پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
«مجید تخت‌روانچی» نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد با بیان اینکه ایران آماده است تا روابط را با تمام کشورهای همسایه بهبود بخشد، گفت آمریکا اما مانع اصلی در مسیر حصول صلح در غرب آسیا است.
تخت‌روانچی در مصاحبه با وبگاه «آسیا تایمز»، درباره پاسخ ایران به درخواست «آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل برای برقراری آتش‌بس جهانی به دلیل شیوع ویروس «کووید۱۹»، توضیح داد: «[این درخواست] باید از سوی جامعه جهانی جدی گرفته شود زیرا می‌تواند نقش مهمی در مبارزه با ویروس کرونا ایفا کند که به‌شکل یک پاندمی در حال اثر گذاشتن بر سراسر جهان است.
علاوه بر درخواست دبیر کل برای آتش‌بس جهانی، او و تعدادی از مقامات ارشد سازمان ملل، دولت‌ها، نمایندگان پارلمان‌ها از جمله در آمریکا و سازمان‌های غیر دولتی خواستار رفع تحریم‌ها شده‌اند تا کشورهای متأثر از ویروس کرونا بتوانند بهتر با آن مبارزه کنند».
وی درباره لزوم رفع تحریم‌ها در زمان شیوع ویروس کرونا گفت: «ایران یکی از کشورهایی است که به سختی از کووید۱۹ صدمه دیده است. تداوم تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی و غیرانسانی آمریکا علیه ایران، تلاش‌های ما برای شکست دادن این تهدید را تضعیف می‌کند.
متاسفانه آمریکا اعتنایی به درخواست جامعه بین‌المللی برای لغو تحریم‌ها نمی‌کند و بار دیگر خصومت خود با مردم ایران را، که به سختی برای مبارزه با این ویروس تلاش می‌کنند، نشان داده است. به نظر می‌رسد آمریکا وخامت مشکل را درک نکرده است».
نماینده ایران در سازمان ملل با بیان اینکه ویروس کووید۱۹ مرز نمی‌شناسد و هیچ کشوری از تهدیدات آن در امان نیست، اظهار داشت: «ما (تمام جهان) یا برنده می‌شویم یا با هم می‌بازیم. بیماری‌های همه‌گیر را نمی‌توان مهار کرد مگر اینکه تمام ظرفیت‌ها در سطح بین‌المللی به کار گرفته شده و برنامه جامع و قاطعی برای شکست این پاندمی توسط تمام کشورها اجرا شود. به همین دلیل، منابع مورد نیاز تمام کشورهایی که از این ویروس متأثر شده‌اند، باید در اختیار آنها باشد».
تخت‌روانچی در پاسخ به این سوال که آیا ایران آماده توقف تنش‌ها با آمریکا و متحدانش در غرب آسیا است، تصریح کرد: «بسیاری از مشکل‌ها در منطقه ما، ریشه در حضور نظامی آمریکا در این منطقه دارد. به‌علاوه، خروج یک‌جانبه [دونالد] ترامپ [رئیس‌جمهور آمریکا] از توافق هسته‌ای ایران، تنش را در منطقه دامن زد. ما مسئول وضعیت پرتنش کنونی نیستیم. آمریکا از هزاران مایل آن‌طرف‌تر به خلیج فارس آمده است.
آنها میلیاردها دلار تسلیحات مرگبار به برخی کشورها در این منطقه می‌فروشند. آنها هر کاری می‌کنند تا اختلاف را بین کشورهای منطقه رواج دهند. بهترین چیزی که می‌تواند در منطقه رخ دهد، عقب‌نشینی آمریکا از این بخش حساس در جهان است. این امر به صراحتاً از سوی پارلمان عراق خواسته شده و این موضع بین مردم تمام منطقه مشترک است».
