‎گزارش «المانیتور» از دیدار سران روسیه و اسرائیل؛ پوتین و نتانیاهو در آستانه‎ ‎توافق‎ بر سر ایران؟

‎

ماکسیم‎ ‎سوچکف در ‎المانیتور نوشت: نخستین‎ ‎بار‎ ‎پس‎ ‎از‎ ‎سرنگونی‎ ‎هواپیمای‎ ‎روسی‎ ‎در‎ ‎آسمان‎ ‎سوریه، ‎ ‎ولادیمیر‎ ‎پوتین‎ ‎میزبان‎ ‎نتانیاهو‎ ‎در‎ ‎مسکو‎ ‎بود‎. ‎این‎ ‎حادثه‎ ‎که‎ ‎منجر‎ ‎به‎ ‎مرگ‎ ‎‏۱۵‏‎ ‎نظامی‎ ‎روسی‎ ‎شد، ‎ ‎ضربه‎ ‎شدیدی‎ ‎به‎ ‎روابط‎ ‎روسیه‎ ‎و‎ ‎اسراییل‎ ‎وارد‎ ‎کرد‎. ‎در‎ ‎پی‎ ‎آن‎ ‎مسکو‎ ‎پاسخ‎ ‎مثبتی‎ ‎به‎ ‎چندین‎ ‎درخواست‎ ‎اسراییل‎ ‎برای‎ ‎برگزاری‎ ‎نشست‎ ‎مشترک‎ ‎به‎ ‎منظور‎ ‎بررسی‎ ‎حادثه‎ ‎نداد‎ ‎و‎ ‎سامانه‎ ‎دفاعی‎ ‎اس۳۰۰‏‎ ‎را‎ ‎تحویل‎ ‎ارتش‎ ‎سوریه‎ ‎داد‎. ‎

به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: پوتین‎ ‎و‎ ‎نتانیاهو‎ ‎در‎ ‎حاشیه‎ ‎کنفرانس‎ ‎گرامیداشت‎ ‎پایان‎ ‎جنگ‎ ‎جهانی‎ ‎اول‎ ‎در‎ ‎پاریس، ‎ ‎دیدار‎ ‎کوتاهی‎ ‎باهم‎ ‎داشتند‎. ‎از‎ ‎آن‎ ‎زمان‎ ‎نتانیاهو‎ ‎تلاش‎ ‎داشت‎ ‎دیدار‎ ‎مفصلی‎ ‎با‎ ‎پوتین‎ ‎ترتیب‎ ‎دهد‎ ‎که‎ ‎ماحصل‎ ‎آن‎ ‎سفر‎ ‎اخیر‎ ‎او‎ ‎به‎ ‎مسکو‎ ‎بود‎. ‎این‎ ‎ملاقات‎ ‎قرار‎ ‎بود‎ ‎در‎ ‎‏۲۱‏‎ ‎فوریه‎ ‎رخ‎ ‎دهد‎ ‎اما‎ ‎نتانیاهو‎ ‎مجبور‎ ‎شد‎ ‎برای‎ ‎رسیدگی‎ ‎به‎ ‎ظهور‎ ‎ائتلاف‎ ‎جدید‎ ‎میانه رو‎ ‎در‎ ‎اسراییل، ‎ ‎آن‎ ‎را‎ ‎تا‎ ‎هفته‎ ‎پیش‎ ‎به‎ ‎تعویق‎ ‎بیندازد‎. ‎نتانیاهو‎ ‎از‎ ‎این‎ ‎دیدار‎ ‎با‎ ‎انتشار‎ ‎توییت‎ ‎هایی‎ ‎از‎ ‎مسکو، ‎ ‎هم‎ ‎برای‎ ‎جلب‎ ‎افکار‎ ‎عمومی‎ ‎داخلی‎ ‎اسراییل‎ ‎بهره برداری‎ ‎کرد‎ ‎و‎ ‎هم‎ ‎پیغام‎ ‎دولتش‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎پوتین‎ ‎رساند‎. ‎

