پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت ضمن تشریح چرایی روند رو به رشد بروز سرطان در دنیا و بویژه ایران، درباره سرانجام تولید واکسن HPV در کشور و اضافه شدن آن به برنامه واکسیناسیون ملی توضیح داد.
دکتر علی قنبری مطلق در خصوص اضافه شدن واکسن HPV به برنامه واکسیناسیون کشوری گفت: یکی از بحث‌های مهم که سازمان بهداشت جهانی از آن به عنوان برنامه ابتکار عمل یاد کرده است، حذف سرطان دهانه رحم از سراسر جهان تا سال ۲۰۸۵ میلادی است. توصیه اصلی سازمان بهداشت جهانی به کشورها این است که ۹۰درصد دختران ۹ تا ۱۳ ساله را بر علیه HPV واکسیناسیون کنند، ۷۰درصد خانم‌های ۳۰ تا ۴۹ ساله با تست‌های دقیق مورد غربالگری قرار گیرند و ۹۰ درصد خانم‌هایی که سرطان دهانه رحم دارند به خوبی درمان شده و مراقبت‌های تسکینی دریافت کنند.
وی بیان کرد: اکنون نیز تلاش‌های خوبی توسط دو شرکت در کشور برای ساخت و ارائه واکسن HPV صورت گرفته است که در صورت مثبت بودن نتایج مطالعات بالینی تا پایان سال، در سه ماه اول سال بعد در صورت رضایت‌بخش بودن نتایج و اخذ تاییدیه سازمان غذا و دارو، از تابستان سال آینده واکسیناسیون HPV به شکل پایلوت در نقاطی از کشور اجرا شود.
قنبری مطلق همچنین با بیان اینکه بیش از ۱۱۷هزار مورد سرطان جدید در کشور شناسایی شده است، گفت: ۵۳ درصد رقم یاد شده در مردان و ۴۷ درصد نیز بروز سرطان در زنان را نشان می‌دهد؛ به گونه‌ای که شایع‌ترین سرطان در خانم‌ها سرطان پستان و شایع‌ترین سرطان در میان مردان سرطان معده است.
وی با بیان اینکه استان‌های کشور تفاوت چندانی در میزان بروز سرطان ندارند، افزود: اما به میزان اندکی بروز سرطان در استان‌های مرکزی، شمال و شمال غربی بیشتر است که علت آن می‌تواند مواردی مانند امید به زندگی و جمعیت سالمندی متفاوت در این استان‌ها باشد.
شایع‌ترین سرطان‌ها در ایرانیان
رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت در خصوص شایع‌ترین سرطان‌ها در کشور، خاطرنشان کرد: سرطان پستان در هر دو جنس، سرطان پوست، سرطان روده بزرگ، سرطان پروستات و سرطان معده بالاترین میزان بروز را دارند.
سن؛ مهم‌ترین علت بروز سرطان
وی با اشاره به این که بروز سرطان به عوامل متعددی وابسته است، گفت: مهم‌ترین دلیل بروز سرطان افزایش سن است و هرچه جمعیتی امید به زندگی بیشتری داشته باشد و جمعیت سالمندی افزایش یابد، احتمال بروز سرطان افزایش می‌یابد. با افزایش سن، سرطان‌ها نیز روند رو به افزایشی را پشت سر می‌گذارند و این موضوع در حالی است که جمعیت کشور رو به پیری رفته و نسبت جمعیت سالمند افزایش یافته است. از دیگر عوامل موثر در این زمینه، می‌توان به شیوه زندگی ناسالم، تغذیه ناسالم و عوامل محیطی اشاره کرد. استفاده از غذاهای فرآوری شده، چرب و پرکالری در کنار مصرف سیگار و الکل همگی از نشانه‌های تغذیه و شیوه زندگی ناسالم است.
۵۰ درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری است
قنبری مطلق ادامه داد: بیش از ۴۰ تا ۵۰ درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری هستند؛ یعنی اگر عمدتا به جای عوامل محیطی بر اصلاح شیوه زندگی ناسالم متمرکز شویم، می‌توانیم در پیشگیری از بروز سرطان‌ها موفق‌تر عمل کنیم.
