تحلیل «المیادین» از تنش اخیر میان ایران و آمریکا در خلیج فارس: جنگی به وقوع نمی‌پیوندد

فاطمة فتونی در المیادین نوشت: کارشناس مسائل نظامی و استراتژی، سرهنگ الیاس فرحات می‌گوید: «از زمان تحریم‌های آمریکا و محاصره ایران از ۴۰ سال پیش، جمهوری اسلامی همواره تلاش کرده است حق حاکمیت خود را بر خاک، هوا و آب‌های منطقه‌ای اش، حفظ کند». از سوی دیگر، سرهنگ هشام جابر تاکید می‌کند که در زمان حاضر جنگی بوقوع نمی‌پیوندد.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: تقریبا یک سال پس از جنگ نفت کش‌ها بین ایران و بریتانیا و بعد از چند ماه کوبیدن بر طبل جنگ بین ایران و مریکا، بار دیگر تنش‌ها بازگشته است و این بار، در صحنه‌ای متفاوت شاهد آن هستیم.

این مساله به شکل اساسی در مسابقه تسلیحاتی و تقویت توانایی‌های نظامی در دوره پس از جنگ سرد، نمود می‌یابد، که یک تحول اساسی در استراتژی‌های نظامی عمومی و تاکتیک‌های اداره درگیری‌های سیاسی، ایجاد کرد، به نحوی که محاسبات دیپلماتیک و منافع اقتصادی در جوانب امنیتی و نظامی، با یکدیگر جمع شده و این واقعیت تا مسابقه‌های تسلیحاتی امتداد یافت.

چند روز پیش، نیرو‌های دریایی آمریکا مدعی شد ۱۱ قایق ایرانی وابسته به سپاه پاسداران در اقدامی تحریک آمیز، به کشتی‌های آمریکا در خلیج فارس نزدیک شده اند.

سپاه پاسداران در واکنش به این ادعای آمریکا، تاکید کرد که نیرو‌های آمریکایی رفتار‌های غیر حرفه‌ای داشته و راه را بر کشتی شهید سیاوشی که از مأموریت خود از جنوب شرق جزیره ابوموسی باز می‌گشته، بسته اند.

چند ساعت بعد، ایران از دو سامانه رادار استراتژیک خود با عنوان «خلیج فارس» و «مراقب»، که سه بعدی هستند، رونمایی کرد. این اقدام به مذاق آمریکا و اسرائیل خوش نیامد، به اضافه اینکه تهران از موفقیت پرتاب ماهواره نظامی خود، خبر داده است.

در ادامه، رئیس جمهور آمریکا از نیرو‌های دریایی خود خواست در صورت نزدیک شدن قایق‌های ایران به کشتی‌های آمریکایی، به سمت آن‌ها شلیک کنند. این در حالی که رسانه‌های اسرائیلی پرتاب ماهواره ایرانی را پیامی چالش آمیز برای ایالات متحده می‌دانند که برنامه‌های فضایی ایران را جزئی از برنامه‌های موشکی این کشور می‌داند، که موجب تنش زایی بیشتر بین واشنگتن و تهران می‌شود.

الیاس فرحات، کارشناس نظامی و استراتژیک، طی مصاحبه با المیادین گفت: «از زمان اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران، این کشور به دنبال حفظ حق حاکمیت هوایی، آبی و خاکی خود بود. ضمن آنکه ایران از نیرو‌های دریایی عظیم آمریکا در آب‌های خلیج، ترسی ندارد.»

پس از ترور سردار سلیمانی و پاسخ ایران در قالب حمله به عین الاسد، مسئولان ایرانی خواستار خروج نیرو‌های آمریکایی از منطقه شدند و نشان دادند که ایرانی‌ها به شعار دادن اکتفا نکرده و گفته هایشان را عملی می‌کنند.

فرحات می‌افزاید: «تعرض ۱۱ قایق ایران به کشتی‌های آمریکایی و نزدیک شدن به آن در فاصله چند متری، با هدف قدرتنمایی ایران و عزم آن برای اخراج آمریکایی از منطقه صورت گرفت».

اما از زاویه توازن قوا بین آمریکا و ایران، ایران چگونه می‌تواند ایالات متحده را وادار به عقب نشینی کند؟

پاسخ سرهنگ فرحات به این سوال: درست است که از نظر توازن قوا، کفه ترازو به سمت نیرو‌های آمریکایی سنگین‌تر است، اما ایران روی نزدیکی غافلگیر کننده حساب کرده است، ضمن انکه قایق‌های ایرانی سریع و مجهز به موشک هستند و این کشور، قدرت زیادی در سطح آب‌ها دارد و می‌تواند یگان‌های نیروی دریایی آمریکا را دچار اشفتگی کند.