این‎ ‎دیدار‎ ‎قرار‎ ‎بود‎ ‎نشانه ای‎ ‎از‎ ‎عبور‎ ‎موفقیت آمیز‎ ‎دو‎ ‎کشور‎ ‎از‎ ‎عمیق ترین‎ ‎چالش‎ ‎دیپلماتیک‎ ‎در‎ ‎تاریخ‎ ‎روابط‎ ‎دو‎ ‎کشور‎ ‎باشد‎ ‎و‎ ‎نخستین‎ ‎جمله ای‎ ‎که‎ ‎پوتین‎ ‎هنگام‎ ‎استقبال‎ ‎از‎ ‎نتانیاهو‎ ‎بر‎ ‎زبان‎ ‎آورد، ‎ ‎حکایت‎ ‎از‎ ‎آمادگی‎ ‎مسکو‎ ‎برای‎ ‎این‎ ‎امر‎ ‎داشت‎. ‎

پوتین‎ ‎گفت‎: ‎مدتی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎برای‎ ‎این‎ ‎دیدار‎ ‎برنامه ریزی‎ ‎کرده ایم‎. ‎زندگی‎ ‎پیش‎ ‎میرود‎ ‎و‎ ‎به‎ ‎مشاوره‎ ‎در‎ ‎سطوح‎ ‎بالا‎ ‎نیازمند‎ ‎است‎. ‎تجارت‎ ‎دوجانبه‎ ‎میان‎ ‎ما‎ ‎در‎ ‎حال‎ ‎افزایش‎ ‎است‎. ‎حجم‎ ‎آن‎ ‎چندان‎ ‎بالا‎ ‎نیست‎ ‎اما‎ ‎روند‎ ‎صعودی‎ ‎دارد‎. ‎و‎ ‎البته‎ ‎بسیار‎ ‎اهمیت‎ ‎دارد‎ ‎که‎ ‎درباره‎ ‎اوضاع‎ ‎منطقه‎ ‎و‎ ‎مسایل‎ ‎امنیتی‎ ‎مذاکره‎ ‎کنیم‎. ‎نتانیاهو‎ ‎پاسخ‎ ‎داد‎: «‎آقای‎ ‎رییس جمهور‎ ‎طبق‎ ‎شمارش‎ ‎من، ‎ ‎از‎ ‎دسامبر‎ ‎‏۲۰۱۵‏‎ ‎تاکنون‎ ‎یازده‎ ‎بار‎ ‎ملاقات‎ ‎کرده ایم‎. ‎معتقدم‎ ‎وابستگی‎ ‎مستقیمی‎ ‎میان‎ ‎ما‎ ‎وجود‎ ‎دارد‎. ‎ارتباط‎ ‎ما‎ ‎یک‎ ‎عنصر‎ ‎بسیار‎ ‎مهم‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎ضمن‎ ‎تضمین‎ ‎عدم‎ ‎تقابل‎ ‎و‎ ‎درگیری‎ ‎میان‎ ‎دو‎ ‎کشور، ‎ ‎ثبات‎ ‎و‎ ‎امنیت‎ ‎در‎ ‎منطقه‎ ‎ما‎ ‎را‎ ‎نیز‎ ‎حفظ‎ ‎میکند‎. ‎

