ماجرای ژاپن و اعطای وام به ایران در دهه ۷۰ / گزارشی محرمانه از موضع ژاپن درمورد عضویت ایران در نهاد‌های مالی دنیا

«انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند.

سرویس تاریخ «انتخاب»: سفارت آمریکا در ژاپن  گزارشی محرمانه به تاریخ چهارشنبه ۱۲ فروردین ۱۳۷۱ با عنوان ایران، بانک توسعه آسیا و بانک جهانی توسعه و بازسازی ارائه کرده است.

به گزارش «انتخاب»؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، در زیر آمده است:

موضوع سند: ایران، بانک توسعه آسیا و بانک جهانی توسعه و بازسازی
طبقه بندی: محرمانه
چهارشنبه ۴:۱۹ دقیقه اول آوریل ۱۹۹۲
از: سفارت آمریکا در ژاپن
به: وزیر خزانه داری و امورخارجه آمریکا

۱. محرمانه کل متن
۲. فرستاده مالی سفارت از هیروشی تویودا (مدیر بخش نهاد‌های توسعه وزارت مالی) خواسته تا مطمئن شود که آیا دولت ژاپن دیدگاه قطعی درباره پیوستن ایران به بانک توسعه آسه‌آن اتخاذ کرده است.
۳. تویودا می‌گوید که این موضوع فعلا بصورت داخلی در وزارت امورخارجه مطرح است، اما تا جایی که به وزیر مالی ژاپن مربوط می‌شود، آن‌ها از پیوستن ایران حمایت خواهند کرد. تویودا اشاره کرده است که حتی پیش از اظهارات قبلی فرستاده ما، وزیر مالی بصورت رسمی به نفع عضویت ایران در این بانک نامه نگاری کرده بود. تا زمانی که بررسی‌های وزارت امورخارجه نهایی نشود، موضع رسمی اعلام نخواهد شد، اما درباره این موضوعات، معمولا نظر وزارت مالی مهمتر از وزارت امورخارجه است مگر آنکه دلایل سیاسی خاصی به نفع دیدگاه وزارت امورخارجه وجود داشته باشد.
۴. تصمیم وزارت مالی مبتنی بر عضویت ایران در دیگر نهاد‌های مالی (صندوق بین المللی پول، بانک جهانی توسعه و بازسازی) و قرار گرفتن این کشور تحت کمیسیون اجتماعی و اقتصادی آسیا در سازمان ملل بوده است. تویودا می‌گوید وزیر مالی درک می‌کند که آمریکا نخواهد یک کشور حامی تروریسم به منابع مالی بین المللی دسترسی داشته باشد که می‌تواند به رساندن این منابع مالی به تروریسم کمک کند. اما با توجه به تعریف کمیسیون اجتماعی و اقتصادی آسیا از کشور‌های منطقه ای، و عضویت ایران در دیگر نهاد‌های مالی جهان، وزیر احساس می‌کند که حمایت از عضویت آن‌ها در بانک توسعه آسیا صحیح است.
۵. از سوی دیگر وزیر مالی با دیگر کشور‌ها برای عضویت ایران لابی نخواهد کرد.
۶. تویودا می‌گوید هیچکدام از این موارد به اطلاع ایرانی‌ها رسانده نشده است.
۷. در زمینه وام‌های بانک توسعه و بازسازی آسیا و وام‌های احتمالی بعدی توسط بانک توسعه آسیا، در صورت عضویت ایران در این نهاد، تویودا می‌گوید که وزارت مالی انعطاف پذیر بوده و احتمالا با اعطای وام "مانند درخواست چین" بعد از کشتار میدان تیانمن و توافقنامه گروه هفت، مخالف خواهد کرد. البته اگر صرفه اقتصادی یک پروژه به اندازه کافی قانع کننده باشد، وزیر مالی نمی‌توانند به راحتی با اعطای وام به ایران بر اساس آن توسط بانک توسعه و بازسازی آسیا یا هر نهاد دیگری مخالفت کند.
۸. در زمینه موضوعات مرتبط نیز تویودا همچنان می‌پرسد که «چه کسی» درباره موقعیت ناظر کره شمالی در بانک توسعه آسیا از آمریکا سوال کرده بود. فرستاده مالی هم گفته است که سوال خواهد کرد. درباره صندوق سرمایه گذاری چندجانبه در موسسه شرق آسیا هم تویودا اعلام کرد که عملکرد ژاپن در جمعه گذشته باعث شد تا راه برای مشارکت در صندوق بین المللی پول تا سقف ۵۰۰ میلیون دلار در ۵ سال هموار شود. وزیر مالی درباره سهم دولت آمریکا هم سوال می‌کند.
آرماکوست