به عقیده فرحات، در صورت وقوع مقابله مسلحانه، شرایط به درجه خطرناکی می‌رسد و می‌تواند خسارت‌های زیادی بر‌ای هر دو طرف داشته باشد. با این تفاوت که طرف آمریکایی خسارت‌های انسانی زیادی نمی‌بیند. در حالی که ایرانی‌ها با تکیه به عقیده دینی و شهادت طلبانه خود، تا پای جان برای تحقق اهدافشان می‌جنگند.

در این مقابله احتمالی کدام طرف پیروز می‌شود؟

از دیگاه فرحات، در مقابله احتمالی بین نیرو‌های آمریکایی که ناوبرها، یگان‌های ویژه همراه آن‌ها و کشتی‌های جنگی دارد و در مقابل آن، ایران که از کشتی‌های جنگی بادبانی برخوردار است، مساله مهم آن است که ایران بیش از ۱۰۰۰ قایق سریع دارد که می‌توانند روند درگیری‌ها را به نفع این کشور تغییر دهند. علاوه بر اینکه ایران از زیر دریایی‌هایی در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان نیز برخوردار است.

بنابراین، در صورتی که مقابله احتمالی زمان زیادی به طول انجامد، به نفع ایرانی‌ها پیش می‌رود، چرا که ایشان امکان استفاده از نیرو‌های پشتیبانی نزدیک به خود، در صورت نیاز را دارند.

در خصوص زمان تحرکات ایران، سرهنگ معتقد است که ایران زمانی دست به این اقدام زد که نیاز دارد جدیت خود برای اجرایی شدن تصمیم خروج نیرو‌های آمریکایی از منطقه را عملی کند، همچنانکه این مهم با روز نیرو‌های مسلح ایران و رونمایی از سلاح جدیدی برای خدمت به سامانه دفاع هوایی همزمان شد.

به طور کلی، الیاس فرحات خاطر نشان می‌کند که ایران قصد داشت به این شکل پیام‌هایی مبنی بر تمسک به حقوق و اصول خود در قالب مخالفت با رژیم اشغالگر و حفظ منافع ایران را به ایالات متحده و دولت‌های منطقه برساند.

ایران خواهان جنگ در منطقه نیست

از سوی دیگر، دکتر هشام جابر، رئیس مرکز مطالعات الشرق الاوسط می‌گوید: در زمان حاضر جنگی واقع نمی‌شود، به این دلیل که هیچ طرفی اماده پیامد‌های چنین جنگی نیست و در سایه شیوع گسترده کرونا، جنگ می‌تواند یک فاجعه بزرگ باشد.

وی در گفتگو با المیادین تصریح کرد که منطقه خلیج، منطقه‌ای بسیار حساس است، به این دلیل که پر از است کشتی‌های جنگی آمریکایی و کشتی‌های ایرانی.

جابر معتقد است: «نزدیکی قایق‌های ایرانی به کشتی‌های آمریکایی، تنها از باب قدرتنمایی ایران و با هدف دادن هشداری به ترامپ، برای ممانعت از هر گونه اقدام تجاوز کارانه علیه ایران بوده است. این در حالی است که ترامپ در حال حاضر در تنگنا قرار گرفته است و امیدی برای موفقیت در دوره دوم ریاست جمهوری ندارد.»

جابر می‌گوید: به عقیده من، شرایط تراژدیک آمریکا در حال حاضر به ان اجازه شروع جنگ نمی‌دهد. بلکه تنها ممکن است ترامپ بخواهد دست به یک ماجراجویی یا حماقت بزرگ، بزند، تا بتواند ملت آمریکا را در برابر یک خطر واحد، گرد خود جمع کرده و حمایتشان را به دست آورد.

در صورتی که آمریکا جنگی علیه ایران اغاز کرده و اولین ضربه را بزند، قطعا هزاران موشک ایرانی پایگاه‌های نظامی آمریکا در خلیج را هدف می‌گیرد. اما نیرو‌های آمریکایی اکنون در حالت اماده باش نیستند، بلکه برعکس، طبق ارزیابی تحلیلگران، آمادگی نظامی آمریکا بویژه در زمیه سلاح استراتژیک، بین ۵۰ تا ۶۰ درصد کاهش داشته است.

در این میان، ناوبر آمریکایی روز ولت به دلیل ابتلای کادر آن به ویروس کرونا، به ساحل عقب نشینی کرده است و دولت ترامپ توان معالجه شهروندان آمریکایی در مقابله با ویروس کرونا را ندارد.

جابر تاکید می‌کند که اساسا تحریک نیرو‌های آمریکایی و کشتن سربازان آن، به نفع ایران هم نیست، چرا که واکنش حتمی آمریکا را به دنبال دارد و قطعا ایران چنین فرصتی به ترامپ نمی‌دهد تا بخواهد جنگی علیه آن به راه اندازد.

مترجم: مریم نصرالهی