تمامی‎ ‎یازده‎ ‎دیدار‎ ‎این‎ ‎دو‎ ‎سیاستمدار‎ ‎و‎ ‎دفعات‎ ‎بیشمار‎ ‎نشست های‎ ‎مشترک‎ ‎نظامی‎ ‎و‎ ‎امنیتی‎ ‎میان‎ ‎دو‎ دولت، ‎ ‎تحت‎ ‎تاثیر‎ ‎مسأله‎ ‎ایران‎ ‎‎ (‎سیاستهای‎ ‎منطقهای‎ ‎این‎ ‎کشور‎ ‎و‎ ‎نیروهای‎ ‎وابسته‎ ‎به‎ ‎آن‎ ‎در‎ ‎سوریه‎ ‎مانند‎ ‎حزب الله‎) ‎بوده‎ ‎است‎. ‎این‎ ‎بارهم‎ ‎قضیه‎ ‎تفاوتی‎ ‎با‎ ‎دفعات‎ ‎قبل‎ ‎نداشت‎. ‎  نتانیاهو‎ ‎این‎ ‎زاویه‎ ‎دید‎ ‎را‎ ‎در‎ ‎موضع‎ ‎اسراییل‎ ‎اینگونه‎ ‎بیان‎ ‎کرد‎:‎ "بزرگترین‎ ‎تهدید‎ ‎برای‎ ‎ثبات‎ ‎و‎ ‎امنیت‎ ‎منطقه‎ ‎از‎ ‎ناحیه‎ ‎ایران‎ ‎و‎ ‎متحدانش‎ ‎است‎. ‎ما‎ ‎تمام‎ ‎تلاش‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎میکنیم‎ ‎تا‎ ‎این‎ ‎تهدید‎ ‎به‎ ‎واقعیت‎ ‎بدل‎ ‎نشود‎. ‎ما‎ ‎اجازه‎ ‎نم یدهیم‎ ‎ایران‎ ‎به‎ ‎آنچه‎ ‎میگوید، ‎ ‎یعنی‎ ‎نابودی‎ ‎ما‎ ‎دست‎ ‎بیابد‎."

گزارش‎ ‎شده‎ ‎که‎ ‎اسراییلیها، ‎ ‎نقشه های‎ ‎به‎ ‎روز‎ ‎شده ای‎ ‎از‎ ‎محل‎ ‎استقرار‎ ‎نیروهای‎ ‎ایرانی‎ ‎به‎ ‎مقامات‎ ‎روسی‎ ‎نشان‎ ‎دادند‎. ‎اهمیت‎ ‎این‎ ‎مسأله‎ ‎از‎ ‎آنجاست‎ ‎که‎ ‎بخش‎ ‎بزرگی‎ ‎از‎ ‎تیرگی‎ ‎روابط‎ ‎روسیه‎ ‎با‎ ‎اسراییل‎ ‎ناشی‎ ‎از‎ ‎حملات‎ ‎اسراییل‎ ‎به‎ ‎مواضع‎ ‎ایران‎ ‎در‎ ‎سوریه‎ ‎است‎. ‎در‎ ‎‏۲۳ژانویه‎ ‎سخنگوی‎ ‎وزارت‎ ‎امور‎ ‎خارجه‎ ‎روسیه‎ ‎اظهار‎ ‎کرده‎ ‎بود‎ ‎که‎ ‎حملات‎ ‎گاه‎ ‎و‎ ‎بیگاه‎ ‎به‎ ‎نقاطی‎ ‎از‎ ‎قلمرو‎ ‎یک‎ ‎کشور‎ ‎مستقل‎ ‎یعنی‎ ‎سوریه‎ ‎باید‎ ‎پایان‎ ‎یابد‎. ‎

این‎ ‎حملات‎ ‎موجب‎ ‎انتقاد‎ ‎دولت‎ ‎سوریه‎ ‎از‎ ‎ناتوانی‎ ‎روسها‎ ‎در‎ ‎تامین‎ ‎امنیت‎ ‎متحد‎ ‎خود‎ ‎میشود‎. ‎گفته‎ ‎شده‎ ‎که‎ ‎روسیه‎ ‎و‎ ‎اسراییل‎ ‎توافق‎ ‎کرده اند‎ ‎که‎ ‎حملات‎ ‎اسراییل‎ ‎آسیبی‎ ‎به‎ ‎حکومت‎ ‎بشار‎ ‎الاسد‎ ‎نرساند‎ ‎و‎ ‎در‎ ‎عوض‎ ‎روسیه‎ ‎نیز‎ ‎مانع‎ ‎گسترش‎ ‎نفوذ‎ ‎ایران‎ ‎به‎ ‎سوی‎ ‎مرزهای‎ ‎اسراییل‎ ‎شود‎. ‎به‎ ‎این‎ ‎ترتیب‎ ‎روسیه‎ ‎در‎ ‎خفا، ‎ ‎مجوز‎ ‎آزادی‎ ‎عمل‎ ‎اسراییل‎ ‎در‎ ‎دفاع‎ ‎از‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎صادر‎ ‎کرده‎ ‎اما‎ ‎در‎ ‎ظاهر، ‎ ‎حملات‎ ‎اسراییل‎ ‎را‎ ‎نامشروع‎ ‎دانسته‎ ‎و‎ ‎محکوم‎ ‎میکند‎. ‎

