معاون کل وزارت بهداشت با اشاره به سه پیش بینی درباره شیوع کرونا در پاییز، کشف داروی کووید-19 در آینده ای نزدیک را بعید دانست.
دکتر ایرج حریرچی در نشست خبری با خبرنگاران از طریق ویدئوکنفرانس گفت:« مقام معظم رهبری بر دو نکته مهم تاکید داشتند اولین آن اهمیت دادن به شبکه های بهداشی و درمانی بود ایشان گفتند شبکه های بهداشتی مهم است و اگر در برهه ای بازتولید این ویروس را داشته باشیم این شبکه می تواند کمک بسیاری در مقابله با کرونا کند متاسفانه این سخنان کلیدی پوشش خبری مناسبی پیدا نکرد. شبکه بهداشتی درمانی جمهوری اسلامی ایران بستر مناسبی برای دسترسی مردم به مراقبت های سلامت بوده و سهم بسزایی در بهبود شاخص های سلامت دارد. »
وی گفت:« ایده اولیه برای ایجاد شبکه های بهداشت و درمانی از سال ۵۰ تا ۶۰ بوده و از سال ۶۰ تا ۶۲ طراحی و اجرای آن آغاز شد و از سال ۶۳ تا ۶۹ در کل کشور مستقر شده است. در حال حاضر شبکه بهداشتی و درمانی کشور از ۱۷ هزار و ۸۰۰ خانه بهداشت روستایی، ۲۷۹۴ مرکز خدمات جامع سلامت روستایی، ۲۹۷ پایگاه روستایی، ۵ هزار و ۴۸۹ پایگاه سلامت شهری و ۲ هزار و ۷۲۳ مرکز خدمات جامع سلامت شهری تشکیل شده است که ۲۶ میلیون و ۹۵۱ هزار نفر ساکنین روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و مناطق عشایری و ۵۶ میلیون و ۱۲۴ هزار نفر ساکنین شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر شامل ۱۱ میلیون نفر حاشیه نشین را در بر می‌گیرد و ۹۸ درصد جمعیت روستایی و ۹۳ درصد جمعیت شهری تحت پوشش این شبکه هستند.»
وی افزود:« بیش از ۳۱ هزار بهورز در روستاها، ۲۴ هزار و ۵۰۰ مراقب سلامت در شهرها و نزدیک به ۱۴ هزار پزشک خانواده در مراکز جامع سلامت شهری و روستایی به همراه تعداد زیادی پیراپزشک، ماما، بهداشت محیط و بهداشت حرفه‌ای مشغول به کار هستند. ماموریت اصلی شبکه بهداشتی درمانی کشور عدالت در سلامت است و هدف کلی اطمینان از سلامت همه است. اولویت های شبکه بهداشتی و درمانی کشور مراقبت های پیشگیرانه ، اولویت مناطق روستایی و محروم ، اولویت خدمات عمومی بر خدمات تخصصی و اولویت خدمات سرپایی بر بستری و بیمارستانی و تمرکززدایی است.»
وی گفت:« نظام شبکه بهداشتی و درمانی کشور در طول ۴ دهه عمر خود توانسته امید به زندگی ایرانیان را از حدود ۵۰ سال به بالای ۷۷ سال رسانده و میزان مرگ و میر کودکان زیر پنج سال را از ۱۸۵ در ۱۰۰۰، به کمتر از ۱۵ در ۱۰۰۰ تولد زنده برساند و میزان میزان مرگ و میر مادران را از ۲۷۴ در ۱۰۰ هزار تولد به ۱۷.۷ برساند.»
وی درباره پیش بینی آینده کرونا گفت:« یش بینی ها این است که در درازمدت بشر خواهد توانست بر این ویروس غلبه کند ولی تا 24 ماه آینده با این ویروس درگیر خواهیم بود. سه پیش بینی در اینباره وجود دارد اول اینکه در نیمکره شمالی در پاییز با موج هایی از این بیماری مواجه خواهیم شد گرچه شدت آن کم است اما منجر به تعطیلی هایی خواهد شد. دومین پیش بینی این است که موج دوم کرونا در نیمکره شمالی شدیدتر و تعطیلات بیشتری خواهیم داشت و پیش بینی سوم این است که موج هایی در پاییز خواهیم داشت ولی نیاز به تعطیلات زیاد نخواهد بود.»
وی خاطرنشان کرد:« باید دراین مدت 24 ماه تمام تلاشمان را بکنیم تا هرچیزی که که جنبه اقتصادی دارد و معیشت مردم را تحت تاثیر قرار می دهد به حداکثر و هرچه که باعث شیوع بیشتر کرونا می شود را به حداقل برسانیم. باید در تعطیلات پیش رو سفرها را که می تواند باعث انتشار ویروس شود به حداقل ها برسانیم.»
