یک دهه پیش، در سال 2009، شرکت "تلیا سونرا"، غول تلفن همراه سوئدی، برای ساختن یکی از اولین شبکه های بی سیم نسل چهارم در یکی از شهرهای مهم و تکنولوژیک اسکاندیناوی فعالیت خود را آغاز کرد و اسلو در نروژ را به عنوان پایگاه خود انتخاب کرد. اما شاید کمتر فردی باور می کرد که یک شرکت چینی بتواند بازار تلیاسونرا در نروژ تسخیر کند؛ شرکت هواوی که این روزها مرزهای خارج از چین را درنوردیده است.
به گزارش سرویس آی تی و فناوری انتخاب،رقابت هواوی با غول های تکنولوژی اسکاندینای در سال های 2009 و 2010 آغاز شد، یعنی زمانی که هواوی با یک قرارداد بزرگ و غیرمترقبه اقدام به بازسازی و جایگزین کردن شبکه تلفن همراه نروژ با سیستم های جدیدتر کرد. سیستم هایی که ابتدا توسط استانداردهای سرشناس جهانی یعنی اریکسون سوئد و نوکیا فنلاند طراحی شده بودند و بالاخره با جه طلبی شرکت چینی هواوی به پایان کار خود رسیدند.
از دید بسیاری از فعالان در صنعت بیسیم این لحظه ای مهم برای هواوی و به بیانی دقیق تر برای چین بود، چرا که ناگهان تکنولوژی پیشرفته ای را به خود اختصاص داد و جای غول های اروپائی نظیر اریکسون و نوکیا را تنگ کرد. دكستر سیلن، تحلیلگر ارتباطات می گوید: به مرور کاربران متوجه شدند كه هواوی تنها گزینه ارزان نیست، اما می تواند در حوزه کیفیت و قیمت رقابت كند.
اکنون کمی به جلو بروید. در کمتر از یک دهه، به دلیل حمایت مالی دولت از هواوی با میلیاردها دلار، این روزها هواوی به عنوان بزرگترین شرکت مخابراتی در جهان تبدیل شده است و در سال گذشته بیش از 107 میلیارد دلار درآمد حاصل از عملیات در 170 کشور جهان را به خود اختصاص داده است.
مهمتر از همه، این که هواوی در اکثر حوزه های فعالیت خود به رهبر مسابقه توسعه مهمترین فناوری های جهان تبدیل شده است. نمونه این موضوع توسعه نسل پنجم تلفن همراه است. بر خلاف پیشینی های مختلف که نقش اینترنت نسل پنجم را به سادگی به توانایی ارسال متون محدود می کند، این موضوع در سراسر وب، جریان های ویدئویی و حتی انقلابی در کل اقتصاد جهانی منجر خواهد شد.
شاید برای اولین بار در تاریخ مدرن چین، سهم بازار رو به رشد هواوی و توانایی های تکنولوژیکی، این شرکت باعث شده چینی ها به لطف قهرمانی هواوی مدعی تسلط بر تکنولوژی نسل بعدی باشد. 5G سریعترین سرعت داده را از فناوری تلفن همراه امروزه ارائه می دهد که برای مصرف کنندگان بسیار مهم است. افزون بر این 5G نوعی متفاوت از فناوری است که یکپارچگی عملکرد توابع هوش مصنوعی را تضمین کند، یعنی جایی که ماشینهای بدون راننده و خودران سقوط نمی کنند، ماشین هایی که در کارخانه های اتوماتیک کار می کنند می توانند بدون وقفه در زمان واقعی در سراسر جهان ارتباط برقرار کنند و تقریبا هریک از دستگاه های هوشمند روی زمین با هم هماهنگ می شوند.به بیانی دقیق تر 5G سادگی به سیستم عصبی مرکزی اقتصاد قرن بیست و یکم تبدیل خواهد شدو اگر هواوی همچنان رشد یابد، پکن، حتی از واشنگتن سبقت می گیرد.
اما توانایی هیجان انگیز هواوی با حواشی نیز همراه است و این شرکت از سوی دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده به جاسوسی متهم شده است. وی بارها هشدار داده که نقش رو به رشد شرکت هواوی در شبکه های مخابراتی جهانی می تواند پکن را قادر به کنترل پنل های دیجیتال جهان و جاسوسی در کشورهای رقیب یا سرقت اسرار تجاری کند .
تیمر روغل از موسسه امور بین الملل سوئد، که تحولات 5G را بررسی می کند، گفت:" 5G بیشتر به یک میدان جنگ ژئوپلیتیک بین ایالات متحده و چین تبدیل شده است."
