ترافیک دیپلماتیک در ایران و منطقه بابت چیست؟ از سفر ظریف و شینزو آبه به مسقط تا حضور امیر قطر و وزیر خارجه پاکستان در تهران؛ آیا خبری در راه است؟

مدیر کل مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی معتقد است، متاسفانه همیشه از سوی مسئولین آمدن و رفتن پیام انکار می‌شود اما بر این باور هستم بعد از ترور و شهادت سردار قاسم سلیمانی، آمریکا به اشتباه خود پی برده و پیام‌های متعددی را به ایران ارسال می‌کند. این امر نشان‌می‌دهد آمریکا نگران واکنش ایران است؛ زیرا بعد از هدف قرار دادن پایگاه عین الاسد برای واشنگتن مشخص شد که ایران جسارت و توانایی برخورد و هدف قرار دادن مواضع آمریکا را در منطقه دارد

امیر موسوی، مدیر کل مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی و تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه در ارتباط مرگ سلطان قابوس، پادشاه کشور عمان و آینده راهبرد سیاست خارجی این کشور، به خبرنگار «انتخاب» گفت: «بر این باور هستم که راهبرد فعلی سیاست خارجی کشور عمان در دوران پس از مرگ سلطان قابوس همچنان ادامه پیدا می‌کند. پادشاه عمان قبل از مرگ جانشین خود را انتخاب کرده بود و به نظر می‌رسد او در ذهن داشت که شخصی نزدیک به خط‌مشی فکری خود را برگزیند. اگر خود پادشاه و خانواده او «تیمور»، دیگر پسر عموی او را بر می‌گزیدند، شاید شاهد تغییر سیاست مسقط بودیم اما وصیت نامه سلطان نشان می‌دهد که خاندان و نیروهای مسلح اعتماد کاملی به سلطان داشتند و به انتخاب او احترام گذاشتند. نماز  میت خواندن سلطان جدید بر پیکره سلطان متوفی، نشان دهنده وحدت و هماهنگی از پیش انجام شده میان دو شخص است. همان‌گونه که سلطان «هیثم بن طارق» در نطق انتصاب خود عنوان کرد، مسقط در مناسبات بین‌الملل و سیاست خارجی خط مشی سلطان قابوس را ادامه خواهد داد. ادامه خط مشی سلطان متوفی، تا حدود زیادی نوعی اطمینان و رویکردی مثبت برای تهران خواهد بود.»

وی در بخشی دیگر از اظهارات خود پیرامون سفر محمد جواد ظریف به کشور عمان، بعد از مرگ سلطان قابوس تاکید کرد: «سفر ظریف به عمان قبل از فوت سلطان قابوس و همزمان با اعلام خبر وخیم شدن وضعیت او نیز انجام شده بود که برآیند آن تاکید بر حمایت جمهوری اسلامی ایران از ملت و دولت عمان است. در آن شرایط سفر وزیر امور خارجه کشورمان بسیار مهم بود و بازتاب بسیار مثبتی داشت. در شرایط بعد از مرگ سلطان قابوس نیز ایران اولین کشوری است که به مسقط هیات دیپلماتیک و سیاسی فرستاد سفر ظریف مثبت بوده و نتایج خوبی نیز ظاهرا داشته است اما ای کاش حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان این سفر را انجام می‌داد. برای تحکیم روابط لازم بود شخص رئیس‌جمهور سفر کند؛ زیرا در منطقه انعکاس و بازتابی مثبت داشت. متاسفانه ما در این مورد فرصت‌سوزی کردیم؛ فرصتی طلایی بود که از سوی دولت از میان رفت.فارغ از این مساله به عنوان اولین هیات خارجی در دوران ریاست سلطان جدید عمان، از ظریف و همراهان‌اش استقبال شد و مطمئن نیز هستم که وزیر امور خارجه کشورمان نیز پیام‌های مثبتی از سوی ایران به سلطان جدید ارسال کرده است.»

مدیر کل مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی در بخشی دیگر از گفته‌های خود تصریح کرد: «متاسفانه همیشه از سوی مسئولین آمدن و رفتن پیام انکار می‌شود اما بر این باور هستم بعد از ترور و شهادت سردار قاسم سلیمانی، آمریکا به اشتباه خود پی برده و پیام‌های متعددی را به ایران ارسال می‌کند. این امر نشان‌می‌دهد آمریکا نگران واکنش ایران است؛ زیرا بعد از هدف قرار دادن پایگاه عین الاسد برای واشنگتن مشخص شد که ایران جسارت و توانایی برخورد و هدف قرار دادن مواضع آمریکا را در منطقه دارد.»

وی افزود: «اکنون وزیر دفاع و وزیر امور خارجه آمریکا از مذاکره بدون قید شرط با ایران سخن به میان می‌آورند. در همین راستا آمدن امیر قطر به ایران نیز از اهمیت جدی برخوردار است و می‌توان این سفر را در قالب سه هدف مورد خوانش قرار داد. اولین موضوع روابط دو کشور  ایجاد کمیته‌های مشترک عالی در سطوح بالا میان دو کشور است. دومین موضوع را نیز می‌توان در بحث توضیح دادن اشکال اخیری است که اخیرا در ماجرای سقوط هواپیمای اوکراینی مطرح شده است. اکنون یک فرضیه این است مدیریت الکترونیکی در عملیات ترور سردار سلیمانی از طریق پایگاه نظامی آمریکائیان در کشور قطر انجام شده و فرضیه دیگر این است که از طریق پایگاه هوایی «العدید» در قطر هواپیماهایی پرواز کرده و شبیه‌سازی کروز انجام داده‌اند و همین امر منجر به شلیک پدافند هوایی ایران به هواپیمای اوکراینی شده است. اثبات این دو فرضیه تبعات شدیدی را در پی خواهد داشت و دوحه باید جواب‌گو باشد. به نظر می‌رسد امیر قطر به همین دلیل به تهران آمده تا موضوع و شائبات را پاسخ دهد. واقعیت این است که از یک سو این دولت‌ها پاسخ‌گو باشند و از سوی دیگر تهران نیز می‌داند قطر و عراق و... که پایگاه نظامی آمریکایی در آن‌ها مستقر است، کنترلی بر فعالیت‌های آمریکایی‌ها ندارند. در هر صورت ایران به این کشورها هشدار داده که باید مسئولیت بپذیرند و نمی‌توانند این پایگاهها باقی بمانند و مشکلاتی را برای ما ایجاد کنند..»

این کارشناس مسائل خاورمیانه در ادامه تصریح کرد: «افزون براین در سفر امیر قطر به تهران احتمالا بحث ادلب نیز مطرح شده است. حکومت مرکزی سوریه در پی آن است که تروریست‌های مورد حمایت قطر را از ادلب خارج کند . در این رساتا، امیر قطر می‌تواند نقشی تعیین کننده داشته باشد. افزون بر این سفر وزیر امور خارجه پاکستان به ایران و نیز سفر نخست‌وزیر ژاپن به منطقه و رفتن به مسقط، همه‌گی نشان‌گر آن است که آمریکا به نحوی قصد دارد ایران را از برخورد امنیتی و نظامی با پایگاه‌هایش منع کند.»