همه‌ی مفصل‌دردها، آرتروز نیستند!

در سراسر دنیا افراد بسیار زیادی از دردهای مزمن مفاصل رنج می‌برند و زانودرد، یکی از شایع‌ترین آن‌هاست. پیدا کردن علت درد مفصل بسیار مهم است؛ اما این را نیز باید بدانید که درد مفصل، علامتی بسیار جدی است که باید مورد بررسی‌های دقیق پزشکی قرار بگیرد تا درمان مناسب شروع شود.

گاهی تشخیص اینکه علت مفصل درد، آرتروز است یا عارضه‌ای دیگر بسیار دشوار است. خیلی از علائم در بیماری‌های گوناگون، مشابه هم هستند. اگر دست‌کم یک مفصل دردناک دارید، باید به روماتولوژیست مراجعه کنید. فقط یک متخصص می‌تواند تفاوت میان آرتروز و سایر بیماری‌ها را که مفصل درد را شامل می‌شوند تشخیص بدهد.

دلایل درد مفاصل
آرتریت روماتوئید می‌تواند موجب درد مفاصل بشود
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که اساساً مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ضمناً این بیماری می‌تواند باعث التهاب در اطراف ریه‌ها، ایجاد مشکلات قلبی و کاهش گلبول‌های قرمز خون نیز بشود.
علائم معمول در آرتریت روماتوئید:
- تورم مفاصل و احساس ناراحتی در هر دو سمت بدن
- زانوها، دست‌ها، انگشتان و پایین پاها معمولاً تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
- ابتلا به علائم طی چند هفته یا چند ماه
- کاهش طیف حرکتی مفصل
- تب
- دفرمه شدن انگشتان

بورسیتیس می‌تواند سبب درد در دست‌ها و پاها شود
بورسیتیس (بورسیت)، التهاب یک یا چند کیسه‌ی زلالی در بدن است. کیسه‌های پُر از مایعی در اطراف مفاصل وجود دارند و به عنوان روان کننده عمل می‌کنند. استفاده‌ی بیش از حد از مفصل یا آسیب به آن نیز می‌تواند ریسک این بیماری را افزایش بدهد.

علائم معمول در بورسیت:
. آرنج، شانه‌ها، لگن، زانوها و تاندون آشیل معمولاً تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
. درد، بارزترین علامت این بیماری بوده و می‌تواند تدریجاً یا ناگهانی بروز کند.
. سبب از دست دادن جدی طیف حرکتی در شانه می‌شود.

فیبرومیالژیا، مفاصل، عضلات و استخوان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد
فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است که به دلیل وارد کردن فشار بر برخی از مفاصل در بدن ایجاد درد می‌کند. علت این بیماری هنوز ناشناخته است؛ اما محققان می‌گویند فیبرومیالژیا ترکیبی از ژنتیک و فاکتورهای محیطی است.
علائم معمول در فیبرومیالژیا:
- درد در عضلات و استخوان‌ها
- خستگی عمومی
- اختلال در خواب
- گاهی بیماران دچار سندرم پای بی‌قرار و گزگز دست‌ها و پاها و حساسیت به سروصدا می‌شوند.

مفصل درد ناشی از آسیب و ضربه
به طور طبیعی، آسیب مفصل در زانوها، مچ دست‌ها و آرنج‌ها روی می‌دهد. اگر شما دچار التهاب و درد فقط در ناحیه‌ی مفصل باشید، شاید علت آن فقط ضربه یا آسیب حین پریدن یا انجام یک فعالیت بدنی دیگر باشد.

علائم معمول مفصل درد ناشی از آسیب:
. درد، قرمزی و التهاب یک مفصل
. تورم و کاهش طیف حرکتی در یک مفصل

زانودرد ناشی از پوکی استخوان
پوکی استخوان یک بیماری است که در آن، تضعیف استخوان سبب افزایش احتمال شکستگی آن می‌شود. درون یک استخوان سالم، فضاهای خالی کوچکی وجود دارد. در پوکی استخوان، اندازه‌ی این فضاها افزایش می‌یابد. به زبان ساده‌تر استخوان، ضعیف‌تر و نازک‌تر می‌شود. خیلی از افرادی که پوکی استخوان دارند دچار مفصل‌درد در ناحیه‌ی زانو هستند.