اما سوالی که همچنان مطرح است، این است که اساسا هواوی از سوی کدام نهاد پشتیبانی می شود یا واقعا برای کدام نهاد کار می کند. این شرکت توسط رن ژنگفی در سنژن چین تاسیس شد و ظاهرا مدعی استقلال عمل از دولت است. با این وجود، طی ماه های گذشته، یک گزارش مهم توسط سازمان نظارت بر 5G بریتانیا منتشر شد که این هراس را ایجاد می کرد که ممکن است هواوی نقشی متفاوت با آن چه که به نظر می رسد ایفا کند.
این گزارش به این نتیجه رسید که "نقص های اساسی" نرم افزاری و مشکلات در سیستم های سایبری هواوی در را برای هکرها باز کرده و مسائل امنیتی "مهم" را به نمایش گذاشته است. با این حال، این گزارش عمدتا مهندسی خرابکاری را محکوم کرد و هیچ مدرکی مبنی بر اینکه این آسیب پذیری ها در جهت منافع مقامات چینی مطرح شده است، یافته نشد.
با این حال ترامپ به متحدان خود هشدار داد دست از همکاری با هواوی بردارند و این موضوع از سوی ژاپن، استرالیا و برخی دیگر از کشورها نیز با استقبال رو به رو شد. در حال حاضر فناوری هواوی در کشورهایی مختلف ممنوع شده اما همه کشورها نیز از این قانون تبعیت نمی کنند.
پشت همه این نگرانی های جدید در مورد رشد سریع و ناگهانی هواوی یک سوال ساده تر است: چگونه یک شرکت خصوصی چین که از سه دهه پیش شروع به کار کرد، ناگهان تبدیل به یکی از مهمترین شرکت های فناوری های جهان شده است؟هیچ توضیحی وجود ندارد که برای موفقیت شرکت هواوی مسائل فنی به شدت اثرگذار بوده باشند. یک ایده این است که مدیریت هزینه ها و قیمت گذاری در این رشد موثر بوده است. برخی نیز معتقدند رفتارهای اشتباه رقبای غربی به هواوی قدرت دوچندان بخشیده است.
از آنجا که شرکت هواوی به طور خصوصی از طریق یک طرح مالکیت پیچیده اداره می شود، ملزم به انتشار گزارش های مالی دقیق به عنوان شرکت ثبت شده در فهرست عمومی نیست. اما محققان اروپایی شواهدی را یافته اند که بر اساس آنها، ممکن است هواوی اعتبار زیادی از بانک توسعه چین با رقم تقریبی 30 میلیارد دلار دریافت کرده باشد.
متی شوگر، تحلیلگر چین در صندوق مارشال آلمان،می گوید: "تزریق بودجه حمایت شده از سوی دولت در رشد هواوی بسیار مهم بود.این کمک به هواوی باعث تسخیر بازار داخلی و سپس بازارهای خارجی شد."
اگرچه هواوی هر نوع از دریافت کمک مستقیم دولتی را انکار می کند. اما نقش دولت چین، به وضوح در دیدگاه شخصی و جاه طلبی مدیرعامل هواوی دیده می شود. او پس از ترک ارتش در سن 39 سالگی برای شرکت دولتی شنژن الکترونیک به مدت 4 سال کار کرد و سپس وامی را از بانک دولتی چین با رقم 8.5 میلیون دلاری دریافت و سپس شرکت خود را با 14 کارمند تاسیس کرد. کار او به عنوان وارد کننده سوئیچ های ارتباطات راه دور، یک تکنولوژی شبکه ای اولیه آغاز شد. در سال 1990، این شرکت شروع به کار در اولین سوئیچ خود کرد، اما به جای همکاری با یک شرکت خارجی، که در آن زمان در صنعت ارتباطات چینی استاندارد بود، سرمایه گذاری های گسترده ای را در زمینه تحقیق و توسعه شرکت خود برای ساخت محصولات تخصصی انجام داد . در اوائل دهه 1990 این شرکت 500 کارمند در زمینه تحقیق و توسعه و 200 کار در تولید داشت.
تا سال 1993، این شرکت سوئیچ جدیدی را به بازار عرضه کرد و ارتش را به عنوان یک مشتری انتخاب کرد و آن را با شبکه مخابراتی خود تامین می کرد. این قرارداد رشد هواوی برابر رقبا را افزایش داد. یک سال بعد، ژنگ فی توانست حمایت دیگری از دولت را دریافت کند. او با جیانگ ، دبیر کل حزب کمونیست ملاقات کرد و به او گفت که یک کشور بدون مخابرات داخلی، مانند یک کشور بدون نیروی نظامی است.
