تفاوت مهم ایران و کره شمالی این است: تهران تلاش دارد به یک قدرت منطقه‌ای تبدیل شود، اما پیونگ یانگ تنها به دنبال بقای خود است / مذاکرات ترامپ با کره شمالی دشوارتر از مذاکرات اوباما با ایران است / این مذاکرات سال‌ها بیشتر از عمر دولت ترامپ طول خواهد کشید

کولوم لینچ در فارین پالیسی نوشت: این هفته دونالد ترامپ موفق نشد که با رهبر کره شمالی، کین جونگ اون در هانوی به یک توافق هسته‌ای تاریخی برسد. اما گری سیمور که مسئول بخش کنترل تسلیحات دولت اوباما بود به فارین پالیسی گفته است که این ناکامی در مذاکرات ممکن است در نهایت موهبتی برای آمریکا باشد.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: سیمور اکنون یکی از مدیران ارشد مرکز سلطنتی مطالعات خاورمیانه در دانشگاه برندایس است. مصاحبه‌ای که در ادامه آمده، نسخه ویرایش و خلاصه شده‌ای برای چاپ است.

فارین پالیسی: آیا چنانکه که بسیاری از گزارش‌ها تاکید دارند، شما نیز معتقدید که ناکامی در هانوی، شکست مذاکرات هسته‌ای تلقی می‌شود یا اینکه آن را گامی دیگر در مسیر یک مذاکره ثمربخش می‌دانید؟

گری سیمور: من این را یک وقفه کوتاه می‌دانم تا رهبران هر دو کشور دریابند که باید پیش از نشست بعدی خود را بهتر آماده کنند. برای ترامپ این یک درس عبرت آموز است که بداند باید جزییات توافق را پیش از مذاکره رو در رو با رهبر کره شمالی برای خود معلوم کند. برای کیم جونگ اون هم این درسی است که بداند نمی‌تواند دولت آمریکا را دور بزند و مستقیما با ترامپ به توافق دلخواه خود برسد. از این جهت معتقدم که ناکامی مذاکرات در هانوی، در نهایت موهبتی برای آمریکا خواهد بود.

فارین پالیسی: از نظر شما چه طرفی از لحاظ سیاسی منفعت بیشتری در این مذاکرات نصیبش شد: ایالات متحده یا کره شمالی؟

گری سیمور: تردیدی نیست که ترامپ با نشان دادن سرسختی خود به کیم از این مذاکره بهره برد. احتمالا کیم پس از مذاکرات سنگاپور احساس می‌کرد به راحتی می‌تواند در مذاکره از ترامپ امتیاز بگیرد. معتقدم ترامپ در انتهای مذاکرات با ستایش کردن کیم، تاکید بر اینکه به لغو تحریم‌ها علاقمند است، اعلام توقف مانورهای نظامی مشترک با کره جنوبی و پیشنهاد تشکیل جلسه دیگری برای ادامه مذاکره، به خوبی توانست اتمام نشست را مدیریت کند.

فارین پالیسی: آیا ترامپ در اقدام به توقف مانورهای نظامی مشترک با کره‌جنوبی کار درستی انجام داد یا اینکه امتیازی به کیم داد که لیاقتش را نداشت؟

گری سیمور: چه دوست داشته باشیم و چه نه، یک توقف دوجانبه وجود دارد. کیم با توقف آزمایش های موشکی و هسته‌ای موافقت کرده و ایالات متحده در مقابل به مانورهای مشترک نظامی با کره‌جنوبی پایان داده است. بنابراین دو طرف به همکاری پایبندی دارند اما این تفاهمی است که در مذاکرات سنگاپور به آن نائل آمده بودند. معتقدم دلایل منطقی وجود دارد که کیم به تعهد خود پایبند بماند. نخست اینکه کشورش به پیشرفت‌های کافی در ساخت موشک‌های دوربرد رسیده است تا توقف موقت آزمایش‌ها، صدمه‌ای به دانش موشکی این کشور نزند. دوم اینکه با پیگیری مذاکرات، کیم از تعلیق غیررسمی برخی تحریم‌های اقتصادی بهره‌مند شده است مانند کم شدن از شدت اجرای تحریم‌ها توسط روسیه و چین و چشم بستن آنها به روی محموله‌های قاچاق و غیره. بنابراین اگر کیم بار دیگر به آزمایش‌های موشکی بپردازد، خطر واکنش شدید چین و روسیه و پیوستن آنها به تحریم‌های واشنگتن را پیش رو خواهد داشت.

فارین پالیسی: آیا آمریکا اکنون نیز به اندازه زمان آغاز به کار ترامپ، قدرت اعمال حداکثر فشار اقتصادی بر کره شمالی را دارد؟

گری سیمور: تنها در صورتی که کیم جونگ اون مرتکب رفتار اشتباهی شود. تا زمانی که او دست به اقدامات تحریک‌آمیز نزند، آمریکا قادر نخواهد بود حمایت روسیه و چین را برای اعمال مجدد تحریم‌های شدید اقتصادی به دست بیاورد.

