غفلت کردیم، مجالس مداح محور شد / مداحان مانند سلبریتی‌ها به چهره‌های شاخص تبدیل شده اند

«معصومه ظهیری» معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به این سوال که رهبر انقلاب در دیدار با مداحان یکی از وظایف مهم جامعه مداحی را ترویج و تعمیق سبک زندگی اسلامی برشمردند، به نظر شما برای تحقق منویات مقام معظم رهبری در این زمینه مداحان چه اقدامی باید انجام دهند؟ گفت: در ابتدا باید جامعه مداحی را بشناسیم. جامعه مداحان در گذشته اینگونه بود که به اصطلاح به آنها پای منبری گفته می‌شد و به این صورت تقسیم‌بندی شده بودند که برخی از آنها در شهرستان‌ها سکنی داشتند و بعضا در ایام تبلیغی مانند ماه محرم، فاطمیه و ماه رمضان به مناطق مختلف اعزام می‌شدند، مانند روحانیون که برای تبلیغ اعزام می‌شوند.

مستند خواندن و خرافه نگفتن یکی از ویژگی‌‌های بارز مداحان در گذشته بود

وی ادامه داد: این افراد در منازل علمای شاخص یا ائمه جمعه و علما حضور می‌یافتند و به آ‌نها گفته می‌شد، باید در کدام منطقه برای تبلیغ بروند و همچنین موضوعاتی که باید می‌خواندند را به آنها یادآوری می‌کردند. مستند خواندن و خرافه نگفتن و علم به مقتل داشتن یکی از ویژگی‌‌های بارز مداحان بود.

رابطه مداحان و طرفدارانشان مرید و مرادی شده است

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران با بیان اینکه در دوران جدید در بسیاری از حوزه‌ها از جمله مداحی‌ تغییراتی ایجاد شده است، تصریح کرد: مدتی غفلت کردیم و مجالس مداح محور شد و اینگونه شد که مداحان نامدار مانند سلبریتی‌ها به چهره‌های شاخصی که تاثیرگذار هم هستند، تبدیل شدند، به گونه‌ای که رابطه مداح و طرفدارانش به صورت مرید و مرادی شد و این افراد عده‌ای را در دور خود جمع کرده و سبک‌های مختلفی را نیز تبلیغ می‌کردند.

انتقاد از برخی مداحی‌ها که در شان اهل بیت نیست

ظهیری با بیان اینکه تولید سبک هیچ اشکالی ندارد، خاطرنشان کرد: تا زمانی که سبک فعل حرامی را تبلیغ نکند، تولید آن مشکلی ندارد، سبک همان شیوه است و تا زمانی که اصل مبانی در سبک‌ها و روش‌ها رعایت شود، مشکلی ایجاد نمی‌شود. به طور مثال غلو در مداحی نباید باشد، خرافه و موضوعاتی که در شان اهل بیت نیست، نباید وارد مداحی شود. مدتی مد شده بود که برخی از مداحان در اشعارشان می‌گفتند، سگ زنجیری تو هستم و کلب درگاه تو هستم. اهل بیت سگ می‌خواهند چه کار کنند، اهل بیت (ع) آمده‌اند تا مردم را عاقل کرده و انسان کنند.

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران خاطرنشان کرد: بنابراین اصل شعر در مدح و مرثیه باید دو هدف داشته باشد یا در راستای جلب محبت اهل بیت باشد، همانطور که قرآن کریم می‌فرماید «قُلْ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَىٰ» مودت و محبتی که باعث ایجاد معرفت شود، یا اینکه شعر باید در راستای تهیج عواطف مردم برای توجه دادن آن‌ها به اهل‌بیت(ع) باشد. ما یا معرفت نسبت به اهل بیت(ع) پیدا می‌کنیم و یا محبت که در سایه‌سار محبت به اهل‌بیت(ع) نزدیک می‌شویم.

مداحان باید از سبک زندگی اهل بیت بخوانند نه چشم و قد آنها

ظهیری با بیان اینکه سیره اهل بیت تنها زندگی‌نامه اهل بیت نباید باشد، خاطرنشان کرد: وقتی زندگی‌نامه اهل بیت را می‌خوانیم، باید تبدیل به یک سبک کنیم که پیام داشته باشد به طور مثال در بسیاری از مواقع قرآن کریم وقتی الگوهایی را به ما معرفی می‌کند، نام آنها را نمی‌برد و می‌فرماید «و جاءَ مِنْ أَقْصَا الْمَدِینَةِ رَجُلٌ یَسْعى‌» ما نیز در وقایع، سیره و تراجم (شرح‌ زندگی) اهل بیت، باید این سبک‌ها را به مردم بگوییم تا آنها توجه به سبک زندگی اهل بیت داشته باشند.

وی ادامه داد: سبک زندگی اهل بیت(ع) شامل شجاعت، دل نبستن به دنیا، مردم‌داری و نوع‌دوستی است که بخشی از این سبک را مداحان می‌توانند در اشعار خود بیاورند و در قالب هنر به مردم نشان دهند و این موضوعی است که مداحان باید به آن توجه کنند. مقام معظم رهبری نکته زیبایی را در این خصوص به مداحان متذکر شدند و مداحان باید سبک زندگی اهل بیت را از طریق اشعارشان به مردم بیاموزند، اینکه شعر می‌خوانند؛ چشمش قشنگ است، قدش بلند است، سبک زندگی اهل بیت نیست، وقتی دو خط شعر می‌خوانیم که «کربلا در کربلا می‌ماند اگر زینب نبود/ سر نی در نینوا می‌ماند اگر زینب نبود» در حقیقت با این یک بیت شعر بلاغت، تبلیغ، شجاعت اهل بیت را نشان می‌دهیم و این سبک زندگی آنهاست.

مقام معظم رهبری در دیدار اخیر با مداحان نقشه راه و مسیر آنها را مشخص کردند

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران یادآور شد: مداحان در قالب اشعاری که معرفت و محبت می‌آورد و توجه دادن به موضوعاتی که آن موضوعات در زندگی امروز ما کاربرد دارد، می‌توانند سیره اهل بیت را ترویج کنند. مقام معظم رهبری در حقیقت نقشه راه و مسیر مداحان را مشخص کردند. سیره اهل بیت اگر تبدیل به سبک شود، مدلی ارائه می‌شود و مورد پسند نیز واقع می‌شود.

ظهیری خاطرنشان کرد: ظرفیت بسیاری در این زمینه در جامعه مداحی وجود دارد، چراکه مداحان طرفدار دارند و در قالب هنر موضوعات‌شان را مطرح می‌کنند. همچنین می‌توانند آن را نشر دهند و البته این موضوعات نیز از طریق حوزه هم باید آموزش داده شود. گاهی اوقات مداحان در جامعه هنری و ادبی پرورش پیدا می‌کنند، اما به هرحال محتوا را حوزه باید به مداحان بدهد تا جلوی خرافه‌گویی‌ها گرفته شود.