وی درپاسخ به سوال خبرنگار سلامت نیوز درباره داروهایی که در پروتکل درمانی کرونا استفاده می شوند کدام یک بیشترین تاثیر را بر درمان مبتلایان داشته است؛ گفت:« ما داروی ضد ویروس کووید 19 به طور اختصاصی نداریم در اسفندماه صد جور دارو کشف شده بود اما داروی موثر اختصاصی برای این ویروس هنوز کشف نشده است. دو دسته دارو برای درمان کرونا وجود دارد یک دسته داروهایی است که ضدویروس های دیگر است و در بازار موجود است و تاثیرات کم و عمدتا به طرف صفر داشته اند. یکسری داروها موثرترند که اصطلاحا داروهای جانبی ومراقبتی هستند و کسی که وارد مرحله ای از بیماری می شود که درگیر با باکتری یا التهاب خاص مثل التهاب در ریه می شود یا دچار آسیب کلیه می شود این دارها که کمک کننده هستند. بعید است به زودی داروی ضد ویروس کرونا در دسترس قرار گیرد.»
وی درباره تعدیل پرستاران 89 روزه گفت:« وزارت بهداشت حداکثر تلاش خود را برای استخدام پرستارانی که در دوره کرونا خدمت کردند به کار خواهد برد.»
دکتر حریرچی در پاسخ به اینکه چرا ورودی پرستاران به دانشگاه ها زیاد است، گفت:« با توجه به کمبود شدیدی که در نیروی پرستاری در کشور داریم بدیهی است که در بخش دولتی و خصوصی کمبود پرستار داریم و نسبت پرستارمان هم به تخت پایین است و همنسبت پرستار به هر هزار نفر جمعیت پایین است و هم نسبت پرستار به ازای پزشک که باید پنح به یک باشد و کمبود پرستار داریم به همین دلیل در پیش بینی که تا سال 1404 شده تعداد پذیرش پرستار و حتی پزشکان و پیراپزشکان رو به افزایش بوده و تعداد مناسبی پذیرش خواهند شد. از 10 رسته شغلی که در دنیا پیش بینی شده که 10 الی 15 سال اینده شدیدا توسعه پیدا خواهند کرد 5 الی 7 رسته آن در حوزه بهداشت و درمان است و عمدتا شامل اقدامات مراقبتی در بیمارستان و مراقبت از سالمندان و مراقبت از معلولین و مراقبت در منزل است. علت آن مشخص است با توجه به اینکه سن جمعیت بالا می رود هسته خانواده ها کاهش پیدا می کند.»
وی افزود:« یکی از دلایلی که در دوره اخیر مرگ و میر بیماران کرونایی ما کم شد به دلیل مراقبت و حمایت مناسبی بود که در منازل از افراد مسن انجام شد. از حدود 8 میلیون نفر سالمند در کشور فقط 50 هزار سالمند در مراکز نگهداری از سالمندان داریم. چون هسته خانواده ها کوچک می شوند به همین دلیل ما نیروهای پرستاری خصوصا نیروهای مراقبت سطح پایین تر مثل مراقبت در منزل نیاز داریم برای مراقبت در منزل نیازی نیست فرد حتما لیسانس توانبخشی داشته باشد افرادی با سطح سواد پایین تر ولی عملیاتی تر می توانند خدمات مراقبت در منزل را انجام دهند.»
وی گفت:« تا اطلا ع ثانوی در رشته پزشکی و پرستاری کمبود قابل توجهی داریم که البته همه قرار نیست در بخش دولتی باشند. براساس رشد اقتصادی و تغییرلات سنی در سند لازم دیده شده که به میزانی که نیاز است باید نیرو جذب کنیم.»
وی درباره تعطیلات عید فطر و مسافرت ها گفت:« تعطیلات پیش رو طولانی است و مردم هم خسته شدند ولی ما همانطور که وزیر بهداشت اعلام کردند درخواست می کنیم مردم سفرها را به حداقل برسانند. سفرموجب کاهش فاصله گذاری می شود. مردم یا با وسیله عمومی یا با ماشین شخصی سفر کنند بلاخره توقف بین راه در شهرهای مختلف دارند اگر از اماکن عمومی بین راهی استفاده کنند مثل پمپ بنزین و نمازخانه و رستوران و دستشویی و... احتمال انتقال ویروس را بالا می برند در 18 الی 24 ماه که از شیوع این ویروس بگذرد یعنی تا پاییز 1401 خیلی از مناسباتمان را باید تغییر دهیم. »
وی افزود:« بشر به این ویروس پیروز خواهد شد ولی این در درازمدت است. ما بیماری سرخک را سده ها است که می شناسیم و واکسنش را داریم ولی در بسیاری از کشورهای اروپای غربی موفق به ریشه کنی آن نشده اند.اگر این ویروس اندمیک شود در خوش بینانه ترین حالت خصوصا در 24 ماه اینده باید مناسباتمان را تغییر دهیم که یکی از آنها تغییر رفتارهای اجتماعی است مثلا دست دادن و روبوسی کردن را باید کنار بگذاریم خیلی از سفرها هم چنین است.»
