پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه معتقد است، اقدام متقابل ایران برای آزادی نفتکش انگلیسی، میتواند رغبت لندن برای تشکیل و حضور در ائتلاف دریایی خلیج فارس را کاهش دهد. اتخاذ چنین اقدامی مناسبترین راهبرد برای جمهوری اسلامی ایران با توجه به وضعیت تحولات جهانی است.
قاسم محبعلی در گفتگو با «انتخاب» در ارتباط با ابعاد و تحولات بعد از آزادسازی نفتکش ایرانی «گریس 1»، بر این باور است که باید دو مساله مهم مورد توجه قرار گیرد: «در ابتدا باید رغبت انگلیس به سوی آمریکا در مقطع کنونی به عنوان متغیری مهم مورد توجه قرار گیرد. به نظر میرسد تنها دولت بریتانیا در تحولات آتی بعد از آزادی «گریس 1» دخیل نیست، بلکه در کنار لندن، اراده آمریکا و ترامپ نیز باید مورد توجه قرار گیرد. دولت آمریکا قبل از رفع توقیف نفتکش ایرانی تمام تلاش خود را به کار گرفت تا حکومت خودمختار جبل الطارق، زمان توقیف نفتکش «گریس 1» را تمدید کند. لذا به نظر میرسد در مقطع جدید نیز واشنگتن تلاش خواهد کرد، این مساله تاثیر عمیق بر تنشزدایی جامعه جهانی با ابران نداشته باشد. در سطح دوم نیز آزادی نفتکش از جبل الطارق، موضوعی بود که سه نیروی ایران، آمریکا و انگلیس بر سر آن در کشمکش بودند و به طور حتم معادلات آتی در سطح تنشهای میان این سه بازیگر تاثیری عمیق بر معادلات منطقهای بر جای خواهد گذاشت.»
آزادسازی «گریس 1» تنها رفع بحران است نه آغاز دوران جدید مناسبات میان تهران با لندن
در ادامه این کارشناس مسائل بینالملل در پاسخ به این پرسش که آیا رفع توقیف«گریس 1» آغازگر عصری جدید در مناسبات میان تهران با لندن خواهد بود یا خیر، تاکید کرد: «نباید به کلیت مساله خوشبین بود، در ایده ال ترین حالت، مساله را میتوان رفع یک بحران جدی در مناسبات دو طرف ارزیابی کرد. در مقطع کنونی، محتملترین امکان بعد از به قدرت رسیدن «بوریس جانسون» نزدیکی و همگرایی با آمریکا در سطح جهانی است. انگلیس در موقعیتی که در صدد خروج از اتحادیه اروپا است به نزدیکی با واشنگتن نیاز مبرم دارد. با این اوصاف میتوان گفت، لندن حاضر به تقابل و هزینه دادن در برابر آمریکا برای برقراری مناسبات گسترده با تهران نیست و عصری جدید را در مناسبات میان ایران و بریتانیا حداقل در کوتاه مدت شاهد نخواهیم بود.»
رفع توقیف «گریس 1» تاثیری عمیقی بر گفتکوهای منطقهای ندارد
همچنین، مدیرکل سابق خاورمیانه وزارت خارجه نسبت به تاثیر آزادسازی نفتکش ایرانی بر آغاز گفتوگوهای منطقهای اظهار داشت: «چگونگی حلوفصل مساله بسیار مهم به نظر میرسد. همچنین، در نظر گرفتن ابعاد مختلف موضوع و ربط دادن آنها به یکدیگر نیز بسیار قابل تامل است. واقعیت این است که در ارتباط با موضوع آغاز گفتوگوهای منطقهای، به ویژه میان ایران با عربستان و امارات، راهبرد آمریکا و متغییر سیاستهای دونالد ترامپ، رئیسجمهوری این کشور اهمیت قابل توجهی دارد. در حقیقت، رفع توقیف نفتکش ایرانی را میتوان به عنوان عاملی ایجابی برای آغاز گفتگوها ارزیابی کرد اما اراده آمریکا در این میان نقشی اساس خواهد داشت. اگر واشنگتن راهبرد نرمش در برابر تهران را در پیش بگیرد، طبیعی است که ریاض و ابوظبی به سمت مذاکره با ایران گرایش پیدا خواهند کرد اما اگر ترامپ به راهبرد فشار حداکثری خود، نسبت به تهران ادامه دهد، امکان مذاکرات جدی سلب خواهد شد. از طرف دیگر، در صورت وقوع درگیری میان ایران و آمریکا بیشترین ضرر نصیب عربستان و دیگر کشورهای صادر کننده نفتی واقع در جنوب خلیج فارس خواهد شد. در چنین فضایی آنها نسبت به احتمالات پیشرو نگرانیهای خاص خود را دارند و این امکان وجود دارد در فضای کاهش بحرانها در منطقه مذاکراتی حداقلی را با ایران آغاز کنند.»
ایران رغبت لندن برای حضور در ائتلاف دریایی آمریکایی را کاهش دهد
محبعلی، در ارتباط با راهبرد مناسب ایران در قابل آزادسازی «گریس 1» بر این باور است که «آزادسازی نفتکش ایرانی و حل و فصل بحران میان لندن و بریتانیا در نتیجه فعل و انفعالات دیپلماتیک انجام گرفت. چگونگی رفع توقیف نفتکش ایرانی، همانگونه که حسن روحانی نیز تاکید کرد میتواند به آزادسازی نفتکش انگلیسی منجر شود. بر اساس همین منطق، اقدام متقابل ایران برای آزادی نفتکش انگلیسی، میتواند رغبت لندن برای تشکیل و حضور در ائتلاف دریایی خلیج فارس را کاهش دهد. لذا اتخاذ چنین اقدامی مناسبترین راهبرد برای جمهوری اسلامی ایران با توجه به وضعیت تحولات جهانی است.»