دیدار برنامه ریزی نشده وزیر ایتالیایی با خاتمی در سال ۱۳۸۰ / ابراز تعجب ایتالیا از اظهارات سفیر آمریکا درباره آمادگی برای مذاکره با ایران

«انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند

سرویس تاریخ «انتخاب»: گزارشی محرمانه از رم ایتالیا به تاریخ جمعه ۱۷ اسفند ۱۳۸۰ به توضیحاتی درباره سفر وزیر مارزانو به ایران پرداخته است.

به گزارش «انتخاب»؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، در زیر آمده است:

موضوع سند: سفر وزیر مارزانو به ایران
طبقه بندی: محرمانه
جمعه 16:14 دقیقه هشتم مارس 2002
از: رم ایتالیا
به: نامشخص

1. خلاصه: سفیر سمبلر درباره ایران با وزیر بهره وری صحبت کرده و بر نگرانی های ما درباره رفتار ایران تاکید کرد. ناآشنایی تقریبی مارزانو با مخالفت های ما با اختلافات دولت رسمی و دولت در سایه ایران نشان دهنده نیاز به تکرار این پیام بصورت مستمر و واضح است. پایان خلاصه
پایان خلاصه
2. سه شنبه 5 مارس سفیر با وزیر فعالیت های سازنده، آنتونیو مارزانو تماس گرفت. در این تماس همچنین نماینده پاپ، دین وزیر اقتصاد و مشاور دیپلماتیک دولت، گابریل چچیا نیز حضور داشتند. در این دیدار اساسا به دو موضوع اشاره شد: سفر اخیر مارزانو به ایران و حمایت ما از تولید مشترک جنگنده. مسئله تولید مشترک جنگنده در یک تلگراف جدا بحث خواهد شد.
3. در پاسخ به دعوت سفیر برای بررسی سفر به ایران، مارزانو گفت که به دو دلیل به این سفر رفته است. اول، و مشخص‌تر، مسئله اقتصاد بود. ایتالیا تجارت گسترده ای با ایران دارد و لذا مارزانو این سفر را مفید می دانسته. در این ارتباط دو قرارداد بزرگ به مشکل خورده بودند، یکی برای تولید برق و دیگری برای تولید آلومینیوم. مارزانو می گوید همین سفر او توانسته مشکلات را حل کند.
4. دلیل دوم این سفر سیاسی بود اما مارزانو می گوید «این بخش تقریبا اتفاقی بود». دیدار با رییس جمهور خاتمی برنامه ریزی نشده بود. مارزانو معتقد بود که او یک اصلاح طلب است که جامعه را آزادتر می کند. مشکل مخالفان او یعنی  تندروها هستند. متاسفانه سخنان رییس جمهور بوش درباره «محور شرارت» صرفا به تقویت این تندروها کمک کرده است. مارزانو به ما گفته است که در کنفرانس خبری در ایران، در پاسخ به سوالی، توضیح داده بود که «محور شرارت» صرفا یک هشدار و نه اعلام جنگ از سوی آمریکا بوده است و باید آن را نوعی حرکت احتیاطی و نه اقدامی عملی دانست. مارزانو صحبت هایش را با این سیاست رسمی ایتالیا به پایان رساند که مفید خواهد بود اگر نیروهای میانه رو به رهبری خاتمی را تقویت کنیم.

محرمانه
5. در اشاره به ایران و افغانستان، مارزانو گزارش داد که ایران به دنبال صلح در افغانستان بوده و با مردم آنجا همدردی می کند. ایران آماده است تا به پلتفرمی برای حمایت هوایی بشردوستانه از افغانستان تبدیل شود. مارزانو تایید کرد که نمی داند در شوراهای خصوصی چه اتفاقی می افتد اما بهرحال ایتالیا معتقد است که تقویت خاتمی و افراد حامی تغییر، بسیار مهم است. او اضافه کرد که ایرانی ها نقش سازنده ای در بن داشتند اما آن را ادامه ندادند. در عوض آنها به دنبال ایفای نقش بی ثبات کننده هستند و این مسئله نگرانی های آمریکا را درباره نیات واقعی ایران تشدید می کند.
6. مارزانو اشاره کرده بود که ایتالیا یکی از واردکنندگان اصلی اروپایی از ایران، بویژه در حوزه انرژی است. شرکت های انی و انل در کنار بسیاری از شرکت های دیگر بصورت مستقیم با ایران کار کرده و این رابطه آنقدر اهمیت دارد که نمی توان آن را متوقف کرد. مارزانو درباره واردات به خاتمی گفته بود که ایران حتی نباید به دنبال واردات محصولات با کاربرد دوگانه باشد. در پاسخ به این سوال که آیا درخواست خاصی باعث شد این حرف زده شود، مارزانو گزارش داد که ظاهرا تعداد هپاتیت بی در ایران به مقدار قابل توجهی زیاد است و ایرانی ها به دنبال واردات تجهیزاتی هستند که بتوانند واکسن تولید کنند اما این تجهیزات برای جنگ افزارهای بیولوژیکی هم قابل استفاده خواهد بود. در نتیجه او بر عدم تایید این درخواست تاکید کرده بود.
7. سفیر این مسئله را روشن کرد که هرچند ایتالیا با ایران همدردی می کند، اما رفتارهای بین المللی ایران غیرقابل پذیرش است. .......

سفیر اضافه کرد که ما آماده گفتگو با ایران در هر زمانی هستیم. مشکل در تهران است. اقدامات ایران باید با حرفهای آنها هماهنگی داشته باشد. نکته: مارزانو ظاهرا این بخش از بحث را تا کنون نشنیده بود و تعجب کرده بود که ما می گوییم دولت آمریکا آماده مذاکره با ایران است. او موافق بود که خاتمی دولت را کنترل نمی کند. ظاهرا مارزانو تا کنون بصورت جدی درباره رویکرد آمریکا در قبال ایران مطالعه نکرده بود و مفاهیمی مانند عدم هماهنگی اظهارات علنی ایران با اقدامات مخفی آنها، بین دولت رسمی و در سایه برای او جدید بود.
8. مارزانو درباره خاورمیانه نگران بود که رخدادها به بن بست رسیده است و دو طرف در نقطه ای قرار گرفته بودند که هرکدام فکر می کرد باید بیشتر به طرف مقابل صدمه بزند تا او را پای میز بکشاند و آنها را وادار به توقف خشونت کند. مارزانو از شرایط این روابط تعجب کرده و معتقد بود که خشونت، صرفا به تشدید خشونت منجر خواهد شد.