عوارض کرونا تا پایان عمر باقی می‌ماند؟

شاید شنیده باشید که افراد مبتلا به کرونا ممکن است تا پایان عمر درگیر بیماری و آسیب‌های آن باشند. این فرضی است که دانشمندان مشغول بررسی آن هستند، اما با مرور بعضی شواهد می‌توان پاسخی موقت برای این ادعا پیدا کرد.

هرچند که ممکن است برای بررسی اثرات بلندمدت یک بیماری جدید هنوز زود باشد. اما آسیب‌های ویروس جدید کرونا از دید دانشمندان و محققان دور نمانده است و در اینباره حدس‌هایی وجود دارد.

اتفاقی که قبلاً تکرار شده‌است

اثرات بلند مدت کووید- ۱۹ دور از انتظار نیست. این احتمال وجود دارد که این ویروس بتواند یک دوره نهفتگی را طی کند و پس از آن دوباره فعال شود. این عملکرد در مورد بعضی ویروس‌ها مثل تبخال وجود دارد. یا ویروس ابولا که در ۲۰۱۶ رواج پیدا کرد در مایع زجاجیه چشم برخی مبتلایان باقی ماند و بعد از چند سال منجر به نابینا شدن ۴۰ درصد از آن‌ها شد. یا در موردی دیگر حدود یک سوم از بیماران بهبود یافته از سارس بعد از سه سال دچار اختلال ریه شدند و بعد از ۱۵ سال از گسترش سارس هنوز هم اثرات این ویروس باقی است. یک سوم از بیماران مبتلا به بیماری مرس که بهبود یافتند هم دچار زخم ریه (فیبروز) دائمی شدند.
دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که حمله کرونا به بدن تمام عیار است. شواهد نشان می‌دهد که اثرات این عفونت می‌تواند ادامه‌دار باشد. این یافته‌ها به سمت تایید این ادعا می‌روند که کووید ۱۹ چیزی بیش از یک بیماری تنفسی است. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که بعد از بیماری عملکرد برخی قسمت‌های بدن مثل ریه، به حالت عادی برنگشته‌اند. بعضی تحیقات هم می‌گویند در ۱۲ درصد بهبود یافتگان از کرونا نارسایی قلبی مشاهده شده است. با ضعیف‌تر شدن عملکرد ریه و کاهش سطح اکسیژن خون، فشار بیشتری به قلب می‌آید و این فشار می‌تواند اثرات بلندمدتی بر عملکرد قلب بگذارد. این یافته‌ها به سمت تایید این ادعا می‌روند که کووید ۱۹ چیزی بیش از یک بیماری تنفسی است، چراکه می‌تواند بر عملکرد قلب، کبد، مغز، کلیه و سیستم‌های مرتبط با غدد درون‌ریز اثر بگذارد.

کرونا و اثر بلندمدت بر ریه

محققان هنگ‌کنگی به این نتیجه رسیده‌اند که ریه بعضی افراد مبتلا به ویروس کرونا بعد از بهبودی دچار اختلال می‌شود. بطوریکه با انجام فعالیت‌های سرعتی مانند پیاده‌روی سریع، دچار نفس تنگی می‌شوند. همچنین در مطالعه‌ای که روی بیماران مبتلا به کووید ۱۹ صورت گرفت مشخص شد که ظرفیت ریه افراد بهبود یافته کمتر از زمان سلامتشان است. در بعضی از موارد شدید، تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد ریه مبتلایان عملکرد مفیدی دارد.
اما این همه ماجرا نیست. به نظر می‌رسد که بیماران بهبود یافته با انجام فعالیت‌هایی مانند شنا می‌توانند ظرفیت ریه خود را به حالت عادی برگردانند. البته هنوز بسیار زود است که در مورد اثرات بلند مدت ویروس کرونا بر عملکرد ریه نظری داد اما اسکن‌های ریوی نشان می‌دهد که شکل‌هایی مانند شیشه یخ‌زده در ریه وجود دارد که نشان‌دهنده آسیب دیدگی ریه است. نتایج سی‌تی‌اسکن بعضی بیماران مبتلا به کرونا نشان می‌دهدکه ترشحاتی در ریه آن‌ها وجود دارد که باقی‌مانده‌های دوران عفونت ریه هستند.

با عفونتی که در طول بیماری کرونا به درخت تنفسی می‌رسد، عبور هوا دچار اختلال می‌شود وکوچک‌ترین تحریکی حتی گردوغبار اندک می‌تواند سرفه‌های مکرر را به بار بیاورد. اما اگر وضعیت بدتر شود و عفونت به مراکز تبادل هوا در ریه برسد آنوقت است که مواد ملتهب کننده به کیسه‌های هوا در قسمت پایین ریه سرازیر می‌شوند. اینجا است که اصطلاحاً پنومونی (یا عفونت هر دو ریه) رخ می‌دهد و ریه قادر به جذب اکسیژن کافی و دفع دی اکسید کربن نیست و این همان علتی اصلی مرگ و میر ناشی از کرونا و یا آسیب‌های جدی به ریه است.

بیشتر عفونت‌های ریه باکتریایی هستند و با مصرف آنتی بیوتیک درمان می‌شوند، اما عفونت‌های ویروسی پیچیده‌تر هستند. حالا زمانی که با ویروسی مواجه شویم که رفتار آن را کمتر بشناسیم و اطلاعات کافی در مورد ساختار ژنتیکی و الگوهای عملش نداشته باشیم این پیچیدگی بیشتر نیز می‌شود خصوصاً اینکه الگوی تکثیر کرونا وسیع، گسترده و سریع است. نکته مهم این است که عملکرد ویروس کرونا با انواع دیگر ذات‌الریه متفاوت است و همین موجب می‌شود که آسیب‌های ریوی آن نیز شدید باشد. نداشتن اطلاعات کافی هم باعث می‌شود که پزشکان دقیقاً ندانند چگونه باید گسترش آن را مهار کنند. گستره عفونتی که کرونا تولید می‌کند خیلی بیشتر از ذات‌الریه‌های معمول است.