پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
«نصف‌شب برایتان غذای گرم و تازه می‌آوریم!» این تبلیغ مختصر و مفید را بیشتر از هرجا در اینستاگرام کاربران ایرانی می‌بینید. اما داستان این رستوران‌های شبانه در تهران چیست؟
روزنامه شهروند نوشت: رستوران‌های مخفی که هیچ نشانی به شما نمی‌دهند و تنها نشانی می‌گیرند. حالا درست در شرایطی که فعالیت شبانه مغازه‌داران محل حرف و حدیث شده و مدیران شهری هنوز با آن کنار نیامده‌اند، برخی از صنوف استارت کار شبانه را زده‌اند. از این میان رستوران‌های شبانه نقش پررنگ‌تری دارند و بسیاری از آنها از ساعت ١١شب تا ٥ صبح برایتان غذا می‌فرستند. وقتی با علی‌اصغر میرابراهیمی، رئیس اتحادیه رستوران‌داران و سلف سرویس‌ها حرف می‌زنم، می‌گوید هیچ اطلاعی از ماهیت آنها وجود ندارد و معلوم نیست که رستوران‌های بزرگ این کار را انجام می‌دهند یا آشپزخانه‌های خانگی.
خودشان که حاضر نمی‌شوند هیچ اطلاعاتی از نشانی‌شان در اختیارتان بگذارند، به «شهروند» می‌گویند بیشتر مشتریان‌شان جوانان هستند. جوانانی که سبک زندگی‌شان متفاوت از گذشته است و عادت ندارند ٩ شب بخوابند و ٦ صبح بیدار شوند! شب‌نشینی‌های خانوادگی و دوستانه، افراد شاغل شب‌کار، مسافران و… بخش دیگری از مشتریان این رستوران‌های مخفی هستند.
به زندگی شبانه ما کاری نداشته باشید!
تعدادشان زیاد نیست اما خودشان می‌گویند که روز به روز بیشتر می‌شوند. رستوران‌های شبانه‌ای که با سفارش‌های آنلاین غذای مورد علاقه‌تان را در کمترین زمان به دست‌تان می‌رسانند. «غذا در هر ساعت شبانه‌روز آماده است.» این شعاری است که این روزها فست‌فودها و آشپزخانه‌های شبانه در صفحه‌های اینستاگرامی‌شان می‌نویسند. البته مشتریان هم ناراضی نیستند. کامنت‌ها را که می‌خوانی، بسیاری از مشتریان نوشته‌اند که دلیل محدودیت ایجادکردن برای فعالیت شبانه صنوف را نمی‌دانند و این نوعی دخالت در سبک زندگی شهروندان است.
آنها می‌گویند، بسیاری از اوقات پیش آمده که در واپسین لحظات شب، زمانی که فکرش را هم نمی‌کرده‌اند کسی سفارش‌شان را قبول کند، یک سرچ اینستاگرامی به کمک‌شان آمده و از گرسنگی نجات‌شان داده است! بسیاری از این کامنت‌ها را دانشجویان گذاشته‌اند. دانشجویانی که می‌گویند نه با غذای خوابگاه کنار می‌آیند و نه زمانی که برای درس‌خواندن بیدار می‌مانند، گزینه دیگری برای سیر کردن شکم‌شان دارند. بیشتر رستوران‌های مخفی اما شیفت کاری‌شان از ١١شب شروع می‌شود و تا ٤ صبح ادامه دارد.
علی‌اصغر میرابراهیمی، رئیس اتحادیه رستوران‌داران و سلف سرویس‌ها به «شهروند» می‌گوید: «کسانی که چنین فعالیتی را پیش گرفته‌اند، مجوز ندارند.» او در ادامه توضیح می‌دهد: «معمولا کسانی که شبانه سرویس‌دهی دارند، به صورت آنلاین هستند، زیرا رستوران‌ها از ساعت ١٢شب به بعد اجازه فعالیت ندارند.»
فودهای بسیار فست در نصف شب!
این روزها دنبال هرچیزی که بگردید، در فضای مجازی و اینستاگرام به راحتی قابل دسترسی است. برای پیدا کردن نام و نشان غذاهای شبانه بد نیست در اینستاگرام همین واژه «غذای شبانه» را سرچ کنید، که انواع و اقسام مکان‌های ارایه‌دهنده غذای شبانه را پیدا می‌کنید. یکی از پیج‌ها نوشته بود: «ارسال شبانه غذای گرم به کلیه مناطق تهران از ١٠شب تا ٣ صبح!» در ادامه این اطلاعیه آمده است: «لذت نصف‌شبی با طعم‌هایی جادویی. اگه نصفه‌شب گرسنه‌تون شد و هوس برگر و پاستا، پیتزا و غذاهای خوشمزه کردید و همه جا بسته بود، آشپزخونه شبانه هر جای تهران که باشید، از شهرری تا نیاوران، از تهرانپارس تا چیتگر براتون غذا می‌فرسته.»
البته کاربرانی هم از چنین اقدامی، یعنی تهیه غذای شبانه، تشکر کرده بودند و مشتریان پروپا قرص این تهیه غذاها شده بودند؛ «ارسال سریع غذای گرم به کلیه نقاط تهران از ٩ شب تا ٤ صبح از شمال تا جنوب از شرق تا غرب؛ پیتزا، پاستا، برگر و ساندویچ.»