وی با بیان اینکه آمریکا هیچ علاقه‌ای به ارتقای روابط ایران و همسایگانش ندارد، توضیح داد: «ما همواره گفته‌ایم که می‌خواهیم با همسایگان‌مان در صلح زندگی کنیم. ما خواستار بهترین روابط با آنها هستیم. سال گذشته رئیس‌جمهور روحانی طرحی را برای ایجاد تمهیدات امنیتی منطقه‌ای در خلیج فارس ارائه کرد که نام آن طرح صلح هرمز بود. ما باور داریم که از طریق جذب به‌جای دفع، همکاری به‌جای رقابت، حسن همسایگی به‌جای دخالت در امور یکدیگر و تنش‌زدایی به‌جای تنش‌زایی، کشورهای منطقه می‌توانند منطقه‌ای بهتر و امن‌تر بسازند».
خبرنگار آسیاتایمز سپس از روانچی پرسید اثرات همه‌گیری ویروس کرونا بر ایران و اولویت‌های سیاست خارجی‌اش چیست و او اینگونه پاسخ داد: «شکی نیست که این همه‌گیری، جهان را تغییر داده است. در کنا سختی‌هایی که به تعداد زیادی از کشورها وارد کرده، مخصوصا جان‌های ارزشمندی که به تبع آن از بین فته، اقتصاد جهان آسیب بدی دیده است.
ایران نیز استثنا نیست. ما به سختی از این همه‌گیری ضربه خوردیم و مُجدانه تلاش می‌کنیم آن را مهار کرده و به زودی شکست دهیم. ما یکی از بهترین کادرهای درمان در جهان را داریم که با سخت‌کوشی تلاش می‌کنند به بیماران در سراسر ایران کمک کنند. آنها کار بزرگی در نجات دادن جان مردم انجام دادند و این در حالی است که تحریم‌های غیرانسانی به ایجاد دشواری برای مردم ما، از جمله در حوزه پزشکی، ادامه می‌دهند».
این دیپلمات ارشد ایرانی با بیان اینکه سیاست خارجی تهران در این روزها، همکاری با کشورهای دیگر جهت نابودی کامل همه‌گیری ویروس کرونا است، افزود: «تعدادی از کشورها، از جمله برخی همسایگان ما، و سازمان‌های بین‌المللی کمک‌هایی را به ایران ارائه کرده‌اند. در همین زمان، آمریکا به اعمال تحریم‌های غیرقانونی علیه کشور ما ادامه می‌دهد.
جدیدترین نمونه آن نیز هفته قبل بود که آمریکا کره جنوبی را از فروش کیت‌های تشخیصی ویروس کرونا به ایران منع کرد. در این برهه زمانی حساس، مردم ایران هرگز فراموش نخواهند کرد چه کسانی به آنها کمک می‌کنند و چه کسانی به آنها صدمه می‌زنند».
سوال دیگر آسیاتایمز مبنی بر وضعیت برجام و آینده توافق هسته‌ای ایران، با این پاسخ تخت‌روانچی مواجه شد: «برجام ثمره مذاکرات فشرده بیش از ۱۲ ساله با تعدادی از کشورها است. برای مدت سه سال و نیم، ایران به تمام تعهداتش در برجام عمل کرد. وقتی در می ۲۰۱۸، آمریکا برخلاف تعهدات بین‌المللی‌اش، از توافق هسته‌ای خارج شد، شرکای اروپایی ما در این توافق از ایران خواستند که چنین کاری نکرده و از توافق خارج نشود.
آنها به ما قول دادند که صدمات وارد شده به ما در نتیجه خروج آمریکا را جبران کنند. ما درخواست آنها را پذیرفتیم و برای حدود یک سال صبر کنیم تا فقط شاهد این باشیم که وعده‌هایی که شرکای اروپایی به ما دادند، محقق نشدند. در آن زمان در می ۲۰۱۹، ایران مطابق با بند ۲۶ و ۳۶ برجام عمل کرده و اجرای بخشی از تعهداتش را متوقف کرد. ما صراحتاً تاکید کردیم که به محض اینکه شرکای اروپایی ما به اجرای کامل برجام بازگردند، ایران نیز فوراً گام‌های خود را به عقب برمی‌گرداند و به اجرای کامل برجام باز می‌گردد».
