پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
ساماندهی مصرف و قاچاق بنزین فکر احیای کارت سوخت را در دولت ایجاد کرد تا شاید از این طریق وضعیت سوخت در کشور سر و سامان یابد که برای این مساله نیز برنامههای متعددی در نظر گرفته شد و درنهایت میزان سهمیه کارت سوخت جایگاهداران به ۲۰ لیتر در هر بار سوختگیری کاهش یافت. در این بین، صحبتهای زنگنه در ماه گذشته درباره احتمال سهمیهبندی و افزایش قیمت بنزین در لایحه بودجه سال جاری این شائبه را به وجود آورد که دولت برنامههایی در این راستا داشته باشد؛ چراکه وی رخدادن هر اتفاقی در این باره را ممکن دانست.
اما در آخرین اظهار نظرها در این باره، فاطمه کاهی - سخنگوی شرکت پخش فرآوردههای نفتی - در این باره گفت: تاکنون مصوبهای در این باره ابلاغ نشده است و اطلاعی نیز از برنامه دولت و مجلس در اینباره نداریم.
به گفته وی، شرکت پخش فرآوردههای نفتی مجری اجرای این طرح است و اگر برنامهای از سمت دولت و مجلس مصوب و به ما ابلاغ شود، اجرایی خواهد شد اما تاکنون مصوبهای ابلاغ نشده است.
چندی پیش هم علی ربیعی - سخنگوی دولت - ضمن اشاره به اینکه هنوز هیچ سناریویی برای سهمیهبندی و اصلاح قیمت بنزین تعیین نشده است، گفت: چند سناریوی مختلف در این زمینه در دولت مطرح است که سعی کردیم نظر اقتصاددانها، کارشناسان و جامعهشناسان را هم بگیریم.
به گفته وی، دیدگاههای کارشناسان اقتصادی و اجتماعی به سازمان برنامه و بودجه و وزارتخانههای اقتصادی اعلام شده است. چند سناریو برای اصلاح قیمت مطرح شده، اما هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده است.
این صحبتها در شرایطی است که در حال حاضر ظرفیت تولید بنزین ایران حدود ۱۱۰ میلیون لیتر در روز و متوسط میزان مصرف حدود ۹۴ میلیون لیتر در روز اعلام شده است. از سوی دیگر سرانه خودروها در ایران به ازای هر ۱۰۰۰ نفر ۲۴۰ دستگاه و متوسط مصرف روزانه بنزین در سال ۱۳۹۷ حدود ۸۸ میلیون لیتر بوده است. بر اساس اعلام مؤسسه مطالعات و کنترل ترافیک تهران، مصرف بنزین طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ کمی کمتر از ۵۰ درصد افزایش داشته است.
علاوهبر این، سال گذشته ایران از فهرست کشورهای وارد کننده بنزین خارج شد که همین مساله لزوم توجه به میزان مصرف را بیشتر کرده است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که برای کاهش مصرف بنزین میتوان در مرحله اول به تولید و استفاده از خودروهای کم مصرف روی آورد. سیاست بعدی با توجه به حجم ذخایر گاز کشور میتواند برنامه جایگزینی سوخت CNG با بنزین باشد. همچنین گسترش حمل و نقل عمومی یا سیاستهای قیمتی نیز میتواند باعث کنترل و کاهش مصرف بنزین باشد.
فرید عامری - مدیرعامل اسبق شرکت ملی پخش - هم در اینباره به ایسنا گفت: در سطح کلان این مساله باید به سیاستهای قیمتی توجه شود چرا که تنها این مساله میتواند مشکلات موجود در عرضه بنزین را کاهش دهد، اما با توجه به شرایط معیشت مردم در شرایط فعلی افزایش مضاعفی را به خانوادهها وارد میکند.
وی با بیان اینکه میتوان از کارت سوخت برای اجرای سیاستهایی که زمانی قرار بود اجرایی شود اما اکنون به دستور مجلس شورای اسلامی متوقف شده است، استفاده کرد، اظهار کرد: اگر زمانی بخواهیم به سمت دو نرخی شدن پیش برویم، کارت هوشمند ابزاری است که میتوان برای اعمال این سیاست از آن استفاده کرد.
به گفته عامری، سیاست دو نرخی شدن قیمت بنزین در شرایط فعلی بسیار مناسب است؛ چرا که میتوان با سازوکارهایی قیمت را به گونهای افزایش داد که به تمام اقشار فشار وارد نشود و این مساله نه تنها عدالت اجتماعی است بلکه موجب افزایش درآمدهای دولتی نیز میشود.