آب‌درمانی می‌تواند جای فیزیوتراپی را بگیرد؟

از گذشته‌های دور، مشرق زمین مهد طب سنتی بوده و روش‌های مختلفی را برای درمان بیماری‌های مختلف به‌کاربرده است.

 آب‌درمانی، ماساژ درمانی و سنگ درمانی ازجمله این روش‌هاست که در ایران سابقه‌ای طولانی دارد. البته بعدها غربی‌ها تکنیک‌های علمی را برای این نوع روش‌های درمانی پیدا کردند و اکنون از این روش‌ها برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کنند.

آب‌درمانی درگذشته توسط ایرانیان باستان، یونانی‌ها و مصری‌ها و با توجه به خواص بی‌نظیر آب مورداستفاده قرار می‌گرفته است. شاید آسان‌ترین و راحت‌ترین وسیله‌ای که ورزشکاران و عموم مردم برای رفع کسالت و به دست آوردن آرامش و راحتی از آن استفاده می‌کنند، آب باشد.

دكتر زهرا مصلی نژاد، دکترای تخصصی فیزیوتراپی درباره این روش درمانی گفت: آب‌درمانی در ایران پیشینه‌ای کهن دارد و درواقع همان هیدروتراپی است که مردم صدها سال پیش از آن استفاده می‌کردند. چشمه‌های آب‌معدنی و وان‌های عمومی نمونه‌هایی از آن‌ها بود.

آب‌درمانی در ایران پیشینه‌ای کهن دارد و درواقع همان هیدروتراپی است که مردم صدها سال پیش از آن استفاده می‌کردند. چشمه‌های آب‌معدنی و وان‌های عمومی نمونه‌هایی از آن‌ها بود.

وی افزود: زمانی که دچار خستگی، درد یا ورم مفاصل و صدمات ناشی از انجام فعالیت‌های ورزشی می‌شوید، آب‌درمانی می‌تواند کمک مؤثری برای تسکین درد باشد.

تسکین دردها و گرفتگی های عضلات

استادیار گروه فیزیوتراپی دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی تأکید کرد: آب یا به عبارتی جریان آب می‌تواند در تسکین عضلات مؤثر باشد؛ زیرا آب گرم موجب رسیدن خون به بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود. با افزایش جریان خون، اکسیژن و مواد غذایی لازم به بافت‌ها می‌رسد و درنتیجه مواد زائد سلول‌ها را دفع می‌کند. همچنین گرمای آب موجب کاهش گرفتگی‌های عضلانی و تسکین درد شده و دامنه حرکت را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر آب سرد نیز موجب کندی جریان خون می‌شود که این کندی در کاهش التهاب و تورم، گرفتگی عضلانی و درد مؤثر است.

وی در پاسخ به این‌که آب‌درمانی یا هیدروتراپی در بهبود چه بیماری‌هایی می‌تواند کمک‌کننده باشد، خاطرنشان کرد: آسیب‌های کمر، اختلالات استخوانی و دردهای عضلانی به دوران خاصی برای درمان نیاز دارند. بهترین روش برای تسکین چنین دردهایی، ورزش در استخر یا آب‌درمانی است. البته تجویز انجام چنین ورزش‌های هوازی باید با نظر پزشک باشد.

مصلی نژاد عنوان کرد: آب‌درمانی انواع و روش‌های مختلف دارد. برای مثال استفاده از فشار خارجی آب مانند یک عامل ماساژ دهنده یا قرار دادن بدن در حوضچه‌های حاوی آب در ترکیب با مواد مختلف از مزایای آب‌درمانی و استفاده از خواص فیزیکی آب در درمان بیماری‌ها به‌خصوص ورزش در آب است.

این متخصص فیزیوتراپی تأکید کرد: ورزش در آب همان فواید حرکتی را دارد که فرد از طریق تمرین‌های ورزشی روی زمین به دست می‌آورد؛ با این تفاوت که تمرین‌های ورزشی در آب به مفاصل فشار کمتری می‌آورد. سطح قدرتی که افراد در تمرین‌های ورزشی روی زمین انجام می‌دهند به همان اندازه‌ای است که فرد آن را زیرآب انجام می‌دهد؛ اما سطح میانگین ضربان قلب در ورزش زیرآب کمی کمتر است.

