پیر شدن جمعیت ایران تلخ‌تر از کرونا است/ تصویر ۳۰ سال آینده کشور

مشاور عالی وزیر بهداشت، گفت: موضوع پیر شدن جمعیت کشور، تلخ تر از کرونا است که می توان آن را با شهد تولد فرزندان، شیرین ساخت.

 محمداسماعیل اکبری، با اشاره به روز ملی جمعیت، اظهار داشت: سالمندان در حوزه سلامت به طور کلی ۵ تا ۱۰ برابر میانسالان و جوانان نیازهای سلامتی دارند. نیازهای حیاتی، روانی، اجتماعی، اقتصادی که باید توسط گروه‌های مولد جوان تامین شود.

وی با عنوان این مطلب که تحقیقات نشان داده است چهار دلیل مرگ در جهان عبارتند از رژیم غذایی نامناسب، فشار خون بالا، استعمال دخانیات و دیابت، افزود: هر چهار عامل با بالا رفتن سن بیشتر می‌شوند به طوری که تنها ۲۴ درصد افراد سالمند بزرگ‌تر از ۶۵ سال، از میوه و ۴۰ درصد از سبزی مناسب استفاده می‌کنند. بیش از ۶۴ درصد همین افراد به فشار خون مبتلا هستند، یعنی از هر ۲۰ نفر سالمند ۱۳ نفر فشارخون دارند و از هر ۱۰ نفر سالمند ۶ نفر دیابت دارند.

اکبری ادامه داد: قریب ۸۰ درصد سرطان‌ها را سالمندان مبتلا می‌شوند، به طوری که هزینه‌های مراقبت و نگهداری از سالمندان مبتلا به سرطان، بالاترین هزینه‌های حوزه سلامت است که باید توسط جوانان تامین شود.

مشاور عالی وزیر بهداشت، گفت: نگرانی اساسی که وجود دارد این است که آیا جوانان امروز به فکر دوره سالمندی خود هستند. آیا آنها به اندازه کافی فرزند دارند که پاسخگوی نیازهای خودشان در سالمندی باشد.

وی با طرح این سئوال که وضعیت ما در رابطه با سالمندان چگونه است، افزود: جهان در طول ۷۰ سال گذشته حدود ۵ سال پیرتر شده است، اما جمعیت ایران متاسفانه در ۶۰ سال گذشته ۱۰ سال پیرتر شده است. البته این اتفاق ثابت نمی‌ماند و همچنان پیر تر می‌شویم.

اکبری ادامه داد: در حال حاضر کمتر از ۱۰ درصد جمعیت را سالمندان تشکیل می‌دهند و ما کشور جوان تلقی می‌شویم، اما وضعیت چنین نمی‌ماند و ما هر سال در حال پیر شدن هستیم به طوری که در ۲۰ سال آینده، از پیرترین کشورهای دنیا خواهیم بود و در ۳۰ سال آینده پیرترین کشور جهان هستیم. به طوری که از هر ۳ نفر تقریباَ یک نفر بالای ۶۰ سال سن دارد.

وی گفت: تصور اینکه در این مدت کوتاه چه اتفاقی برای مردم می‌افتد بسیار تلخ است و حتماً تلخ‌تر از پاندمی کرونا است.
اکبری با عنوان این مطلب که دنیا برای جبران این معضل فراگیر دو راه را انتخاب کرده است، افزود: نخست، تشویق به فرزندآوری پس از تشکیل خانواده که راه اصلی نجات یک جامعه است. دوم، مهاجرپذیری نیروهای کارآمد برای گرداندن چرخه اقتصاد.

وی ادامه داد: پاندمی کرونا نشان داد اگر چه راه حل دوم تاکنون موثر بوده اما به دلیل سالمندی و کاهش فرزندآوری در مقابل این عارضه تسلیم شد و اقتصاد مولد سرمایه داری نتوانست پاسخگوی نیازهای مردم باشد. آنچه می‌ماند ازدواج است و فرزندآوری که جبران این تلخی را می‌کند و آن را به شیرینی غیر قابل وصفی تبدیل می‌کند.