وی درباره عدم رعایت فاصله گذاری در مترو گفت:« در مترو نسبت به گذشته وضعیت بهتر است ولی هنوز به وضعیت ایده ال نرسیده ایم. نمی شود 18 الی 24 ماه رستوران ها یا مدارس و دانشگاه ها را تعطیل نگه داشت. 18 الی 24 ماه هیچ اقتصادی حتی اروپای غربی و ژاپن کشش تعطیلات ندارند باید حداکثر بازگشایی ها را برای حفظ معیشت مردم و سلامت مردم داشته باشیم. پیش بینی در اروپای غربی این است که به دلیل تعطیلی های طولانی مدت میزان مرگ و میر ناشی از خودکشی از کرونا بیشتر خواهد شد.»
وی گفت:« در مورد طرح ترافیک یا هر چیز دیگری یک تصمیم گیری مشترک انجام می شود تمام افراد مسوول هم که اظهار نظر می کنند با دلسوزی اظهار نظر می کند وقتی طرح ترافیک نیست مشکلاتی در شهرها ایجاد می شود می دانیم ترافیک زیاد می شود و ورود ماشین های غیرمجاز از شهرستان های اطراف به مرکز زیاد می شود یکی از معضلات اصلی تهران نداشتن پارکینگ است ما در نقطه تعادل تصمیم گیری می کنیم ولی در مرجع قانونی مربوطه راجع به اظهار نظرات تصمیم گیری می شود.»
وی در پاسخ به سوالی درباره اعتراضات نیروهای بهداشتی گفت:« هیچ لذتی ندارد که نکات اختلاف پیدا کنیم بخصوص در دوران شیوع کرونا و روی آن تاکید کنیم. مسائل صنفی که مبتنی بر نفی دیگری باشد به چیزی کمک نمی کند با توجه به کوریکولوم اموزشی هرکسی را برای جای مناسب تربیت می کنیم یکی از مهم‌ترین سیستم‌های آموزشی ما آموزش بهورزی است که بهورز برای روستاها تربیت می‌کند. دانشکده‌های پرستاری هم پرستار تربیت می‌کنند. مطمئن باشید با توجه به کمبودی که داریم اگر تمام رشته ها بر سر جای خود باشند در اکثر رشته ها به غیر از مامایی کمبود فارغ التحصیل داریم. به جای رقابت اگر هرکدام در جای خود باشند بهتر می توانند خدمت کنند.»
وی درباره بازگشایی مدارس گفت:« در مورد مدارس اتفاق خاصی نیفتاده است مدرسه رفتن اجباری نیست به همین دلیل اقدامات مراقبتی به راحتی قابل انجام است به این واقعیت توجه کنید نمی توانید همه موبایل هوشمند باید داشته باشند یا به نت دسترسی داشته باشند و ژاپن و کره جنوبی و امریکا هم چنین وضعیتی ندارد. باید واقعیت جامعه را در نظر بگیرید برخی از دروس عملی است و آموزش مجازی امکانپذیر نیست. دانش اموز باید خیلی از مهارت های زندگی را در محیط اجتماعی بیاموزد. یکی از مشکلات ما مهدکودک ها است راحت است بگوییم مهدکودک ها تعطیل باشند اما زنان شاغل بچه را چه باید کنند؟برای بازگشایی ها باید واقعیات اجتماع را در نظر بگیریم. آیا می شود 18 ماه مدارس یا مهدکودک ها را تعطیل نگه داشت؟»
وی درباره دلیل افزایش آمار موارد ابتلا گفت:« در مورد روند افزایش بیماری ما چند معیار داریم یکی معیار افراد بستری در بیمارستان است، یکی معیار مرگ و میرناشی از کرونا است ویکی هم معیار شناسایی افراد جدید است. آمار بستری در بیمارستان و مرگ و میر ناشی از کرونا نسبت به دو ماه گذشته 70 الی 80 درصد کاهش داشته است. اگر مبتلایان زیاد شوند بستری و مرگ و میر در بیمارستان بیشتر می شود الان یک ماه است که در حالت پلاتوی پایین هستیم ولی قدرت بیماریابی ما بالا رفته است و از 2هزار موردی که کشف می شود 70 الی 80 درصد آن ناشی از بیماریابی افراد کم علامت و بی علامت است این یک دستاورد است و یک موفقیت بزرگ است که سیستم ما توانسته تعداد بیماریابی را بالا ببرد. نکته مهم انجام صحیح ازمایش ها است از نظر ما این غلط ست که در خیابان از هر کسی ازمایش بگیریم ازمایش باید هدفمند و انتخاب شده باشد .»