موفقیت اینستکس باید سنجیده شود
تخت‌روانچی درباره سازوکار موسوم به «اینستکس» نیز توضیح داد: «اینستکس از زمان خروج آمریکا از برجام، در پروسه تولید بود و بیش از یک سال طول کشید تا عملیاتی شود. موفقیت آن را هنوز باید سنجید و به توانایی کشورهای اروپایی برای ارائه نقدینگی لازم بستگی دارد. ما همواره تاکید کرده‌ایم که حقوق برجامی ما باید از طریق مکانیسم‌های موجود محقق شود.
اگر اینستکس بتواند این کار را انجام دهد، ما از آن استقبال می‌کنیم. اگر دیگر مکانیسم‌ها هم بتوانند این کار را انجام دهند، فبها المراد. چیزی که مهم است این است که ایران باید از منافع اقتصادی در توافق [هسته‌ای] بهره‌مند شود. تا کنون، یکی از موارد تجارت از طریق اینستکس مسجل شده است. این چیز خوبی است».
وی با تاکید بر لزوم گسترش مقیاس سازوکار اینستکس برای پوشش دادن تبادلات تجاری غیر مرتبط با موارد بشردوستانه و انسانی، خاطر نشان کرد: «اینستکس را باید از طریق پولی که از فروش نفت ایران به اروپا حاصل می‌شود، تامین مالی کرد یا از طریق تامین مالی مستقیم توسط کشورهای اروپایی. نفت ایران ذیل تحریم‌های اروپا نیست. به همین دلیل، اروپا می‌تواند نفت ایران را برای استفاده فوری یا آتی خریداری کند.
رویکرد اتحادیه اروپا در قبال ایران، از جمله در حوزه تجارت و کسب‌وکار، مخصوصا در زمانی که سیاست ننگین فشار حداکثری آمریکا در حال سخت‌تر شدن است، یک عامل تعیین‌کننده در آینده روابط طولانی‌مدت ایران و اروپا است».
آمریکا در تلاش برای ممانعت از وام ۵ میلیارد دلاری ایران
آسیاتایمز در پایان از روانچی پرسید که آیا به نظر وی صندوق بین‌المللی پول در برابر آمریکا مقاومت و به ایران کمک می‌کند. او نیز پاسخ داد: «بسیاری از کشورهایی که تحت تأثیر کووید۱۹ قرار گرفته‌اند، به کمک‌های خارجی نیاز دارند تا با ابعاد مختلف این همه‌گیری مخصوصا رکود اقتصادی آن مقابله کنند. برخی کشورهای آسیب‌دیده نیز از صندوق بین‌المللی پول درخواست حمایت مالی کرده‌اند.
صندوق بین‌المللی پول روش‌هایی دارد تا به این درخواست‌ها رسیدگی کند و یکی از آنها ابزار تامین مالی سریع (RFI) است که برای حمایت مالی فوری به کشورهای نیازمند طراحی شده است. ایران از صندوق بین‌المللی پول خواسته تا از طریق این مکانیسم، وام ۵ میلیارد دلاری دریافت کند، زیرا ما به سختی از این ویروس صدمه دیده‌ایم و یکی از کشورهای واجد شروط دریافت این حمایت هستیم».
نماینده ایران در سازمان ملل با بیان اینکه آمریکا هرچه در توان دارد را برای به تعویق انداختن تصمیم‌گیری صندوق بین‌المللی پول درباره درخواست ایران انجام می‌دهد، گفت: «امیدوارند که اعضای هیأت [تصمیم‌گیر] صندوق بین‌المللی را قانع سازد که درخواست ایران را رد کنند. از نظر ایرانی‌ها، خصومت آمریکا علیه آنها مشخص است. اکنون اعتبار صندوق بین‌المللی پول در خطر است. مذاکرات ما با این صندوق هنوز ادامه دارد و امیدواریم آنها به زودی تصمیم درستی را برای ارائه وام به ایران بگیرند».