ساعت داخلی بدن مسوول پیر شدن شماست

زیست شناسان برای نخستین بار توضیح دادند که چرا خواب خوب در شب می تواند ما را برای فعالیت های سخت روز پیش رو، آماده کند. در واقع داشتن یک خواب خوب می تواند انرژی لازم را برای رویارویی با یک روز سخت در فرد ایجاد سازد.

محققان در جدیدترین پژوهش های خود دریافتند که خواب خوب شبانه می تواند بدن را مورد بازسازی قرار داده و آن را برای سختی های روز بعد آماده سازد. در این پروژه تحقیقاتی که آزمایش ها و بررسی هایی روی موش ها انجام شده، مشخص می‌شود که چگونه مکانیسم ساعت بدن توانایی ما را برای حفظ بدن در هنگام فعال بودن، بیشتر کند.

از آنجا که با افزایش سن، از دقت ساعت بدن نیز کاسته می‌شود، به اعتقاد پروفسور کارل کادلر (Karl Kadler) از محققان اصلی این پروژه تحقیقاتی، ممکن است روزی یافته های این تحقیقات به باز کردن برخی از اسرار پیری کمک کند.

در صورت داشتن خواب مناسب و تنظیم بودن ساعت زیستی، پروتئین‌های مؤثر درروند پیر شدن به‌طور بهتری بازسازی‌شده و روند پیری کند می‌شود. برعکس اگر خواب شبانه مناسب نداشته باشید و ساعت زیستی بدن شما نیز به‌هم‌ریخته باشد، فرایند پیری سریع‌تر رخ می‌دهد.

این یافته ها اطلاعاتی را در رابطه با بطن خارج سلولی بدن فراهم می کند که از لحاظ ساختاری و بیوشیمیایی از سلول ها به شکل بافت همبند مانند استخوان، پوست، تاندون و غضروف پشتیبانی می کند.

بیش از نیمی از وزن بدن ما یک بطن یا ماتریکس (matrix) و نیمی از آن کلاژن (collagen) است و مدت هاست دانشمندان می دانند که این بخش با رسیدن به سن 17 سالگی کاملا شکل می گیرد. اما در حال حاضر محققان دریافتند که دو نوع فیبریل یا فیبر باریک در بدن انسان وجود دارد، سازه های طناب مانند کلاژن که توسط سلول ها برای تشکیل بافت ها ایجاد می شوند و فیبریل های ضخیم تر که دائمی بوده و اندازه حدود 200 نانومتر قطر، یک میلیون میلیون برابر کوچکتر از سر یک سنجاق دارند و در طول زندگیمان از سن 17 سالگی به بعد بدون تغییر باقی خواهند ماند.

به نظر می رسد که فیبرهای نازک تر با اندازه 50 نانومتر نقش قربانی را دارند زیرا با اینکه بدن را در معرض سختی های روز قرار می دهیم اما این فیبرها هنگام استراحت در شب دوباره بازسازی می شوند.

در این مطالعات کلاژن به وسیله طیف سنجی جرمی، بررسی شده و فیبریل های موش با استفاده از میکروسکوپ الکترونی حجمی، مشاهده شدند. هنگامی که ژن های ساعت بدن در موش ها خاموش شد، فیبرهای نازک و ضخیم به‌طور تصادفی با هم مخلوط شدند.

پروفسور کادلر در این رابطه گفت: « کلاژن ها ساختار کلی بدن را فراهم کرده و فراوان ترین پروتئین موجود در ساختار بدن به حساب می آید که یکپارچگی، خاصیت ارتجاعی و استحکام بافت همبند بدن را تضمین می کند.»

وی در ادامه توضیحاتش اظهار داشت: «شواهد پیشین نشان می داد که بطن یا ماتریکس بدن ما به مرور زمان فرسوده می‌شود در حالی که اینگونه نیست و ما در حال حاضر می دانیم که ساعت بدن ما عنصری را قربانی می کند که قادر به دوباره باز سازی و پر شدن است و به این ترتیب از بخش های دائمی ماتریکس محافظت می کند.

اگر آجرهایی که در دیوارهای یک اتاق به کار رفته اند را بخش دائمی در نظر بگیریم، رنگ روی دیوارها می توانند بخش های قربانی شده باشند که هر چند وقت یک بار باید مجددا دوباره بازسازی شوند.

همان طور که ماشین شما نیاز دارد تا روغن و آب رادیاتورش پر باشد، این فیبریل های نازک هم به حفظ ماتریس بدن کمک می کنند. »

به‌بیان‌دیگر، این فرایند توسط ساعت بیولوژیکی بدن تنظیم‌شده و در صورت داشتن خواب مناسب و تنظیم بودن ساعت زیستی، پروتئین‌های مؤثر درروند پیر شدن به‌طور بهتری بازسازی‌شده و روند پیری کند می‌شود. برعکس اگر خواب شبانه مناسب نداشته باشید و ساعت زیستی بدن شما نیز به‌هم‌ریخته باشد، فرایند پیری سریع‌تر رخ می‌دهد.

کادلر در آخرین بیاناتش گفت: «دانستن این امر می تواند پیامدهایی مثبت در شناخت زیست شناسی ما در اساسی ترین سطح آن داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است بینش عمیق تری در مورد بهبودی زخم ها یا چگونگی پدیده پیری ایجاد کند.»

شرح کامل این تحقیقات و نتایج حاصل از آن در آخرین شماره مجله Nature Cell Biology به چاپ رسیده و برای همگان قابل دسترس است.

 سیناپرس