت های بیمارستان فقط برای کرونا نیست خیلی از بیماران ، بیمارنی هستند که دچار سکته قلبی و مغزی یا بیماری های عفونی شده اند. سال قبل اگر کسی می خواست به بیمارستان امام خمینی برود براحتی نمی توانست تخت آی سی یو خالی پید کند. از این جهت که بسیاری از بیماران غیرکرونایی به تهران ارجاع می شوند پر شدن تخت های بیمارستانی بسیار مهم است گرچه تعداد تخت ها در تهران مطلوب است. ویژگی دیگر تهران این است که پایتخت است و از همه جای کشور و حتی دنیا به تهران رفت و آمد وجود دارد اینکه یک هفته محدودیت اعلام شده به دلیل این است که یک ارزیابی صورت گیرد. ما هیچ راهی به جز رعایت پروتکل های بهداشتی نداریم. راه مقابله با کرونا مسوولیت اجتماعی است یا باید به زور و جریمه متوسل شویم یا مردم رعایت کنند.»
وی افزود:« جهشی که در بیماری کرونا صورت گرفته در بحث بیماری زایی و مرگ و میر تاثیری نداشته است و بیشتر بر روی سرایت تاثیر دارد بنابراین باید بر روی جنبه پیشگیری بیشتر تمرکز کنیم اگر فردی مبتلا باشد و ماسک نزند ده نفر را مبتلا به کرونا می کند در حالی که قدرت سرایت این بیماری قبلا کمتر بود و یک فرد مبتلا که ماسک نمی زد سه نفر را مبتلا می کرد. با یک محاسبه غیرمستقیم درعرض یک یا دوماه یک فرد مبتلا به کرونا که ماسک نمی زند بین ۱۵ تا ۳۰ نفر را می تواند به کشتن بدهد.»
وی در واکنش به اینکه وزارت بهداشت در بُعد نظارت بر اجرای پروتکل ها ضعیف عمل کرده است،گفت:« در حال حاضرمهمترین کار ما چیزی جز نظارت بر اجرای پروتکل ها نیست. ۷ میلیون مشاغل مختلف وجود دارد در حالی که کل نیروهای وزارت بهداشت در سطح کشور ۷۵۰۰ نفر است اینکه انتظار وجود داشته باشد که فقط وزارت بهداشت بر رعایت پروتکل ها نظارت کند، شدنی نیست به همین دلیل یک دستورالعمل در ستاد مصوب و ابلاغ شد که استانداران، اصناف، اتحادیه ها و وزارتخانه ها و همه را درگیر این قضیه می کند و ما بزودی هفته اینده در سراسر کشور مانور تشدید نظارت ها را برگزار خواهیم کرد. تا همین الان ۲۸۶ هزار واحد صنفی متخلف پلمپ شده است. بررسی های ما نشان می دهد هنوز رعایت پروتکل ها به حد مطلوب نرسیده است.»
وی درباره انتقال دانشجویان به محل زندگی خود برای ادامه تحصیل گفت:« درباره دانشجویان یک بحث کلی که در ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح شد این است که وزارت علوم و وزارت بهداشت اعلام امادگی کردند که همه دانشجویان اگر امکان این باشد که در شهر خودشان بتوانند مهمان شوند، دانشگاه‌ها همکاری کنند تا بیماری تعیین تکلیف شود. نگرانی ما از شروع سال تحصیلی دانشگاه ها از مدارس بیشتر است علتش هم خوابگاه است چون کنترل آنها سخت است.همچنین آموزش الکترونیک هم جزو دستور کار دو وزارتخانه قرار می گیرد. درباره دانشجویان خارج از کشور یک اصولی داریم برای انتقال آنها اینکه آیا دانشگاه آنها مورد تایید وزارت بهداشت است یا خیر همچنین روند انتقالی دانشجویان خارج از کشور مثل روند قبل است و تغییری در آن صورت نگرفته است.»