زكريا أبو سليسل در الاخبار نوشت: براساس قانون فیزیک، فشار باعث انفجار می شود، اما در سیاست، کسانی هستند که از فشارهای آمریکا برای تنوع بخشیدن به گزینه های خود و یافتن منافذ تازه ای برای اقتصادهای تحت فشارشان، استفاده می کنند. کاری که پکن و تهران با امضای توافق استراتژیک 25 ساله خود انجام دادند. در این میان تحلیلگران ایرانی این اقدام را زمینه ای برای تبدیل شدن ایران به هم پیمان اول چین در منطقه می دانند.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: ایران در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی در سال 1989 تمام تلاش خود را کرد تا از هر فرصتی برای تحقق رویای بازگشت به قلب جاده ابریشم استفاده کند.
در همین راستا، تهران دوشنبه گذشته اعلام کرد که با امضای توافق همکاری استراتژیک با چین موافق است و انجام مذاکرات نهایی در این باره به محمد جواد ظریف واگذار شد. اما همزمان، تفاصیل این همکاری مشخص نشده است.
یک منبع ایرانی آگاه تصریح می کند که هدف از این توافق، دادن اطمینان به چینی هاست، مبنی بر اینکه ایران به همکاری با آنها ادامه می دهد حتی اگر اختلافات با غرب حل و فصل شود و اینکه چین یک هم پیمان مهم برای ایران محسوب می شود. به عقیده کارشناسان، کمترین ثمره این توافق آن است که صرف اجرایی شدن آن، به معنای خرید مقدار زیادی از نفت ایران توسط چین است، که بهای آن به این شکل پرداخت می شود: دو سوم نقد و یک سوم دیگر در قالب کالاها و خدمات.
منبع آگاه مذکور، در گفتگو با الاخبار می گوید: چین اجرای طرح های اقتصادی خود را شروع می کند و در ادامه، زمینه برای اشتغال تعداد زیادی از ایرانی ها فراهم می شود و به این شکل، ایران به مرکزی برای میزبانی کارخانه های بزرگ چینی تبدیل می شود تا کالاهای چینی در خاورمیانه، غرب و شمال غرب آسیا پخش شوند. اما مهمترین ابعاد استراتژیک این توافق آن است که ایران تبدیل به ایستگاه اصلی جاده جدید ابریشم چین می شود.
افزایش همکاری ها بین ایران و چین، همزمان شده است با تلاش آنها برای مقابله با فشارهای آمریکا. محسن شریعتی نیا، استاد دانشگاه شهید بهشتی و کارشناس مسائل چین، در این باره می گوید:« روابط ایران و چین به شدت تحت تاثیر تنش ها بین پکن و واشنگتن است.» در همین رابطه، رحمان قهرمان پور، دیگر تحلیلگر ایرانی نیز تاثیر رفتارهای ترامپ بر سیاستهای چین را نفی نمی کند.
در یک خوانش ایرانی از روابط بین ایران و چین، علی جمشیدی در روزنامه اصولگرای فرهیختگان می گوید:« بالا رفتن سطح همکاری با چین، نشان می دهد که دولت ایران از رویه سابق خود در تکیه بر اینستکس برای مبادلات تجاری، نا امید شده است و آنچه بین پکن و تهران می گذرد، در چارچوب آزمودن راههای دیگر توسط ایران است، تا بتواند قدرت بیشتری برای غلبه برای اوضاع فعلی داشته باشد».
به نظر نمی رسد دستاوردهای ایران از همکاری با چین، منحصر به جنبه اقتصادی باشد. موضع چین که در نشست آژانس بین المللی انرژی اتمی در کنار ایران صف آرایی کرد، جدا از مذاکرات دو جانبه بین مسئولان این دو کشور، که پیش از برگزاری این نشست انجام شد، نیست.
در همین رابطه، رحمان قهرمان پور احتمال می دهد در صورتی که واشنگتن برای تصویب قطعنامه تمدید ممنوعیت فروش سلاح به تهران تلاش کند، پکن از حق وتوی خود در شورای امنیت استفاده نماید.