نانوابزاری که به پیشگیری از بروز آلزایمر کمک می‌کند

پژوهشگران آمریکایی، نوعی نانوابزار ابداع کرده‌اند که می‌تواند عوامل موثر در بروز آلزایمر را شناسایی و سرکوب کند.

به نقل از گیزمگ، اطلاعات کشف نشده بسیاری در مورد علت بروز آلزایمر وجود دارد که از مهم‌ترین آنها، پلاک‌های "آمیلوئید بتا" (amyloid beta) هستند. برخی از این پلاک‌ها که توسط پپتیدهای آمیلوئید شکل می‌گیرند، شانس تشخیص بیماری را در مراحل ابتدایی آن فراهم می‌کنند و بقیه آنها نیز می‌توانند وسیله‌ای برای دخالت در روند بیماری و توقف آن باشند. پژوهشگران "آزمایشگاه ملی آرگون" (Argonne National Laboratory) در آمریکا، نانوابزاری ابداع کرده‌اند که می‌تواند با گرفتن پپتیدها و پاکسازی آنها پیش از تشکیل دادن پلاک‌های آمیلوئید بتا، به تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه جهت بدهد.

نقشی که پلاک‌های آمیلوئید بتا در بروز آلزایمر بر عهده دارند، هنوز موضوع بسیاری از مجادلات علمی است. اگرچه شکست خوردن بسیاری از آزمایش‌های بالینی برای بررسی داروهای آمیلوئید بتا موجب شده که برخی پژوهشگران بررسی‌های خود را موقتا کنار بگذارند؛ اما پژوهش‌هایی نیز در مقیاس بزرگ انجام می‌شوند که ارتباط میان این توده‌های سمی را با آلزایمر مورد بررسی قرار می‌دهند.

"رزماری ویلتون" (Rosemarie Wilton)، زیست‌شناس مولکولی آزمایشگاه ملی آرگون و سرپرست این گروه پژوهشی گفت: پپتیدهای آمیلوئید بتا، از تجزیه نوعی پروتئین به وجود می‌آیند که یکی از عناصر معمولی سلول‌های مغز است. این پپتیدها در مغز سالم، از بین می‌روند.

تجمع این پپتیدها در کنار یکدیگر می‌تواند پلاک‌های آمیلوئید بتا را شکل دهد که بر اتصال عصبی و سلامت سلول‌های مغز اثر می‌گذارند. "ویلتون" و گروهش، نانوابزار جدیدی ابداع کرده‌اند که در آزمایش‌های ابتدایی، بسیار امیدوارکننده عمل کرده است.

این ابزار که از سیلیکا ساخته شده و یک ساختار کروی متخلخل دارد، می‌تواند پپتیدهای مورد نظر را به دقت شناسایی و انتخاب کند. پژوهشگران این ابزار جدید را ابتدا در آزمایش‌های درون‌کِشتگاهی مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که دقت آن نسبت به ابزارهای دیگر، از ۹۰ درصد هم بیشتر است.

آزمایش‌ها نشان داد که این نانوابزار، سمی نیست و خطری برای سلول‌های زنده ندارد. آزمایش‌هایی که با این ابزار روی موش‌های مبتلا به آلزایمر صورت گرفت، شکل‌گیری پلاک‌های آمیلوئید را تا ۳۰ درصد بیش از گروه موش‌های کنترل شده سرکوب کرد.

پژوهشگران امیدوارند که بتوانند از این نانوابزار، برای رساندن پادتن‌های گوناگون به بدن استفاده کنند تا مولکول‌های عامل بیماری‌های عصبی از جمله بیماری هانتینگتون و پارکینسون را هدف قرار دهند.

این پژوهش در مجله "Advanced Functional Materials" به چاپ رسید.