فارین پالیسی: آیا مذاکرات اخیر فرصتی در اختیار کره شمالی گذاشته تا سرپوش سیاسی بر پیشبرد بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای خود بگذارد مانند افزودن بر ذخایر اورانیوم یا پلوتونیوم غنی شده؟ آیا مذاکرات به نفع کیم بوده است؟

گری سیمور: بلی، به همین دلیل بود که آمریکا تلاش داشت در مذاکرات هانوی، کره شمالی را به تعطیلی و برچیدن تمام تاسیسات موشکی و هسته‌ای در یونگ بیون و خارج از آن وادار کند. با فرض ادامه مذاکرات فنی میان دو کشور، این یک عامل دشوار کننده در پیشبرد تعامل خواهد بود. عامل مهم دیگر پاداشی است که ما در ازای توقف تولید مواد موشکی و هسته‌ای به پیونگ یانگ خواهیم پرداخت. همچنین طبق گفته ترامپ در کنفرانس خبری، مسأله مورد اختلاف اصلی نیز ادامه تحریم هاست. ما پیشنهاد تاسیس دفاتر ارتباطی را داده‌ایم. ما پیشنهاد اعلام سمبولیک پایان یافتن جنگ کره را مطرح کرده‌ایم. اما مسأله اصلی، میزان معافیت های اقتصادی است.

فارین پالیسی: آیا معتقدید که در پایان کیم خواهد پذیرفت که برنامه هسته‌ای نظامی خود را کاملا کنار بگذارد؟

 گری سیمور: خیر، معتقدم او محدودیت‌هایی را برای برنامه هسته‌ای خود بخصوص توسعه آن، تعداد موشک‌های اتمی و توانایی موشکی در ازای امتیازات اقتصادی قابل توجه خواهد پذیرفت. اما در شرایط فعلی تصور نمی‌کنم با کنار گذاشتن توانایی اتمی خود موافقت کند. روند مذاکرات سال‌ها طول خواهد کشید یعنی بیشتر از عمر دولت ترامپ. بنابراین ممکن است ۱۰ یا ۲۰ سال دیگر کره شمالی با لغو کامل برنامه اتمی نظامی خود موافقت کند. فعلا هدف این است که محدودیت‌هایی برای برنامه هسته‌ای این کشور مقرر شود و شرایطی مهیا شود تا در آینده لغو کامل آنها ممکن بگردد.

فارین پالیسی: بنابراین ارزش مذاکرات فعلی در صورتی که کیم با لغو برنامه نظامی هسته‌ای خود موافقت نکند، چیست؟

گری سیمور: به نظرم برای ما بسیار بهتر است که به جای عدم نظارت بر فعالیت هسته‌ای این کشور بتوانیم ذخایر موشک‌های هسته‌ای و برد موشک‌های کره شمالی را محدود کنیم. بنابراین از منظر امنیت ملی، با محدود کردن توانمندی آنها، در کوتاه‌مدت منفعت زیادی نصیب ما می‌شود و در بلندمدت نیز با زمینه‌سازی برای خلع سلاح هسته‌ای کامل نفع خواهیم برد.

فارین پالیسی: به نظر می‌رسد این مسأله دارد با مذاکرات اتمی اوباما با ایران شباهت پیدا می‌کند.

گری سیمور: بلی، شباهت دارند اما کره شمالی مورد دشوارتری است چراکه هم‌اکنون دارای ذخایر قابل‌توجهی از تسلیحات اتمی است. به همین دلیل تلاش داریم ابتدا این ذخایر را محدود و سپس برچینیم. در مورد ایران موقعیت بسیار بهتری در مذاکره داشتیم چراکه هنوز دارای تسلیحات اتمی نبود.

فارین پالیسی: دولت ترامپ به شدت منتقد مذاکرات اتمی دولت اوباما با ایران است چراکه به مسأله اهداف ایران در خاورمیانه و حمایت از شبه‌نظامیان شیعی نپرداخته بود. آیا مذاکرات با کره شمالی نیز باید به مسأله فعالیت‌های تهدیدآمیز این کشور مانند تامین اسلحه برای گروه‌های معارض مسلح در خاورمیانه و آفریقا بپردازد؟

گری سیمور: از نظر من اولویت اصلی با خطر هسته‌ای است که متحدان آمریکا و خود آمریکا را تهدید می‌کند. یک تفاوت مهم میان ایران و کره شمالی این است که ایران تلاش دارد به یک قدرت منطقه‌ای تبدیل شود و دست‌کم توان گسترش نفوذ خود مانند آنچه در عراق، سوریه، یمن و لبنان می‌بینیم دارد. کره شمالی تنها به دنبال بقای خود است. منظورم این است که کشوری فقیر، کوچک و ضعیف است.

فارین پالیسی: چشم‌انداز موفقیت دولت ترامپ برای انعقاد یک توافق تاریخی هسته‌ای با کره شمالی چگونه است؟

گری سیمور: معتقدم احتمال توافقی که توانایی هسته‌ای کره شمالی را محدود کند، وجود دارد. معامله پیشنهادی کیم، برچیدن تاسیسات یونگ بیون است. این اتفاق باارزشی است اما بی‌تردید هدف اصلی خلع سلاح کامل این کشور است. بنابراین معتقدم این هدفی است که دولت ترامپ باید دنبال کند. اما ترامپ باید در ازای آن معافیت های چشمگیری به کیم اعطا کند چراکه در ازای آن خواستار محدودسازی فعالیت هسته‌ای به انضمام سازوکار نظارتی نظام‌مندی هستیم که پذیرش آن از سوی کره شمالی بسیار دشوار است. معتقدم ارزش تلاش برای آن را دارد. نمی‌دانم که هدفی قابل تحقق هست یا نه. برای من هدف خلع سلاح کامل هسته‌ای کره شمالی، پروژه‌ای ده‌ ساله است که پس از پایان کار دولت ترامپ نیز ادامه خواهد داشت. من بسیار متمایل به توافقی جامع و گسترده‌تر هستم و از نظرم ارزش اعطای امتیازات تدریجی و روزافزون را دارد. اما امکان تحقق آن، چیزی است که در طول مذاکره باید مشخص شود و از نظر من ارزش اعطای معافیت های چشمگیری اقتصادی به کره شمالی را دارد.