آب درمانی تنها موثر نیست

استادیار گروه فیزیوتراپی دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی تأکید کرد: توجه این نکته که آب‌درمانی به‌تنهایی و تحت نظر افراد غیرمتخصص می‌تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد، مهم است و توصیه می‌کنیم بیماران تحت نظر پزشک معالج و طبق دستورات وی به درمان این بیماری‌ها بپردازند. همچنین گفتنی است آب‌درمانی به‌هیچ‌عنوان نمی‌تواند جای فیزیوتراپی و دیگر روش‌های درمانی را بگیرد.

وی در ادامه درباره ماساژ درمانی به‌عنوان یکی از روش‌های درمان گفت: به‌طور طبیعی زمانی که قسمتی از بدن دچار درد می‌شود دست خود را روی آن قرار داده و ماساژ می‌دهیم و این نوعی معالجه است؛ اما در مورد ماساژدرمانی‌هایی که امروزه انجام می‌شود باید گفت این‌ها نوعی مکمل‌های درمانی هستند که باید در کنار درمان‌های پزشکی با تجویز پزشک انجام شود.

دکتر مصلی نژاد همچنین خاطرنشان کرد: روش‌های ساده ماساژ که در مراکز غیرپزشکی به‌منظور آرامش مراجعان انجام می‌شود نیز می‌تواند دارای فواید پزشکی باشد، اما نباید این نوع ماساژ را با ماساژ پزشکی که هدف آن درمان بیماری است، اشتباه گرفت.

این متخصص فیزیوتراپی افزود: پزشک فیزیوتراپ برای تجویز نوع ماساژ درمانی مناسب از بیماران درباره علائم بدنی، سابقه بیماری و نتایج مطلوب موردنظر آن‌ها سؤال می‌کند و نوع ماساژ خاص را تجویز می‌کند. ماساژ درمانی نیز مانند آب‌درمانی یکی از درمان‌های مکمل است.

وی در خصوص این‌که ماساژدرمانی برای درمان چه بیماری‌هایی مفید است، گفت: دردهای مزمن، آسیب‌های تاندونی، مشکلات مفصلی و ستون فقرات به‌ویژه کمردرد و گردن درد، بازتوانی پس از سکته مغزی، فلج مغزی، آسیب‌های ورزشی، گرفتگی‌های عضلانی، سندرم تونل کارپال، سیاتیک، آسیب‌ها و درد مفصل شانه، سردردها، یبوست، میگرن، چاقی موضعی، اختلالات قاعدگی، استرس، ضعف و فلج‌های عضلانی ازجمله مواردی است که ماساژ درمانی می‌تواند به درمان آن‌ها کمک کند.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: ماساژ درمانی باید از سوی افراد متخصص، آموزش‌دیده و مجرب انجام شود که با اصول پزشکی آشنا هستند و می‌توانند تشخیص صحیحی از مشکل بیمار داشته باشند. البته همه این اقدامات باید پس از مشاوره با پزشک معالج انجام شود؛ زیرا تشخیص نادرست قبل از درمان و استفاده از تکنیک‌های ناصحیح و غیرعلمی ماساژ دارای عوارض و خطراتی است.

وی گفت: ابوعلی سینا نیز از بسیاری از این روش‌ها برای درمان استفاده می‌کرده است.

مصلی نژاد درباره سنگ درمانی و رواج آن به‌عنوان نوعی درمان خاطرنشان کرد: سنگ‌درمانی زیرمجموعه‌ای از انرژی‌درمانی به‌حساب می‌آید. همچنین دراین‌باره باید گفت، مغناطیس بدن ما در راستای مغناطیس زمین قرار دارد؛ بنابراین بدن ما سرشار از یون‌های منفی و مثبت دوقطبی است. نشانه شروع بسیاری از بیماری‌ها، تغییر مدار مغناطیسی بدن و تغییر یون‌های بدن است که می‌توان با آهنرباهای کوچکی آن‌ها را تا حدودی درمان کرد.

وی افزود: سربرسجده گذاشتن نیز یکی از روش‌های سنگ درمانی است. زمانی که سر بر مهر می‌گذارید انرژی مغناطیسی زمین با بدن شما تبادل می‌کند و می‌تواند مانند آهنربا عمل کند.

 سیناپرس