گرچه فست‌فودها بیشترین اطلاعیه غذای شبانه را منتشر کرده‌اند، اما اگر نیمه شب هوس خوردن کشک بادمجان و قورمه‌سبزی و حتی املت و کله‌پاچه کردید، باز هم می‌توانید جاهایی را پیدا کنید که سفارش نیمه شب شما را می‌پذیرند.
قیمت‌های نجومی فست‌فودهای شبانه
با این حال فکر نکنید که قیمت غذای نصف شب هیچ فرقی با قیمت غذا در ساعات معمولی فعالیت رستوران‌ها ندارد. اگر شب زنده‌دار هستید ناچارید گاهی تا دو برابر قیمت واقعی غذا پول بدهید.
برای خرید یک برگر در فست‌فودی‌های شبانه گاهی ناچارید تا ٥٠هزار تومان هزینه کنید؛ در حالی که برای خرید برگر در روز در ایده‌آل‌ترین حالت ٢٠هزار تومان در سطح شهر هزینه می‌کنید یا خرید یک پیتزای پپرونی نزدیک به ٢٢هزار تومان در فست‌فودهای خوب هزینه برمی‌دارد در حالی که قیمت همان فست‌فود از آشپزخانه‌های شبانه تقریباً دو برابر یعنی ٤٥هزار تومان می‌شود. مرغ سوخاری سه تکه که معمولاً در ساعات عادی روز با قیمت ٢٢ تا ٢٥هزار تومان عرضه می‌شود، در رستوران‌های شبانه بین ٣٣ تا ٣٧هزار تومان قیمت خورده است. البته باید در نظر داشت که همین قیمت‌ها محله به محله باز هم متفاوت است؛ چرا که برخی رستوران‌های شهر که پیش‌شماره مناطق متوسط را دارند، قیمت‌ها را تقریباً به اندازه قیمت غذا در ساعت عادی فعالیت رستوران‌ها گذاشته‌اند. قیمت غذاهای خانگی هم اندکی بالاتر از قیمت غذا در ساعات عادی روز است.
قیمت واقعی یک برگر چقدر است؟
مسلماً هزینه واقعی یک برگر ٥٠هزار تومان نمی‌شود؛ حتی اگر قیمت گوشت را کیلویی ١٠٠هزار تومان در نظر بگیریم. اگر بخواهیم چرتکه بیندازیم و حساب و کتاب کنیم هزینه یک همبرگر با گوشت خالص چقدر می‌شود؟ معمولاً هر همبرگر ٢٠٠ گرم وزن دارد، با در نظر گرفتن ٢٠٠ گرم گوشت خالص قیمت یک همبرگر ٢٠هزار تومان می‌شود که به همراه مخلفاتی که دارد، نهایتاً ٣٠هزار تومان می‌شود؛ نه ٤٩هزار تومان. فست‌فودی‌ها و آشپزخانه‌های شبانه از این موقعیت سوءاستفاده کرده و سرویس‌های خود را با قیمت‌های مضاعف ارائه می‌دهند.
استثنایی به نام خیابان سی‌تیر
درخواست‌های زیادی برای فعالیت شبانه رستوران‌ها در تهران داریم اما نمی‌توانیم به آنها مجوز بدهیم. این موضوع را علی ابراهیمی، رئیس اتحادیه رستوران‌داران و سلف‌سرویس‌ها به «شهروند» می‌گوید و تأکید می‌کند: «علاوه بر رستوران‌های شبانه بسیاری درخواست رستوران‌های مجوزدار سیار داده‌اند اما مورد پذیرش اتحادیه نبوده است؛ زیرا از نظر بهداشتی صحیح نیست و نمی‌توان در مکانی سیار تجهیزات مورد نیاز یک رستوران را فراهم کرد.»
او درباره فعالیت شبانه رستوران‌های سیار در خیابان سی‌تیر تهران هم توضیح می‌دهد: «هیچ‌کدام از رستوران‌ها پس از ساعت ١٢ اجازه فعالیت ندارند و کاروان‌هایی که در خیابان سی تیر قرار دارند، از اتحادیه و اماکن مجوز ندارند.»
او با اشاره به این‌که رستوران‌های سیار خیابان سی تیر جنبه گردشگری و توریستی پیدا کرده‌اند، توضیح می‌دهد: «کاروان‌های واقع در خیابان سی تیر مجوز خود را به‌طور موقت از شهرداری دریافت کرده‌اند و هیچ‌گونه مجوزی از اتحادیه ما دریافت نکرده‌اند، به همین جهت ما نمی‌توانیم بر آنها نظارتی داشته باشیم.»
همه ردشان را مخفی کرده‌اند
نداشتن مجوز راه را برای نظارت به این رستوران‌های شبانه بسته است و جالب است که آنها هم هیچ‌گونه رد و نشانی از خود باقی نمی‌گذارند. برخی از این رستوران‌ها تنها به انتشار شماره تلفن ثابت برای دریافت سفارش‌ها بسنده کرده‌اند و برخی دیگر همین را هم فاکتور گرفته و تنها شماره موبایل منتشر کرده‌اند.
میرابراهیمی در این زمینه می‌گوید: «این رویه بیشتر در شمال شهر و منازل مسکونی است. به همین جهت امکان نظارت برای ما وجود ندارد؛ حتی در صورت تخلف باید به وزارت بهداشت شکایت کرد. زیرا اماکن به صورت مستقل اجازه ورود به منازل را ندارد.»