آلودگی هوا از عوامل سرطان‌زاست
وی در ادامه به نقش آلودگی هوا در بروز سرطان‌ها اشاره کرد و گفت: بنابر اعلام مرکز بین‌المللی تحقیقات سرطان در سال ۲۰۱۴، آلودگی هوا یکی از عوامل سرطان‌زا است. البته هنوز سهم آلودگی هوا در بروز سرطان‌ها محاسبه نشده است اما، هرچه باشد این سهم در میان کلیه عوامل ایجاد کننده سرطان سهم چندان زیاد نیست، البته می‌تواند در ایجاد برخی سرطان‌ها مانند سرطان‌های خونی و سرطان‌های تنفسی نقش داشته باشد.
روند رو به رشد بروز سرطان در دنیا و ایران
قنبری مطلق در خصوص اقدامات وزارت بهداشت برای کاهش موارد ابتلا به سرطان و سایر برنامه‌های این وزارتخانه، تصریح کرد: نکته قابل توجه آن است که سرطان در تمام جهان از جمله ایران در حال افزایش است. البته بروز سرطان در ایران نسبت به سایر نقاط جهان می‌تواند روند چشمگیرتری داشته باشد؛ چرا که جمعیت سالمندی کشور ما طی دو دهه آینده افزایش خواهد یافت. از این رو برنامه ملی مدیریت سرطان را طراحی کرده‌ایم که این برنامه کاهش بروز سرطان، کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان و بهبود زندگی بیماران مبتلا به سرطان را در اولویت کار خود قرار داده است که افق دید ما را تا سال ۱۴۰۴ مشخص می‌کند.
۴ جزء اصلی برنامه مدیریت سرطان در ایران
قنبری مطلق این برنامه را دارای ۴ جزء اصلی و ۷ جزء پشتیبان معرفی کرد و خاطرنشان کرد: اجزاء اصلی برنامه شامل راه‌های پیشگیری از سرطان، تشخیص زودهنگام، تشخیص و درمان و مراقبت‌های حمایتی است که زمینه انجام این اقدامات، تحقق اجزاء پشتیبان این برنامه شامل ثبت سرطان و مدیریت اطلاعات، مدیریت منابع مالی، توسعه زیرساخت‌های ارائه خدمت، همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد و... و. از جمله این موارد هستند که از سال ۹۲ آغاز شده است و در حال توسعه آنها هستیم تا ابتدا تشخیص زودهنگام سرطان محقق شود و سپس بیماران بهترین خدمات درمانی را دریافت کنند.
وی با تاکید بر اینکه بیماری سرطان دیگر قابل درمان و پیشگیری است، اظهار کرد: همچنین سال گذشته از مجموع ۱۳۷ مرکز تشخیص زودرس سرطان در کشور، ۷۵ مرکز افتتاح شد و در حال تکمیل سایر مراکز هستیم. هرچند در این زمینه با محدودیت‌های کمبود بودجه روبه‌رو بودیم، اما امیدواریم مراکز باقی مانده نیز سریع‌تر به چرخه ارائه خدمات اضافه شوند.
برنامه وزارت بهداشت برای شناسایی ۳ سرطان شایع در کشور
رئیس اداره کنترل و پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت در خصوص برنامه‌های این وزارتخانه برای کنترل، شناسایی و غربالگری سه سرطان پستان، روده بزرگ و دهانه رحم، بیان کرد: این برنامه‌ها در یک جمعیت مشخص از جمعیت هر دانشگاه علوم‌پزشکی به شکل پایلوت در کل کشور در حال انجام است. ۵۰ هزار نفر جمعیت هدف ما از هر دانشگاه هستند و یک جمعیت ۴ میلیون نفری در فاز اول توسعه برنامه، جمعیت هدف ما هستند و امیدواریم در صورت تامین منابع و همراهی سازمان برنامه و بودجه، اینگونه برنامه‌ها را در کشور توسعه دهیم.
وی منطق چنین برنامه‌هایی را شناسایی افراد پرخطر و دارای علائم معرفی کرد و افزود: هرچه سرطان را زودتر تشخیص دهیم، درمان پذیرتر بوده و علاوه بر افزایش طول عمر بیماران، درمان‌شان نیز ارزان‌تر صورت می‌گیرد. روش‌های پیشگیری و درمان به موقع، هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری است.