آشنایی روحانیت با موسیقی یک ضرورت تبلیغی است

آیت الله‌زاده‌ای معمم، عکاس و هنرمند، استاد انجمن خوشنویسان قم، کلکسیونر آثار هنری، مدیر چندین وبلاگ و فعال هنری اینترنتی، نویسنده و ویراستار، قاری قرآن، مسلط به مبانی موسیقی سنتی و ردیف‌های آوازی، شاعر و داستان نویس و از همه عجیب‌تر «خواننده موسیقی سنتی» در ردیف‌های آوازی مختلف! این‌ها بخشی از توانمندی‌های هنری حجت‌الاسلام رضا شیخ محمدی است، آنچه می‌خوانید گفتگوی کوتاه «فردا» است با این روحانی هنرمند .

چگونه با موسیقی آشنا شدید؟

من در سال‌های ابتدایی تبلیغ، علاقمند به سخنرانی و خطابه بودم، قرائت قرآن هم از علاقمندی‌های من بود که به همین علت نیز در جلسات قرآئت قرآن که در اداره اوقاف و مسجد الله‌وردی‌خان با حضور استاد نداف برگزار می‌شد شرکت می‌کردم آشنایی با شیوه‌های مختلف قرائت و اصوات آن درآن جلسات برگزار شد، تا مدتی صدای خوش را تنها در قالب قرائت قرآن دنبال می‌کردم بعد از آن نیز مدتی مداحی کردم که به واسطه آن بیشتر با سبک‌های مختلف موسیقی آشنا شدم.

در‌‌ همان زمان به موسیقی سنتی وارد شدید؟

حقیقت آن است که تا مدت‌ها برای ورود به خوانندگی دو دل بودم و نمی‌دانستم که آیا مناسب است که وارد این موضوع شوم یا خیر. اما به مرور وارد این هنر شدم و تحریر‌ها و آوازهای مختلفی را تجربه کردم.

با ساز خاصی هم کار می‌کنید؟

من فقط در موسیقی آوازی کار کرده‌ام و با ساز‌ها آشنایی ندارم، اگر چه برخی از اساتید موسیقی معتقدند که یک خواننده باید با حداقل یک ساز به صورت نیمه تخصصی آشنا باشد اما من هنوز با ساز خاصی کار نکرده‌ام.

در هنرهای مانند خطاطی، شعر، یا داستان‌نویسی ورود روحانیت خیلی عجیب نیست، اما ورود یک روحانی به مقوله موسیقی سنتی خیلی عجیب به نظر می‌رسد؟

من قبل از ورود به این کار به این موضوع خیلی فکر کرده بودم و امروز به صورت گفتار و عمل این را ثابت کرده‌ام که یک قاری قرآن اگر بخواهد به صورت خیلی فنی به قرائت بپردازد بدون اعتنا به دستگاه‌های موسیقی یک جاهایی به بن بست می‌رسد، الان هم جلساتی برای فنون قرائت برگزار می‌شود که در آن‌ها کاملا مباحث موسیقی بیان می‌شود مثلا فلان آیه را باید در فلان دستگاه موسیقی خواند چون حالت حزین دارد، یکی از دغدغه‌های روحانیت گسترش معارف دینی است و اشعار و غزلیات عرفانی و اخلاقی با ابزار موسیقی اثرات بهتری دارد، پدر خود من با اینکه از موسیقی پرهیز دارد البته برخی از اشعار را با نغمات موسیقی می‌خواند.

این‌‌ همان «تکیه بر صوت» است که در منابر و بین روحانیون بیان می‌شود؟

بله، اگر روحانیت به مقام‌های موسیقی آشنا باشند این اشعار یا مرثیه‌ها بهتر و زیبا‌تر خوانده می‌شود.


اساتید شما در موسیقی سنتی چه کسانی بودند؟

تمامی ردیف‌های ۱۲ گانه و دستگاه‌های آوازی را نزد استاداحمد احمدی و آقای خامه‌چی گذراندم، البته کلاس‌ها در هفته یکبار برگزار می‌شد ولی در طول هفته ساعت‌ها در منزل مشق می‌کردم به طوری که صدای همسایه‌ها درآمده بود! البته چون پدر ما علاقمند به شعر بودند و در منابر خود از اشعار استفاده می‌کردند، - البته معقتد بودند که در منبر باید در حد نمک از شعر استفاده کرد - از ابتدا با اشعار فارسی آشنایی خوبی داشتم. خودم‌‌ همان اشعار را دست مایه قرار می‌دادم و مشق آواز می‌کردم. دوستان ساز را کوک می‌کردند شعر را آماده می‌کرد مقید بودم که ضبط شود و بعد از برطرف کردن فالش‌ها توسط نرم افزار‌ها، آن را در اینترنت قرار می‌دادم که این موضوع به مرور به تجربه‌های من اضافه می‌کرد.