اما‎ ‎این‎ ‎تفاهم‎ ‎نظر‎ ‎در‎ ‎پی‎ ‎ساقط‎ ‎شدن‎ ‎هواپیمای‎ ‎روسی‎ ‎و‎ ‎افزایش‎ ‎بیاعتمادی‎ ‎ارتش‎ ‎روسیه‎ ‎دچار‎ ‎اخلال‎ ‎شد‎. ‎آن‎ ‎زمان‎ ‎در‎ ‎صحبت‎ ‎با‎ ‎برخی‎ ‎منابع‎ ‎نظامی‎ ‎روسیه‎ ‎از‎ ‎آنها‎ ‎شنیدیم‎ ‎که‎ ‎این‎ ‎اعتقاد‎ ‎میان‎ ‎فرماندهان‎ ‎روس‎ ‎قوت‎ ‎گرفته‎ ‎که‎ ‎همکاری‎ ‎با‎ ‎ایران‎ ‎و‎ ‎حزب الله‎ ‎بهتر‎ ‎از‎ ‎اعتماد‎ ‎کردن‎ ‎به‎ ‎یک‎ ‎متحد‎ ‎آمریکاست‎. ‎اما‎ ‎از‎ ‎آنجا‎ ‎که‎ ‎پوتین‎ ‎به‎ ‎همکاری‎ ‎گسترده‎ ‎با‎ ‎اسراییل‎ ‎اعتقاد‎ ‎داشت، ‎ ‎ارتش‎ ‎روسیه‎ ‎چاره ای‎ ‎جز‎ ‎ادامه‎ ‎همکاری‎ ‎با‎ ‎اسراییل‎ ‎نداشت‎. ‎حلقه‎ ‎مشاوران‎ ‎نتانیاهو‎ ‎همواره‎ ‎به‎ ‎اهمیت‎ ‎جلب‎ ‎اعتماد‎ ‎پوتین‎ ‎واقف‎ ‎بودند‎. ‎

به‎ ‎منظور‎ ‎کسب‎ ‎مجدد‎ ‎اعتماد‎ ‎پوتین، ‎ ‎نتانیاهو‎ ‎نه‎ ‎تنها‎ ‎بر‎ ‎اهمیت‎ ‎نقش‎ ‎روسیه‎ ‎و‎ ‎ارتش‎ ‎سرخ‎ ‎در‎ ‎شکست‎ ‎نازیسم‎ ‎تاکید‎ ‎کرد‎ ‎بلکه‎ ‎پوتین‎ ‎را‎ ‎برای‎ ‎افتتاح‎ ‎یادمان‎ ‎کشته شدگان‎ ‎نبرد‎ ‎لنینگراد‎ ‎به‎ ‎اسراییل‎ ‎دعوت‎ ‎کرد‎. ‎محاصره‎ ‎طولانی‎ ‎این‎ ‎شهر‎ ‎که‎ ‎موطن‎ ‎اصلی‎ ‎پوتین‎ ‎است‎ ‎و‎ ‎اکنون‎ ‎سن پترزبورگ‎ ‎نامیده‎ ‎میشود، ‎ ‎یکی‎ ‎از‎ ‎تراژدیهای‎ ‎بزرگ‎ ‎جنگ‎ ‎جهانی‎ ‎دوم‎ ‎است‎. ‎گمان‎ ‎میرود‎ ‎طی‎ ‎این‎ ‎محاصره‎ ‎که‎ ‎‏۸۷۲‏‎ ‎روز‎ ‎به‎ ‎طول‎ ‎انجامید، ‎ ‎بین‎ ‎‏۶۳۰هزار‎ ‎تا‎ ‎یک‎ ‎و‎ ‎نیم‎ ‎میلیون‎ ‎نفر‎ ‎کشته‎ ‎شده‎ ‎باشند‎. ‎تصمیم‎ ‎اسراییل‎ ‎برای‎ ‎ساخت‎ ‎این‎ ‎یادمان، ‎ ‎مورد‎ ‎استقبال‎ ‎گسترده‎ ‎روسها‎ ‎واقع‎ ‎شد‎ ‎و‎ ‎پوتین‎ ‎چارهای‎ ‎جز‎ ‎پذیرش‎ ‎این‎ ‎دعوت‎ ‎نداشت‎. ‎

