پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
سرویس بین‌الملل «انتخاب»: با نزدیک شدن به پایان آتش‌بس120 ساعته مورد توافق رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه و مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، تکاپوهای دولت‌مردان ترک برای پی‌گیری روند آتی عملیات «چشمه صلح» بیشتر شده است. در این میان اردوغان در مهم‌ترین کنش سیاسی خود برای مذاکره با ولادیمیر پوتین، عازم سوچی شده و قبل از این سفر طی اظهاراتی مخالفان عملیات ترکیه در شمال سوریه به شدت مورد حمله قرار داد و حتی از ایراد برخی مواضع در ایران نیز اظهار نگرانی کرد. در چنین فضایی، «انتخاب» به منظور پی‌گیری ابعاد و احتمالات آتی عملیات «چشمه صلح» آنکارا در شمال سوریه تحلیل رحمان قهرمان‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل را جویا شده است.
هر گونه تحولی در آینده سوریه از گذرگاه روسیه عبور خواهد کرد
قهرمان‌پور پیرامون دلایل و انگیز‌های اردوغان برای سفر به روسیه برای این باور است که پس از عدم انگیزه آمریکا برای باقی ماندن در سوریه و تلاش این کشور برای خروج از عرصه معادلات، اکنون مسکو میدان‌دار اصلی تحولات سوریه است. بدون تردید، هر گونه تغییر در معادلات نظامی به شدت تحت تاثیر سیاست‌های روسیه خواهد بود. در این میان نکته قابل توجه این است که روس‌ها بازی چند سطحی‌ای را در دستور کار قرار داده‌اند و با طیف وسیعی از بازیگران شامل ایران، دمشق، ترکیه، اسرائیل و کردهای سوریه در ارتباط است. بنابراین، هر گونه تغییر در زمینه اشغال مناطق شمالی سوریه، ایجاد منطقه امن و بازگشت آوارگان طی تحولات آتی، به وضوح از گذرگاه مسکو عبور خواهد کرد و سفر اردوغان برای دیدار با پوتین، نیز در نتیجه پی‌بردن به این واقعیت‌ها است.
ایران و روسیه بیشترین نفع را از عملیات «چشمه صلح» برده‌اند
این کارشناس مسائل بین‌الملل، در بخشی دیگر از گفته‌های خود اظهارات اردوغان در انتقاد از برخی سیاسیون ایرانی را نوعی پیام اردوغان برای تبرئه دولت ایران از محکوم کردن عملیات ترکیه در شمال سوریه مورد ارزیابی قرار داد و در این ارتباط تاکید کرد: «اردوغان انتظار داشت در چارچوب نشست‌های آستانه، ایران و روسیه موضعی همدلانه را در پیش بگیرند اما این‌که در نشست سران سه کشور در اجلاس آنکارا، موضوع ایجاد منطقه امن مورد بحث قرار گرفته یا خیر، اطلاعات دقیقی در دست نیست. واقعیت این است که اردوغان از چند ماه قبل در پی زمینه‌سازی برای حمله به شمال سوریه بوده و ایران نیز نسبت به این امر آگاهی داشت. در این میان، مساله این است که تهران تاکنون نه عملیات را به طور کامل رد کرده و نه با آن موافقت کرده است. توجه به این مساله نیز ضروری است که تا کنون ایران و روسیه که حامیان اصلی حکومت بشار اسد هستند، بیشترین نفع را از عملیات «چشمه صلح» ترکیه برده‌اند و مخالفت همه‌جانبه این دو کشور در برابر ترکیه تا حدودی منطقی به نظر نمی‌رسد. واقعیت این است که کردهای سوریه که طی چند سال گذشته حاضر به تسلیم و مذاکره در برابر حکومت مرکزی نبودند، اکنون در وضعیت جدید بدون هیچ‌گونه مقاومتی مسیر مصالحه و واگذاری مناطق تحت کنترل خود به نیروهای ارتش را در پیش گرفته‌اند و این همان خواسته‌ای است که ایران از آن استقبال می‌کند.»
ایران رویکرد نه تایید و نه مخالفت را ادامه خواهد داد
قهرمان‌پور در ادامه تصریح کرد: «در صورت آغاز بخش دوم عملیات «چشمه صلح» پس از پایان موعد آتش‌بس 120 ساعته که البته تا حدود دشوار و پیچیده نیز به نظر می‌رسد، بعید است ایران موضعی بیشتر از موضع کنونی را اتخاذ کند؛ یعنی تهران همان سیاست نه مخالفت کامل و نه تایید را در پیش می‌گیرد. علاوه براین باید توجه داشت اردوغان تا حدودی با تردید در آغاز مرحله دوم عملیات شروع شده و می‌داند که در این مساله حتما باید رضایت روس‌ها را جلب کند.»
آمریکا در مسیر اجرایی کردن سیاست خروج از خاورمیانه است
این کارشناس مسائل بین‌المللی در بخشی دیگر از اظهارات خود بر این مساله تاکید کرد که باید عقب‌نشینی آمریکا از سوریه را در قالبی کلان مورد تحلیل قرار داد. این قالب کلان نیز عبارت است از «نقشه خاورمیانه». بدین معنی که اکنون بخش بزرگی از وزارت خارجه آمریکا خواهان خروج واشنگتن از خاورمیانه هستند. توئیت‌های اخیر ترامپ نیز تایید کننده این رویکرد است. همچنین، رفتار آمریکا در قبال سقوط پهباد از سوی ایران، مذاکره با طالبان در افغانستان و.. در همین راستا قابل خوانش است. در حقیقت، سیاست آمریکا اکنون بر چرخش به سوی آسیا متمرکز شده و راهبرد خروج از خاورمیانه به شکلی جدی در دستور کار قرار گرفته است. البته این امر قطعی نیست و مخالفان جدی نیز در دورن دستگاه حاکمیت آمریکا دارد.