محمد هاشمی: در زمان ریاست من، آرشیو محرمانه صداوسیما فروخته نشد

رئیس سازمان صداوسیما در سال‌های 63 تا 73 می‌گوید در زمان ریاست او بر این سازمان هم درخواست‌هایی برای خرید آرشیو‌‌های محرمانه با مبالغ بالا وجود داشت، اما هیچ گاه آرشیو محرمانه‌ای در اختیار شبکه‌‌های خارجی قرار نگرفت.

او یک مورد درخواست شبکه‌های آمریکایی برای خرید یکی از تصاویر محرمانه صداوسیما را در سال‌های ابتدای انقلاب مثال می‌زند که هنوز در آرشیو صداوسیماست و پخش نشده است.

شبکه ماهواره‌ای «من‌وتو» همزمان با چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، مستند «انقلاب 57» را پخش کرد. در این مستند تصاویر و ویدئوهایی پخش شد که تاکنون در جایی منتشر نشده و برخی معتقدند جزو اسناد آرشیو صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران بوده است. این شبکه ماهواره‌ای چند سال پیش نیز بخش اول مستند «انقلاب 57» را با همین کیفیت پخش کرده بود.

دسترسی به این فیلم‌های آرشیوی تنها مختص به شبکه «من‌وتو» نبوده است. حدود یک سال پیش نیز فردی به نام شاهد علوی، خبرنگار آزاد در توئیتر خود بخش‌‌های دیده‌نشده از جلسه مجلس خبرگان رهبری در 14 خرداد سال 68 را که منجر به انتخاب حضرت‌ آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری انقلاب شده بود، منتشر کرد. او بعدها گفت که این تصاویر را از طریق یک منبع در ایران دریافت کرده است.

*کنایه آشنا درباره ربایش آرشیو تلویزیون ملی ایران

اخیرا آشنا، عضو شورای نظارت بر صداوسیما در کنایه‌ای به عزت‌الله ضرغامی، رئیس اسبق صداوسیما نوشته بود: «این روزها (روزهای سالگرد انقلاب اسلامی) یادی کنیم از عزتمندانی که آرشیو تلویزیون ملی ایران را با بودجه‎ای درخور ولی حفاظتی اندک دیجیتال کردند، اجنه هم آرشیو آماده را چون ورق زر ربودند و فروختند، نه به من و نه به تو بلکه به از ما برترانی که در تونل زمان اسطوره ساختند از عوامل دردهای بی درمان ملت ایران.»، کنایه‌ای که از سرقت و فروش آرشیو تلویزیون قبل از انقلاب و فروش آن به شبکه من و تو در زمان ضرغامی حکایت دارد. ضرغامی هم در پاسخ آشنا به این بسنده کرده بود که «وزارت اطلاعات در جریان ماجرا هست.»

*روایت محمد هاشمی از درخواست‌های خارجی برای خرید آرشیو

برای بررسی قوانین حاکم بر اسناد و آرشیو صداوسیما و چگونگی دسترسی به آنها به سراغ محمد هاشمی که از سال 63 تا 73 ریاست این سازمان را برعهده داشته است،‌رفتیم.

او به ایرناپلاس درباره قوانین حاکم برای دسترسی به آرشیو صداوسیما در زمان ریاست خود بر این سازمان می‌گوید:‌ آرشیو صداوسیما یک قسمت عادی و یک قسمت محرمانه دارد که برای دسترسی به هرکدام از آنها نیز به مجوز است. در زمان ریاست من بر سازمان صداوسیما مدیر آرشیو باید مجوزها را صادر می‌کرد. این مجوزها هم معمولا به کارکنان صداوسیما و تهیه‌کنندگان داده می‌شد. به عنوان مثال برنامه‌ساز، تهیه‌کننده یا کارگردانی درخواست دسترسی به برنامه‌ای را می‌داد و مدیر آرشیو هم بعد از بررسی آن درخواست مجوز را صادر می‌کرد.

هاشمی اضافه می‌کند: در مواردی که برنامه‌سازان می‌خواستند به آرشیو عادی دسترسی داشته باشند، مدیر آرشیو مجوز می‌داد و بعد از استفاده باید آرشیو بازگردانده می‌شد و نوعا هم اجازه کپی‌برداری وجود نداشت.

به گفته او، آرشیو محرمانه ضوابط و قوانین سختگیرانه‌ای‌ داشت و قانونی که برای اسناد محرمانه نظام وجود داشت بر آرشیو محرمانه صداوسیما هم حاکم بود.

هاشمی توضیح می‌دهد: وقتی مدیر یک واحد صداوسیما به آرشیو محرمانه نیاز داشت، به او اجازه داده می‌شد به آن دسترسی محدود داشته باشد. به این معنی که در محل آرشیو اتاقک‌هایی بود که می‌توانست در آن مطالب را جمع‌آوری کند و بدون کپی‌برداری آن را عودت دهد.

رئیس پیشین سازمان صداوسیما تاکید می‌کند که کپی‌برداری از آرشیوهای محرمانه ممنوع بود و به هیچ‌وجه کسی نمی‌توانست از آنها کپی‌ بگیرد. به گفته هاشمی، برخی از تصاویر و فیلم‌های مربوط به جنگ و همچنین برخی حوادث مربوط به انقلاب اسلامی موارد محرمانه آرشیو صداوسیما در زمان ریاست او بر این سازمان بود.

او در پاسخ به این سوال که چگونه امروز شبکه‌های خارج از کشور به آرشیو صداوسیما دسترسی دارند می‌گوید نمی‌تواند در این باره به صراحت اظهارنظر کند اما به بیان خاطره‌ای می‌پردازد. هاشمی می‌گوید: آن زمان یک هواپیمای TWA آمریکایی ربوده شده که در فرودگاه مهرآباد نشسته بود. گروگان‌گیرها فرد آمریکایی را که گروگان گرفته بودند ترور کرده و به بیرون پرتاب کرده بودند. ما به آن تصاویر دسترسی داشتیم؛ از این رو شبکه‌‌های تلویزیونی آمریکایی برای گرفتن این تصاویر مبلغ زیادی را پیشنهاد داده بودند. این تصاویر هنوز در آرشیو محرمانه صداوسیما هست و هنوز پخش نشده است.

رئیس پیشین سازمان صداوسیما می‌افزاید: اینگونه موارد زیاد بود که مبالغ زیادی برای خرید آنان پیشنهاد می‌دادند، اما هیچ گاه در زمان من چنین اتفاقی نیفتاد. معمولا به این اسناد کمتر کسی دسترسی داشت.