وی درباره وضعیت خوزستان گفت:« پیک کرونا در خوزستان دیرتر شروع شده به همین دلیل میزان ابتلا روند صعودی دارد.البته خوزستان جزو استان های با شیوع کم تا متوسط ما است چون روند ابتلا صعودی است و چون مناسبات خاص اجتماعی است ترجیح می دهیم به میزان متوسط شیوع هم نرسد. یکی از مشکلات خوزستان این است در اسنفند و فرودین که پیک استان ها بود توام با تعطیلی ها بوده است اما الان بازگشایی ها شروع شده و این چند استان پیک شان در این شرایط است ولی اوضاع تحت کنترل است و به روند عمومی کشور برمی گردد.»
وی درباره پروتکل های بهداشتی برای بازگشایی صحن ها برای برگزاری نماز عید فطر، گفت:« طبق پروتکلی که با تولیت ها تهیه شده است فعلا رواق ها و حرم ها بازگشایی نمی شوند. نماز عید فطر هم امسال در مساجد و محلات با رعایت پروتکل ها برگزار خواهد شد.»
وی درباره تاثیر بازگشایی ها در شیوع کرونا گفت:« تاثیر بازگشایی ها صفر نبوده و در میزان ابتلا اثرات اندکی داشته است ولی عمده بازگشایی ها از 23 فروردین در کشور و 30 فروردین در تهران بوده معمولا موارد سرپایی 5 الی یک هفته بعد و موارد بستری 15 روز بعد و موارد مرگ و میر یک ماه بعد اثرات خود را نشان می دهد الان باید آمار بالای چه بستری و چه مرگ و میر را می دیدیم ولی علیرغم بازگشایی ها روند نزولی شدید در میزان بستری و مرگ و میر در یک ماه اخیر داشتیم.»
وی درباره بازگشایی دانشگاه ها گفت:« همانطور که دکتر غلامی وزیر علوم و تحقیقات اعلام کردند دانشگاه ها براساس پروتکل هایی که سیستم مرکزی اعلام کرده تصمیم گیری می کنند و بازگشایی ها در مورد رده های کارشناسی و ارشد و دکترا متفاوت است، همچنین در مورد درصد دانشجویان بومی و غیربومی متفاوت است و پروتکل های خاص خود را دارند. معتقدیم خوابگاه ها جای مهم برای انتقال ویروس هستند. در مورد دانشگاه های علوم پزشکی پروتکل های ویژه تری وجود دارد.اموزش از راه دور در خیلی از رشته ها به میزان زیادی انجام شده است در مقطع قبلی اکثر دانشگاه ها تحصیل را اختیاری اعلام کرده بودند ولی یک دوره یکساله یا 24 ماهه درگیر کرونا هستیم اگر الان بگوییم تعطیلی ادامه پیدا کند در پاییز که عدد R ما نزدیک به یک یا بالای یک شد چه باید بکنیم؟ آیا کشوری هست تصمیم گرفته باشد دانشگاه را یک یا دو سال تعطیل کند؟ باید بسته به مقتضیات جامعه جلو برویم.»
وی درباره تاثیر استفاده از تکنولوژی در مدیریت کرونا گفت:« قسمت عمده غربالگری ما از طریق سامانه های سیب و سینا و ناب انجام شده است و قسمت عمده مجوزهایی که به محل های کسب و کار دادیم از طریق سامانه ها بود که الان علاوه بر حوزه بهداشت و درمان فهمیده شد در اینده هم قسمت عمده اقداماتمان را باید از طریق فضای مجازی انجام دهیم.»
وی درباره 8 استان که روند ابتلا در آنها صعودی است، گفت:« روند صعودی را نباید الزاما خطرناک بدانیم اکثرا روند صعودی که داریم کم رمق است و با سیر صعودی اندک نه قابل توجه است به همین دلیل روند کلی کشور روند نزولی قابل توجه خود را حفظ می کند. در استان هایی که روند صعودی کم رمق دارند ضرورتی برای افزایش تعطیلی ها نمی بینیم. مناطق سفید روندمان به 218 منطقه رسیده و الان در حال تعریف مناطق سبز هستیم که به تدریج اعلام خواهیم کرد مناطق زرد و قرمز هم روند نزولی شان را دارند.»