نتانیاهو‎ ‎ضمن‎ ‎تاکید‎ ‎بر‎ ‎نقاط‎ ‎مشترکی‎ ‎تاریخی‎ ‎میان‎ ‎دو‎ ‎کشور‎ ‎به‎ ‎خصوص‎ ‎درباره‎ ‎وقایع‎ ‎تاریخی‎ ‎که‎ ‎روسها‎ ‎و‎ ‎ایرانیها‎ ‎هنوز‎ ‎نسبت‎ ‎به‎ ‎آنها‎ ‎نگاه‎ ‎متفاوتی‎ ‎دارند، ‎ ‎با‎ ‎اشاره‎ ‎به‎ ‎حضور‎ ‎یهودیان‎ ‎روس‎ ‎زبان‎ ‎در‎ ‎دو‎ ‎کشور‎ ‎به‎ ‎عنوان‎ ‎یک‎ ‎عامل‎ ‎پیوند، ‎ ‎بر‎ ‎گسترش‎ ‎توریسم‎ ‎میان‎ ‎اسراییل‎ ‎و‎ ‎روسیه‎ ‎تاکید‎ ‎کرد‎. ‎هر‎ ‎سال‎ ‎‏۴۰۰‏‎ ‎هزار‎ ‎مسافر‎ ‎روس‎ ‎به‎ ‎اسراییل‎ ‎و‎ ‎‏۲۰۰هزار‎ ‎گردشگر‎ ‎اسراییلی‎ ‎به‎ ‎روسیه‎ ‎سفر‎ ‎میکنند‎. ‎پوتین‎ ‎نیز‎ ‎با‎ ‎استقبال‎ ‎از‎ ‎این‎ ‎حرفهای‎ ‎نتانیاهو‎ ‎گفت‎: ‎من‎ ‎هم‎ ‎احترام‎ ‎خاصی‎ ‎برای‎ ‎مردم‎ ‎اسراییل‎ ‎قائل‎ ‎هستم‎. ‎یک‎ ‎ونیم‎ ‎میلیون‎ ‎نفر‎ ‎از‎ ‎مهاجران‎ ‎شوروی‎ ‎سابق‎ ‎خدمت‎ ‎ویژهای‎ ‎به‎ ‎توسعه‎ ‎اسراییل‎ ‎و‎ ‎شکل گیری‎ ‎هویت‎ ‎این‎ ‎کشور‎ ‎کردند‎ ‎و‎ ‎اکنون‎ ‎به‎ ‎عنوان‎ ‎یک‎ ‎پل‎ ‎مهم‎ ‎میان‎ ‎دو‎ ‎کشور‎ ‎ایفای‎ ‎نقش‎ ‎میکنند‎. ‎البته‎ ‎که‎ ‎اکنون‎ ‎اسراییل ‎وطن‎ ‎آنهاست‎ ‎اما‎ ‎ما‎ ‎هنوز‎ ‎آنها‎ ‎را‎ ‎هموطن‎ ‎خود‎ ‎میخوانیم‎.

