پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : حمید بعیدی نژاد سفیر جمهوری اسلامی ایران در توئیتی نوشته است: مبنای ایجاد ساز و کار تبادلات مالی محدود به کانال تبادلات تجاری میان ایران و سه کشور اروپایی نیست.
وی افزود: کشورمان با دیگر کشورها از جمله ترکیه، عراق، روسیه، چین، هند، سوئیس و دیگران برای راه‌اندازی ساز و کارهای مشابه اینستکس جهت توسعه روابط اقتصادی دوجانبه توافقات مهمی را به اجرا می‌گذارد.
اینستکس یا «ساز و کار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا» نام راهکاری است که وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس پس از خروج آمریکا از برجام، برای تسهیل مراودات مالی و بانکی با ایران در بهمن ماه سال گذشته ارائه کردند.
این سازوکار در گام نخست تجارت کالاهای اساسی (مواد غذایی و دارو) را تحت پوشش قرار می‌دهد، اما به‌تدریج دامنه آن گسترش خواهد یافت.
بااین‌حال تعلل اروپا در عملیاتی کردن این سازوکار، انتقادهایی را در داخل به همراه داشته است. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران این تعلل را غیرقابل‌قبول دانست و گفت: اعلام راه‌اندازی اینستکس توسط اروپا یک اقدام مقدماتی است و اروپایی‌ها هم‌اکنون هیچ بهانه‌ای برای عدم آغاز رسمی کار مالی خود با ایران ندارند.
وی افزود: اروپایی‌ها اردیبهشت‌ماه سال گذشته پس از خروج یکجانبه آمریکا از توافق برجام تعهدات متعددی را مطرح کردند که برای شروع اجرای آن تعهدات نیاز بود اینستکس (سازوکار مالی اروپا و ایران) راه‌اندازی شود.
ظریف با بیان اینکه معتقدیم اکنون اروپایی‌ها باید برای مدت زیادی تلاش کنند تا بتوانند تعهدات خودشان را در قبال برجام انجام دهند، افزود: اروپایی‌ها بسیار عقب هستند و نباید این‌طور تصور کنند که جمهوری اسلامی ایران منتظر آن‌ها می‌ماند.
در همین حال رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران امروز با سفرای کشورهای سوئیس و ترکیه به‌صورت جداگانه دیدار و طرفین بر توسعه روابط بانکی و تجاری میان یکدیگر تأکید کردند.
«عبدالناصر همتی» در اینستاگرام درباره این دیدارها نوشته است : سفیر سوئیس بر آمادگی کشورش برای گشایش مجدد کانال بانکی بین دو کشور تأکید کرد. به ایشان گفتم راه‌اندازی کانال بانکی بین دو کشور برای توسعه برای توسعه کشور بین دو کشور بعد از چند سال وقفه موردحمایت ما هست و باید بدون توجه به فشارهای امریکا براساس منافع دو کشور همکاری‌های تجاری و پولی را گسترش بدهیم.
وی افزود: در دیدار با سفیر ترکیه بر نارضایتی تجاری بانک‌های ایرانی از نحوه همکاری بانک‌های آن کشور اشاره و خواستار تسهیل روابط بانکی دو کشور بر مبنای توافق روسای جمهوری دو کشور شدم.
رئیس بانک مرکزی عنوان کرد: ایران و ترکیه هدف حجم تجاری سی میلیارد دلاری را در برنامه خود دارد و این امر نیازمند روان‌سازی عملیات بانکی و روابط مالی و پولی دو کشور است.
وزیر امور خارجه کشورمان هم که به ترکیه سفر کرده بود، امروز در گفت‌وگو با خبرنگاران، از توافق درباره همکاری‌های بانکی و ایجاد سازوکار مشابه اینستکس در روابط دوجانبه با مقام‌های این کشور خبر داد.
وی تصریح کرد: قرار شد وزیر خارجه ترکیه اجرای این موضوعات را به‌طور ویژه دنبال کند، البته مسئولان کمیسیون‌های مشترک دو کشور هم به سهم خودکار را انجام خواهند داد.
ظریف عنوان کرد: ترکیه علاقه‌مند به همکاری جدی اقتصادی، امنیتی سیاسی منطقه‌ای و بین‌المللی با جمهوری اسلامی ایران است. در طول دهه‌های گذشته نوع روابطی که با ترکیه داشتیم شاید مشابه این روابط را در طول چند دهه گذشته نداشته‌ایم.
وی خاطرنشان کرد: خوشحالم که روابط مشابهی را با بقیه همسایگان از جمله آذربایجان، عراق، افغانستان، پاکستان و سایر همسایگان که روابطمان با آن‌ها بسیار ممتاز است، داریم.