اکبری با عنوان این مطلب که سیاست‌های کلی جمعیت ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۳ از سوی رهبری ابلاغ و توسط دولت به تصویب می‌رسد و ابلاغ می‌شود، گفت: در سال ۱۳۹۸ تعداد ۱۷۰ هزار تولد مثبت ثبت از سال ۱۳۹۷ کمتر داشتیم و سال ۱۳۹۷ هم ۱۲۰ هزار تولد مثبت از سال ۱۳۹۶ کمتر داشتیم. اما ملاحظه کنید که هیچ صدایی بلند نشده و هیچ ساختار اجرایی احساس ورشکستگی نکرد.

وی افزود: کدام سرمایه است که از انسان و نیروی انسانی بالاتر باشد، چه اتفاقی افتاده است که با کوچک‌ترین رشد اقتصادی خوشحال می‌شویم، اما با تولد یک فرزند ایرانی نه، چگونه است که با یک واقعه نابسامان زلزله و سیل به هیجان دچار می‌شویم اما با کاهش ۱۷۰ هزار تولد در طول یک سال اتفاقی نمی‌افتد.
مشاور عالی وزیر بهداشت، تاکید کرد: روی سخن من با جوانان است، مرد جوان در جایگاه رفیع پدر شدن است که می‌ماند و افتخار می‌آفریند. پدر است که با نگاه به آینده فرزندانش، کار می‌کند و افتخار آفرینی می‌کند. اما، واقعیت‌های کشورمان حاکی از کم توجهی به امور مربوط به آن است. امسال با کاهش ۱۷۰ هزار نفری تولدها، نرخ رشد جمعیت به زیر یک درصد سقوط کرد و متاسفانه ساختار جمعیتی به هم خورد و نسبت سالمندان کمی بالاتر رفت.

وی گفت: دنیا برای حل مشکل جمعیت سال‌های طولانی است که برنامه‌ریزی کرده است. در آلمان برای ۳ فرزند ماهانه قریب ۱۹۵ یورو و فرزند چهارم و بالاتر ۲۲۱ یورو در ماه پرداخت می‌کنند. ۷۰ درصد ۴ دوره درمان ناباروری را تامین می‌کنند. در اسپانیا برای تولد هر بچه ۲۵۰۰ یورو به خانواده کمک کرده‌اند. کره جنوبی بیش از ۳ هزار دلار می‌دهد. فرانسه با تخصیص قریب ۵ درصد از درآمد ناخالص ملی بیشترین باروری را در کشورهای اروپایی دارد، کشورهای شمال اروپا و ژاپن قوانین تشویق فرزندآوری دارند، در روسیه فرمان فرزندآوری را پوتین به عهده گرفته است. در انگلستان معافیت مالیاتی برای فرزندان، ۳ سال مرخصی، حقوق برای مادران حداقل اقدامات است. همچنین در کشورهای پر جمعیتی چون چین و هند همه قوانین به فرزندآوری تغییر کرده‌اند.
اکبری افزود: ما نیازمند حرکت جهشی برای حل این مشکل هستیم که روز به روز سخت می‌شود.

وی با عنوان این مطلب که دو عامل اصلی در این قضیه موثر است، ادامه داد: سبک زندگی. جالب است که در تحقیقات ملی مشخص شده بیشترین دلیل ازدواج دیررس و فرزندآوری کمتر، سبک زندگی است نه مسائل اقتصادی. افراد ثروتمند و شاغل دیرتر ازدواج کرده و با تاخیر، کمتر فرزند می‌آورند.

مشاور عالی وزیر بهداشت، گفت: تغییر سبک زندگی با برنامه‌ریزی های علمی موثر و مدون و مستمر فرهنگی میسر است. همه رسانه‌های همگانی، سمعی، بصری و نوشتاری، همه محافل فرهنگی و مذهبی باید یک صدا برای تغییر سبک زندگی اقدام کنند.

اکبری به عامل دوم اشاره کرد و افزود: بسیج ملی عملیاتی. منظور فهم عالمانه موضوع توسط ساختارهای اجتماعی و حمایت همه جانبه از آن با توجه به فرهنگ غنی ایرانی اسلامی است. این بسیج باید مساعدت‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی را در برگیرد و با مطالعه اقداماتی که در جهان انجام می‌شود کارهای موثری را در این زمینه طراحی و به اجرا در آورد. موضوع جمعیت و ساختار آن، تلخ‌تر از کرونا است اما می‌توان آن را با شهد تولد فرزندان در ایران زمین، شیرین ساخت.