بعید‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎پوتین‎ ‎متوجه‎ ‎دقت‎ ‎نتانیاهو‎ ‎در‎ ‎انتخابات‎ ‎واژگانی‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎زبان‎ ‎میآورد‎ ‎نشده‎ ‎باشد‎ ‎اما‎ ‎به‎ ‎هر‎ ‎حال‎ ‎از‎ ‎قصد‎ ‎او‎ ‎ابراز‎ ‎خرسندی‎ ‎کرد‎. ‎اما‎ ‎آنچه‎ ‎به‎ ‎احیای‎ ‎روابط‎ ‎دو‎ ‎کشور‎ ‎کمک‎ ‎کرده، ‎ ‎اعتقاد‎ ‎پوتین‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎موضوع‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎رابطه‎ ‎خوب‎ ‎با‎ ‎اسراییل، ‎ ‎یکی‎ ‎از‎ ‎ستونهای‎ ‎اصلی‎ ‎موفقیت‎ ‎در‎ ‎سوریه‎ ‎است‎. ‎بنابراین‎ ‎این‎ ‎جمله‎ ‎پوتین‎ ‎که ‎زندگی‎ ‎پیش‎ ‎میرود‎ ‎و‎ ‎مستلزم‎ ‎مشاوره‎ ‎در‎ ‎سطوح‎ ‎بالاست‎  ‎، ‎ ‎نوعی‎ ‎به‎ ‎رسمیت‎ ‎شناختن‎ ‎واقعیت‎ ‎فعلی‎ ‎در‎ ‎منطقه‎ ‎است‎ ‎هرچند‎ ‎تجربه‎ ‎ناخوشایند‎ ‎مرگ‎ ‎‏۱۵‏‎ ‎نظامی‎ ‎روس‎ ‎از‎ ‎یادها‎ ‎نمی رود‎ ‎و‎ ‎ماهیت‎ ‎پر‎ ‎فراز‎ ‎و‎ ‎نشیب‎ ‎رویدادهای‎ ‎خاورمیانه‎ ‎حکایت‎ ‎از‎ ‎این‎ ‎دارد‎ ‎که‎ ‎حتی‎ ‎بهترین‎ ‎توافقهای‎ ‎تنشزدایی‎ ‎نیز‎ ‎هر‎ ‎آن‎ ‎احتمال‎ ‎فروپاشی‎ ‎دارند‎. ‎

پوتین‎ ‎در‎ ‎مذاکرات‎ ‎عمومی‎ ‎خود‎ ‎با‎ ‎نتانیاهو‎ ‎هرگز‎ ‎به‎ ‎نقش‎ ‎ایران‎ ‎اشاره‎ ‎ای‎ ‎نکرد‎ ‎و‎ ‎به‎ ‎نوعی‎ ‎رعایت‎ ‎روابط‎ ‎تیره‎ ‎میان‎ ‎این‎ ‎دو‎ ‎خصم‎ ‎دیرین‎ ‎را‎ ‎کرد‎. ‎اما‎ ‎اینکه‎ ‎آیا‎ ‎دو‎ ‎طرف‎ ‎به‎ ‎توافق‎ ‎جدیدی‎ ‎درباره‎ ‎ایران‎ ‎رسیدند‎ ‎یا‎ ‎اسراییل‎ ‎امتیاز‎ ‎جدیدی‎ ‎برای‎ ‎شدت‎ ‎بخشیدن‎ ‎به‎ ‎حملات‎ ‎خود‎ ‎در‎ ‎سوریه‎ ‎دریافت‎ ‎کرد‎ ‎را‎ ‎باید‎ ‎از‎ ‎اقدامات‎ ‎آتی‎ ‎این‎ ‎کشورها‎ ‎دریافت‎. ‎به‎ ‎نظر‎ ‎میرسد‎ ‎روسیه‎ ‎و‎ ‎اسراییل، ‎ ‎بحران‎ ‎پیش‎ ‎آمده‎ ‎را‎ ‎پشت‎ ‎سر‎ ‎گذاشته ‏اند‎ ‎اما‎ ‎رفع‎ ‎کامل‎ ‎آثار‎ ‎آن‎ ‎به‎ ‎گذشت‎ ‎زمان‎ ‎نیاز‎ ‎دارد‎. ‎