تا سال 1996، دولت چین سیاست صنعتی خود را تغییر داد تا از شرکت های مخابراتی داخلی حمایت کند و رقبای خارج از کشور را حذف کند.در سال های پس از آن، هواوی شروع به مبارزه بی رحمانه گسترده داخلی کرد و مشتریان دولت محلی را که اغلب در مناطق روستایی ثبت نام کرده بودند،جذب کرد. این شرکت فناوری خود را در قیمت های پایین می فروخت تا رقبای خود را از بین ببرد و گاهی اوقات حتی خدمات خود را به موسسات دولتی رایگان ارائه داد. تا سال 1998، این شرکت سهم بازار قابل قبولی دریافت کرد.
هواوی در بازارهای بین المللی نیز با ارائه محصولات ارزان خود در مقایسه با رقبای خود، تخفیف قابل توجهی داشت. میانگین تخفیف ها 20 درصد بود. اکنون سهم بازار هواوی در منطقه آسیا و اقیانوس آرام 43 درصد و در آمریکای لاتین 34 درصد است. هم اکنون حدود 80 هزار نفر یا تقریبا نیمی از نیروی کار هواوی به تحقیق و توسعه مشغولند و ده ها هزار تن از آنان در دانشگاه بزرگ شرکت هوآوی در شنژن کار می کنند. چرا که مدیریت هواوی تاکید خاصی روی پژوهش دارد.
هنگامی که شبکه های 4G و 3G در حال ساخت بودند، هواوی در حال رقابت با رقبای خارجی بود و فرصتی برای خودنمایی نداشت. اما به نظر می رسد اکنون و در مورد 5G همه چیز فرق می کند.اکنون وضعیت در حال تغییر است وهواوی دارای بالاترین رکورد اختراع ثبت شده در حوزه 5G نسبت به هر شرکت دیگری است. به این معنی است که شرکت های دیگر مجبور خواهند شد از هواوی برای توسعه 5G کمک بگیرند. در حال حاضر هواوی 30 قرارداد برای ساخت شبکه های 5G در سراسر جهان با ده ها کشور نزدیک به امضا رسانده است.
شاید بر همین اساس است که ترامپ در مورد فعالیت های هواوی نگران است. چرا که بدون شک رشد هواوی، زمینه ساز رشد چین در تجارت جهانی و پیش بینی قدرت نظامی است. یعنی جایی که سازمان های اطلاعاتی ایالات متحده سال ها در آن نفوذ داشته اند. جیمز لوئیس کارشناس مخابراتی می گوید: "اگر شما جای دولت چین باشید، می توانید انتخاب کنید که اقدام به ساختن یک شبکه هوشمند چند میلیارد دلاری مثل ایالات متحده کنید یا روشی ارزان تر را پیگیری کنید، یعنی از شرکت هواوی حمایت کنید."
در نتیجه این ترس، واشنگتن اساسا تجهیزات هواوی را در ایالات متحده ممنوع کرده است. وزارت دادگستری نیز در ماه دسامبر دستور دستگیری مدیر مالی هواوی و دختر ژنگ فی را به اتهام تلاش برای سرقت فناوری آمریکایی و دروغ گویی درباره تجارت این شرکت در ایران،صادر کرد.
علی رغم فشار ایالات متحده، اتحادیه اروپا از محدود کردن کامل این شرکت چینی اجتناب کرده و حتی متحدان ایالات متحده مانند انگلیس و آلمان نیز هنوز تصمیم دارند همکاری هایی با هواوی داشته باشند. این درحالی است که سیاستگذاران ایالات متحده به شدت به آلمان فشار وارد کرده و حتی به برلین هشدار دادند که اگربا شبکه هواوی همکاری کنند، نقش ایالات متحده در آبمان کمرنگ خواهد شد. به انتقاد برخی از کارشناسان فناوری، اتحادیه اروپا به میدان جنگ واشنگن و پکن تبدیل شده است.
هیئت مدیره هواوی ادعا می کند که اتهامات ایالات متحده غیر مسئولانه است و بنیانگذار این شرکت گفته که از قانون چین برای جمع آوری اطلاعات در راستای حفظ استقلال شرکت خود دفاع می کند. برخی کارشناسان معتقدند در شرایطی که هواوی اینترنت 5G را توسعه می دهد ممنوعیت این شرکت به نوعی احمقانه است.
روی لیگ از موسسه امور بین الملل سوئد می گوید: "هر کسی که استاندارد را تنظیم می کند، سهم بازار بیشتری را به دست خواهد آورد.در حال حاضر این شرکت در بخش هایی از آسیا، آفریقا و خاورمیانه نفوذ کرده و در کشورهای در حال توسعه، چین به دنبال بین المللی کردن استانداردهای فناوری است."
تقریبا 200 سال است که چین تا حد زیادی از تکنولوژی پیشرفته استفاده کرده و تاثیر این موضوع این روزها به وضوح قابل اثبات و مشاهده است.
*رویا پاک سرشت