علائم معمول پوکی استخوان
- عدم وجود علامتی هشداردهنده در مراحل اولیه
- پس‌رفتگی لثه‌ها و ضعف و شکنندگی ناخن‌ها
- زانودرد و درد در ستون فقرات در مراحل بعدی

عفونت‌ها نیز می‌توانند سبب درد مفاصل شوند
این عفونت‌ها با باکتری‌هایی شروع می‌شوند که وارد بدن می‌شوند. در بیشتر موارد این اتفاق بعد از یک ضربه یا یک عمل جراحی روی می‌دهد و سپس از طریق خون به استخوان‌ها و مفاصل می‌رسد.
انواع عفونت‌هایی که منجر به درد استخوان و مفاصل می‌شوند:
. استئومیلیت: این عارضه در میان افرادی که دیابت دارند بسیار شایع است. این عفونت به سرعت گسترش پیدا کرده و علائمی مانند درد و تب دارد.
. آرتریت عفونی: این عفونت اغلب، مفاصل پاها و دست‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

لوپوس
لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم در خیلی از قسمت‌های بدن حمله‌ور می‌شود. لوپوس بیماری خطرناکی بوده و می‌تواند منجر به مرگ شود. در خیلی از موارد، تشخیص بیماری لوپوس کار سختی است و درمانی هم ندارد. تشخیص اولیه می‌تواند به این صورت باشد که شما چند بیماری را همزمان دارید. لوپوس بر چشم‌ها، ریه‌ها، قلب، پوست، کلیه‌ها، خون و مغز اثر می‌گذارد؛ اما شایع‌ترین علامت آن، مفصل درد است.

علائم معمول لوپوس:
. مفصل‌درد در طیف خفیف تا شدید
. تبی که می‌تواند مدت طولانی ادامه‌دار شود
. ریزش مو
. کم‌خونی و ضعف
. بثورات پوستی شامل یک راش پروانه‌مانند روی صورت
. از دست دادن حافظه
. سردرد

کلسیم و ویتامین D می‌توانند دردتان را تسکین بدهند
مطالعات زیادی نشان داده‌اند که ویتامین D می‌تواند درد مفصل را تسکین بدهد. ضمناً طبق یافته‌ها، وقتی کمبود ویتامین D درمان نمی‌شود، درد مفاصل شدت می‌گیرد. همچنین مهم است که ویتامین D با کلسیم مصرف شود. البته این شیوه، درمانتان نخواهد کرد؛ اما التهاب را کاهش داده و استخوان‌هایتان را قوی می‌کند.

رژیم غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان، التهاب را کاهش می‌دهد
یک رژیم غذایی مناسب که پزشکتان آن را توصیه می‌کند، از درد مفاصلتان کم خواهد کرد. غذاهایی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند: ماهی، روغن زیتون، میوه‌ها و سبزی‌ها. این مواد غذایی از ترکیباتی تشکیل شده‌اند که با التهاب مبارزه می‌کنند. آنتی‌اکسیدان به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند.

فعالیت بدنی می‌تواند شدت درد مفاصلتان را کاهش دهد
البته زمانی که زانودرد دارید نمی‌توانید مثل یک فرد سالم، بپرید و بدوید؛ اما این نباید سبب شود که هیچ فعالیت بدنی‌ای انجام ندهید. حتی پیاده‌روی‌های طولانی نیز می‌توانند برای کمک به تناسب اندام کافی باشند. به طور نرمال، پزشکان توصیه می‌کنند برخی از تمرینات خاص ورزشی را انجام دهید که فشار زیادی به مفاصلتان وارد نمی‌کنند. در مورد مناسب‌ترین نوع تمرین و ورزش برای شرایط خودتان با پزشک مشورت کنید و وقتی علائمتان بدتر شدند، خودتان را خسته نکنید و به بدنتان فشار نیاورید.

در استفاده از گرما یا سرما برای مفاصل دردناک‌تان محتاط باشید
پیش از استفاده از گرما برای مفصل دردناکتان احتیاط کنید. در برخی از عوارض، استفاده از گرما مانند وان داغ، ماساژ و سونا، برای بدن ممنوع است. همین مسئله در مورد استفاده از سرما مانند کیسه یخ یا حوله‌ی سرد نیز وجود دارد. اگر زمستان است و هوای بیرون سرد است، حتماً از لباس کاملاً گرم و دستکش استفاده کنید.

اگر مفصل درد دارید، در مورد استفاده از گرما یا سرما حتماً از پزشکتان راهنمایی بخواهید تا دچار پیامدهای خطرناک و ناخوشایند نشوید.

 تبیان